نگاهی به دور جدید اعتراضات عراق از جمعه؛ ۵ گروه پیشگام و ۷ سناریو محتمل/کلید حل معما کجاست؟-راهبرد معاصر
آمریکا: به روسیه در رابطه با احتمال وقوع حمله تروریستی هشدار داده بودیم مادرانی که در بارداری استامینوفن مصرف کنند کودکانشان دچار این مشکل می شوند مدعی تجاوز جنسی به صهیونیست‌ها در هفت اکتبر کلاهبردار از آب درآمد اقدام عجیب سفیر ایران در باکو/ برای عزت ایران استعفا دهید قیمت خودرو‌های ایران خودرو و سایپا امروز ۱۰ فروردین ۱۴۰۳+ جدول ضعف و بیحالی در ماه رمضان را با خوردن این مواد غذایی در سحری برطرف کنید توافق ایران و ترکمنستان برای سفر رئیسی به عشق آباد نفخ معده را جدی بگیرید نشانه این بیماری هاست! حملات موشکی حزب‌الله لبنان به شمال فلسطین اشغالی عصاره این میوه ترش و شیرین را بخورید سریعتر می دوید با خوردن روزانه این نوع سرکه به راحتی ٨ کیلو وزن کم کنید شارژ نه میلیونی حساب حقوق این بازنشستگان+ جزئیات افزایش حقوق بازنشستگان منطق ساخت مساجد در پارک‌های بزرگ چیست؟ دیدار نوروزی امیر آشتیانی و قالیباف لاوروف: سران ارمنستان به دنبال برهم زدن روابط با روسیه هستند انگشت اتهام روسیه در حمله تروریستی اخیر به سوی اوکراین آیت الله رئیسی: انفعال برخی کشورهای اسلامی در قبال ملت فلسطین موجب تأسف است تدابیر جدید دیوان لاهه در رابطه با جنگ در غزه دیدار امیرعبداللهیان با رئیس جمهور ترکمنستان روسیه قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه کره شمالی را وتو کرد حمله اسرائیل به حومه دمشق پایتخت سوریه آنچه که باید از کنکور ۱۴۰۳ بدانیم/ مهمترین تغییر آزمون امسال کدام استان‌ها بیشترین و شدیدترین تصادفات نوروزی را داشتند؟ صدور 230 هزار فقره چک الکترونیکی در شبکه بانکی قالیباف: نتیجه عملیات طوفان الاقصی تحت هیچ شرایطی قابل تغییر نیست چین: آمریکا برای افزایش بودجه نظامی خود از ناکجاآباد دشمن فرضی می‌سازد واعظ آشتیانی: نمایندگان جدید توصیه‌های رهبر انقلاب را نصب‌العین قرار دهند رهبر انقلاب : غزه، تا این لحظه پیروز اصلی میدان است آخرین وضعیت توافقات و قراردادهای بین‌المللی دولت بررسی شد استقبال 56 درصدی مردم از طرح کالابرگ فجرانه دوم وزیر دفاع: امسال هم تولید تجهیزات و تسلیحات جدید را با قدرت ادامه می‌دهیم معاریو: نتانیاهو همانند یک کودک پرخاشگر رفتار می‌کند دیدار امیرعبداللهیان با همتای ترکمنستانی طالبان: برخی افراد داعش را تبلیغ می‌‌کنند لایحه عفاف و حجاب به دلیل برخی از ایرادات دوباره به مجلس برگشت داده شد اعلام تمهیدات ترافیکی شب‌های قدر در تهران آخرین وضعیت ترافیک محورهای شمالی اعلام شد اعلام ضریب حقوق ۱۴۰۳ کارمندان و بازنشستگان+ جزئیات دردسر بزرگ استقلال به خاطر سند یک ورزشگاه! برنامه آموزش و پرورش برای استخدام ۷۲ هزار معلم جدید جریمه تخلفات حادثه‌ساز ۵برابر شد/ اعمال از هفته آینده مخالفت خصمانه آمریکا با تکمیل خط لوله گاز «صلح» نفخ معده را جدی بگیرید نشانه این بیماری هاست! افزایش سن بازنشستگی در سال ۱۴۰۳ با این عدد تصویب شد! خبر خوب برای جواد نکونام و استقلالی‌ها آخرین وضعیت ترافیکی جاده‌ها؛ ترافیک سنگین در جاده چالوس حقوق ورودی موبایل‌های بالای ۶۰۰ دلار ابلاغ شد بذرپاش: امسال هر ماه افتتاح مسکن داریم مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد تغییرات کابینه در سال ۱۴۰۲/ چه کسانی از دولت جدا شدند؟ اسماعیل هنیه با قالیباف دیدار کرد تاریخ جدید واریز یارانه نقدی فروردین با افزایش 15 درصدی | واریزی ۱ میلیون و ۳۸۰ هزارتومانی برای این خانوارها آخرین اخبار از نقل و انتقالات استقلال آمپول‌های نوروبیون و ب کمپلکس بزنیم یا نه؟ تشکیل کارگروه مشترک دولت و انبوه‌سازان برای رفع مشکل مسکن قیمت بیت‌کوین سقوط کرد بارش باران و برف در برخی استان های کشور پاسخ فرزند آیت‌الله علم‌الهدی به شایعه سهامداری در یک هلدینگ گردشگری استخدام رسمی در پنج سال آینده ممنوع؟ توضیح وزیر ارتباطات درباره شرایط افزایش سرعت اینترنت تأکید آیت الله رئیسی بر فراهم کردن بستر افزایش نشاط اجتماعی وزرایی که در سال ۱۴۰۲ از مجلس کارت زرد گرفتند دوندگی‌های وزارت علوم در تأمین خوابگاه متأهلی به کجا رسید آیا حمام کردن و یا شنا در استخر، روزه را باطل می‌کند؟ واکنش وزیر آموزش و پرورش به لو رفتن سوالات امتحانات نهایی تعداد کشته‌های تصادفات نوروزی به ۵۱۰ نفر رسید حکم قطعی پرونده فوت ۶ کارگر معدن طزره دامغان صادر شد اسنپ گزینه "عجله دارم" را حذف کرد! وزیر آموزش و پرورش: دشمن بداند راهبرد شهید سلیمانی شکست ناپذیر است نحوه فعالیت هتل‌ها و رستوران‌ها در ماه رمضان عباس ایروانی عظام‌خودرو به ۶۵ سال حبس محکوم شد اژ‌ه‌ای: کشور‌های اسلامی مراودات و دادوستد‌های خود با صهیونیست‌ها را کاملاً قطع کنند آلودگی هوا دست از سر تهرانی‌ها برنمی دارد هشدار پلیس تهران در خصوص چهارشنبه پایانی سال آغاز پخش ویژه برنامه‌های جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ از تلویزیون سومین سالگرد آیت‌الله مصباح یزدی با حضور رئیس‌جمهور اولویت فیش عمره و حج چگونه استعلام شود؟ لوح| شکست خوردگان در باتلاق نسل کشی اطلاع نگاشت| کودکان غزه زیر آوار جنگ کاریکاتور| آمریکا؛ شریک جرم قطعی پیکر آتیلا پسیانی بعد از چند روز به ایران رسید + عکس مرتضی پورصمدی درگذشت سروده‌هایی در رثای عباس‌بن علی(ع)/ از مشک پاره اشک فرات است می‌چکد؛ غیر از لب تو نیست مگر آرزوی آب برای درخواست گذرنامه زیارتی به این 2 هیأت مراجعه کنید اینفوگرافیک|کریدور شمال به جنوب، رقیب جدی برای کانال سوئز عباسعلی براتی‌پور درگذشت امشب مهمانی برویم، فطریه‌مان با چه کسی است؟ نظر 10 مرجع تقلید درباره میزان زکات فطره که فردا باید پرداخت کنیم دعای روز اول ماه رمضان مجری برنامه سوره درگذشت عبدالله انوار درگذشت نامزدهای سیمرغ و داوران چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر اینفوگرافیک| الزامات و لوازم تحقیق رشد اقتصادی اینفوگرافیک|هدیه ۱۱ میلیارد دلاری ایرانی‌ها به اقتصاد ترکیه اینفوگرافیک| هراس پدرخوانده‌های داعش از سپاه پاسداران اینفوگرافیک|ایران؛ یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های گاز دنیا اینفوگرافیک| اما و اگر‌های مالیات بر عایدی سرمایه اینفوگرافیک| شهید حاج قاسم سلیمانی از نگاه رهبر معظم انقلاب طرح | رهبرانقلاب: با ایران قوی مخالفند اینفوگرافیک| بزرگترین تولید کنندگان اورانیوم جهان اینفوگرافیک/ نقشه کامل مسیرهای پیاده‌روی اربعین + هزینه‌ها اینفوگرافیک | ایران چهاردهمین اقتصاد جهان، در سال ۲۰۲۲ ویدیو | از کرملین تا پاستور؛ قطار ایران و روسیه روی ریل همکاری‌های دوجانبه ماجرای لغو مجوز صوت و تصویر «روبیکا»+ علت جزئیات تکمیلی نتایج شمارش آرای ریاست جمهوری 1400+ آمار دقیق نتیجه نهایی انتخابات مجلس خبرگان رهبری تهران 1400 نتایج انتخابات شورا‌ی شهر استان تهران ۱۴۰۰+ اسامی آرای آیت الله رئیسی در تهران چقدر بود؟ نتایج انتخابات شورای شهر اراک 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قزوین 1400 نتایج انتخابات شورای شهر کرمانشاه 1400 آمار دقیق انتخابات ریاست جمهوری 1400 به تفکیک استان‌ها+ جدول نتایج انتخابات شورای شهر ایلام 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قم 1400 نتایج انتخابات شورای شهر ساری 1400 نتایج انتخابات شورای شهر تبریز ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر سنندج ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر همدان 1400 نتایج نهایی انتخابات ریاست جمهوری 1400/ آیت الله رییسی برنده انتخابات سیزدهم جدی‌ترین تهدید سایبری فعلی علیه ایران چیست؟ حکمرانی داده‌ها در دنیای دیجیتال مصادیق مجرمانه محیط زیستی جدید در فضای مجازی اعلام شد جریمه سنگین اپل از سوی سازمان ضد انحصار روسیه آپدیت جدید «تلگرام» به جنگ با «کلاب هاوس» رفت کلاب هاوس هک شد/ افشای اطلاعات شخصی ۱.۳ میلیون کاربر سارا بهرامی مهمان این هفته برنامه همرفیق+عکس تأیید هک اطلاعات ۱۵ هزار کاربر آمریکایی ۱۴.۵ میلیون آمریکایی به اینترنت ثابت دسترسی ندارند درخواست ترامپ از ایالت‌های آمریکا درباره غول‌های فناوری افزایش ظرفیت لایو اینستاگرام وقتی عربستان ثروتمند و نفت‌خیز هم از اینفلوئنسرها مالیات می‌گیرد همسریابی در فضای مجازی و کلاهبرداری از مردم اقوام ایرانی «اقلیت» نیستند تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیشه کریستال تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت آرد و گندم تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دامپروری و دام گوشتی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دانه های روغنی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیرینی و شکلات تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت فرش تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت نساجی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت چوب و مبلمان شکست استثناگرایی آمریکایی در عصر ترامپ به سمت دنیای پس از دلار پیش می رویم؟ خروج ترامپ از برجام؛ فشار حداکثری و نتایج حداقلی آیا عراق می تواند از نیروهای امریکایی خالی شود؟ مرگ ابوبکر البغدادی؛ کشته شدن سرکرده داعش چه پیامدی دارد؟ بازوهای نیابتی ایران در منطقه قدرتمندتر از همیشه درس‌های جنگ یمن برای اسرائیل وحدت میان جریان های سیاسی ایران در سایه سیاست فشار حداکثری آمریکا دولت پنهان در لبنان شکست سیاست فشار حداکثری ترامپ در قبال ایران/درهای مذاکره با ایران باز است طرح صهیونیست ها برای اشغال دره اردن رویای چین در هفتاد سالگی؛ خیلی دور، خیلی نزدیک سبک مبارزه تشکیلات خودگردان و اتحادیه اروپا برای حفظ کرانه باختری طرحی برای ایجاد یک سازه امنیتی در خاورمیانه تاریخ سری فشار اسرائیل برای حمله به ایران بررسی صنعت انیمیشن در منهای نفت/ ژاپن چگونه صنعت انیمیشن جهان را قبضه کرد؟ + فیلم منهای نفت: درآمد 16 هزار بشکه نفت تنها در یک سوله پرورش ماهی بررسی صنعت پرورش ماهی در مستند منهای نفت + تیزر بررسی صنعت لبنیات در مستند منهای نفت/ اشتغال یک میلیون نفری شیر و لبنیات منهای نفت: درآمد یک میلیارد دلاری پسته ایران/ هیچ کشوری توان تولید پسته مرغوب ایران را ندارد همه ابعاد تحریم؛ فرصت‌ها و تهدیدها تحریم‌ها به مبادلات ما با شرکت‌های کوچک اروپایی آسیبی نمی‌زند/ نرخ کنونی دلار بالاتر از نرخ واقعی آن است
تظاهرات در عراق

نگاهی به دور جدید اعتراضات عراق از جمعه؛ ۵ گروه پیشگام و ۷ سناریو محتمل/کلید حل معما کجاست؟

در این نوشتار به بررسی بافتار جمعیتی احتمالی تظاهرات امروز عراق (جمعه)، مطالبات آن ها و اوضاع عراق و افق پیش روی این دوره از اعتراضات خواهیم پرداخت.
علی شمس آبادی؛ کارشناس مسائل عراق
تاریخ انتشار: ۱۳:۵۵ - ۰۲ آبان ۱۳۹۸ - 2019 October 24
کد خبر: ۲۵۹۱۴

جمعه اعتراضات در عراق چه خواهد شد؟

 

به گزارش راهبرد معاصر؛ اعتراضات و تظاهرات عراق اکنون نزدیک به یک ماه است که جسته و گریخته، در خیابان ها تا عرصه های سیاسی جریان داشته و دارد. درگیری ها و اعتراضاتی که نه تنها در ابعاد جغرافیایی خود عراق بلکه به لحاظ سیاسی برای کل منطقه مهم است. نتیجه این اعتراضات مسلما بر قدرت تمامی بازیگران منطقه تاثیر مثبت یا منفی خواهد داشت. با توجه به مصادف شدن اعتراضات عراق که دیگر تبدیل به اغتشاشات  و درگیری شده بود، با ایام اربعین و البته برداشت مردم از مهلت مرجعیت به مدت دو هفته (نماینده آیت الله سیستانی در خطبه های دو هفته پیش گفته بود در مدتی کوتاه "مثلا" دو هفته)، معترضان فتیله فعالیت های خود را تا 25 اکتبر پایین کشیدند. اکنون روز موعد نزدیک شده و چشم تمامی قدرت ها به خیابان های عراق است تا ببینند چه نتیجه ای از این جریان به راه می افتد. البته تجمع هواداران صدر در کربلا در روز اربعین را نباید از قلم انداخت که در واقع قدرت نمایی وی پیش از آغاز اصل ماجرا بود. اعتراضاتی که جبهه های سیاسی و فعالان خارج نشین و داخلی زیادی مردم را به حضور در آن تشویق کرده اند. اعتراضات عراق که با توجه به مصادف شدن به ماه "تشرین"، کم کم به "ثوره التشرین" شهرت می یابد (استعاره ای از ثوره العشرین، انقلاب 1920 عراق که در حافظه تاریخی مردم این کشور، حرکتی غرور انگیز و محبوب است).

 

بافتارشناسی اعتراضات امروز عراق و 5 گروه پیشگام

با توجه به موج رسانه ای-مجازی و سیاسی ملاحظه شده در نا آرامی های اخیر عراق و ادامه روند این موج ها تاکنون، تا حدودی دموگرافی اعتراضات و معترضین در 25 اکتبر قابل شناسایی است. در ادامه برخی از اصلی ترین طیف های احتمالی حاضر در اعتراضات را معرفی می کنیم:

 

1- جوانان ضد فساد: اعتراض به فساد ریشه اصلی فوران این دوره از تظاهرات عراق است. نگارنده خود بارها در صحبت با طیف های مختلف مردم عراق شنیده ام که آن ها موکدا می گویند "کلهم" (تمام مسئولین و احزاب) فاسدند. این اتهام به فساد تنها متوجه جناح های سیاسی نزدیک به مقاومت نیست بلکه دامنگیر همه طیف هاست. شیعه، سنی و کرد ندارد. جالب آن که دانه درشت های فساد عمدتا از طیف های سیاسی ضد ایرانی هستند. در یک نمونه می توان به حقوق نجومی غازی الیاور اشاره کرد. او که در دوره حکومت انتقالی و حکومت گارنر، سمت هایی نظیر معاون رئیس جمهور و وزیر کشور داشته است. طبیعی است که رابطه نزدیکی با امریکایی ها داشته باشد. تا همین دیروز که به حکم دادگاه، حکم قطع حقوق بازنشستگی وی صادر شد، ماهیانه 61 میلیون دینار، معادل 610 میلیون تومان در ماه حقوق می گرفت. این میزان به عنوان حقوق بازنشستگی رئیس جمهور به وی اختصاص یافته حال آن که او اصلا رئیس جمهور نبوده است. مواردی از این دست خشم ملت عراق را برانگیخته و باعث شده به خیابان ها بریزند.

 

2- طرفداران صدر: مقتدی صدر گرچه رسما و صریحا فراخوانی برای حضور در اعتراضات عراق نداده ولی عملا با بیانیه های خود چه در صفحه توئیتر خود و چه در صفحه فیسبوک با نام مستعار "صالح محمد العراقی" همه طیف ها را به حضور در 25 اکتبر فرا می خواند. صدر که در مراحل ابتدایی اعتراضات با آن همراه نشده بود و بعدا علت آن را جلوگیری از سیاسی شدن آن عنوان کرد، اکنون به بازیگری فعال تبدیل شده و طبق برخی شنیده ها، به نجف رفته تا از نزدیک در جریان اوضاع باشد. نظر به تجربه های پیشین به نظر می رسد که هواداران صدر بتوانند بخش بزرگی از تجمعات 25 اکتبر را پوشش دهند. ناگفته نماند که یکی از دلایل قوت گرفتن احتمال سوار شدن جریان صدر بر راهپیمایی 25 اکتبر، توده ای نبودن آن تا به این جاست. در واقع در هیچ یک از تجمعات اعتراضی فعلی، جمعیت میلیونی گرد نیامده. وزارت کشور عراق که حتی مدعی است در سرتاسر کشور، 25 هزار نفر وارد جریان اعتراضات شده اند. از این رو با توجه به شمار قابل توجه طرفداران صدر بنظر می رسد این جریان مهره اصلی شود. فارغ از این که کمیته موسوم به هماهنگی تظاهرات، رسما پس از انتقاد شدید از صدر، خواسته وارد تجمع 25 اکتبر نشود.

 

3- جوانان بی هدف: طیف گسترده ای از معترضان عراق، جوانان و نوجوانانی هستند که اصلا نمی دانند چه می خواهند. این گروه بیشتر به تظاهرات به عنوان میدانی برای تخلیه هیجان می نگرند. بخشی بزرگی از آسیب رساندن ها به اموال عمومی و خصوصی طی اغتشاشات اخیر هم از سوی همین گروه انجام گرفته است. عامل اصلی ابهام در ماهیت اعتراضات هم همین افراد هستند چون نه خواسته روشنی دارند و نه انسجام و هماهنگی میان آن ها برقرار است.

 

4- جریان های غرب زده ضد نهادهای دینی: اصلی ترین رهبران توئیتری که به حضور در تجمع 25 اکتبر فرا می خوانند، یا غرب زده اند یا ساکن کشورهای غربی. استفن نبیل از همین دسته است. فعال توئیتری دیگر به نام الحره هم که پیشتر معترضان را به هجمه علیه مرجعیت و نهادهای دینی فرا می خواند در همین گروه جای می گیرد. نماد جوکر هم از سوی همین افراد در اعتراضات رخنه کرده. انتظار می رود عمده غرب گرایان در تجمع پیش رو، با نماد جوکر ظاهر شوند. تاثیرات فعالیت این دسته تا به اینجای کار چندان زیاد نبوده و بیشتر پوشش رسانه ای داشته تا میدانی. به عنوان مثال در ناصریه، عده کمی (شاید کمتر از حتی 10 نفر) تصاویر نماینده مرجعیت را پاره کردند. اما مسلما بافتار هویتی عراق، اجازه قدرت گرفتن جریان های غرب گرای ضد دین را نمی دهد. اصولا 25 اکتبر هم به این خاطر تعیین شده که پایان مهلت مرجعیت به دولت تصور می شود.

 

5- طیف های ضد ایرانی: برخلاف تمامی ادعاهای رسانه ای ضد مقاومت در خصوص این که طیف گسترده ای از معترضان ضد ایران هستند، اصولا شعارهای ضد ایران و تحرکات ضد ایران بندرت در این دور از اعتراضات مشاهده شده است. اوج اقدامات ضد ایرانی در اعتراضات اخیر، حمله به برخی مقرهای بدر و حزب الدعوه (در نجف و الدیوانیه) بود که تصاویر مربوط به آن نشان می دهد شمار بسیار کمی (کمتر از 40 نفر) در این اقدامات شرکت داشته اند. اما به ویژه در بلوک سنی تحرکاتی ملموس علیه ایران و حشدالشعبی به چشم می خورد. فائق الشیخ علی، احمد الجبوری، مدعی شده بودند که قاسم سلیمانی و حشدالشعبی معترضان را هدف قرار می دهند. بعید نیست گروه هایی هم بخواهند از اعتراضات 25 اکتبر به عنوان محفلی برای هجمه علیه ایران و حشدالشعبی استفاده کنند. اما یک نکته که نباید از آن غافل ماند، حضور افراد حامی ایران در میان معترضین است. نگارنده خود با چند تن از معترضان ناصریه برخورد داشته. آن ها تاکید داشتند که عاشق ایران و قاسم سلیمانی و حشدالشعبی اند.

 

 

6 مطالبه  اصلی معترضین در درگیری عراق

فارغ از تشتت آرای حاکم بر جبهه اعتراض، چند مطالبه اصلی را می توان یافت که روی سه مورد اول هم سیاسیون اپوزیسیون و هم معترضان میدانی کم و بیش اتفاق نظر دارند و موارد بعدی بیشتر مطالبه احزاب سیاسی است.

 

1- مبارزه جدی با فساد مسئولین: همانطور که آمد فساد اداری و اقتصادی در عراق جدی است. از عمده ترین مطالبات مردمی هم ریشه کن شدن همین معضل است. حال بسیاری از طرف های سیاسی که خود درگیر فساد هستند، درصدد موج سواری روی اعتراضات عراق شده اند و می خواهند خود را قهرمان میدان معرفی کنند. مثلا مقتدی صدر که خود برادر زاده 30 و چند ساله اش را به زور در رده های بالای وزارت خارجه عراق به اصطلاح "چپانده" و یک پنجم درآمدهای فرودگاه نجف را برای خود بر می دارد، حالا داعیه دار "عاشق اصلاح" یا "انقلابی ضد فساد" شده. حیدرالعبادی که چندین موج از اعتراضات در دوره خود وی علیه منصوبین فاسد رخ داده و خود هنوز حاضر نشده کاخ نخست وزیری منطقه الخضرا را تحویل دهد، اکنون صدایش در مخالفت با فساد بلند شده است.

 

2- بهبود وضعیت معیشتی و بیکاری: این دور از اعتراضات اول به خاطر بیکاری آغاز شده است. همچنین نرخ درآمد بسیاری از مشاغل پایین است. فقر در عراق مشکل جدی است. البته ریشه این مشکل ها هم در افکار عمومی عراق، فساد سیستم دانسته می شود زیرا به اعتقاد عراقی ها، کشورشان آنقدر منابع و ثروت طبیعی دارد که برای ثروتمند شدن همه کفایت کند.

 

3- اصلاح کابینه: این مطالبه بیشتر از سوی گروه ها و جبهه های سیاسی مطرح است. در میان معترضان چنین خواسته ای مطرح نیست زیرا معترضان بیشتر اصل سیستم را رد می کنند نه این که کابینه بخواهد اصلاح شود. اکنون طیف های سیاسی برای امتیاز گیری یا انتقام گیری به دنبال این هستند تا با سوء استفاده از فشار اعتراضات، عبدالمهدی را مجبور به برداشتن برخی وزرا یا گذاشتن برخی دیگر کنند. اما از سوی دیگر صالح محمد العراقی (احتمالا مقتدی) نوشته: «اگر عبدالمهدی استعفا ندهد و پارلمان منحل نشود، واکنش مردم کلیت نظام را هدف قرار خواهد داد».

 

4- اسقاط کابینه: اسقاط کابینه هم یکی از مطالباتی است که بیشتر میان طرف های سیاسی مطرح است تا معترضان خیابانی. گرچه حیدرالعبادی پیشتاز چنین مطالبه ای بوده اما اصلی ترین عامل مطرح شدن این درخواست مقتدی صدر بوده است. نمایندگان سائرون در ابتدا خیز بلندی برداشتند تا دولت را کنار بزنند ولی سرانجام نشانه های عقب نشینی از این مطالبه نمایان شد. صباح الساعدی، رئیس فراکسیون سائرون چند روز پس از درخواست برکناری عادل عبدالمهدی از سوی مقتدی صدر، مدعی شد: «طرف هایی به غیر از سائرون صحبت از کنار گذاشتن عادل عبدالمهدی را شروع کردند».

 

5- اصلاح قانون انتخابات: این هم مطالبه ای است که بیشتر از سوی سیاسیون، به ویژه شکست خوردگان انتخابات اخیر مطرح است تا مردم. بلندترین صدا در این خصوص را از سوی حیدرالعبادی مطرح است. قانون انتخابات فعلی مصوب سال 2017 است و سانت لیگو نام دارد. این قانون باعث تقویت جایگاه احزاب کوچک تر و تضعیف جایگاه بزرگتر می گردد.

 

6- اصلاح قانون اساسی و سیستم سیاسی: نظام محاصصه یا سهمیه بندی احزاب و گروه ها، مسلما موانع زیادی در راه اتخاذ تصمیم در عراق است. اما همین نظام باعث می شود تا حدودی حفظ قدرت بخش های مختلف تضمین بود. اکنون برخی دلیل فساد و کند عمل کردن حکومت ها را نظام محاصصه عنوان کرده اند و راه چاره را در تغییر قانون اساسی در راستای از بین بردن نظام محاصصه می بینند. نوری المالکی، قیس خزعلی، حکیم، حنان فتلاوی و علاوی هم از این مطالبه حمایت کرده اند. اما مشکل اینجاست که فرهنگ سیاسی حاکم بر احزاب عراق، حتی احزابی که رهبرانش خواستار تغییر قانون محاصصه شده اند هم چنین چیزی را نمی پذیرد.

 

7 سناریوی پیش روی اعتراضات

در عالم سیاست هیچ چیز ناممکن نیست. در عراق که همین گزاره صادق تر نیز هست. عراقی که اکنون در معرض هجوم باقیمانده های داعش یا فشار نیروهای خروجی امریکا از سوریه نیز هست. این که 25 اکتبر بخواهد تبدیل به انقلابی مانند 22 بهمن ایران یا فوریه 2011 مصر شود، بعید است اما مسلما اقبال یا عدم اقبال عمومی به آن، تاثیرات دراز مدت در سیاست عراق خواهد داشت.

 

1- تغییر قانون اساسی: همانطور که در بالا اشاره شد، براندازی نظام سیاسی یا تغییر سیستم پارلمانی به ریاستی گرچه از سوی برخی مطلوب است ولی شدنی نیست چون طیف های سیاسی مختلف هنوز آن قدر به یکدیگر اعتماد ندارند که بخواهند تمرکز قدرت در یک جناح را بپذیرند. اما در رابطه با تفکیک قوا و به ویژه مستقل کردن قوه قضائیه احتمال تغییرات هست.

 

2- اصلاح قانون انتخابات: با توجه به حساسیت کمتر قانون انتخابات، احتمال اصلاح آن وجود دارد. البته این قانون اخیرا در 2017 بازبینی شده ولی نتیجه مطلوبی برای ائتلاف و احزاب های بزرگتر نظیر نصر یا قانون نداشته است.

 

3- اصلاح کابینه: نخست وزیر عراق پیش از برگزاری تجمع 25 اکتبر خبر داده که قصد دارد ترکیب کابینه را تغییر دهد. با توجه به تلاش برخی طیف ها در گرفتن آبی از ماه گل آلود اعتراضات، بعید هم نیست که تعدادی از وزرا عوض شوند.

 

4- استعفای عادل عبدالمهدی: برغم درخواست صدر و همراهی برخی جناح های شیعه و سنی با آن برای استعفای عادل عبدالمهدی، هنوز نشانه ای در رابطه با برآورده شدن این مطالبه دیده نمی شود. طیف های متعددی از بیت شیعه شامل ائتلاف فتح، جریان وابسته به فیاض، دولت قانون، جریان وابسته الحلبوسی و تمامی بیت کردی با این درخواست همراه نشده اند. به همین خاطر می توان گفت سخن وزیر بازسازی عراق در رابطه با عدم استعفای نخست وزیر، بلوف سیاسی نیست. این که آیا در نتیجه تجمعات 25 اکتبر عادل عبدالمهدی ناچار به کنارگیری می شود یا نه اما بسیار مبهم است هرچند به عقیده نگارنده، وزنه ماندن او بر رفتنش می چربد.

 

5- اقدامات اصلاحی کلان: مسئول اصلی مبارزه با فساد "هیئت پاکدستی" است که اکنون تحت تاثیر نظام محاصصه، احزاب در آن دخل و تصرف دارند. اگر سمبه اعتراضات 25 اکتبر پر زور باشد شاید بتوان امیدوار بود که هیئت پاکدستی مستقل از احزاب و پارلمان شود. اکنون قطع حقوق بازنشستگی روسای جمهور، تعیین سقف حقوقی 10 میلیون دینار و کف حقوقی 130 هزار دینار، استخدام فوری بسیاری از جوانان و تسریع انبوه سازی مسکن از این دست است.

 

6- انتخابات مجدد: این مطالبه احزاب شکست خورده در انتخابات گذشته است که حیدرالعبادی در صدر آن قرار دارد. در رابطه با سائرون که طیف وابسته به صدر هستند هم باید گفت نمایندگان این ائتلاف به جز بلوک کمونیست آن، نشان داده اند که چندان مایل به انتخابات مجدد نیستند زیرا ممکن است جایگاه قدرت آن ها را متزلزل سازد به ویژه که در نتیجه همپیمانی این ائتلاف با فتح بود که عادل عبدالمهدی روی کار آمد. از سوی دیگر طیف هایی نظیر حکیم هم خواهان انتخابات مجدد نشده اند زیرا طی فراخوانی که چند ماه پیش دادند، عدم اقبال عمومی نسبت به جریان خود را درک کرده اند و احتمال می دهند انتخابات مجدد، از قدرت آن ها در پارلمان بکاهد.

 

7- ادامه یافتن اعتراضات در میان جوانان بی هدف و غرب گرا: از آن جا که بخش مهمی از اعتراضات توسط جوانانی برگزار می شود که نه صدای یکدستی دارند و نه هدف مشخص، انتظار می رود که پس از تجمع 25 اکتبر هم گوشه و کنار، گاه و بیگاه، تجمعات اعتراضی برپا شود.

 

کلید حل معما

اکنون موقعیت عراق را تنها شخص آیت الله سیستانی می تواند آرام کند. تائید اقدامات اصلاحی دولت قطعا به بقای عادل عبدالمهدی خواهد انجامید و سکوت در قبال آن یا اعلام نارضایتی، مسلما پایه های قدرت نخست وزیر را متزلزل خواهد ساخت. روی هم رفته به نظر می رسد که ادامه اعتراضات عراق به شکل کنونی بی ثباتی را در عراق دامن بزند آن هم در موقعیتی که به دلیل حضور امریکایی ها و روحیه گرفتن داعش، بیشتر نیازمند ثبات است.

 

 

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
تحلیل های برگزیده
آخرین اخبار