دیپلماسی فرهنگی هوشمندانه شهید آیت الله رئیسی

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ شهید آیت الله سید ابراهیم رئیسی در تمامی سمت‌های مدیریتی خود، فردی تحول‌گرا بود که با اقدامات بی‌نظیر زیرساختی ریل‌گذاری مطلوبی برای تمامی حوزه‌ها ازجمله فرهنگ ایجاد کرد. وی در دوران ناتمام ریاست جمهوری اش اهتمام ویژه‌ای به حوزه فرهنگ و دیپلماسی فرهنگی داشت، با درک عمیق از جایگاه فرهنگ در روابط بین‌الملل و قدرت آن در معرفی هویت و ارزش‌های انقلاب اسلامی گام‌های بلندی در این عرصه برداشت. 

اقدامات آیت‌الله رئیسی در زمینه برقراری ارتباط با دیگر کشورها دارای نتیجه مثبت فراوانی بود که اثرات عمده آن به‌ویژه در عضویت ایران در سازمان همکاری های شانگهای و بریکس نمود یافت. بازتاب تلاش‌های دیپلماتیک آیت الله رئیسی را می‌توان در پیام‌های تسلیت سران دیگر کشورها به مناسبت شهادتش دید. 

آیت الله رئیسی در دوره ریاست جمهوری خود به 15 کشور همسایه سفر کرد که نشان‌دهنده تعهد وی به تعامل مستقیم با رهبران این کشورها بود

سیاست خارجی شهید آیت الله رئیسی

شهید آیت الله رئیسی کشورهای همسایه را دارای ظرفیت بی‌شمار فرهنگی، اقتصادی و سیاسی می‌دانست و برای بهره‌مندی از این ظرفیت‌ها اقدامات متعددی داشت که توجه به توسعه روابط در تمام زمینه ها با کشور دوست و همسایه به ویژه ارمنستان از اولویت های  دولت وی بود.

دولت سیزدهم با اتخاذ سیاست «متوازن هوشمند» در بُعد سیاست خارجی تلاش کرد روابطش را با تمامی کشورها (اعم از شرق، غرب، شمال و جنوب) به طور متعادل توسعه دهد. این رویکرد سبب شد ایران از انزوای سیاسی خارج شود و در عرصه بین‌المللی فعال‌تر از گذشته حضور یابد. عضویت در بریکس و شانگهای را می‌توان دستاوردی مهم برای دولت سیزدهم تلقی کرد.

 
در حوزه سیاست خارجی شهید آیت الله رئیسی نمونه‌هایی به اختصار بیان می‌شود:

• سفرهای خارجی: آیت الله رئیسی در دوره ریاست جمهوری خود به 15 کشور همسایه سفر کرد که نشان‌دهنده تعهد وی به تعامل مستقیم با رهبران این کشورها بود. 
• حضور در اجلاس‌ها و نشست‌های منطقه‌ای: شهید آیت الله رئیسی در میزبانی و حضور در اجلاس‌های منطقه‌ای مانند اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر و اجلاس سران سازمان شانگهای نقش فعالی ایفا کرد که اثرات آن به شکل واضح در ابعاد مختلف داخلی و خارجی نمود یافت.
• توسعه همکاری‌های اقتصادی: در دولت شهید آیت الله رئیسی با هدف افزایش تجارت و سرمایه‌گذاری میان ایران و کشورهای همسایه توافق‌نامه‌های متعددی امضا شد که توانست رشد سرمایه‌گذاری خارجی را در ایران به همراه داشته باشد. همچنین به صدور دانش کمک فراوانی داشت و تحرک بالایی در حوزه‌های تجاری ایجاد کرد.
• تقویت روابط فرهنگی: وی با تبادل برنامه‌های فرهنگی و ورزشی میان ایران و کشورهای همسایه به دنبال تقویت روابط فرهنگی و اجتماعی میان ملت‌ها بود و در این زمینه بر انواع گردشگری و ایجاد زیرساخت مناسب برای آن اهتمام ورزید. ازجمله مواردی که شهید آیت الله رئیسی بر آن تأکید داشت، تمرکز بر گردشگری فرهنگی و مذهبی بود؛ زیرا ایران در قرون متمادی هم‌زیستی مسالمت‌آمیز با تمامی ادیان داشته است و وجود کنیسه‌ها، کلیساها و آتشکده‌های متعدد در ایران که بسیاری از آنها با تلاش‌های دیپلماتیک ثبت جهانی شده‌اند، شاهدی بر ظرفیت فراوان ایران در حوزه گردشگری مذهبی است. 

شهید آیت الله رئیسی دیپلماسی فرهنگی را محدود به سطوح بالا نمی‌دانست، بر لزوم توجه به این موضوع در ابعاد مختلف جامعه تأکید می‌کرد و معتقد بود، هر ایرانی در هر جایگاهی که هست، می‌تواند سفیر فرهنگی جمهوری اسلامی ایران باشد و به معرفی فرهنگ و ارزش‌های کشورش به دیگران بپردازد.

در این راستا وی از مردم خواست در سفرهای خارجی خود آداب و رسوم ایرانی را به درستی به دیگران معرفی و از کالاهای فرهنگی ایرانی در منازل و محل کار خود استفاده کنند. شهید آیت الله رئیسی معتقد به بهره‌مندی از ظرفیت دانشگاه‌های بین‌المللی کشور بود و دانشجویان خارجی در ایران را کنش‌گرانی می‌دانست که می‌توانند مردم دیگر کشورها را به شناخت، بینش و دانش عمیق و درست از ایران برسانند.

حمایت از تبادلات فرهنگی بین‌المللی

شهید آیت الله رئیسی بر گسترش تبادلات فرهنگی بین‌المللی و تعامل با سایر فرهنگ‌ها تأکید می کرد و معتقد بود، تبادلات زمینه را برای گفت و گوی تمدن‌ها و صلح و تفاهم میان ملت‌ها فراهم می‌کند.

در دوران ریاست جمهوری آیت الله رئیسی شاهد افزایش رفت و آمدهای فرهنگی میان ایران و سایر کشورها و به ویژه همسایگان همچون ارمنستان بودیم. نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های فرهنگی متعددی در ایران برگزار شد که به معرفی فرهنگ و هنر ایران به جهانیان کمک کرد.

شهید آیت الله رئیسی بر گسترش تبادلات فرهنگی بین‌المللی و تعامل با سایر فرهنگ‌ها تأکید می کرد

حمایت از هنرمندان و فرهنگیان در دوران ریاست جمهوری شهید آیت الله رئیسی نمود فراوان داشت.  دولت سیزدهم در دوران فعالیت خود حمایت‌های زیادی از هنرمندان و فرهنگیان انجام داده است که برگزاری جشنواره‌های مختلف فرهنگی، اعطای وام و کمک‌های مالی به هنرمندان و نیز ساخت و تجهیز مکان های فرهنگی از این جمله هستند.

 
بهره سخن

شهید آیت الله رئیسی در دوران ناتمام ریاست جمهوری خود خدمات ارزشمندی در عرصه دیپلماسی فرهنگی ارائه کرد و با تأکید بر روایت‌گری درست و هنرمندانه از ایران، حمایت از تبادلات فرهنگی بین‌المللی، توجه به دیپلماسی فرهنگی در ابعاد مختلف، توسعه روابط  فرهنگی و سیاسی و اقتصادی با کشورهای دوست و همسایه مانند ارمنستان گام‌های بلندی در راستای تقویت دوستی میان ملتها برداشت.

 
بدون تردید ثمرات تلاش‌های شهید آیت الله رئیسی در سال‌های آینده به بار خواهد نشست. وی با اتخاذ سیاستی فعال و مبتنی بر حسن همجواری، گام‌های بلندی در راستای توسعه روابط با کشورهای همسایه برداشت. این اقدامات تأثیرات مثبت و ماندگاری در روابط ایران با همسایگانش برجای گذاشت و به نفع ثبات و امنیت منطقه بود.