مدارس خصوصی، بارزترین جلوه بی‌عدالتی

به گزارش راهبرد معاصر. محمود مهرمحمدی؛ رئیس اسبق دانشگاه فرهنگیان با اشاره به اینکه در حوزه عدالت آموزشی در برخی موارد نمره قبولی می‌گیریم و در بسیاری از موارد نمره مردودی اظهار کرد: در حوزه عدالت جنسیتی و فراهم شدن زمینه ادامه تحصیل دختران، عدالت جغرافیایی و رفتن به مناطق محروم، فراهم کردن زمینه ادامه تحصیل دانش‌آموزان مناطق محروم و نرخ پوشش تحصیلی نمره قبولی می‌گیریم.

وی افزود: آمار بازماندگان از تحصیل در حال حاضر نگران‌کننده است و حدود یک میلیون دانش‌آموز بازمانده از تحصیل داریم همچنین ریشه‌کنی بیسوادی از جمله اقداماتی بود که محقق نشد، هم‌اکنون 10 میلیون بیسواد مطلق در کشور داریم و نهضت سوادآموزی موفق به ریشه‌کنی بیسوادی نشده است.

استاد بازنشسته گروه علوم تربیتی دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به اینکه در حوزه عدالت در هفت بُعد دچار چالش هستیم، گفت: چالش عدالت در بعد فرهنگی، قومی و زبانی و چالش عدالت در حوزه تربیت معلم را شاهد هستیم، تربیت معلم نباید به این گونه باشد که در تمام مناطق کشور یک مرکز تربیت معلم داشته باشیم و باید بهترین امکانات آموزشی در تعدادی از نقاط کشور که آمادگی دارند، فراهم شود یعنی دانشگاه‌های تربیت معلم منطقه‌ای داشته باشیم.

مدارس خصوصی بارزترین جلوه بی‌عدالتی

مهرمحمدی با تأکید بر اینکه چالش عدالت در بُعد مدارس خصوصی بیان کرد: بارزترین جلوه بی‌عدالتی وجود مدارس خصوصی در نظام آموزشی است، اگر برخورداری اقتصادی تعیین کننده برخورداری آموزشی باشد، فاجعه است و مدارس خصوصی چنین اتفاقی را رقم زده‌اند.

وی ادامه داد: چالش عدالت و چگونگی تخصیص منابع دولتی، مشکل دیگری است و نیاز است در توزیع منابع آموزش و پرورش تغییراتی ایجاد شود و سیاست تقاضا محوری را جایگزین عرصه محوری کنیم و به مناطق محروم سهم بیشتری از بودجه دولت بدهیم و سرانه دانش‌آموزان مدارس خصوصی از بودجه دولت حذف شود.

طبقات پایین اقتصادی به هنرستان می‌روند

رئیس سابق دانشگاه فرهنگیان با اشاره به چالش عدالت در بعد آموزش‌های فنی و حرفه‌ای بیان کرد: این موضوع باعث انسداد طبقاتی شده است و درصد بسیاری از دانش‌آموزان هنرستان‌ها متعلق به طبقات اقتصادی و اجتماعی پایین هستند و جبر طبقه اقتصادی آنها را به سمت هنرستان‌ها برده و این بسیار خطرناک است، آموزش‌های فنی و حرفه‌ای مسئله مهم کشور است اما باید اقداماتی انجام شود که دانش‌آموزان تحت تأثیر جبر اقتصادی خانواده به سمت هنرستان نروند.

مهرمحمدی درباره مدارس سمپاد تصریح کرد: مدارس سمپاد از منظر عدالت قابل بحث است، الگوی تربیت نخبگان باید بهینه شود و تفکر شناسایی و تنوع استعدادها از دوره ابتدایی مدنظر قرار بگیرد. در دوره متوسطه اول، جداسازی دانش‌آموزان از یکدیگر انجام نشود و این موضوع ضد عدالت است، در دوره متوسطه دوم می‌توان تربیت نخبگان را انجام داد.

توجه به استعدادهای مختلف نقطه محوری عدالت

وی با تأکید بر شناسایی و پاسخگویی به استعدادهای مختلف دانش‌آموزان افزود: نقطه محوری عدالت توجه به استعدادهای مختلف دانش‌آموزان است.

فقر کیفیت در مدارس دولتی

استاد بازنشسته گروه علوم تربیتی دانشگاه تربیت مدرس عنوان کرد: تربیت نباید کالای خصوصی شود تا افراد به ازای پول از آن بهره‌مند شوند هم‌اکنون آموزش و پرورش به شدت دچار فقر کیفیت است و پیکر مدارس دولتی بیمار است بنابراین فعلاً نمی‌توانیم از داروی تلخ مدارس غیردولتی صرف نظر کنیم اما باید به سمتی حرکت کنیم که با تحول در مدارس دولتی، اقبال به مدارس غیردولتی کمتر شود.

وی با اشاره به اینکه مردم از نظام آموزشی بیمار و رنجور مدارس دولتی فرار می‌کنند، گفت: هم اکنون 16 درصد مدارس خصوصی هستند و افراد زیادی هم تمایل به تحصیل در مدارس غیردولتی دارند اما توانایی مالی ندارند.

فرزندان 99 درصد مسئولان در مدارس غیردولتی تحصیل می‌کنند

مهرمحمدی بیان کرد: فرزندان 99 درصد مسئولان رده یک کشور در مدارس غیردولتی تحصیل می‌کنند و هم‌اکنون بسیاری از انواع مدارس موجود در راستای عدالت نیست.

لطمه به دانش‌آموزان با امتحانات مختلف و رقابت نمره

همچنین حجت‌الاسلام علی ذوعلم؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به اینکه در جامعه به امنیت و اقتصاد توجه بسیار خوبی می‌شود اما نسبت به آموزش چنین توجهی وجود ندارد، گفت: بسیاری از مشکلات در حوزه آموزش به دلیل عدم عدالت نسبت به موضوع آموزش است.

وی افزود: عبور از آموزش و حرکت به سمت تربیت و پاسخ به سایر نیازهای دانش‌آموزان در سند تحول بنیادین مورد تأکید است اما امروز حاکمیت کنکور، امتحانات مختلف، کتاب محوری، رقابت برای نمره در مدارس و... صدمات مختلفی به دانش‌آموزان می‌زند.

رئیس اسبق سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی درباره مدارس خصوصی عنوان کرد: وجود مدارس غیردولتی بدین شکل که تعدادی از فرهنگیان با هدف کمک به آموزش و پرورش، مدرسه غیردولتی ایجاد کنند کار قابل قبولی است و انگیزه افراد و نبودن به دنبال سود بسیار مهم است و باید مدارس خصوصی را ایجاد کنیم که پول دریافت نکنند.

معلمان در کلاس درس تبعیض را حذف کنند

ذوعلم ادامه داد: در شرایطی که عدالت در نظام آموزشی برقرار نیست، حداقل معلمان در کلاس درس تبعیض میان دانش‌آموزان را از بین ببرند و نگاه معلم به تمام دانش‌آموزان در کلاس درس یکسان باشد.

وی با اشاره به اینکه تحت تأثیر فشار خانواده، فرزندانم را در مدرسه غیردولتی ثبت‌نام کردم، گفت: به هر فردی که از من مشورت گرفت، گفتم، فرزندت را در مدرسه دولتی خوب ثبت‌نام کن چون مدارس دولتی خوب بسیار بهتر از مدارس غیردولتی هستند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بیان کرد: هم‌اکنون برخی افراد جوان و خلاق با کمک برخی نهادها، مدارس غیردولتی ایجاد کردند که اصلاً خصوصی نیست، یک نمونه از این مدارس در منطقه دو فعالیت می‌کند که از دانش‌آموزان شهریه‌ای دریافت نمی‌کند اما آموزش و پرورش یک دیوار به دور خود کشیده است و اجازه ارائه مدل‌های مختلف مدرسه‌داری را نمی‌دهد.

تحصیل در مدارس دولتی به معنای عدم کمک مالی نیست

وی تأکید کرد: والدین باید بدانند که تحصیل در مدرسه دولتی به این معنا نیست که اصلاً به مدرسه کمک نکنند و در صورت توانایی مالی به مدرسه کمک کنند البته این موضوع باید به صورت شفاف از سوی مسئولان اعلام شود.

فقر شدید یادگیری در میان دانش‌آموزان

محمد حسنی؛ عضو پژوهشگاه مطالعات وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه اصل 30 قانون اساسی بر آموزش رایگان تأکید دارد همچنین روح حاکم بر جمهوری اسلامی عدالت است، گفت: اکنون رویکرد برابری طلبانه در آموزش و پرورش پیگیری نمی‌شود.

وی افزود: مدارس غیردولتی تحت تأثیر تفکرات نو لیبرالیستی در ایران ایجاد شد در حالی که مشارکت مردم با خصوصی سازی آموزش متفاوت است.

عضو پژوهشگاه مطالعات وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه فقر یادگیری شدیدی در میان دانش‌آموزان وجود دارد، بیان کرد: به جای هزینه برای مردم عادی که به بهترین موقعیت‌ها نیاز دارند و امکانات اجتماعی آنها اندک است، آموزش طبقاتی ارائه می‌دهیم.

حسنی ادامه داد: نتایج آزمون‌های بین‌المللی تیمز و پرلز نشان داد در ایران مدرسه‌ای داریم که هیچ کدام از دانش‌آموزان آن به حداقل یادگیری نمی‌رسند و مدرسه‌ای داریم که تمام دانش‌آموزان به میانگین امتیاز می‌رسند.

وی بیان کرد: در توزیع برابر عدالت از جنبه کمی موفق بودیم اما در جنبه کیفی به شدت مشکل داریم، اکنون دانش‌آموزان مدارس غیردولتی و سمپاد رتبه‌های زیر سه هزار کنکور را در اختیار دارند و این نوعی بی عدالتی است./ تسنیم