به گزارش راهبرد معاصر؛ «مورد فوق العاده، دختر، زایمان شنبه، کرج، ۱۰ پیش ۱۵ تحویل!» «دختر ۲ ساله بور، پدر و مادر سفید پوست، تهران»!
استوریها را ورق میزنم، تصور میکنم در بازاری از راسته نوزادفروشان، فردی با صدای بلند جار میزند: «بدو بدو نوزاد دارم نوزاد تازه! نوزاد سالم با قیمتی استثنائی» و... و بعد هجوم صداهاست که حملهور میشود: «من بردم راضیم، دمت گرم خیلی خوبه، آقا اینم فیش واریزی!»
شاید باور کردنش سخت باشد، اما جایی درست در همین شهر، نوزادانی که به ناخواسته بودن محکوماند، توسط آدمهای سودجویی خرید و فروش میشوند که کارشان گرفتن ماهی از آب گلآلود است، کاری که سرنوشت بچهها را طور دیگری رقم میزند.
«به چه قیمتی؟» به این موضوع فکر میکنم و مغزم از سوالاتی که رژه میروند سوت میکشد، چطور ممکن است مادری نوزاد خود را که بخشی از وجود اوست، ۹ ماه تمام همراهش بوده و گاهی شاید تنها محرم و همدمش است را رها کند؟
در فضای مجازی پیدا کردن چنین افرادی کار سختی نبود و گروه اجتماعی تبیان با چند نفر از این افراد در این باره صحبت کرد در اینستاگرام پستهایی از نوزادان را به اشتراک گذاشته که مشخصا عکسها از اینترنت برداشته شده با این مضمون که برای دریافت اطلاعات بیشتر در واتساپ پیام بدهید ما هم همینکار را کردیم و بعد از پیگیریهای زیاد، توانستیم با چند مجموعه که اساسا کارشان خرید و فروش نوزاد بود، صحبت کنیم.
این طور که از صحبت با دو دلال نوزاد متوجه شدیم این بود که در روند خرید و فروش نوزاد، تیم جستجو دارند که معمولا در تمام شهرهای ایران پراکنده هستند و بستگی به خواسته گیرنده هزینه هم تغییر میکند، حالا در این بین بعضی از اینها خلاقیت به خرج میدهند و برای شروع کار پرونده تشکیل میدهند که همان هم هزینه بر است. برای مثال واسطه گری که خودش را رضایی معرفی کرد نرخ و پروسه واگذاری نوزاد در زمان کم را ۱۰۰ میلیون تخمین زد این نکته را هم بگویم که این قیمت برای اسفند سال پیش یعنی ۱۴۰۱ بود.
بهرامی، دومین واسطهگری بود که با آن مکالمه کردیم، او اینطور توضیح داد: «هیچ نرخ و قیمت ثابتی وجود نداره، بودن بعضی از خانوادهها که بدون هیچ هزینهای نوزادشون رو واگذار کردن و بعضیها هم هزینههای هنگفتی طلب کردن. در کل بستگی به خواسته خانوادهها و مورد و جزئیات خواستهشون و زمانبر بودنش داره، در این صورت قیمتها متغیره، اما دختر و پسر بودن هیچ تفاوتی در قیمتها به وجود نمیاره و سالم بودن مهمترین ملاکه.»
اهداف واگذارکنندههای نوزاد: دلایل شخصی، پول لازم بودن، ناخواسته بودن بچه و وضعیت نابسامان اقتصادی جامعه از جمله دلایلی بود که دلالان به آن اشاره کردند
سری به صفحه مجازی دیگر زدیم که همه حرفش در استوری و پستها این بود: «خانمهای باردار که به هر دلیلی شرایط نگهداری ندارند دایرکت بدهند» فردی که ادعا میکرد کارشان در مرکز ناباروریست، البته مرکزی که هیچ اسم و نشانی از آن را به زبان نیاورد! به گفته او ۱۰۰ میلیون به خانوادهای که نوزادش را واگذار میکند داده میشود و اینها منهای ۲۰ تا ۳۰ میلیون هزینهای است که گیرنده در ازای بیمارستان، پرستار، وسیله و حق دستمزد دکتر میپردازد.
حساب کاربری دیگر، اما با ۳۵۰ میلیون تومان کار را جمع کرده بود که شامل هزینه بیمارستان، هزینهای که به خانواده پرداخت میشود و هزینه تشکیل پروندهها که برای صدور شناسنامه بود.
احتمالا برای شما هم این سوال پیش آمده که اگر خانواده واگذار کننده از کارشان پشیمان شدند چه اتفاقی میافتد؟ این سوال را با هر کدام از دلالها که صحبت میکردم به یک جواب مشترک میرسیدم:
«هیچ دو خونوادهای همدیگه رو نمیبنن و اطلاعاتی از شما ندارن که در آینده دردسری پیش بیاد» علاوه بر آن خیلی از آنها ادعا میکردند که حضانتنامه قانونی در محضرخانه یا قرارداد محرمانه بسته میشود و جای هیچ نگرانی نیست. به طوری که بهرامی یکی از دلالان نوزاد میگفت: «بالای ۲۵۰ مورد در این سالها واگذار شده و شکرخدا هیچ مشکلی برای کسی به وجود نیومده، همه چیز قانونی و به نفع شماست!»
«از شکم سیری که این کار رو نمیکنن!»، این را یکی از واسطهگرها در جواب به سوال «چرا نوزادشون رو واگذار میکنن؟» پاسخ داد، اما ماجرا فقط همین نبود...
دلایل شخصی، پول لازم بودن، ناخواسته بودن بچه و وضعیت نابسامان اقتصادی جامعه از جمله دلایلی بود که دلالان به آن اشاره کردند طوری که یکی از آنها در دفاع از خانواده واگذارکننده گفت: «اگه میتونستن از خرج و مخارج بچهشون بر بیان، هیچ وقت پاره تنشون رو واگذار نمیکردن این فرد مجبوره و همین که اطمینان داشته باشه آینده بچهش تضمین میشه و زندگی راحتی داره، براش کافیه»، اما باز هم تمام ماجرا این نبود. به گفته یکی از واسطهگرها این روند واگذاری به کام برخیها خوش آمده و از آن به عنوان یک شغل استقبال میکنند، منبع درآمدشان شده و سال بعد هم نوزادشان را واگذار میکنند.
در آن طرف ماجرا هم افرادی هستند که به هر دری زدهاند و آخرین راه را در این مورد میدانند «سرپرستی نوزاد»، ولی با متوسل شدن به این صفحه و دلالها!
به گفته دلال نوزادی که در مرکز ناباروری کار میکرد، بیشتر گیرندهها همه راههای تخمک، جنین و رحم اجارهای را رفته و به نتیجه نرسیدند. او برای آرامش خاطر فرد واگذارکننده این اطمینان را از آدم حسابی بودن گیرنده و شناختن آنها طی چندسالی که رفت و آمد کردند میدهد و میگوید: ما از خانوادهها شناخت داریم و با اطمینان و تضمین خوشبختی نوزاد، بهشون بچه میدیم وگرنه هرکسی شرایط گرفتن بچه نداره»
با گشت زدن در مجازی صفحهای با این مضمون: «اگه تمایل دارید نوزادی رو به سرپرستی بگیرید پیام بدید» به چشم خورد. با ادمین آن گفتگو کردیم. نکتهای که جالب به نظر میرسید این بود که هزینه بر حسب سن زوج و تاریخ ازدواج تعیین میشود یعنی هرچه از سن و تاریخ ازدواج زوجها بیشتر گذشته باشد، هزینه پرداختی هم بیشتر میشود؛ و درباره روند گرفتن نوزاد توضیح داد: «باردارها تحت نظر هستند که نوزاد سالم و سلامت به دنیا بیاید، قبل تحویل خودتون میتونید نوزاد رو برای آزمایش ببرید تا خیالتون راحت بشه، تعیین جنسیتش با خودتونه و شناسنامه هم به اسم شما و همسرتون صادر میشه و کارهاش حدود ۲ هفته طول میکشه» برای بستن قرارداد، خبری از دفتر ثبت اسناد نیست و تا قبل از تحویل نوزاد هم، هیچ هزینهای پرداخت نمیشود.
با دلالان نوزاد در دو نقش گیرنده و واگذارکننده صحبت کردیم، متوجه شدیم «بهزیستی» نقش ترسناک ماجرا را بازی میکند و دلالان از این موضوع سواستفاده میکنند. آنها با تاکید بر این موضوع که تحت نظر بهزیستی نیستند ادامه دادند که روند سرپرستی نوزاد و کودک از بهزیستی به شدت زمانبر و خسته کننده است و ۴ الی ۵ سال زمان صرف تحقیق میشود، تازه بعد از تحویل هم باز حواسشان به کودک هست و مرتب پیگیری میکنند تا خیالشان بابت کودک راحت باشد.
«اگه اعتماد نمیکنی، ببر بچهتو بذار بهزیستی، پول هم بهت نمیدن» جملهای که به عنوان تهدید فرد دلال از آن برای ترغیب واگذارکننده استفاده میکند.
دیدن صفحات فروش نوزاد در فضای مجازی که توسط پلیس فتا مسدود شده کمی امیدوارکنندهست، اما کافی نیست چراکه این صفحات رشد قارچی دارند و پیدا کردن آنها توسط فتا کار سختی نیست!
در گفتگویی که با بهرامی به عنوان نقش گیرنده داشتیم متوجه شدیم که دختر و پسر، در تعیین قیمتها تاثیری ندارد و ملاک، سلامت کودک است. او ادامه داد: «ما ملاکهای بهزیستی رو نداریم، ولی مسئله مهمی که ما روش حساسیم سلامت کودکه، آزمایشهای اولیه از نوزاد و پدر و مادرش میگیریم که خدای ناکرده از لحاظ سلامتی براشون مشکلی پیش نیاد و با اطمینان کودک سالم رو تحویل داده باشیم.»
خبرنگار در نقش واگذارکننده با یکی از دلالها که میگفت در مرکز ناباروری کار میکند، صحبت کرد. گفتوگوی عجیبی که در آن نقش یک خانم باردار را بازی کردیم که توانایی نگهداری از فرزند نوزادش را ندارد. بعد از اینکه شماره تلفنمان را گرفتند، خودشان هم زنگ زدند. با اینکه تاکید زیادی روی داشتن سونوگرافی بود، ما گفتیم به خاطر مشکلات مالی نتوانستیم دکتر برویم. «ببینین شما تا زمانی که بچه به دنیا بیاد، تحت حمایت مالی و پزشکی قرار میگیرین. ماهانه ۵۰۰ هزار تومن هم به جز هزینههای جنین در اختیارتون میذارن. هیچ نگرانی بابت شناسنامه، کارهای ثبت احوال و کارت سلامت هم نداشته باشین، چون اعضای تیم همه کارها رو انجام میدن.»
اینجا رسیدیم به بحث اصلی که چقدر پول میدهند و روند به دنیا آمدن در بیمارستان چطور پیش میرود: «زایمان شما توی یکی از ۳ بیمارستان خصوصی توسط دکتر متخصص انجام میشه، دکتر همه مدارک رو درست میکنه، بچه پیش خودت میمونه تا کسی شک نکنه، تا یک ساعت قبل از مرخص شدن هم ۱۰۰ میلیون تومن به حسابت ریخته میشه و تا قبل از ریخته نشدن پول، نوزاد تحویل خونواده نمیشه.»
به همین راحتی یک بچه ناخواسته در ازای رقم ۱۰۰ میلیونی به خانواده دیگری سپرده میشود، بدون اینکه پدر و مادر واقعی خودش را بشناسد.
دیدن صفحات فروش نوزاد در فضای مجازی که توسط پلیس فتا مسدود شده کمی امیدوارکنندهست، اما کافی نیست چراکه این صفحات رشد قارچی دارند و پیدا کردن آنها توسط فتا کار سختی نیست!
با توجه به صحبتهای دلالان نوزاد، آنها این کار را از چند سال پیش شروع کرده و به صورت غیرقانونی مشغول کار هستند و سوالی که پیش میآید این است که چطور چنین مورد مهم اجتماعی نادیده گرفته میشود و مسئولین سازمانهای مربوطه به سادگی از کنار چنین موضوعی عبور میکنند، موضوعی که مثل باقی کارهای غیرقانونی پشت عواملی مثل فقر پنهان شده و پیگیری نمیشود. / تبیان