تاثیر آزادسازی منابع ارزی در تدوین لایحه بودجه ۱۴۰۳

به گزارش راهبرد معاصر؛ مجتبی ذوالنوری عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی با حضور در برنامه تلویزیونی صف اول به پرسش ها درباره برنامه‌ها و عملکرد‌ مجلس پاسخ داد.

سوال: مجلس شورای اسلامی طی چند روز گذشته در کمیسیون تلفیق موضوع مربوط به برنامه هفتم را مورد بررسی قرار داد و از بیست و ششم وارد صحن علنی می‌شود و در آن صحن راجع به بند بند آن نمایندگان مجلس اظهارنظر می‌کنند و سرانجام تصویب می‌شود، آیا مشخص است مهمترین اتفاقی که در برنامه هفتم صورت می‌گیرد، چیست؟

ذالنوری عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی: لایحه‌ای که دولت داد بالای دو ماه در کمیسیون تلفیق روی آن کار شد، خیلی هم کار سنگینی انجام گرفت با مشارکت همه اعضای ذیربط در دولت. گاهی تعداد افرادی که از دولت تشریف می‌آوردند مجلس برای مشارکت و مشاوره جمعیت شان گاهی برابری می‌کرد با اعضای کمیسیون تلفیق از مجلس. کار‌های گسترده‌ای انجام می‌گرفت شاید نزدیک به 10 هزار پیشنهاد نمایندگان در این ایام دارد ثبت می‌شود، دیروز آخرین روز ثبت پیشنهادات نمایندگان بود که 10 روز فرصت داشتند، ما هفته‌های بسیار کاری و جدی در پیش رو داریم که از روز دوشنبه صبح احتمالاً ما رأی اعتماد به وزیر ورزش را داشته باشیم در مجلس و بعد از آن مجلس عملاً وارد بررسی پیشنهاد نمایندگان محترم و گزارش کمیسیون تلفیق می‌شود. امسال سعی شده یک قدری متفاوت با سال‌های گذشته باشد. اگر چه ما برنامه پایان برنامه ششم را داشتیم و اگر سال دوم برنامه باشد خیلی راحت تر است تدوین لایحه بودجه. ما لایحه بودجه را در پیش داریم همه تلاش مجلس این است که دولت منطبق با این لایحه بودجه را تهیه کند، احتیاطاً باز آمدیم لایحه ششم را تا عید تمدید کردیم.

سوال: یعنی علیرغم این که برنامه ششم تمدید شد اگر برنامه هفتم در موعد مقرر مورد تصویب مجلس شورای اسلامی قرار بگیرد شما بودجه سال آینده را براساس برنامه هفتم تدارک دیدید؟
ذالنوری: بله. تلاش ما هم همین است شورای نگهبان هم عزم جدی دارد که اگر ما تا عید امسال تا پایان سال برنامه ششم را تمدید کردیم، ولی ما تلاش مان بر این است که مجلس بتواند زودتر این را برساند که دولت بتواند تا آذرماه از این استفاده کند و برنامه بودجه سال آینده را لایحه بودجه سال 1403 را براساس برنامه هفتم تحویل دهد. تلاشی که ما داریم فعلاً این سرعت است که زودتر نتیجه دهد یک قدری کمیسیون تلفیق غیر متعارف طولانی شد، تلاش بر این است که ما مجلس را سه نوبته کنیم یعنی 4 ساعت نوبت صبح، 4 ساعت نوبت بعدازظهر و 2 ساعت هم شب ما ادامه بدهیم، همه روز‌های هفته هم روز‌های غیر تعطیل ما جلسه خواهیم داشت از شنبه تا چهارشنبه، پنج شنبه ما بحث داشتیم که آیا برنامه داشته باشیم در مجلس یا نه، چون تهران پنج شنبه‌ها سیستم اداری اش تعطیل است و از آن طرف هم قانون اساسی و آیین نامه مجلس تاکید می‌کنند روز‌های غیر تعطیل را مجلس تماماً باید برنامه بگذارد که دیگر کار‌های دیگر هم تعطیل می‌شود حتی نطق نمایندگان را ما نخواهیم داشت که بتوانیم این را برسانیم که دست دولت برای تدوین لایحه بودجه 1403 باز باشد.

سوال: با توجه به این که جنگ سخت در حال تبدیل به جنگ نرم است یا تبدیل شده و موضوع جنگ ابزار و جنگ افکار دارد تبدیل می‌شود، آیا برای تقویت بنیه‌های نرم افزاری و در حوزه جنگ نرم هم تدارک دیده شده، منظورم کمک به نهاد‌های فرهنگی و رسانه‌ای و اینها در برنامه هفتم.
ذالنوری: در برنامه هفتم روی ارقام و اعداد و بحث بودجه صحبت نمی‌کنند، بلکه احکام تدوین می‌شود، در این احکام تکالیفی برای دولت و دستگاه‌های مختلف صادر و تهیه می‌شود که در این تکالیف در فصول مختلفی که ما در برنامه هفتم داریم دستگاه‌هایی که در صف اول و خط مقدم جنگ نرم هستند اینها مورد توجه قرار گرفتند و تکالیف سنگینی برایشان دیده شده مثل وزارت ارشاد اسلامی، سازمان فرهنگ و ارتباطات، سازمان تبلیغات اسلامی و دستگاه‌های فرهنگی، دانشگاه‌های ما، آموزش و پرورش ما، حتی حالا ما رقم ندهیم، ولی بودجه نیرو‌های مسلح که یک چیز ثابتی است معمولاً یک درصد ثابتی است، امسال یکی از مواردی که مطرح شده و حالا ممکن است در صحن هم البته در تلفیق رأی نیاورد، ولی در صحن ممکن است به آن پرداخته شود، یک درصد بسیار بالایی حدود 15 درصد در حقیقت از بودجه عمومی کشور پیش بینی شده برای تقویت آموزش و پرورش که زیرساخت فرهنگی کشور در آموزش و پرورش اتفاق می‌افتد، دستگاه‌هایی مثل وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات این‌ها به جد مورد توجه قرار گرفته اند. اشاره کردم که دانشگاه‌ها اینها مورد توجه جدی هستند در برنامه هفتم که یک کمی شود که در این مصاف جنگ نرم مردم آسیب نبینند.

سوال: پس می‌توانیم بگوییم همزمان با آغاز مهرماه که زمان گشایش مدارس هست شما پیام و خبر خوبی برای معلمان خواهید داد؟
ذالنوری: همین جور است، ما تلاش مان بر این است که واقعاً بخش فرهنگ نمی‌خواهم عرض کنم که مغفول واقع شده، ولی آن جور که در خور توجه باید باشد نبوده و ما کسری‌ها و عقب افتادگی هایمان را با سرعت بیشتری باید جبران کنیم.

سوال: یکی از موضوعات آیا قرار نیست که بودجه امسال متممی زده شود به آن یا با توجه به تحولاتی که شده مثلاً همین که بالاخره جمهوری اسلامی با سیاست‌های راهبردی و البته مقتدرانه خودش توانسته 6 میلیارد دلار که به ناحق توسط نظام سلطه بلوکه شده بود این را آغاز کند از این‌ها هم استفاده شود؟

ذالنوری: دولت محترم پیشنهاد دادند به مجلس برای متممی برای بودجه 1402 که مجلس این را نپذیرفت به دلیل این که هنوز بودجه اجرایی نشده مجلس معتقد است بودجه را شما باید اجرایی کنید بعد نقایص آشکار شود بعد بیایید تغییر دهید هنوز بودجه‌ای که اجرایی نشده متمم پذیرفته نیست، ولی باید عرض کنم که در تدوین لایحه بودجه 1403 قطعاً تأثیر این منابعی که ما داریم و آزاد شده این‌ها در تدوین بودجه لحاظ می‌شود، در ادامه هم، چون حالا آزادسازی منابع مطرح بوده، ولی هنوز اجرایی و عملیاتی نشده که در اختیار بانک مرکزی قرار بگیرد که بتواند با آن عملیات کند، اجرایی شدن بودجه سال جاری و رسیدن منابعی که در حال آزاد سازی است این اتفاق که بیافتد با سرعت متمم دولت مورد توجه قرار می‌گیرد که ما در ادامه سال جاری شاهد یک وضعیت بهتری در تأمین منابع دولت و در نتیجه بهبود وضعیت اقتصادی کشور باشیم.

سوال: قوانین متعددی تصویب شده که هر کدام می‌تواند به عنوان یک پیشران پیشرفت کشور تلقی شود و برخی از نقاط ضعف را بپوشاند. یکی از این قوانین که البته قبلاً تصویب شده بحث شفافیت آراء نمایندگان که حالا رفت در مجمع تشخیص مصلحت نظام و تغییراتی در آن بوجود آمد این وضعیت اش الان به کجا رسیده است؟

ذالنوری: در حال حاضر در مجمع متوقف است و داریم تلاش می‌کنیم جناب آقای دکتر قالیباف چند مورد از طریق آقای لاریجانی آملی پیگیری کردند که تسریع شود در تعیین تکلیف این قانون، گیر اصلی این است که فراتر از مجلس این قانون دستگاه‌ها را در برمی گیرد و آقایان مجمع معتقدند که قانون داخلی مجمع و آیین نامه داخلی خود مجمع این را تصویب می‌کند و این اختیار در قانون اساسی به مجمع داده شده، مجلس نمی‌تواند برای مجمع تعیین تکلیف کند، شورای محترم نگهبان هم به همین موارد ایراد گرفت، ولی مجلس اصرار کرد بر موضع خودش و حالا در مجمع قرار گرفته است. اگر مجلس نپذیرد که انعطافی به خرج دهد شاید مجمع هم روی نظر خودش بایستد ما می‌خواهیم هر چه زودتر این از مجمع خارج شود و اجرایی شود که قوای سه گانه به اضافه مجمع تشخیص مصلحت نظام به اضافه شورا‌ها اینها مشمول این شفافیت هستند که آراء شان را مردم عزیزمان خبر داشته باشند البته مقاومت‌هایی هم در دولت بود، ولی دولت مشابه مجمع نایستاد، چون دولت چیزی ندارد که بگوید مجلس نمی‌تواند برای من تعیین تکلیف کند، ولی مجمع اینجا قانون داخلی دارد شاید به شکلی حق هم با مجمع باشد که پافشاری کند روی این موضوع.

سوال: یکی دیگر از قوانین بحث جوانی جمعیت است که اتفاقاً مجلس شورای اسلامی و دولت طی ماه‌های گذشته زیاد راجع به آن صحبت کردند و تلاش کردند تا این را به گونه‌ای عملیاتی کنند، این موضوع وضعیتش به کجا رسیده و آیا آن تسهیلاتی که در نظر گرفته شده جنبه عملیاتی پیدا کرد یا نه؟
ذالنوری: قانون جوانی جمعیت از قوانین بسیار اثرگذار است که در این مجلس تصویب شد. موارد متعددی هم امتیاز دیده شده برای خانواده‌هایی که کمک می‌کنند به جوانی جمعیت و ازدیاد جمعیت، یکی از آن‌ها بیمه شدن درمان زوج‌های نابارور است الان در گزارشی هم که پخش شد سخنگوی کمیسیون اشاره‌ای داشتند من باید عرض کنم خدمت شما، الان یکی از نگرانی‌های جدی کاهش جمعیت کشور است، حدود 4 میلیون ما نابارور داریم در کشور هزینه‌های بارور کردنشان بسیار سنگین است، درمان ناباروری بسیار هزینه هایش سنگین است نمی‌توانستند مشکلات شان را حل کنند، بیمه شان تصویب شد و بیمه این‌ها را تحت پوشش قرار می‌دهد. خود این می‌تواند مشکل حدود 4 میلیون نفر را در کشور حل کند و یک کمکی به رشد جمعیت کشور داشته باشد. پرداخت تسهیلات برای نوزادان است که برای هر نوزادی یک تسهیلاتی تعلق می‌گیرد. افزایش مرخصی زایمان خانم‌های باردار است، پوشش بیمه‌ای خدمات سلامت بانوان است. اعطای وام 240 و 200 میلیون تومانی یعنی زوجی که می‌خواهند ازدواج کنند هر کدامشان که زیر 23 سال باشند 240 تومان به آنها تسهیلات تعلق می‌گیرد و کسانی که بالای 23 سال باشند 150 میلیون تومان به آنها تعلق می‌گیرد این می‌تواند یک قدری کمک کند به تشکیل خانواده. اگر می‌خواهند سازمان‌ها و ادارات و دستگاه‌ها تعدیل نیرو داشته باشند این‌ها افرادی که سه فرزند دارند را حق ندارند تعدیل کنند و این‌ها می‌توانند در کارشان باقی بمانند. ما یارانه فرزندان را که مشمول این قانون هستند سه برابر کردیم در مجلس. خودرو به این‌ها تعلق می‌گیرد بدون قرعه کشی و در نوبت نمی‌مانند. تأمین زمین یا مسکن با دو سال تنفس و هشت سال قسط که این خیلی کمک خوبی به آن‌ها می‌کند. پرداخت وام 150 میلیونی و افزایش 25 درصدی برای هر فرزند که یک خانواده‌ای که فرزندی را متناسب با این قانون به دنیا می‌آورد 150 میلیون تومان برای زایمان این بچه به آن وام تعلق می‌گیرد و هر چه تعداد اضافه شود 25 درصد افزایش پیدا می‌کند. سبد تغذیه تعلق می‌گیرد. یک سال سن بازنشستگی مادران در ازای هر نوزادی که به دنیا می‌آورند یعنی اگر یک بانویی بعد از تصویب این قانون فرض کنیم در طول چهار سال در طول پنج سال چهار تا فرزند به دنیا بیاورد با حقوق 30 روز تمام در 26 سالگی بازنشسته می‌شود.

سوال: 30 روز تمام در 26 سال که کار کرده باشد یعنی چهار سال زودتر از 30 سال.
ذالنوری: چهار سال ارفاقی دارد و 30 روز حقوق تمام را می‌گیرد. چیز‌های مختلفی دیده شده، ولی منابع دولت در سال جاری نتوانست این پوشش لازم را ایجاد کند یکی از عرصه‌های نظارتی که نمایندگان مجلس بسیار روی آن حساس هستند و دارند از دولت پیگیری می‌کنند، چون در معرض مراجعات افراد مشمول این قانون هستند همین موضوع است که ما ان شاءالله در برنامه هفتم هم سعی کردیم الزاماتش دیده شود که عزیزان ما از این قانون بهره ببرند.

سوال: به نظر می‌رسد حاج آقا یکی از مواردی که قانونگذاری‌ها تأثیر داشته حتی روی سیاست‌های کلان کشور مثلاً قانون راهبردی که در حوزه هسته‌ای تصویب شد، تأثیر داشت و با توجه به این که خودتان سبقه‌ای در این حوزه دارید، الان منجر شد که بخشی از پول‌های بلوکه شده ایران آزاد شود، گسترش روابط ایجاد شود و همین مسئله تأثیرات تعیین کننده‌ای در وجهه بین المللی جمهوری اسلامی هم ایفا کرد که البته نقش دولت سیزدهم بسیار روشن است و بسیار جنبه عملیاتی داد این قانون را. شما فکر می‌کنید با توجه به این که سه کشور اروپایی دیروز اعلام کردند که غروب برجام بند مربوط به فروش سلاح‌های موشکی یا موشک‌های جمهوری اسلامی در این زمینه تمدید بشود جمهوری اسلامی چگونه با این موضوع برخورد خواهد کرد؟

ذالنوری: براساس برجام به هر حال اینها چیزی که خودشان تصویب کردند باید اثبات کنند که به آن پایبند هستند اگر چه برای ما مثل روز روشن است که این‌ها پایبند نیستند و نبودند تا الان، الان هم که همین مطلب شان یعنی نقض برجام، چون برجام وقتی زمان برایش تعیین کرده آنها نمی‌توانند تغییر ایجاد کنند این هم استاندارد دوگانه و روش دوگانه و نفاق آمیز و حاکی از فریبکاری آنهاست. جمهوری اسلامی تا الان هم خیلی نگرانی از لبخند و خشم آنها نداشته به ویژه در این دولت، هم مجلس به تعبیر مقام معظم رهبری کشور را با تصویب قانون اقدام راهبردی از سرگردانی هسته‌ای خارج کرد، هم ریل حرکت دولت را تعیین کرد، هم حسابش را با طرف‌های مقابل تسویه کرد و دست دولتمردان ما را باز کرد، به هر حال وقتی فعالیت‌های هسته‌ای ما قفل بود طرف هم تحریم‌ها را برنمی داشت ما یکجانبه ضرر می‌کردیم، ما هر چه هم این مسیر را ادامه می‌دادیم آنها بی انگیزه گی شان برای همراهی در رفع تحریم‌ها بیشتر می‌شد. ولی اگر ببینند ما در بحث غنی سازی کار خودمان را داریم می‌کنیم یک ابزاری است که آنها به تعهداتشان برگردند که این هم خلاف برجام نبوده که ما مرتکب شدیم، این دولت عزم دارد مسیر را ادامه دهد اتفاقات مهمی در قانون اقدام راهبردی افتاد مثل راه اندازی کارخانه اورانیوم فلز، اورانیوم متالی که در اصفهان راه اندازی شد که به هر حال وقتی ما اورانیوم را غنی سازی می‌کنیم وقتی اینها را می‌بریم در قبل از غنی سازی در مراکز تبدیل مثل یو سی اف اصفهان این را تبدیل می‌کنیم به هگزا فلوراید اورانیوم یا یو اف 6 که در مسیر غنی سازی قرار می‌گیرد یا تبدیل می‌شود به اورانیوم متال یعنی در حقیقت هگزا فلوراید اورانیوم یو اف 6 را می‌بریم غنی سازی که از آن قرص و میله سوخت تولید می‌کنیم یا تبدیل می‌کنیم به تترافلوراید اورانیوم که یو اف 4 است که از یو اف 4 می‌توانیم اورانیوم متال استفاده کنیم. چون شما در سیاست دست دارید خاطر مبارکتان هست که وقتی اسرائیل که حمله کرد به حزب الله، حزب الله تانک‌های میرکاوای اسرائیل را نمی‌توانست بزند و دلیل این بود که یک لعابی از اورانیوم متال و اورانیوم فلز روی برجک و شنیی تانک‌ها قرار داده بودند، یکی از خاصیت‌های اورانیوم متال این است که تترا فلوراید اورانیوم که ما اگر لعابی به خودرو‌های زرهی یا ضد زرهی یا تسلیحات مان بدهیم ضریب نفوذ سلاح دشمن را کم می‌کند و سلاح آن را ناکارآمد می‌کند و اگر در سرجنگی سلاح هایمان یک لعاب اورانیوم فلزی داشته باشیم ضریب نفوذ را برای زدن مثلاً تانک و نفربر فرض کنیم گلوله آر پی جی 7 یا آر پی جی 11 را بیاییم به این لعاب مجهز کنیم. ضریب تأثیر و نفوذش را بالا می‌برد، یک قانون آمد دست دولت را باز کرد و این کار را هم غیر تسلیحاتی است، صلح آمیز است، آن صلح آمیز بحث کشتارجمعی است شما سلاحت را مؤثرتر کنی کاربرد انحرافی هسته‌ای در آن نیست، کار‌هایی اتفاق افتاد با این قانون که آن‌ها دردشان گرفت و مجبور شدند با ما کنار بیایند، حالا که کنار آمدند دولت دو مسیر را انتخاب کرد یک مسیر این که میز مذاکره را ترک نکند و ما ترک نکردیم آن‌ها همراهی نکردند، این دولت گفت همان تعهداتی که دولت قبلی داشت و ادامه داده شما منافع ما را طبق برجام نه یک ذره کمتر، نه یک ذره بیشتر تأمین کنید ما با شما راه می‌آییم و از آن طرف هم نیامد همه چیز را معلق به مذاکرات کند مسیر خودش را رفت، الان هم می‌بینیم تأثیرگذار بوده، نفت مان را داریم می‌فروشیم، واردات و صادرات مان را داریم از این طرف منابع مان دارد آزاد می‌شود و حالا این‌ها دارند به تعبیر عامیانه جرزنی می‌کنند، دبه می‌کنند و می‌دانند که اگر 26 مهر که موعد عادی شدن خرید و فروش تسلیحاتی ما است طبق برجام فرا برسد ما چقدر از کشور‌ها الان پشت در خرید منتظر هستند که این تاریخ برسد و جمهوری اسلامی از حقوق مردمش کوتاه نمی‌آید، شما الان ببینید که در منطقه چقدر آمریکا و انگلیس دارند تسلیحات می‌فروشند، فرانسه تسلیحات می‌فروشد، الان در جنگ روسیه و اوکراین بیش از 100 میلیارد دلار که کمک به اوکراین، بیشتر اینها سلاح بوده حالا غیر از سلاح‌هایی که به کشور‌های دیگر می‌فروشند دلیلی ندارد که مردم ما از این حق محروم بشوند و یقیناً جمهوری اسلامی نه سر جنگ و ستیز و شاخ به شاخ شدن با این‌ها دارد، نه این که از برجام کوتاه می‌آید که چیزی کم و زیاد بشود از برجام، نه میز مذاکره را ترک می‌کند و نه کارهایش را معلق به این‌ها می‌کند، طبیعتاً 26 مهرماه که برسد ما فروش سلاح مان را خواهیم داشت و خریداران فراوانی داریم، هم با توجه به این که توان تسلیحاتی ما بومی سازی شده است، ما نیازی به واردات نداریم، یعنی الان ما هیچ نیاز نداریم که سلاح‌هایی ساخته شده را بخریم در تولید سلاح هایمان هم بالای 90 درصد ما خودکفا هستیم که نیاز به مواد اولیه و امکاناتی نداریم که از بیرون بیاوریم لذا در بُعد واردات هم حالا ممکن است زمانی ما هواپیمایی چیزی خریداری کنیم، ولی در خرید‌های تسلیحاتی ما این خیلی نمی‌تواند بگوییم گشایش خاصی برای ما دارد، چون تکیه مان بر خودمان است و دست مان به زانوی خودمان، ولی با توجه به توانمندی که داریم هم می‌توانیم موشک‌های دوربرد بسازیم، هم توان ساخت پهپادمان بالاست، هم در جنگ افزار‌هایی مثل آتشبار‌های توپخانه‌ای توانمندی داریم، کشور‌های مختلفی هستند که هم در بحث کیفیت، هم در بحث بی هزینه بودن ارتباط با ما یعنی اگر با آمریکا ارتباط دارند حتماً یک سلطه‌ای بالای سرشان قرار می‌گیرد، ولی می‌داند اگر سیستم ارتشش را همراه با جمهوری اسلامی تغییر بدهد جمهوری اسلامی نگاه سلطه گرانه به فلان کشور آفریقایی ندارد که تسلیحاتش را از ما ببرد، لذا این‌ها نگران هستند که وقتی کشور‌های خریدار بیایند منافع شان را در ابعاد مختلف به ویژه در بحث حاکم شدن سلطه بر آن‌ها یا نشدن با خرید تسلیحات. وقتی این هزینه سوخت را برآورد کنند به سمت جمهوری اسلامی می‌ایند و همین که به سمت جمهوری اسلامی بیایند یک قدری بازار فروش تسلیحات آن‌ها محدود می‌شود.

سوال: یکی از موضوعات دیگری که شما به سبب این که مدت‌ها رئیس کمیسیون امنیت ملی بودید مطرح هست، بر سیاست خارجی روابط جمهوری اسلامی با خارج کشور است که همواره رهبر معظم انقلاب اسلامی بر توازن در سیاست خارجی، تبدیل سیاست خارجی به تجارت خارجی و یک تأثیری روی زندگی مردم داشته باشد و این که ما سیاست خارجی را محدود به سه چهارتا کشور اروپایی نکنیم تاکید داشتند و هم مجلس و هم دولت الان این سیاست را مورد حمایت قرار دادند، شما دیدگاه تان راجع به این موضوع که ما تعمیق روابط داشته باشیم با همسایگان در پیمان‌های منطقه‌ای مثل شانگهای، و حتی بین المللی مثل بریکس یا موضوعاتی از این دست که هم جمهوری اسلامی را در حوزه بین الملل مؤثرتر واقع می‌کند و هم این که خودمان را وابسته به سه چهار تا کشور اروپایی که به دروغ خودشان را نظام بین الملل تلقی می‌کنند محدود نکنیم چه هست؟

ذوالنوری: سیاست کلی نظام و تاکیدات مقام معظم رهبری بر ارتباط جمهوری اسلامی با دنیا بوده، منتها در این بین ما از اول انقلاب دو تا کشور استثنا بود در ارتباط مان یکی نظام آپارتاید در آفریقای جنوبی بود که از بین رفت و ما الان ارتباطات خوبی با آفریقای جنوبی داریم یکی هم با رژیم صهیونیستی که کشور نیست بلکه یک رژیم غاصبی است که کشوری را تسخیر کرده، این هم ما ذاتاً و مبنایی مشکل داریم، حتی با آمریکایی‌ها ما قطع رابطه نکردیم، آنها قطع رابطه کردند، با اروپا ما قطع رابطه نکردیم آنها قطع رابطه کردند منتها محور توجه ما برای رابطه یا عدم رابطه منافع ملت مان است، احترام متقابل است، منافع متقابل است، آنها اگر به اینها توجه کنند به منافع ما توجه کنند، ما مشکلی برای ارتباط نداریم، ولی خیلی زیبا اشاره فرمودید که دنیا خلاصه نمی‌شود در آمریکا و چند تا کشور اروپایی، تئوریکای اروپا، انگلیس و فرانسه و آلمان، بلکه درب دنیا برای ارتباط به هر حال باز است برای ما ما اولویت اولمان کشور‌های همسایه مان هستند آن‌هایی که به نحوی مرز آبی یا خاکی با ما دارند، چون منافع مان تأثیر متقابلش یعنی تأثیرپذیری یا تأثیرگذاری اش خیلی زیاد است و به هر حال همسایگی هم حقی را ایجاد می‌کند ما اولویت اول مان همسایگان مان هستند، اولویت دوم ما منطقه است، اولویت سوم پیمان‌های منطقه‌ای یا جهانی است، الان ما شانگ‌های را یک پیمان منطقه‌ای می‌دانیم، ولی به هر حال بریکس یک پیمان جهانی است از غرب و شرق دنیا در این سهیم و شریک هستند و حضور دارند، خب طبیعتاً ما خیلی راحت در عصر این مجلس و در عصر این دولت توانستیم آن توهم‌هایی که ایجاد شده بود که ما اگر با آمریکا ارتباط نداشته باشیم با هر کشوری هم که ارتباط داشته باشیم لقمه را دور سرمان چرخاندیم و فلان این‌ها ابطال بشود و این توهم‌ها از بین برود و با حول و قوه الهی مردم ما هم آثارش را خواهند دید، به هر حال اگر امروز ما به شانگ‌های یا بریکس پیوستیم طبیعتاً یک ساز و کار‌هایی باید ایجاد شود مثلاً اگر واحد پول مشترک ایجاد بشود چه جور یورو آمد بخشی از کارکرد دلار را از بین برد، طبیعتاً واحد پول بریکس هم می‌تواند اثر آن دو تا ارز را از بین ببرد، وقتی کشور‌های مختلفی به هر حال از این واحد پولی استفاده می‌کنند ما می‌توانیم الان مثلاً در سفر اربعین ما، چون نوع ارزی که می‌خواستیم برویم کشوری که با ما می‌خواست از این ارز استفاده کند توافق داشتیم مشکلات سال گذشته را نداشتیم در تأمین ارز. حالا اگر این تبدیل شود به 10 تا کشور خب ما چه نیاز داریم نفت مان را با دلار بفروشیم یا چیزی که یوترن و تحریم‌های اولیه که دلار را شامل می‌شود اقتصاد ما را شرطی کند و همه چیز با دلار سنجیده شود، لذا این ارتباطات دارد شکل می‌گیرد، روابط مان با کشور‌های مختلف دارد تقویت می‌شود، آن وقفه‌ای که در گذشته ایجاد شد که زیرساخت‌های ارتباط با کشور‌های دیگر تقریباً از بین رفته بود با نگاهی که به غرب و آمریکا وجود داشت، اینها دارد ترمیم می‌شود، اصلاح می‌شود و تدریجاً هم اثر خودش را خواهد گذاشت یعنی شما این را در نظر بگیرید اگر فرض کنید نرخ تورم سالانه ثابت باشد، مثلاً تورم 10 درصد باشد، ولی حقوق من کارمند امسال 5 درصد افزایش پیدا کند، سالی 5 درصد افزایش در 10 سال من 50 درصد افزایش و فرض کنیم تورم ثابت باشد ما الان درب را به رویمان بسته بودند یا خودمان درب‌ها را بسته بودیم در اقتصادمان با کشور‌های مختلف، بعد نیست من یک نکته را اشاره می‌کنم اگر ما بیاییم این ارتباط دایر کنیم خود بخود مشکل ما حل می‌شود، بسیاری از این گرفتاری‌هایی که دلار باید آقایی کند در کشور از بین می‌رود، من مثالی خدمت شما می‌زنم، من روسیه رفته بودم با همتای روسی مان بحث می‌کردیم آن موقع من رئیس کمسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بودم آقای لئونید اسلوتسکی رئیس کمیته سیاست خارجی دومای روسیه بود، من به ایشان گفتم در دولت قبلی بود که من رفته بودم به ایشان گفتم که ما امکانات سرمایه نداریم، شما می‌توانید کامیون ما می‌آید پشت مرز آذربایجان میوه و تره بار گیر می‌کند یا میوه اش پلاسیده می‌شود باید دور بریزد یا تجار ترک به ثمن بخس از دستش درمی آید یا اگر بیاورند روسیه می‌خورد تو سر صادرات ما و آنجا کالای نامرغوب تحویل می‌شود شما بیایید از این کشتی‌های رورو که کامیون بر است بسازید ما در بندر آستارای خودمان کامیون‌های میوه و تره بارمان را سوار اینها می‌کنیم بندر آستارخان روسیه به شما تحویل می‌دهیم آن چرخ خودش می‌اید هر جا بخواهید بار را خالی می‌کند، ایشان یک مکثی کرد و زد زیر خنده، گفتم کجای پیشنهاد من خنده دار بود، گفت نه خنده دار نیست خنده من این است که عجب نکته‌ای است و تا حالا هیچ کس از ما این را نخواسته و 20 کشتی رورو ما در دهنه ولگا چند سال است خوابیده و کسی از ما نخواسته. جالب است بدانید که من آمدم به هر جا باید مکاتبه می‌کردم، کردم و اتفاقی نیافتد، اراده‌ای نبود، ولی امسال در این دولت دارد بخشی از آن حل می‌شود و اینها کم کم تأثیر خودش را می‌گذرد یعنی با توجه به زیرساخت‌هایی که در روابط ما با کشور‌های مختلف دارد ایجاد می‌شود، من با علم دارم عرض می‌کنم که هر چه ما می‌رویم جلو بار تحریم‌ها کمتر خواهد شد و در نتیجه زندگی و معیشت مردم رو به بهبود خواهد بود.

سوال: وضعیت حوزه نظارت مجلس شورای اسلامی که بار دوم است رسالت اصلی مجلس است یعنی قانونگذاری و نظارت الان در این حوزه چطور است به نظر می‌رسد که از این حوزه هم مجلس شورای اسلامی به خوبی دارد استفاده می‌کند و به نفع حاکمیت جمهوری اسلامی هست و به نفع پیشرفت کشور تلقی می‌شود؟
ذوالنوری: ابزار‌های نظارتی مجلس تعریف شده است اولین و کمترینش تذکر که این تذکر یا کتبی است یا شفاهی از تریبون مجلس، ما تا الان حدود 13 هزار تذکر کتبی بو شفاهی طول عمر این دولت ظرف این سه سال و خورده‌ای داشتیم و این حجم، حجم خیلی بالایی است، بخشی از آن سوال است، سوال‌هایی که وزرا کشیده می‌شوند مجلس تا الان چیزی حدود بیش از 50 سوال از وزرا ما داشتیم که این‌ها آمدند و رفتند و مورد سوال قرار گرفتند، کارت زرد‌های متعددی وزرا گرفتند، وزیری که کارت زرد یا دو تا می‌گیرد حواسش را جمع می‌کند که حوزه اش را آن جور که باید اداره کند اگر نواقصی هست اینها را رفع کند که در این زمینه هم مجلس حداکثر استفاده را کرده است، کار بعدی تحقیق و تفحص است که این هم متعدد بوده است، ابزار دیگری که ما داریم ماده 234 قانون آیین نامه داخلی مجلس است که اگر از دستگاهی مجلس شاکی باشد طبق این ماده شکایت را را به قوه قضائیه ارجاع می‌کند اتفاقاً در همین دولت ما نزدیک به 20 ارجاع شکایت داشتیم در همین مجلس عذرخواهی می‌کنم و قوه قضائیه که امیدواریم که قوه قضائیه رسیدگی جدی داشته باشد، جناب آقای محسنی اژه‌ای رئیس محترم قوه قضائیه در دیدار مشترک مجلس و دولت در هفته قوه قضائیه تاکید کردند که حتماً با اصرار نمایندگان که حتماً به طور ویژه در این حوزه ورود کنند و ابزار دیگر ما استیضاح است، منتها استیضاح یک محدودیت‌هایی داریم و آن این است که گاهی اوقات ما شرایط را باید بسنجیم یعنی سلاح استیضاح عین یک سلاحی است که روی یک کمر پلیس است، همه جا از این کلت استفاده نمی‌کند، نمی‌تواند همه جا از آن استفاده کند، باید بسنجد حالا یک تیر هوایی اگر شلیک کرد اثراتش چه هست، اگر مثلاً پای طرف را زد چه اتفاقی بدون استفاده از این سلاح می‌تواند مثلاً آن فرد را دستگیر کند، نمی‌تواند این صرف و صلاح را باید دید لذا گاهی اوقات ما می‌رسیم به یک جایی که تعداد وزرای مستعفی یا برکنار شده می‌رسد به یک عددی که اگر استیضاح کنیم وزیر بعدی را کابینه ساقط می‌شود، آن وقت شما تصور بفرمایید در این شرایطی که در دولت‌ها اتفاق می‌افتد اگر شما بیایید کابینه ساقط شود، رئیس جمهور تنها می‌ماند از نو باید کل کابینه را معرفی کند، وقتی که گرفته می‌شود و متزلزل شدن اوضاع اجرایی کشور، لذا مردم عزیز ما از مجلس توقع و انتظار دارند که از ابزار استیضاح استفاده کند، ولی گاهی به نفع مردم نیست که ما از آن استفاده کنیم و شرایط کشور ممکن است به هم بریزد در این بُعد هم مجلس تا جایی که امکان دارد استفاده می‌کند، اصلاً ابتکار خوبی که این مجلس یازدهم داشت این بود که سه شنبه‌های نظارتی را ایجاد کرد ما یک روز مجلس را اختصاص به نظارت دادیم، گزارش‌های کمیسیون‌ها که رفتند بررسی کردند، اصل 90 و سایر کمیسیون ها، دیوان محاسبات خوانده می‌شود، دولت می‌آید در مجلس جواب می‌دهد، نتیجه تحقیق و تفحص‌های می‌آید در حقیقت ما سه روز که جلسه علنی مجلس در یک هفته دارد یک هفته اش سه شنبه‌های نظارتی است که مؤثر هم بوده حالا یک جا‌هایی ممکن است آن دستگاه‌های اجرایی که مورد نظارت هستند کامل اجرا نکرده باشند، ولی در تعامل و رفع مشکلات تأثیرات خیلی خوبی داشته است.

سوال: یکی از موضوعات دیگر وزارت بازرگانی بود که قرار بود که یک تفاهمی بین مجلس شورای اسلامی و دولت صورت بگیرد برای این موضوع، الان در چه مرحله‌ای است؟
ذوالنوری: یک فیلمی در صدا و سیما ساخته شد کفش‌های میرزا نوروز این بحث تفکیک دو تا وزارتخانه عین کفش‌های میرزا نوروز رفت و برگشت داشته در طول سالیان، در این مجلس و دولت هم مجدداً این مسئله مطرح شد و حالا به کلیات آن مجلس رأی داد، ولی الان رگه‌های پشیمانی در خود دولت هم نسبت به این موضوع تا حدودی وجود دارد، دنبال یک راه حل وسطی هستیم که تبدیل به دو تا وزارتخانه نشود، ولی اگر بشود ما مثلاً سازمانی برای بازرگانی و تجارت داشته باشیم که رئیس این سازمان معاون رئیس جمهور باشد که دیگر توسعه تشکیلات به معنی ایجاد دو تا وزارتخانه نداشته باشیم هنوز مجلس و دولت به یک نظر واحدی در این زمینه نرسیدند که البته مجلس کلیات را تصویب کرد، نظر دولت اگر باشد این را در دستور قرار می‌دهد و ادامه می‌دهد، ولی اخیراً یک نگاه‌های جدیدی در دولت ایجاد شده که باعث فعلاً عدم پیشرفت این موضوع است تا دولت به نتیجه مطلوب خودش که رسید مجلس همراهی و همکاری می‌کند، مجلس با دولت تعاملش خیلی خوب است و سعی کرده مثلاً در بحث قانون مسکن که یکی از قوانین این مجلس بود واقعاً الان دولت محترم نمی‌تواند بفرماید من در احداث یک میلیون مسکن در سال می‌خواهم این کار را بکنم، اینجا مشکل یا ضعف قانون دارم یا فقد قانون و نبود قانون دارم یا قانون دارم دست و پاگیر است، نمی‌توانم کاری انجام بدهم، مجلس کاملاً راه را باز کرده و همراهی مجلس با دولت مطلوب است.

سوال: شما در هر دو تا دولت یعنی دو سال با این دولت دو سال با دولت قبل، من فقط در این دوره مجلس می‌خواهم بگویم بودید اگر بخواهید یک ارزیابی داشته باشید نمایندگان مجلس یعنی نمایندگان مردم هستند و نزدیکترین لبه حاکمیت به جامعه نمایندگان مجلس تلقی می‌شود، نحوه تعامل این دو تا دولت با قوانین و مصوبات مجلس چطور بوده از دید شما؟
ذوالنوری: در این دولت تمکین نسبت به قانون را ما خیلی قوی‌تر می‌بینیم، یعنی نگاه این دولت نگاه سیاسی نیست این یک. دوم این که برخی از قوانینی هم که در این مجلس تصویب می‌شود در گرفتن نظر دولت کاملاً مجلس و دولت هماهنگ هستند، لذا با توجه به زیرساخت‌های اعتقادی نزدیک به هم از یک طرف و دوم فرض کنید الان در سیاست خارجی در موضوع برجام در دولت گذشته تفاوت خیلی بود، نگاه‌ها کاملاً متفاوت بود، ممکن بود اجرا نشود، خیلی اوقات چیزی تصویب می‌شد، پیگیری می‌شد، دولت اجرا نمی‌کرد، ولی قانون اقدام راهبردی، چون جرم انگاری سنگین شد دولت مجبور شد همراهی کند که اگر جرم انگاری اتفاق نیفتاده بود دولت همراهی نمی‌کرد، ولی در این مجلس در ابعاد سیاست خارجی بحث معیشت، بحث اقتصاد، بحث ارتباط با همسایگان، ابعاد مختلفی که ما داریم در حقیقت دولت و مجلس نظراتشان خیلی به هم نزدیک است لذا اینجا مقاومتی در دولت برای عدم اجرای قانون ما نمی‌بینیم که حالا بخواهیم خیلی دولت و مجلس را در روی همان قرار بگیرند، تعامل بهتر از گذشته است.

سوال: ما حدود فکر می‌کنم شش ماه در این سال و احتمالاً سه ماه، 9 ماه هم از عمر مجلس، مجلس کنونی عمر سیاسی اش در واقع باقی مانده مهمترین موضوعاتی که از دید شما به عنوان نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در دستور کار باید قرار بگیرد برای زمینه سازی پیشرفت کشور چه هست؟
دوالنوری: من همین امروز چک می‌کردم که توی کارتابل نمایندگان چند تا مطلب قرار دارد 3 هزار و 724 تا سوال و تذکر و طرح و لایحه ما در نوبت بررسی داشتیم، این رقم، رقم سنگینی است به 40 تا طرح دو فوریتی داریم، نزدیک به 50 تا طرح اولویت دار داریم حالا یک فوریت و دو فوریت این‌ها در دستورند که باید رسیدگی بشوند، مجلس فرصت زیادی ندارد که الان یک کمیسیونی بیاید روی یک طرحی کار کند و از نوع بیاید در ردیف قرار بگیرد و نوبت قرار بگیرد، چون نوبت به اینها نمی‌رسد چهار سال مجلس هم که تمام می‌شود این‌ها همه برمی گردد سر سطر نقطه سر سطر است و دیگر مجلس بعدی نمی‌آید از این جایی که هست شروع کند او از صفر شروع می‌کند اگر چیز‌هایی که باقی می‌ماند نمایندگانی که تجربه گذشته را دارند می‌آیند از این طرح‌های باقی مانده انتخاب می‌کنند به اسم خودشان مجدد ثبت می‌کنند که به جریان بیافتد. الان ما تعدادی از این طرح‌ها و لوایح داریم که اینها مهم هستند و فوریت دارند قانون بسیج سازندگی را داریم که می‌تواند در بحث سازندگی کشور و وضع اقتصادی مردم، سر و ساماندهی گروه‌های جهادی و انسجام آن‌ها خیلی مؤثر باشد و این الان نصفه کاره است و در ردیف بررسی است، ما قانون جهش تولید را داریم بالای 2 هزار ماده است که این هفته تقریباً تا 30 ماده اش را بررسی کرده بودیم ارجاعی از شورای نگهبان است، این را باید تمام کنیم که این هم می‌تواند زودتر اگر تمام شود یک قانونی با این عظمت و واقعاً دولت هم دستورالعمل هایش را بنویسید و ابلاغ کند می‌تواند خیلی از مشکلات و گره‌ها را برطرف کند، ما کار سنگین اینجوری در پیش داریم که باید این را تمام کنیم، تبدیل مرکز حفاظت اطلاعات قوه قضائیه به سازمان حفاظت اطلاعات است که اگر مردم عزیز ما ممکن است خدایی نکرده فسادی را در قوه قضائیه شاهد باشند، رشوه ای، کارچاق کنی، دلالی، نفوذی، با تقویت حفاظت اطلاعات قوه قضائیه این موضوع برطرف می‌شود و در پاکسازی و کارآمدن شدن قوه قضائیه بسیار مؤثر است من تشکر می‌کنم از رئیس محترم قوه قضائیه عنایت ویژه‌ای در این زمینه داشتند که این را هم در نوبت داریم، مباحث مان بحث معلمان را داریم بحث تکمیل در حقیقت رتبه بندی نکاتی را داریم، بحث ساماندهی بخشی از کارکنان دولت را داریم که این شرکتی‌ها و اینها الان بلاتکلیف هستند بتوانیم مشکلات اینها را حل کنیم از این دست موارد ما زیاد داریم البته انتخابات مجلس شورای اسلامی را هم در پیش داریم که در اسفند ماه برگزار می‌شود./ تسنیم