«DeepSeek» چگونه بازار سهام را دگرگون کرد؟

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ رسانه‌ها و وب‌سایت‌های بین‌المللی این روزها به قابلیت های برنامه کاربردی هوش مصنوعی چینی «DeepSeek» بسیار پرداخته اند، زیرا بازارهای فناوری را در ایالات متحده و اروپا دگرگون کرده است.

قابلیت های بالای چت بات هوش مصنوعی ای که به وسیله استارت آپ فناوری چینی DeepSeek  ایجاد شده بود، دوشنبه گذشته بازارهای سهام را متحول کرد و زمزمه هایی درباره رقابت اقتصادی و ژئوپلیتیکی میان ایالات متحده و چین در توسعه فناوری هوش مصنوعی به وجود آورد.

استارت آپ DeepSeek که سال 2023 در هانگ ژو چین تأسیس شد، نخستین مدل هوش مصنوعی خود را اواخر همان سال منتشر کرد

دستیار هوش مصنوعی DeepSeek دوشنبه گذشته به دلیل قابلیت های بالا نسبت به رقیبش ChatGPT بیشتر مورد توجه قرار گرفت و به برنامه شماره یک دانلود رایگان در فروشگاه آیفون اپل تبدیل شد. بخش نگران کننده برای برخی ناظران صنعت فناوری آمریکا این است، استارت آپ چینی با هزینه بسیار کمتری وارد رقابت تنگاتنگ با شرکت‌های آمریکایی خط مقدم هوش مصنوعی می شود.

اگر این درست باشد، سؤالاتی درباره مبالغ هنگفتی که شرکت‌های فناوری آمریکایی می‌گویند قصد دارند برای مراکز داده و تراشه‌های رایانه‌ای مورد نیاز برای تقویت پیشرفت‌های بیشتر در هوش مصنوعی صرف کنند، ایجاد می‌شود.

«DeepSeek» چیست؟

استارت آپ DeepSeek که سال 2023 در هانگ ژو چین تأسیس شد، نخستین مدل هوش مصنوعی خود را اواخر همان سال منتشر کرد. لیانگ ونفنگ، مدیرعامل این شرکت پیش تر یکی از بزرگترین صندوق‌های تأمینی چین را که بر تجارت کمی مبتنی بر هوش مصنوعی متمرکز است، تأسیس کرد.

طبق پستی که تابستان گذشته در حساب کاربری WeChat  این شرکت منتشر شد، تا سال 2022 صندوق یادشده دسته ای از 10 هزار تراشه پردازنده گرافیکی با کارایی بالا A100 از انویدیا مستقر در کالیفرنیا جمع آوری کرد که برای ساخت و راه اندازی سامانه های هوش مصنوعی استفاده می شود. به دنبال آن، ایالات متحده فروش تراشه ها را به چین محدود کرد.

DeepSeek  اعلام کرد، آخرین مدل‌هایش با استفاده از تراشه‌های H800 انویدیا با کارایی پایین‌تر ساخته شدند که در چین ممنوع نشده‌اند و این پیام را ارسال می‌کند، سخت‌افزارهای جذاب‌تر ممکن است برای تحقیقات پیشرفته هوش مصنوعی لازم نباشد.

پیشرفت عالی در هوش مصنوعی

DeepSeek  ماه گذشته هنگامی که مدل هوش مصنوعی جدیدی منتشر کرد که با مدل های مشابه شرکت های آمریکایی مانند  OpenAI، سازنده ChatGPT برابری می کند و موثرتر بود، توجه بیشتری را در صنعت هوش مصنوعی به خود جلب کرد. چت بات زمانی که اوایل سال جاری در فروشگاه های برنامه کاربردی اپل و گوگل ظاهر شد، به طور گسترده در دسترس قرار گرفت.

اما گزارشی پژوهشی که هفته گذشته (در روز تحلیف دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا) منتشر شد بر نگرانی ها افزود. آن گزارش درباره مدل جدیدی از هوش مصنوعی DeepSeek  به نام R1 بود که مهارت های استدلالی پیشرفته ای نشان می دهد، مانند توانایی تجزیه و تحلیل مسئله ریاضی که بسیار ارزان تر از مدل مشابه فروخته شده به وسیله OpenAI  به نام R1 بود.

درباره قابلیت های فنی  DeepSeek بحث های داخلی در ایالات متحده وجود دارد که چگونه می توان در زمینه هوش مصنوعی با چین بهتر رقابت کرد. مارک اندرسن، سرمایه گذار آمریکایی در حساب کاربری اش در شبکه اجتماعی  X با بیان پرتاب ماهواره سال 1957 که رقابت اکتشاف فضایی جنگ سرد میان اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده را راه اندازی کرد، گفت: Deepseek R1 لحظه تولد اسپوتنیک در حوزه هوش مصنوعی است.

وی که به ترامپ درباره سیاست های فناوری مشاوره داده است، هشدار داد مقررات بیش از حد دست و پاگیر صنعت هوش مصنوعی دولت ایالات متحده مانع از رقابت شرکت های آمریکایی می شود و چین را قادر می سازد به پیشرفت خود ادامه دهد.

علاقه به DeepSeek تهدیدی برای تضعیف راهبرد کلیدی سیاست خارجی ایالات متحده در سال های اخیر برای محدود کردن فروش نیمه هادی های طراحی شده برای هوش مصنوعی در آمریکا در رقابت با چین است.

درباره قابلیت های فنی  DeepSeek بحث های داخلی در ایالات متحده وجود دارد که چگونه می توان در زمینه هوش مصنوعی با چین بهتر رقابت کرد

گریگوری آلن، مدیر مرکز هوش مصنوعی Wadhwani در مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی، با استناد به اطلاعیه هفته گذشته DeepSeek مبنی بر اینکه شرکت چینی Huawei  که مشمول تحریم های ایالات متحده است، در مذاکرات دیپلماتیک درباره تعرفه های صادراتی که به وسیله دولت جو بایدن، رئیس جمهور سابق آمریکا سال 2023 تعیین شده بود، راه اندازی شد، گفت: تلاش برای نشان دادن اینکه کنترل‌های صادراتی ناکارآمد یا غیرمولد هستند، هدف واقعاً مهم سیاست خارجی چین در حال حاضر است.

ترامپ روز دوشنبه در سخنانی با جمهوری‌خواهان مجلس نمایندگان در میامی، اخبار DeepSeek  را مثبت خواند و گفت: اگر این موضوع درست باشد، نشان می‌دهد نیازی به خرج کردن ندارید و همان نتیجه را خواهید گرفت که صنایع ما باید بر روی رقابت تمرکز کنند تا برنده شوند.

ترامپ هفته گذشته در نخستین روز ریاست جمهوری اش دستوری اجرایی را امضا کرد که در آن گفته شده است، دولتش موارد اختلافی موجود در کنترل صادرات را شناسایی می کند و از بین خواهد برد. این موضوع نشان می دهد ترامپ احتمالاً رویکرد بایدن را ادامه می دهد و تقویت می کند.

پیشرفتی که DeepSeek در هوش مصنوعی بدون هزینه‌های مشابه داشته است، می‌تواند سرمایه‌گذاری بالقوه 500 میلیارد دلاری OpenAI، Oracle  و SoftBank در هوش مصنوعی را که ترامپ در کاخ سفید از آن تمجید کرد، تضعیف کند.

سهام انویدیا دوشنبه گذشته 17 درصد کاهش یافت، اما این شرکت در بیانیه‌ای از کار DeepSeek  به عنوان «پیشرفت عالی در هوش مصنوعی» که از «مدل‌ها و محاسبات گسترده در دسترس که کاملاً با کنترل‌های صادراتی مطابقت دارند» بهره می‌برد، ستایش کرد.

یکی از چیزهایی که DeepSeek را از رقبایی مانند OpenAI متمایز می‌کند این است، مدل‌های آن متن‌باز هستند، یعنی اجزای کلیدی برای دسترسی و اصلاح آن‌ها برای هر کسی رایگان است، گرچه این شرکت داده‌هایی را که برای آموزش استفاده می‌کند فاش نکرده است.