سریال جنجالی بوی باران چقدر در ذهنیت مردم اثرگذار بود؟
به گزارش راهبرد معاصر؛ برنامه «حوالی نگاه» شب گذشته (یکشنبه ۱۰ شهریور ماه) با موضوع تجزیه و تحلیل سریال ۶۵ قسمتی «بوی باران»، با حضور رضا محبوبی و محمد ترحمی (کارشناس‌های برنامه در حوزه اجتماعی)، محمود معظمی (کارگردان) و با اجرای محمود گبرلو از شبکه یک سیما روی آنتن رفت.
ضمن اینکه تحلیل سریال «بوی باران» در تلویزیون، در این برنامه بیشتر به تعریف و تمجید از سریال و در عین حال طرح کلی معضلات اجتماعی گذشت.
در ابتدای برنامه محمود معظمی ـ کارگردان سریال «بوی باران» ـ درباره محتوای سریال و اینکه تا چه حد توانسته است مفاهیم مورد نظر خود را منتقل کند؟ بیان کرد: سریال «بوی باران» با مشقت زیادی همراه بود. سال‌ها درمورد آسیب‌های اجتماعی تحقیق شده بود و نویسندگان این تحقیق‌ها را دنبال کردند.
گبرلو در ادامه این صحبت‌های معظمی بحثی را مطرح کرد و گفت: معضلاتی که در سریال مطرح شده، معضلاتی است که واقعا به جامعه آسیب می‌زند. همانند موضوع مواد مخدر و فراتر از مواد مخدر، قاچاقچیان آن و نگاه اقتصادی که در این زمینه وجود دارد، برای اولین بار مطرح شد.
رضا محبوبی، معاون امور آسیب‌ها و مسایل اجتماعی سازمان امور اجتماعی وزارت کشور نیز درباره اینکه این سریال چقدر توانسته است مردم را آگاه کند، گفت: من شما را ارجاع می‌دهم به تعریف آسیب اجتماعی؛ هر رفتار یا فعلی که در مغایرت با هنجارها و ارزش‌های مورد قبول جامعه رخ بدهد به آن آسیب اجتماعی می‌گویند. اگر فعلی در مغایرت با قانون باشد به آن جرم می‌گوییم و اگر آن پدیده در مغایرت با هنجارهای اجتماعی باشد و تعداد زیادی از مردم امید به حل این مشکلات داشته باشند به آن مسئله اجتماعی می‌گویند.
او ادامه داد: این رفتارهای مغایر هنجارها و ارزش‌ها صرفا جنبه فردی ندارند؛ مثلا یک ابزاری مثل رسانه نیز در این میان رسالت‌هایی دارد. باید به این نکته توجه داشت که مسئله و آسیب اجتماعی ریشه در جامعه دارد؛ به این معنا که فردی که دچار آسیب اجتماعی شده است، اگر در یک جای دیگری زندگی می‌کرد، شاید درگیر این آسیب نمی‌شد. خیلی از آسیب‌های اجتماعی ریشه در ساختارهای جامعه دارند و عواقب این آسیب‌ها به فرد و جامعه آسیب می‌زند؛ بنابراین ما باید در جامعه از ابزارهای مختلف (رسانه) استفاده و کوشش کنیم با استفاده از این ابزارها، ذهن عمومی جامعه را درگیر کنیم.
محبوبی با بیان اینکه «باید از دیدگاه بیننده نیز پیمایش صورت بگیرد، ولی از نظر کارشناسی همین که یک کار نمایشی توانسته به این موضوعات بپردازد، یکی از معیارهای موفقیت را دارد»، خاطرنشان کرد: این سریال به موضوعاتی پرداخته است که در جامعه ما وجود دارد. شخصیت‌های نجات‌دهنده، نمادی از جامعه هستند که خود را در مقابل این آسیب‌ها مسئول می‌دانند.
در ادامه گبرلو اظهار کرد: نیاز جامعه می‌طلبد که رسانه ملی به موضوعات و معضلات جامعه بپردازد؛ به شرط اینکه با ساختار درست داستان را منتقل و معضلات را مطرح کند و در درون قصه نیز راه‌حل‌هایی را در نظر بگیرد.
همچنین محمد ترحمی، مدیرکل دفتر حقوقی و امور مجلس ستاد مبارزه با مواد مخدر، درباره واقع‌گرایی در سریال «بوی باران» گفت: این مسئله سه وجه دارد؛ اول معتاد است که همه جامعه او را می‌بینند. دوم موضوع اعتیاد است که باید فهمید این معضل چه ریشه‌هایی دارد؛ به عنوان مثال آیا در سریال «بوی باران» طلاق عاطفی پدر و مادر در بروز اعتیاد تاثیر داشت؟ با معتاد نمی‌شود مبارزه کرد. ما در قانون و مباحث حقوقی معتاد را مجرم می‌دانیم؛ این درحالی است که باید با یک فرد معتاد با مداخلات اجتماعی وارد شد. با اعتیاد باید مقابله کرد و با قاچاقچی باید مبارزه کرد. ما باید برای این سه فاکتور تمایز قائل باشیم.
در ادامه این صحبت‌ها، معظمی (کارگردان) تاکید کرد: کاملا از ابتدای نگارش قصه نویسندگان و ما به این مسئله فکر کرده بودیم و تحقیقات گسترده‌ای در این زمینه داشتیم. وظیفه من به عنوان فیلمساز و رسانه این است که حتی برای کودک و نوجوانان در جاهایی که در کنترل خانواده نیستند، فرهنگ‌سازی کنیم.
محبوبی درباره وظیفه خانواده‌ها از لحاظ تربیتی در مقابل اعتیاد، گفت: خوشبختانه رسانه ملی این بار هم در قالب یک کار نمایشی تلاش می‌کند که این شناخت را به خانواده‌ها بدهد. گاهی ما به کمک ابزار فیلم، شناختی را به خانواده‌ها می‌دهیم که نسبت به برنامه‌های گفت‌وگویی از تاثیر بیشتری برخوردار است. سریال «بوی باران» نیز مخاطب را دعوت می‌کند تا از طریق تعامل، مشکلات را حل کند. در این سریال تذکر داده می‌شود که این مسائل ممکن است برای ما هم پیش بیاید.