پشت‌پرده توافق مرزی لبنان- رژيم صهیونیستی 

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ قبل از پایان دوره ریاست جمهوری جو بایدن، رئیس‌جمهور سابق آمریکا روزنه‌های شکل‌گیری آتش‌بس و توافق میان لبنان و رژیم صهیونیستی نمایان شده بود. با پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات آمریکا، برقراری توافقات مرزی میان لبنان و رژيم صهیونیستی با شدت بیشتری دنبال شد. 

مسیری که از سوی عاموس هوخشتاین با مذاکره بر سر مرزهای آبی در سال 2022 میلادی آغاز شده بود، حال از سوی مورگان اورتگاس، معاون فرستاده ویژه آمریکا در امور غرب آسیا دنبال می‌شود. 

غربی‌ها و متحدان کلیدی‌شان برای به سرانجام رساندن اهداف از پیش‌ تعیین شده خود، پیشنهاد آزادی تعدادی از شهروندان لبنانی را برای آغاز مذاکرات به دولت جدید لبنان داده‌اند

مقام‌های کاخ سفید در مرحله نخست به دنبال پایان دادن به اختلافات منطقه‌ای غرب آسیا میان کشورهای عربی و رژيم صهیونیستی هستند و در مرحله دوم، برای پیش‌برد اهدافشان به دنبال مستحکم کردن روابط با متحدان خود در غرب آسیا و سست‌تر کردن زنجیره محور مقاومت در منطقه هستند. 

غربی‌ها و متحدان کلیدی‌شان برای به سرانجام رساندن اهداف از پیش‌ تعیین شده خود، پیشنهاد آزادی تعدادی از شهروندان لبنانی را برای آغاز مذاکرات به دولت جدید لبنان داده‌اند. این گونه امتیازات در مرحله آغازین، به دنبال یافتن مسیر توافق طبق خواسته طرف برتر هست. رژیم صهیونیستی که در 1.5 سال جنگ در منطقه، دست از جنایت‌های خود برنمی‌داشت، این بار نیز با یافتن روزنه‌ای از اختلاف در لبنان، چهره اصلی خود را در پشت پرده مذاکرات دنبال می‌کند. 

در چند دهه گذشته درگیری میان لبنان و رژیم صهیونیستی، تاکنون هیچ توافق زمینی میان آنان به تصویب دو طرف نرسیده است. به این ترتیب این‌گونه آمادگی برای توافقات جدید، آینده‌ای متفاوت برای دو طرف به ارمغان خواهد آورد. مورگان اورتگاس، معاون ترامپ در امور غرب آسیا مدعی شده، مذاکرات پیش‌رو بر پنج پایگاه نظامی رژيم صهیونیستی در لبنان و بازگشت اسیران لبنانی به کشورشان متمرکز است. 

با وجود این، مهم‌ترین موضوعات مورد بحث بر سه پایه استوار است؛ در ابتدا مشخص کردن خطوط مرزی میان لبنان و رژيم صهیونیستی، در ادامه عقب راندن ارتش صهیونیستی از پنج نقطه کلیدی همچون (العزبه، کوه بلاط، الحمامص، العویضه و تپه اللبونه) و در آخر آزادسازی اسیران لبنانی که در اختیار ارتش صهیونیستی هستند. 

گرچه موارد گفته شده به صورت رسمی اعلام شده است، اما درنهایت آن چیزی که تمام بندهای توافق را نشان می‌دهد، ایجاد پایه‌های اولیه عادی‌سازی روابط میان لبنان و رژيم صهیونیستی است. برهمین اساس آزادی پنج اسیر لبنانی از سوی رژیم صهیونیستی را می‌توان گام نخست در این مسیر دید. 

تغییر نقش ریاض از کشوری حامی آمریکا به نقش میانجی‌ میان کشورهای منطقه، نشان‌دهنده تغییر در نوع بازیگری دولت‌های منطقه است. بر همین اساس ریاض به همراهی فرانسه و آمریکا به دنبال پیوند دادن نقاط اشتراکی میان کشورهای درگیر اختلاف، مطابق با ایجاد نظم منطقه‌ای مورد نظر خود هستند. 

نوع روابط پیچیده عربستان با آمریکا در دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ به اوج خود رسید. ترامپ در دوره نخست، با نخستین سفرش به عربستان بار دیگر مهر تأییدی بر متحد کلیدی آمریکا در غرب آسیا زد و این بار نیز سعی در ادامه دادن مسیر گذشته دارد. 

وی نیز پروژه عادی‌سازی روابط میان کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی را ناتمام می‌داند و به دنبال آن است هرچه سریع‌تر این پروژه را به اتمام برساند و کریدور جهانی ای که از هند آغاز می‌شود و در نهایت به اروپا می‌رسد، به نمایش بگذارد. 

بنابراین اهداف کشورهای میانجی و طرف صهیونیست در یک راستا قرار دارد و آنان با اعلام برقراری توافقات و صلح به دنبال اهداف بلندمدت با رنگ‌وبوی صلح‌طلبانه خود هستند. برهمین اساس باید منتظر ماند و دید آیا بازیگران میانجی خواهند توانست نقش توازن بخش در جریان مذاکرات نظامی در شهر ناقوره (جنوب لبنان) ایفا و زمینه ترسیم مرزهای زمینی را براساس قطعنامه‌های شورای امنیت فراهم کنند؟

اهداف کشورهای میانجی و طرف صهیونیست در یک راستا قرار دارد و آنان با اعلام برقراری توافقات و صلح به دنبال اهداف بلندمدت با رنگ‌وبوی صلح‌طلبانه خود هستند

بهره سخن

روند برقراری مذاکرات در حالی است که دولت جدید لبنان با حزب‌الله در برخی حوزه‌ها اتفاق نظر ندارد. علاوه بر این، غربی‌ها از اختلاف پیش آمده به دنبال چینش بازی بر اساس منافع خود با صورتی غیر از جنگ هستند. بنابراین برقراری مذاکره گرچه در لفظ نوعی تأثیرات مثبت میان طرفین را نمایان می‌کند، اما نیازمند توجه دقیق به قصد و نیت دشمن در روند مذاکره است. 

در تاریخ دولتمردان منطقه غرب آسیا تعداد کثیری توافقاتی را با چهره‌ای بشاش امضا کرده‌اند، اما در مقابل نتیجه آنها از شکست در جنگ نیز بدتر و مخرب‌تر بوده است. علاوه بر این، دیگر اهداف اقتصادی، سیاسی و حتی نظامی دست‌به دست هم دادند تا غربی‌ها جنگ را گزینه‌ای مناسب برای رژیم صهیونیستی ندانند. 

حال باید منتظر ماند و دید آیا بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی قصد دارد به‌وسیله ترسیم مرز زمینی با لبنان، زمینه پیوستن بیروت به پیمان ابراهیم را فراهم کند یا ترجیح می‌دهد از شرایط کنونی سوءاستفاده کند و به توسعه طلبی ارضی در جنوب لبنان ادامه دهد.