تقابل چین «صلح‌جو» با آمریکای «جنگ‌طلب»

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ پس از 471 روز تجاوز رژیم صهیونیستی به نوار غزه که به کشته شدن بیش از 47 هزار نفر و زخمی شدن صدها هزار نفر و ویرانی بی سابقه و آواره شدن 90 درصد فلسطینیان از خانه و کاشانه خود منجر شد، توافق آتش‌بس میان دو طرف شکل گرفت. توافق میان رژیم صهیونیستی و جنبش حماس 19 ژانویه، یک روز قبل از مراسم تحلیف دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا اجرایی شد.

آتش بس در بُعد بین المللی مورد استقبال گسترده قرار گرفت و دولت چین به وسیله مائو نینگ، سخنگوی وزارت امور خارجه خود از اجرایی شدن توافق آتش بس در غزه استقبال کرد. وی ابراز امیدواری کرد، توافق آتش بس در نوار غزه به طور کامل و دائمی اجرا شود و اعلام آمادگی کرد پکن برای ادامه دستیابی به صلح و تلاش برای ارتقای ثبات در غرب آسیا با جامعه بین المللی همکاری کند.

در سال‌های گذشته، چین به دنبال تقویت حضور خود در غرب آسیا بوده است؛ منطقه‌ای که نزد پکن جایگاه ویژه‌ای دارد، زیرا بیش از نیمی از نفت مورد نیاز این کشور را تأمین می‌کند و کالاها از این منطقه به چین وارد و از آن خارج می‌شوند.

در زمینه فلسطین، چین معتقد است تا زمانی که این موضوع حل نشود، صلح و ثباتی در غرب آسیا وجود نخواهد داشت

در سال های اخیر منطقه شاهد تنش‌های بزرگی بود که پکن را بر آن داشت با احتیاط شدید و به گونه‌ای که بر تلاش‌های این کشور برای تقویت اقتصادش تأثیر نگذارد، به وضعیت امنیتی منطقه ورود کند. چین در کنار سلطان نشین عمان و عراق نقش میانجی را در آشتی ایران و عربستان در سال 2023 میلادی ایفا کرد. پس از جلسات متعدد در دو کشور، طرف های درگیر برای اجرای توافق به ضامن نیاز داشتند و چین ضامن شد، به ویژه آنکه این کشور با ایران و عربستان روابط مهمی دارد و به نفع خود و هر دو طرف دیگر است تنش ها کاهش یابد.

پکن دریافت صلح دو کشور می تواند به کاهش تنش ها در سایر مناطق غرب آسیا منجر شود، همانطور که در یمن رخ داد و ارتباط میان عربستان و انصارالله برقرار شد. تاکنون ایران و عربستان متعهد به مصالحه هستند؛ موضوعی که ممکن است دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا را خشنود نکند، زیرا انتظار می‌رود ریاض به سمت واشنگتن جذب شود تا کشورهای حاشیه خلیج فارس برای مقابله با تهران به ترامپ وابسته بمانند.

در زمینه فلسطین، چین معتقد است تا زمانی که این موضوع حل نشود، صلح و ثباتی در غرب آسیا وجود نخواهد داشت و این روند به وسیله تشکیل کشور فلسطین در مرزهای 1967 به پایتختی قدس خواهد بود.

از زمان تجاوز رژیم صهیونیستی به نوار غزه، چین اقدامات بسیاری برای توقف جنگ انجام داده است، چه به وسیله فرستادن سفیرانش به غرب آسیا یا مذاکره با مقام های صهیونیست و حماس و میزبانی از هیئت‌های عربی. این کشور نوامبر 2023 میلادی میزبان هیئتی متشکل از وزیران امور خارجه چندین کشور عربی و اسلامی بود و حتی پس از نشست مجمع همکاری چین و عربی در پکن که ماه می 2023 میلادی برگزار شد، بیانیه مشترکی درباره موضوع فلسطین منتشر کردند.

 پکن همچنین میزبان گروه های فلسطینی برای دستیابی به آشتی ملی بود و نتیجه این نشست، بیانیه پکن برای پایان دادن به تفرقه و تقویت وحدت فلسطین بود.  امروز، پس از پایان جنگ در نوار غزه، نوبت به گروه‌های فلسطینی رسیده است آنچه را که در بیانیه به آن متعهد شده بودند، اجرا کنند و این به چین بستگی دارد از توافقی که برای انعقاد آن میان گروه‌های فلسطینی و تشکیل دولت آشتی ملی تلاش کرده بود، حمایت کند.

پکن بارها تمایل خود را برای میانجیگری میان فلسطین و رژیم صهیونیستی و برگزاری کنفرانس صلح در زمینه فلسطین ابراز کرده است. سیاست چین با موضع فلسطین سازگار است و این کشور از ایجاد کشور مستقل و کاملاً فلسطینی در مرزهای 1967 میلادی به پایتختی قدس حمایت می کند.

چین کمک های بشردوستانه به نوار غزه و لبنان ارائه و اعلام کرد، آماده مشارکت در بازسازی نوار غزه است و به آژانس امداد و کار سازمان ملل متحد برای آوارگان فلسطینی (آنروا) کمک می کند.

پس از اینکه رژیم صهیونیستی کنسولگری ایران در دمشق را هدف قرار داد، چین در مهار تنش در غرب آسیا نقش داشت. بعد از اینکه تهران با پرتاب موشک و پهپاد به تل آویو به حملات تجاوزگرانه پاسخ داد، وانگ یی وزیر امور خارجه چین برای جلوگیری از افزایش تنش با شهید حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه فقید ایران تماس گرفت. 

پس از ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس در تهران، چین از ایران در دفاع از خاک خود و حق پاسخگویی به تجاوزات رژیم صهیونیستی حمایت کرد. پکن متقاعد شده بود ایران تلاش خواهد کرد به نقض حاکمیتش پاسخ دهد، بدون اینکه آن واکنش به شعله ور شدن آتش جنگ در منطقه منجر شود. 

چین کمک های بشردوستانه به نوار غزه و لبنان ارائه و اعلام کرد، آماده مشارکت در بازسازی نوار غزه است و به آژانس امداد و کار سازمان ملل متحد برای آوارگان فلسطینی (آنروا) کمک می کند

به طور کلی چین به دنبال تلاش برای کاهش تنش در غرب آسیاست، زیرا به نفع خود و منطقه نیست در آتش جنگ بسوزد و باعث شود آبراه هایی که نفتکش ها و کشتی های تجاری به مقصد چین می آیند و می روند مسدود شود.

پکن با همه کشورهای عربی روابط نزدیک دارد و طرف های چینی و عربی اعتماد متقابل دارند که مبنای آن دخالت نکردن چین در امور داخلی سایر کشورها و اعمال نکردن فشار در شرایط اعمال تحریم هاست. 

جنگ غزه و لبنان نشان داد، آمریکا همچنان به دنبال کنترل منطقه است و همکاری کشورهای عربی با آمریکا در دوران ترامپ که به دنبال امضای قراردادهای بیشتر عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی است، افزایش خواهد یافت. پکن به نوبه خود می گوید، توافقات عادی سازی روابط تنها به تنش های بیشتر در غرب آسیا منجر خواهد شد، مگر اینکه موضوع فلسطین حل شود. 

اگر واشنگتن نفوذش را در غرب آسیا حفظ کند، احتمالاً گسترش نفوذ چین در منطقه با چالش مواجه خواهد شد، زیرا ترامپ تلاش خواهد کرد کشورهای منطقه به ویژه کشورهای حوزه خلیج فارس را از چین دور کند، مگر اینکه اجماع چینی-آمریکایی وجود داشته باشد و دو کشور وارد جنگ تجاری نشوند.

تاکنون به نظر می آید رئیس جمهور آمریکا خواهان روابط خوب با چین بر مبنای معاملات منعقد شده میان دو کشور است. این روابط ممکن است برای مدتی خوب باقی بمانند، اما در صورت توافق نکردن بر سر معامله ای خاص ممکن است متشنج شوند.  پکن نمی‌خواهد وارد درگیری‌های کشورهای غرب آسیا شود تا در صورت حمایت از کشوری در برابر کشور دیگر، روابطش را با برخی کشورهای منطقه تیره کند. 

چین در سیاست خارجی خود مایل است در امور داخلی دیگر کشورها مداخله نکند، از کشوری برابر کشور دیگر حمایت نمی کند و ترجیح می دهد روابط اقتصادی اش را توسعه دهد و بر مبنای منافع متقابل سرمایه گذاری کند.