اهداف تل‌آویو ازراه‌اندازی جنگ آب علیه لبنان و کشور‌های عربی

به گزارش راهبرد معاصر، اقدامات خصمانه رژیم صهیونیستی علیه لبنان در سال ۱۴۰۲ هم ادامه داشت و این رژیم در یک سال اخیر، علاوه بر تهدیدات مستقیم تروریستی و ضدامنیتی، در حوزه امنیت آب نیز به لبنان لطمه زده است. مقامات بیروت گفته‌اند که در یک سال گذشته، ده‌ها شهر و روستای مرزی در جنوب لبنان از کمبود شدید آب رنج می‌برند. چرا که ارتش اسراییل اکثر زیرساخت‌ها و تاسیسات تصفیه و تامین آب آشامیدنی را ویران کرده است. در پاییز سال ۱۴۰۲ پروژه ایستگاه پمپاژ آب چشمه وازانی، بزرگترین ایستگاه پمپاژ آب در جنوب لبنان به خاطر حملات هوایی لبنان حملات ویران شد. حق پمپاژ آب از رودخانه حسبانی از سال ۲۰۰۲ یکی از مهمترین مناقشات بین لبنان و اسرائیل بوده است.

احمد المحمد، از مقامات محلی لبنانی اعلام کرده که حملات اسرائیل به تجهیزات برق، پمپ‌ها و شبکه‌های توزیع پروژه آب آسیب رسانده و منجر به توقف پمپاژ آب به روستا‌ها و شهر‌های متعدد در منطقه مرزی شده است. رژیم حتی اجازه نداده که کارگران فنی، برای تعمیر تاسیسات به منظقه بروند و با توپ باران مسیر، مانع از بازسازی تاسیسات شده است.

همچنین علی الزین، رئیس سابق فدراسیون شهرداری‌های جبل عامل که زمانی بر ساخت پروژه آب وازانی تا افتتاح آن نظارت داشت، اعلام کرده که این پروژه روزانه حدود ۱۲۰۰۰ متر مکعب آب پمپاژ می‌کرد و آب ۷۰ روستا و شهر را تامین می‌کر، اما حالا و به دنبال تخریب تاسیسات مزبور، عملاً در خط مرزی، بحران شدید آب آشامیدنی به جود آمده است. در همین حال، شرایط خطرناک نظامی مانع دسترسی ساکنان جنوبی به رودخانه و چشمه‌ها می‌شود.

حملات هوایی و توپخانه‌ای رژیم صهیونیستی به مرز لبنان، باعث ایجاد کمبود آب آشامیدنی شد و مرزنشینان، با جمع آوری آب باران و کشیدن آن از طریق لوله‌های پلاستیکی از پشت بام منازل خود، به شکل محدود و سخت، آب مورد نیاز خود را تامین می‌کنند. در مناطق دیگر نیز، روستاییان لبنان، به حفر چاه روی آورده‌اند که بهداشت و سلامتی آنان را به خطر می‌اندازد. بر اساس داده‌های وزارت کشور لبنان، جمعیت منطقه مرزی جنوب لبنان تقریباً ۱۳۳۶۰۰ نفر است که در ۸۳ شهر و روستا پراکنده شده و حالا دست کم نیمی از این جمعیت، برای تامین آب آشامیدنی دچار مشکل هستند.

تهدید آبی اسراییل علیه اردن

این تنها لبنان نیست که با اقدامات ددمشانه و غیرانسانی اسراییل در حوزه امنیت آبی روبرو است. اردن نیز چنین وضعیتی دارد. اردن در سال ۱۴۰۲ نیز به خاطر اقدامات موذیانه اسراییل، بار‌ها با مشکل کمبود آب روبرو شد. آن هم در شرایطی که متوسط مصرف روزانه آب در اردن تنها ۷۰ لیتر است و میانگین استاندارد سازمان بهداشت جهانی (WHO) نزدیک به ۱۵۰ لیتر است. از زمان امضای توافقنامه صلح بین اردن و اسرائیل در سال ۱۹۹۴ میلادی، رژیم صهیونیستی متعهد شده که سالانه بین ۲۵ تا ۵۰ میلیون مترمکعب آب اردن را تامین کند، اما بار‌ها این تعهد را نقض کرده و اردن را در شرایط دشوار قرار داده است. موضوع آب اکنون در کانون تنش‌های ژئوپلیتیکی بین اسراییل و قرار دارد. ایمن صفدی وزیر امور خارجه اردن اعلام کرده در شرایطی که اسراییل به کشتار مردم غزه ادامه می‌دهد، نمی‌تواند کنار یک وزیر صهیونیست بنشیند و توافقنامه آب و برق امضا کند.

عامر سبائله، کارشناس ژئوپلیتیک در اردن بر این باور است که صلح بین اسراییل و اردن شکننده است، زیرا اردن با یک بحران عمیق مواجه است و ناچار مانده بخش مهمی از آب مورد نیاز خود را از اسراییل تامین کند.

تلاش‌های اسراییل برای افزایش امنیت آبی، علاوه بر لبنان، سوریه، فلسطین و اردن را نیز با شرایط دشواری روبرو کرده است. رژیم صهیونیستی، آشکارا به منابع آب اردن و سوریه دست اندازی کرده و بر خلاف قرارداد سال ۱۹۹۴ در مورد تقسیم آب رود اردن، حقابه را به نصف رساند است. در همین حال، تشکیلات خودگردان فلسطین از حوضه آبی کوهستان ساحل غربی رود اردن سهم ناچیزی دارد و با مشکل جدی مواجه مانده است. در دیگر سو، اشغال بلندی‌های جولان، سوریه را از منابع آبی دریاچه جلیله محروم ساخته است. در این شرایط، اسراییل انگیزه‌ای قوی برای توسعه تکنولوژیکی به منظور بهبود امنیت آبی داشته و در حوزه شیرین‌سازی نیز اقداماتی انجام داده تا آب مورد نیاز خود را به راحتی تامین کند. اسراییل با اتکا بر ظرفیت بالای شیرین‌سازی، با استفاده از پنج کارخانه بزرگ تولید آب شیرین در سورک و اشداد، در شرایط ایده آل قرار گرفته، اما زندگی را برای مردم لبنان، فلسطین و اردن، سخت کرده است.

اسراییل متکی به دو سفره اصلی آب زیرزمینی شامل سفره آب زیرزمینی ساحلی و سفره آب زیرزمینی کوهستان است که هر دو آنها، زیر غزه و زیر کرانه باختری قرار دارند. آب‌های سطحی اسراییل، عمدتاً در شمال و شرق متمرکز شده و دست اندازی به منابع رود اردن، شرایط را برای اردن و سوریه سخت کرده است. اسراییل، بدون آنکه مرز‌های فیزیکی خود را افزایش دهد، منابع آبی داخلی خود را گسترش داده و خطر درگیری‌های بین المللی بر سر آب را کاهش داده است. همچنین تل آویو پروژه‌ای به نام حامل ملی آب ایجاد کرده که شامل کانال ها، خطوط لوله و ایستگاه‌های پمپاژ است و آب را از دریای جلیله از مناطق پر آب شمالی به بخش‌های مرکزی و جنوبی منتقل می‌کند.

بلندی‌های جولان در جنوب غربی‌ترین بخش خاک سوریه، از سال ۱۹۶۷ در اشغال رژیم صهیونیستی است. جولان یک فلات استراتژیک است که در میان اسرائیل و سوریه واقع شده و مشرف به جنوب لبنان است. این منطقه فقط ۷۰ کیلومتر از دمشق فاصله دارد. ارتفاع بلندی‌های جولان از سطح دریا بین ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ متر متغیر است. این منطقه از نظر نظامی، ارتفاعات استراتژیک قلمداد می‌شود. جولان در سال ۱۹۶۷ به تصرف اسراییل درآمد و با وجود صدور قطعنامه ۲۴۲ سازمان ملل متحد، رژیم صهیونیستی از آنجا خارج نشده است. یکی از دلایل علاقه اسراییل به جولان این است که این منطقه سرچشمه منابع آبی مناطق مجاور و منبع بسیار مهمی برای اراضی این منطقه بوده و از حیث منابع آب سطحی و زیرزمینی بسیار غنی است. دریاچه مَسعَدَه در شمال شهر قنیطره و مشرق شهر مسعده، و دریاچه طبریه یا دریای جلیل میان جولان و فلسطین و رود‌های پرآبی، چون رود اردن در مغرب جولان و رُقّاد در شمال جولان، باعث شده که رژیم صهونیستی همچنان به شکل اشغالگرانه در این منطقه بماند.

مرور دیدگاه‌های سیاسی ضدانسانی رژیم صهیونیستی نشان می‌دهد که این رژیم از نیم قرن قبل جنگ آب را آغاز کرده و امروز که به مرور جنگ آب به موضوعی محتمل در خاورمیانه تبدیل می‌شود، اسراییل از منابع آبی جولان دست نخواهد کشید. کما اینکه در اجلاس اول صهیونیست‌ها در شهر بازل سوئیس در آگوست سال ۱۸۹۷ میلادی به این مساله اشاره شده که بدون آب، تاسیس دولت صهیونیستی ممکن نخواهد بود./ مهر