پاکستان که در ماه های اخیر تحت فشار سیاسی آمریکا قرار گرفته است، تلاش می کند تا تاثیرگذاری خود را بر معادلات امنیتی افغانستان افزایش دهد و طالبان نیز با توجه به این نیاز اسلام آباد، تمایل خود را برای نزدیک شدن به پاکستان نشان داده است.
به گزارش راهبرد معاصر؛ راهبرد آمریکا در دوران سیاست ترامپ با تغییراتی همراه بوده که پاکستان نیز از این تغییرات در امان نمانده است. آمریکا که در فراز و نشیب روابط با افغانستان و پاکستان ترجیح داده است تا در این برهه خود را به افغانستان نزدیک کند، فشارهایی را به پاکستان وارد کرده است. فشارهایی که احسن اقبال، وزیر کشور پاکستان را نیز وادار به واکنش کرده است. وی در جمع خبرنگاران گفت " اسلام آباد از جانب واشنگتن تحت فشار سیاسی قرار دارد." اقبال از بی اعتمادی بین پاکستان و آمریکا سخن گفت و از تکیه آمریکایی ها بر قدرت و فشار سیاسی برای حل بحران های امنیتی انتقاد کرد. این انتقادها در پی قرار گرفتن پاکستان در لیست سیاه اقدام مالی (FATF) مطرح شد که مشکلاتی را از نظر اقتصادی برای پاکستان به وجود خواهد آورد.
این تغییرات راهبردی در رفتار آمریکا در قبال اسلام آباد را می توان در پیوند عمیق این کشور با افغانستان و قرار گرفتن در مرکز تنش های آسیای مرکزی و آسیای جنوبی، جستجو کرد. پاکستان در مسیر پروژه جاده ابریشم قرار گرفته که اهمیت ژئو استراتژیک آن را برای چین افزایش داده است. این کشور همچنین با هند که یکی از همپیمانان قدرتمند آمریکا در منطقه است، تنش هایی دارد که منافع آمریکا را نیز تحت تاثیر قرار داده است. چین هم اخیرا و با فاصله گرفتن آمریکا از پاکستان سعی کرده تا به اسلام آباد نزدیک تر شود که تنش هایی را با آمریکا در پی داشته است به طوری که ترامپ در اولین توییت خود در سال 2018 پاکستان را مورد حمله قرار داد و اعلام کرد که کمک های مالی به این کشور را قطع خواهد کرد.
موضوع مهم تر اما در افغانستان رغم خورده است. طالبان که بزرگ ترین مشکل امنیتی و نظامی آمریکا در افغانستان است، در سال های اخیر و از طریق پیوندهای قومی که با پشتون ها برقرار کرده توانسته در پاکستان نفوذ کند. مقامات این کشور نیز تمایل خود را به حمایت از این سازمان تروریستی نشان داده اند تا از این طریق بتوانند در معادلات افغانستان تاثیرگذارتر ظاهر شوند. طالبان از طریق شمال پاکستان که عمدتا در اختیار پشتون ها قرار دارد مبادرت به انتقال تسلیحات و سازماندهی کرده است. تغییرات اخیر در کنار افزایش موفقیت های روسیه در افغانستان و ارتباط برقرار کردن با طالبان، باعث شده آمریکا با چالش جدی دی این منطقه رو به رو شود. واشنگتن از یک سو در رقابت با حریف خود در افغانستان عقب مانده است و از یک سو تغییرات راهبردی در رفتار طالبان، باعث شده تا نسبت به افزایش قدرت پاکستان در معادله قدرت، دچار وحشت شود. در این میان آمریکا ترجیح داده تا با نزدیک شدن به افغانستان هزینه های کمتری را متحمل شود.
آینده روابط سیاسی در این منطقه تا حدودی به رفتار طالبان و نوع تعامل بازیگران منطقه با این برگ برنده بستگی دارد. از آنجایی که طبق نظر تحلیل گران نظامی، پروژه مبارزه با طالبان در افغانستان شکست خورده است و این سازمان توانسته در بسیاری از استان های افغانستان حضور فعال داشته و برخی از این استان ها هم در اختیار کامل آنها قرار دارد، سخن گزافی نخواهد بود اگر بگوییم که غلبه بر طالبان از بیشترین اولویت برای واشنگتن برخوردار است تا جایی که روابط دیرینه با پاکستان را نیز تحت شعاع قرار دهد.
در آینده باید منتظر افزایش سطح تنش بین دو کشور ماند و تبعات این تنش ها در کنار افزایش احتمال حضور داعش در این منطقه، نیاز به حضور نظامی بیشتر برای آمریکا را می طلبد. واشنگتن این موضوع را پیش بینی کرده و در راهبرد جدید خود نیز به افزایش قابل توجه نیروهای نظامی خود در افغانستان اشاره کرده است.