ترکیه ملتهب/ اردوغان در سودای قدرت

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ به‌دنبال بحران سیاسی در ترکیه پس از بازداشت «اکرم امام‌اوغلو»، شهردار استانبول و چهره مخالف رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه مردم این کشور بار دیگر به خیابان‌ها آمدند. 

طبق تصاویر منتشر شده، اعتراضات در استانبول، آنکارا، ازمیر و… شکل گرفته است. پلیس در آنکارا با مردم معترض درگیر شد و به سمت آن‌ها گاز اشک‌آور پرتاب کرد. معترضان خواستار استعفای دولت اردوغان شده‌اند.

نسل Z ترکیه موافق اقتدارگرایی اردوغان نیستند و به لحاظ جامعه شناختی، بخشی از اعتراضات مردمی به دولت اردوغان ناشی از موارد یاد شده است

رضا عابدی گناباد، کارشناس مسائل غرب آسیا درباره مهم‌ترین دلایل اعتراضات مردمی علیه سیاست های اردوغان به «راهبرد معاصر» گفت: عمدتاً افرادی که از نخستین لحظات اعتراضات راهی خیابان ها شدند و سیاست‌های اردوغان را مورد انتقاد قرار دادند و اعتراض کردند، دانشجویان بودند. 

وی افزود: در نخستین ساعات شکل‌گیری درگیری و اعتراضات ترکیه فضای دانشگاه ها متشنج و سپس به کل جامعه تعمیم داده شد؛ لذا عمده معترضان در کف خیابان های ترکیه به سیاست های اردوغان، جوانان این کشور هستند.

کارشناس مسائل غرب آسیا عنوان کرد: اردوغان با نسل Z یا نوجوان و جوانی مواجه شده است که بعد از سال 2002 میلادی در این کشور متولد شده اند؛ نسلی که در عمر خود تاکنون هیچ رئیس جمهوری جز اردوغان به چشم ندیده اند و همواره وی در پیش چشمشان بوده است، بنابراین خستگی اجتماعی به ویژه در نسل Z و نسل جوان که ویژگی های خاص خود را دارند و به دنبال تغییر هستند، موجب شده است اردوغان دچار چالش جدی شود.

عابدی گناباد گفت: نسل Z ترکیه موافق اقتدارگرایی اردوغان نیستند و به لحاظ جامعه شناختی، بخشی از اعتراضات مردمی به دولت اردوغان ناشی از موارد یاد شده است. اما نباید شرایط اقتصادی ترکیه با تورم بالا که بعد از کاهش نرخ تورم به مرز 40 درصدی رسیده است، از فهرست دلایل اعتراضات مردمی حذف کرد. 

وی افزود: تورم و فشارهای اقتصادی در ترکیه بخش های قابل توجهی از مردم را مستأصل و معترض کرده است، بنابراین نسل‌های جوان و مسن خسته از گرانی ها اعتراضاتی با هدف مشابه علیه دولت اردوغان ترتیب داده‌اند.

کارشناس مسائل ترکیه تصریح کرد: سیاست خارجی اردوغان مردم ترکیه را خسته کرده است. رفتارهای اخیر رئیس جمهور ترکیه در قبال فعالیت‌های جولانی، سرکرده گروه تروریستی تحریرالشام و کشتار بی رحمانه علویون به دست نیروهای وی، شیعیان ترکیه را بسیار نگران و معترض کرده است. این گروه ها نیز به جمع نسل Z و مردمی که از فشارهای اقتصادی خسته شده اند، پیوسته‌اند.

وی درباره رفتار اکرم امام اغلو و اینکه چوب عملکردش را در برابر اسلام‌گرایان و کردها می خورد، گفت: عملکرد حزب جمهوری خواه خلق به ریاست اکرم امام اغلو در برخوردهای سخت و خشن، به دادگاه کشاندن مخالفان و پرونده سازی به‌وسیله قوه قضائیه و دادستانی کل برای مخالفان اسلامگرا، کردها و چپ گراهای ترکیه موجی از اعتراض به همراه داشته است. 

وی افزود: با مروری بر تاریخ ترکیه در دهه‌های 70، 80 و 90 موارد اینچنینی بسیار دیده می شود که نمونه آن منحل سازی حزب رفاه نجم الدین اربکان به‌وسیله فشارهای قضایی، پرونده سازی ها و بهانه تراشی های مختلف بود.

عابدی گناباد تأکید کرد: اکرم امام اغلو و جریان‌های سکولار ترکیه از این حربه برای سرکوب اسلام‌گرایان، کردها و جریان‌های چپ گرا استفاده می کنند. امروز اردوغان علیه آنها از همین حربه استفاده می کند، زیرا در حاکمیت 22 ساله اش بر ترکیه با پاک‌سازی دستگاه قضایی و تسلط بر قوه قضائیه همان سناریوها را علیه امام اغلو و مخالفانش پیاده می کند. 

کارشناس مسائل غرب آسیا درباره چشم‌انداز اعتراضات ترکیه گفت: اردوغان در حال حاضر سیاست بی توجهی به معترضان و جدی نگرفتن آنها را در پیش گرفته است، اما تحلیل ها باید براساس فضای پیش رو و تداوم اعتراضات باشد. در صورت تداوم اعتراضات، اقتصاد ترکیه بیش از پیش دچار آسیب می شود. 

وی افزود: با خشونت آمیز شدن فضای اعتراضات با توجه به اینکه ترکیه سابقه درگیری‌های خشونت آمیز دهه 70، 80 و 90 را میان جریان‌های سیاسی داشته که به خونریزی منجر شده است، با فرسایشی شدن روند اعتراضات شرایط پیش روی اردوغان بسیار سخت می شود.

عابدی گناباد درباره بهانه تراشی رسانه های ترکیه مبنی بر دخیل دانستن کشورهای دیگر در وقایع داخلی این کشور تصریح کرد: برخی رسانه های ترکیه یا رسانه های معاند ایران فرار رو به جلو دارند، زیرا در روانشناسی برخی جریان‌های سیاسی ترکیه به این موضوع می رسیم عمدتاً ترک ها نگاهی منفی به همسایگان دارند و همواره مشکلات داخلی خود را به همسایگان ربط می‌دهند؛ درحالی که آنچه در ترکیه رخ داده، محصول مشکلات داخلی و سیاست‌های دیکتاتور گونه اردوغان است.

اردوغان در حال حاضر سیاست بی توجهی به معترضان و جدی نگرفتن آنها را در پیش گرفته است، اما تحلیل ها باید براساس فضای پیش رو و تداوم اعتراضات باشد

وی گفت: بعد از کودتای ناکام 2016 میلادی که ابعاد آن هنوز مشخص نیست، ولی نتیجه‌اش به تقویت سلطه اردوغان منجر شد و شرایط بد اقتصادی این کشور مشکل ساز شده است. علاوه بر این، اردوغان علاقه ای به کناره گیری از قدرت ندارد و می خواهد رئیس جمهور اقتدارگرا در قدرت باشد. 

کارشناس مسائل غرب آسیا گفت: با اینکه اردوغان بارها بشار اسد، رئیس‌جمهور سابق سوریه را دیکتاتور می‌خواند، اما خودش بیش از 20 سال است در رأس قدرت ترکیه قرار دارد. وی همچنان تلاش می‌کند اکرم امام اغلو را به عنوان تنها فردی که می تواند شکستش دهد، حذف کند تا با انتخابات زودهنگام در سال 2026 به جای 2028 میلادی، تا سال 2031 میلادی در قدرت بماند.