از خواص بی شمار «سیر» چه می‌دانید؟ / درمان ۷۰ درد با این گیاه
سیر سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، مواد معدنی و ویتامین‌ها و ترکیباتی است که به افزایش طول عمر، تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش فشار خون و پیشگیری از انواع سرطانها کمک می‌کند؛ در این مطلب به خواص سیر در پیشگیری و درمان بیماری‌های مختلف پرداخته‌ایم.
به گزارش راهبرد معاصر؛ سیر با نام علمی Allium sativum گیاهی علفی و دائمی است که ساقه آن تا ارتفاع ۴۰ سانتی‌متر نیز می‌رسد؛ برگ‌های آن باریک و نواری‌شکل به‌رنگ سبز تیره و گل‌های آن کوچک و صورتی‌رنگ که به‌صورت یک چتر در انتهای ساقه ظاهر می‌شود.
انواع سیر
سیر ۳ نوع بیابانی، بستانی و کوهی دارد که نوع معمول خوراکی، نوع بستانی است و به نوع کوهی، موسیر گفته می‌شود که بیشتر از آن در تهیه ترشی استفاده می‌شود.
ترکیبات سیر
سیر سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، مواد معدنی و ویتامین‌ها، با سطوح بالایی از پتاسیم، کلسیم، آهن، منیزیم، منگنز، روی، سلنیوم، ویتامین‌های گروه ب و ویتامین C است.
سیر خام حاوی ۵۹ درصد آب، ۳۳ درصد کربوهیدرات، ۶ درصد پروتئین، ۲ درصد فیبر و کمتر از یک درصد چربی است.
سیر یکی از محصولات درآمدزا در منطقه به‌شمار می‌آید که به‌دلیل شرایط خاص صادراتی و مصرف بالای آن در اروپا و کشور‌های حوزه خلیج فارس، هم‌اکنون در بسیاری از کشور‌های جهان کشت می‌شود.
کشور چین با تولید چندین میلیون تن سیر بزرگترین تولیدکننده این محصول در جهان است. ایران تا سال‌های پیش در زمره ۲۰ کشور نخست جهان در تولید سیر قرار داشت و استان همدان در صدر جدول تولید سیر در کشور قرار دارد.
تاریخ مصرف سیر در جهان
این گیاه حداقل ۳۰۰۰ سال در طب چین کاربرد داشته است. مصریان، بابلی‌ها، یونانی‌ها و رومی‌ها از سیر برای موارد شفابخش استفاده می‌کرده‌اند. در جنگ‌های جهانی اول و دوم نیز از سیر به‌عنوان ماده ضدعفونی‌کننده برای پیشگیری از "قانقاریا" استفاده می‌شد.
در طول تاریخ، سیر در سراسر دنیا برای درمان ناراحتی‌های مختلف ازجمله فشار خون بالا، عفونت‌ها و مارگزیدگی‌ها استفاده شده است و برخی فرهنگ‌ها از آن برای دفع ارواح شیطانی استفاده می‌کردند.
چرا سیر بوی تندی دارد؟
ترکیب سولفوری سیر که به "آلیسین" معروف است علت بوی تند سیر است.
خواص سیر؛ تقویت سیستم ایمنی بدن با مصرف سیر
امروزه از سیر برای درمان بسیاری از بیماری‌ها در نقاط مختلف جهان استفاده می‌شود؛ برخی از مطالعات نشان داده است که سیر می‌تواند در پیشگیری از عوامل سرکوبگر سیستم ایمنی نقش مؤثری داشته باشد. تأثیرات ایمن‌سازی سیر در حفاظت در برابر سرطانها، بیماری‌های مقاربتی و ایدز مشاهده شده است، همچنین ایمنی ایجادشده توسط سیر می‌تواند به درمان و پیشگیری ازبیماری‌های قارچی تهاجمی کمک کند.
خواص ضدمیکروبی سیر
سیر یک آنتی‌بیوتیک طبیعی، ضدقارچ و ضدویروس قوی است؛ سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک طبیعی عمل می‌کند. آلیسین موجود در سیر روی گروه وسیعی از میکروارگانیسم‌ها مؤثر است، زیرا باعث مهار نوعی آنزیم می‌شود و قابلیت زیستی میکروب‌ها را دچار اختلال می‌کند.
خواص ضدانگلی سیر
گزارش‌ها حاکی از آن است که سیر بر بسیاری از انواع انگل‌ها اثر دارد. براساس نتایج حاصل از مطالعات بالینی می‌توان گفت که سیر در درمان بیماری "ژیاردیوز" که نوعی بیماری انگلی است مؤثر است، همچنین یکی از ترکیبات جداشده از آلیسین سیر تجاری‌سازی می‌شود و در درمان بیماری‌های ناشی از عفونت‌های انگلی با انتاموبا هیستولیتیکا و ژیاردیا و مصرف می‌شود.
خواص ضدقارچی سیر
مطالعات نشان می‌دهد که عصاره سیر اثر ضدقارچی روی طیف وسیعی از مخمر‌ها دارد. ترکیبات موجود در سیر باعث تخریب دیواره سلولی قارچ، جلوگیری از سنتز دیواره سلولی، کاهش انتقال اکسیژن، کاهش رشد سلول و تغییر در ساختار غشا می‌شوند و منجر به از بین رفتن قارچ‌ها می‌شوند.
خواص سیر برای جلوگیری از خرابی دندان
عصاره سیر بر فعالیت باکتری "استرپتوکوکوس سوبرینوس" اثرگذار است و از رشد آن جلوگیری می‌کند؛ این باکتری عامل خرابی دندان انسان است و بنابراین می‌توان برای جلوگیری از خراب شدن دندان‌ها از سیر استفاده کرد.
تأثیر سیر بر دستگاه گوارش
مصرف مداوم سیر و جذب ترکیبات موجود در آن از راه دستگاه گوارش باعث کاهش علائمی همچون استفراغ، اسهال، التهاب معده و زخم‌های روده‌ای می‌شود. مصرف سیر می‌تواند فرآیند گوارشی را تحریک و زمان عبور غذا از لوله گوارشی را کند کند که این امر منجر به بهبود هضم مواد غذایی و کاهش مشکلات گوارشی می‌شود.
خواص سیر برای زخم معده
مطالعات جدید نشان می‌دهد که برخی ترکیبات مشتق از سیر می‌تواند علیه عفونت "هلیکوباکتر پیلوری" که عامل بروز زخم معده است، جلوگیری کند بنابراین یکی از خواص درمانی مهم سیر، پیشگیری از بروز زخم معده است همچنین این خاصیت باعث می‌شود که سیر در پیشگیری از بروز سرطان معده نقش مهمی ایفا کند.
خواص آنتی‌اکسیدانی سیر
یکی از تولیدات مشتق‌شده از سیر AGE (Age Garlic Extract) است که فعالیت آنتی‌اکسیدانی زیادی دارد؛ آنتی‌اکسیدان‌ها یکی از عوامل مبارزه‌کننده با سرطانها و برخی بیماری‌های مزمن هستند.
تأثیر سیر بر پیشگیری از سرطان
سیر به‌دلیل دارا بودن مقادیر زیادی آنتی‌اکسیدان، مانع از بروز انواع سرطانها می‌شود. آنتی‌اکسیدان‌ها موادی هستند که با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد، باعث جلوگیری از آسیب به بافت‌ها و بروز انواع سرطانها می‌شوند؛ مطالعات ثابت کرده است که مصرف سیر به‌دلیل داشتن خواص آنتی‌اکسیدانی، مانع از بروز سرطان روده بزرگ، سینه، معده، پروستات و مثانه می‌شود؛ همچنین پژوهش‌های محققان نشان می‌دهد که "تیوسولفات" استخراج‌شده از سیر، مانع رشد سلول‌های سرطانی می‌شود.
سیر به‌دلیل داشتن سلنیوم زیاد، نقش ضدسرطانی بیشتری در مقایسه با سایر گیاهان دارد.
خاصیت سیر برای بیماری‌های قلبی ـ عروقی
بیماری‌های قلبی و عروقی شامل بیماری‌های ایسکمیک قلبی و حمله‌های قلبی هستند که به‌علت چربی بالای خون ایجاد می‌شوند.
در مطالعاتی که روی موش‌ها انجام شده است ثابت شد که مصرف سیر، به‌طور مؤثر باعث کاهش سطوح کلسترول و چربی خون بد (LDL) می‌شود و این مسئله باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی ـ عروقی می‌شود.
خواص سیر برای کاهش کلسترول
نتایج مطالعات نشان داد که ترکیبات موجود در سیر می‌تواند باعث کاهش رسوب کلسترول در دیواره رگ‌ها شود همچنین ماده‌ای به‌نام "استروئید ساپونین" در سیر در کاهش غلظت کلسترول خون نقش مؤثری دارد.
خواص سیر برای فشار خون
کاهش فشار خون بر اثر مصرف سیر سال‌هاست که به اثبات دانشمندان جهان رسیده است. بر اساس مطالعات، کاهش فشار خون ناشی از مصرف سیر به‌دلیل اثر شل‌کنندگی سیر بر ماهیچه‌های صاف دیواره رگ‌ها است همچنین سیر به‌طور مستقیم بر گشاد شدن عروق تأثیر دارد که این امر باعث کاهش فشار خون می‌شود؛ در طب سنتی و نوین توصیه‌های زیادی به مصرف سیر در افراد دچار فشار خون بالا شده است.
گیاه سیر تولید ماده‌ای به‌نام "نیتریک اکساید" را افزایش می‌دهد که این ماده باعث کاهش چشمگیر فشار خون می‌شود.
خواص سیر برای دیابتی‌ها
تأثیر سیر به‌عنوان یک عامل کاهش‌دهنده قند خون، در پژوهش‌ها مورد توجه قرار گرفته است. محققان مشاهده کردند که مصرف سیر باعث افزایش تحریک ترشح انسولین از پانکراس می‌شود و بنابراین می‌تواند نقش مهمی در کاهش قند خون ایفا کند.
تأثیر سیر بر غلظت خون
مطالعات متعددی نقش سیر در کاهش غلظت خون را به اثبات رسانده‌اند. وظیفه پلاکت‌ها، بند آوردن خون پس از آسیب‌دیدگی عروق است و در غلظت خون نقش دارند. فعالیت ضدپلاکتی سیر باعث شده است مصرف آن نقش مؤثری در کاهش غلظت خون داشته باشد؛ در یک مطالعه ثابت شده است که به‌دلیل وجود ترکیبات سولفوری در سیر، خاصیت ضدپلاکتی آن ۱۳ برابر بیشتر از پیاز است. ماده‌ای به‌نام "اجوئن" در سیر وجود دارد که می‌تواند باعث کاهش انعقاد و غلظت خون شود.
خواص سیر برای پیشگیری از آلزایمر
سیر دارای آنتی‌اکسیدان‌های بالایی است که به جلوگیری از هرگونه آسیب سلولی در بدن کمک می‌کند. این خواص آنتی‌اکسیدانی می‌تواند به پیشگیری از برخی بیماری‌های شناختی مانند زوال عقل و آلزایمر کمک کند.
سیر برای پیشگیری از سرماخوردگی
یک مطالعه بزرگ ۱۲ هفته‌ای نشان داد که مصرف روزانه مکمل سیر در مقایسه با دارونما، میزان سرماخوردگی را تا ۶۳ درصد کاهش می‌دهد؛ علاوه بر این همان‌طور که بالاتر گفته شد سیر تأثیر شگرفی بر تقویت سیستم ایمنی بدن و جلوگیری از رشد باکتری‌ها دارد بنابراین استفاده از آن به‌ویژه در فصول سرد سال می‌تواند از خطر ابتلا به سرماخوردگی بکاهد.
برای طول عمر بیشتر سیر بخورید!
امروزه شیوع بیماری‌های غیرواگیر یکی از دلایل عمده مرگ افراد در جهان است؛ خواص آنتی‌اکسیدانی و مواد معدنی و ویتامین‌های موجود در سیر می‌تواند در پیشگیری از این بیماری‌ها نقش بسزایی داشته باشد و بنابراین مصرف سیر می‌تواند به افزایش طول عمر شما از طریق کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف کمک کند.
در تحقیقات اثبات شده است که استفاده از میزان زیادی سیر به‌دلیل ترکیبات گوگردی موجود در آن از آسیب به بدن بر اثر سمّیت فلزات سنگین محافظت می‌کند.
یک مطالعه ۴ هفته‌ای روی کارمندان کارخانه ساخت باتری خودرو (که بیش از حد در معرض سرب قرار داشتند) نشان داد که سیر سطح سرب در خون را ۱۹ درصد کاهش می‌دهد!
تأثیر سیر بر تقویت استخوان‌ها
اگرچه هنوز مطالعات انسانی گسترده‌ای درباره اثربخشی سیر در تقویت استخوان‌ها انجام نشده، اما یک مطالعه روی موش‌ها نشان داده است که سیر با افزایش سطح استروژن، ممکن است میزان تحلیل استخوان را در زنان کاهش دهد.
خواص سیر برای پوست و مو
آلیسین ماده‌ای است که باعث جلوگیری از ریزش موی سر می‌شود. در رابطه با تأثیر آلیسین به‌روی موی سر باید گفت که این ماده می‌تواند جریان خون به پوست سر را افزایش دهد و فولیکول‌های آسیب‌دیده مو را احیا کند و باعث جلوگیری از ریزش مو شود. در برخی از موارد نیز عامل ریزش مو، باکتری‌ها یا قارچ‌های ناشناخته روی پوست سر هستند. آلیسین طبق خاصیت ضدمیکروبی ذکرشده در بالا می‌تواند این باکتری‌ها را بکُشد و باعث جلوگیری از ضعیف شدن و آسیب موی سر شود. سیر به‌دلیل دارا بودن این ویژگی‌ها همچنین برای تقویت پوست و جلوگیری از عفونت‌های پوستی بسیار سودمند است.
سیر از منظر طب سنتی
سیر به‌صورت خوراکی برای رفع التهاب دستگاه تنفسی، سیاه‌سرفه و برونشیت مصرف می‌شود همچنین از سیر برای بهبود ناراحتی‌های گوارشی به‌خصوص مشکلات هاضمه همراه با نفخ و اسپاسم گوارشی استفاده می‌شود. از سیر به‌شکل موضعی برای درمان زگیل، میخچه، پینه، التهاب گوش، درد عضلانی، آرتریت و سیاتیک استفاده می‌شود.
سیر در طب سنتی با نام "ثوم" یا سیر شناخته می‌شود، طبیعت آن گرم و خشک است.
خواص سیر در طب سنتی شامل مسهل بلغم و سوداء و صفراء و اخلاط سوخته، مدرّ، و جلا‌بخش پوست است.
سیر برای مفاصل و امراض بلغمی و سوداوی مفید است.
در دستگاه گوارش جهت قولنج و بواسیر مصرف می‌شود.
برای جنون، صرع، سردرد مزمن، درد شقیقه و جهت وسواس سوداوی آن را مفید دانسته‌اند چرا که آن را خشک می‌کند.
سیر برای درد مفاصل مفید است و نقرس و درد کمر را بهبود می‌بخشد. جهت تنگی نفس، تقویت قلب، خارش تن، منع ریختن موی و با حنا جهت سیاه کردن آن نیز به‌کار می‌رفته است. التیام زخم کهنه و ترک‌خوردگی دست و پا نیز از اثرات دیگر آن است.
مضرات سیر
گفته شده است که سیر محرک باد شکم و برای چشم مضر است؛ ایجاد‌کننده کرب، پیچش شکم و دل به‌هم‌خوردگی است.
در افراد گرم‌مزاج میل جنسی را کاهش می‌دهد که مصلح آن شکر است و در افراد سردمزاج میل جنسی را افزایش می‌دهد.
مصلح سیر: پاک کردن گیاه از چوب و شاخ و تخم آن، و آلودن آن به روغن بادام و پختن با هلیله زرد و گل سرخ و انیسون و بنفشه و آب‌میوه‌ها است و استعمال کردن آن توصیه شده است.
میزان مجاز مصرف سیر
میزان مصرف عمومی سیر دوز ۴ گرم سیر تازه یا ۸ میلی‌گرم اسانس یا بنه تازه سیر ۱ تا ۲ بار در روز است.
نسخه‌های خانگی درمان بیماری‌ها با سیر
برای درمان تصلّب شرایین روزانه ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلی‌گرم پودر سیر یا سیر خشک را مصرف کنید.
برای کاهش چربی خون روزانه ۶۰۰ تا ۹۰۰ میلی‌گرم از پودر سیر در روز را در چند نوبت تقسیم و مصرف کنید.
برای کاهش فشار خون ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلی‌گرم از پودر سیر را سه بار در روز مصرف کنید.
برای تسکین دندان‌درد، سیر خام را روزی چند بار روی لثه و دندان بمالید.
برای کاهش التهاب پوست و زگیل سیر له‌شده را روی زگیل قرار دهید.
برای درمان سینوزیت، چند حبه سیر له‌شده را در کره تفت دهید و با نان میل کنید.
یک حبه سیر را ریز خرد کنید و با کمی آب میل کنید تا نفخ، یبوست و درد معده برطرف شود.
عسل و سیر برای لاغری
می‌توان از ترکیب عسل و سیر برای لاغری استفاده کرد و به‌کمک آنها یک معجون برای کاهش وزن و تقویت سیستم ایمنی و بهبود عملکرد متابولیسم درست کرد. برای تهیه معجون، می‌توانید دو یا سه حبه سیر را پس از پوست کندن، له و کمی عسل به آنها اضافه کنید. پس از آن‌که این مخلوط آماده شد، اجازه دهید ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در دمای اتاق بماند و سپس میل کنید.
تداخلات دارویی سیر
افرادی که داروی وارفارین، آسپیرین، دیپیریدامول یا دارو‌های ضدپلاکتی دیگر یا عوامل حل‌کننده لخته مثل هپارین را مصرف می‌کنند ممکن است دچار افزایش زمان خونریزی تا ۲ برابر شوند بنابراین در مصرف همزمان سیر و این فرآورده‌ها باید با پزشک مشورت کنند.
عوارض جانبی مصرف سیر
این گیاه در افراد با آلرژی نسبت به سیر نباید مصرف شود، همچنین حداقل ۱۰ روز قبل از اعمال جراحی باید مصرف سیر قطع شود تا احتمال خونریزی کاهش یابد.
مصرف سیر و فرآورده‌های حاوی آن با معده خالی ممکن است باعث ایجاد سوزش سر دل، تهوع، استفراغ و اسهال شود. مصرف مقادیر زیاد سیر ممکن است باعث افزایش خطر خونریزی پس از جراحی شود.
پیامبر خدا صلّی اللّه علیه و آله در روایتی فرموده‌اند: «سیر بخورید و بدان درمان کنید چراکه درمان ۷۰ درد در آن است». / بهداشت نیوز