حق پخش تلویزیونی واقعی فوتبال ایران چقدر است؟
حق پخش تلویزیونی در همه جای دنیا به عنوان مهم‌ترین راه درآمدزایی برای فوتبال شناخته می‌شود اما فوتبال ایران هیچ‌وقت به این حق نرسیده است. حالا شرایطی به وجود آمده که پرداخت نشدن حق پخش تلویزیونی می‌تواند منجر به حذف ایران از فوتبال بین‌المللی شود.
به گزارش راهبرد معاصر؛ فوتبال در قرن ۲۱ با درآمدهایی که از حق پخش تلویزیونی به دست آورده، به یکی از پرسودترین بنگاه‌های اقتصادی تبدیل شده است. در حال حاضر نیمی از درآمد باشگاه‌ها در لیگ‌های معتبر به حق پخش تلویزیونی اختصاص یافته است. این موضوع باعث شده است که پریمیرلیگ (لیگ برتر انگلستان) به عنوان پربیننده‌ترین رقابت در بین پنج لیگ معتبر اروپایی، درآمد هنگفتی از طریق حق پخش تلویزیونی داشته باشد.
این راه درآمدزایی به حدی اهمیت دارد که اختلاف هنگفت حق پخش تلویزیونی پریمیرلیگ با باقی لیگ‌های معتبر اروپایی باعث شده که تیم ته جدولی این لیگ تمکن مالی بیشتری نسبت به مدعیان سری‌آ داشته باشد. به همین دلیل ۲۴ تیم چمپیونشیپی حاضرند یک رقابت طاقت‌فرسای ۴۶ هفته‌ای به علاوه بازی‌های پلی‌آف را پشت سر بگذارند تا با صعود به پریمیرلیگ به سود هنگفت این رقابت‌ها از حق پخش تلویزیونی برسند.
صادق درودگر، مدیرعامل باشگاه نساجی و عضو هیات رئیسه سازمان لیگ فوتبال در پاسخ به این سوال از سوی ایسنا اظهار کرد: ما مبلغی را پیش‌بینی نکردیم و AFC و فیفا آن را ارزیابی و اعلام کردند که حدود ۴۵۰ میلیون یورو ارزش لیگ برتر برای حق پخش است. ما این پول را نخواستیم اما چیزی که برای کشور امکان‌پذیر و منطقی است را در نظر بگیرند؛ عددی که فوتبال را درمان می‌کند و در کارگروهی آن را بررسی کنند.
در این گزارش، تصور می‌کنیم که دری به تخته خورده و ۴۵۰ میلیون یورو حق پخش تلویزیونی به فوتبال داده شده که باتوجه به مبنای سازمان لیگ فوتبال برای قیمت دلار (۵۰ هزار تومان) معادل ۲۴ هزار و ۶۸۹ میلیارد تومان است. حال اگر قرار باشد این ۴۵۰ میلیون یورو براساس قوانین پریمیرلیگ تقسیم شود، نیمی از آن به صورت مساوی و نیم دیگر براساس رتبه هر تیم بین ۱۶ باشگاه لیگ برتر تقسیم خواهد شد. با این اوصاف ۲۲۵ میلیون یورو به صورت مساوی، ۱۱۲.۵ میلیون یورو براساس میزان بازدید تلویزیونی و ۱۱۲.۵ میلیون یورو براساس رتبه پایانی بین ۱۶ باشگاه لیگ برتری تقسیم می‌شود.
اگر فقط همان نیمی از حق پخش تلویزیونی که قرار است به صورت مساوی بین تیم‌ها تقسیم شود، به آن‌ها برسد، به این معناست که هر باشگاه به رقمی معادل ۷۵۰ میلیارد تومان (۱۵ میلیون دلار) می‌رسد. این در حالی است که براساس فرم بودجه ارائه شده توسط باشگاه‌ها، بیشترین بودجه برای حقوق و دستمزد بازیکنان مربوط به تراکتور با ۳۲۹ میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان است. با این اوصاف باشگاه‌های لیگ برتری با استفاده از حق پخش تلویزیونی به راحتی هر چه تمام‌تر می‌توانند حقوق و دستمزد بازیکنانشان را بدهند، زیرساخت‌هایشان را درست کنند و بازیکنان باکیفیت به خدمت بگیرند؛ تنها با تقسیم نیمی از حق پخش تلویزیونی!
البته همه چیز پول نیست، بلکه پرداخت نشدن حق پخش تلویزیونی فوتبال تا دو، سه سال آینده می‌تواند منجر به خدشه‌دار شدن حیثیت ملی شود و تیم‌های ایرانی به راحتی هر چه تمام‌تر از لیگ قهرمانان آسیا کنار گذاشته شوند. براساس اظهارت زارعی، رئیس دپارتمان صدور مجوز حرفه‌ای، حق پخش تلویزیونی از فصل آینده لیگ قهرمانان آسیا به معیار B مجوز حرفه‌ای ارتقا خواهد یافت. به همین خاطر باشگاه‌های ایرانی باید قراردادی با صداوسیما منعقد کنند و با ارائه کردن این قرارداد، درآمد حاصل از حق پخش تلویزیونی‌شان را به AFC اعلام کنند.
معیارها در فرآیند صدور مجوز حرفه‌ای به سه سطح A و B و C تقسیم‌بندی می‌شوند. باشگاه‌ها در صورتی که یک مورد از معیارهای سطح A را رعایت نکنند، در اخذ مجوز حرفه‌ای ناکام می‌مانند و در صورت رعایت نکردن معیارهای سطح B، مجوز حرفه‌ای را با پرداخت جریمه دریافت خواهند کرد. در نهایت معیارهای سطح C هم در جریمه شدن یا گرفتن مجوز حرفه‌ای تاثیری ندارند اما معیارهای C به مرور به معیارهای اصلی‌تر تبدیل می‌شوند.
موردی که درباره معیارهای سطح C وجود دارد، در مورد معیارهای سطح B هم صدق می‌کند. در نتیجه شاید در حال حاضر مشخص نبودن وضعیت و پرداخت نشدن حق پخش تلویزیونی فقط به جرائم مالی AFC منتهی شود و منجر به صادر نشدن مجوز حرفه‌ای نمی‌شود اما در آینده‌ای نزدیک، حق پخش تلویزیونی به معیار A ارتقا پیدا می‌کند. در صورت فرا رسیدن این آینده نزدیک و پا برجا بودن شرایط کنونی بر فوتبال ایران، هیچ باشگاهی از ایران نمی‌تواند مجوز حرفه‌ای اخذ کند و در لیگ قهرمانان آسیا شرکت کند.
در حال حاضر باشگاه‌های لیگ برتری، فدراسیون و سازمان لیگ فوتبال باتوجه به نادیده گرفته شدن حق پخش تلویزیونی فوتبال در برنامه هفتم توسعه اقتصادی و اجتماعی، نامه‌های مختلفی به محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی و اعضای کمسیون تلفیق مجلس خواستار تجدید نظر در این رابطه شده‌اند. با این اوصاف باید دید در نهایت مجلس این حرف حق را می‌شنود و راهی برای رسیدن فوتبال ایران به حق پخش تلویزیونی پیدا می‌کند یا این که اوضاع به روال قبل ادامه می‌یابد و باید منتظر حذف تدریجی فوتبال ایران از رقابت‌های بین‌المللی بمانیم.
این اتفاق در حالی می‌افتد که چند صد کیلومتر آن طرف‌تر از ایران، عربستانی‌ها فوق‌ستاره‌های فوتبال دنیا را به خدمت می‌گیرند تا بتوانند حق پخش تلویزیونی‌شان را به بالاترین حد ممکن برسانند./ایسنا