به گزارش «راهبرد معاصر»؛ هم زمان با برگزاری سومین دور مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا با میانجیگری دولت عمان در مسقط، بسیاری از تحلیلگران چشم اندازهای مختلفی را درباره احتمال دستیابی به توافق جدید میان ایران و آمریکا مطرح می کنند.
آنچه واضح است، اینکه فضای مثبتی پیرامون مذاکرات وجود دارد. با وجود این، از منظری کلی باید در نظر داشت، سه مانع بزرگ پیش روی توافق پایدار میان ایران و آمریکاست که توجه به آنها ضروری به نظر می آید.
رهبران آمریکا خود و کشورشان را در موقعیت ابرقدرتی می بینند و فکر می کنند باید به حداکثر خواسته های خود در تعامل هسته ای با تهران دست یابند
نخست؛ اینکه ماهیت اصلی نگاه دولت آمریکا به مذاکرات هسته ای با ایران را نه حل مشکل، بلکه زمینهچینی برای ضربه زدن به ایران تشکیل می دهد. دولت های مختلف آمریکا در بیش از دو دهه دیپلماسی هسته ای با ایران نشان داده اند مذاکره را ابزاری برای ضربه زدن به ایران ارزیابی می کنند و به دلیل اینکه نمیتوانند در عرصه میدانی و با استفاده از ابزارهای سخت علیه کشورمان دست به حرکتی بزنند، از رهگذر مذاکره قصد دارند ایران را تضعیف کنند.
نمود عینی این موضوع را می توان در توافق برجام مشاهده کرد؛ توافقی که به اعتراف آژانس بین المللی انرژی اتمی و دولت های باراک اوباما و دولت نخست ترامپ، ایران در قالب آن به تمامی تعهداتش عمل کرد؛ اما درنهایت دونالد ترامپ سال 2018 میلادی از آن خارج شد و سیلی از تحریم ها را علیه کشورمان به راه انداخت. از این رو، همین که آمریکایی ها در مذاکره با ایران حسننیت ندارند، مانعی جدی برای پایدار ماندن هرگونه توافق هسته ای میان ایران و آمریکاست.
دوم، اینکه رهبران آمریکا خود و کشورشان را در موقعیت ابرقدرتی می بینند و فکر می کنند باید به حداکثر خواسته های خود در تعامل هسته ای با تهران دست یابند. آنها حتی توقع دارند کشورمان پا روی منافع ملی خود بگذارد و به خواسته های واشنگتن تن و به بیان ساده تر، باج بدهد. درست به همین دلیل است در قالب توافق عملاً به دنبال تسلیم شدن ایران و نه حفظ شأن و منافع کشورمان هستند.
بهانه جویی های آنها در موضوع برجام و طرح اتهامات مختلف علیه کشورمان نیز نوعی مقدمهچینی از سوی غربی ها برای پایمال کردن منافع ملی ایران بوده است. از این رو، زیاده خواهی های آمریکا و رهبرانش یکی از اصلیترین موانع در مسیر پایدار ماندن توافق هسته ای جدید میان ایران و آمریکاست.
سوم، اینکه دولتمردان آمریکایی در معامله هسته ای با ایران به صورت یکپارچه وارد میدان نمی شوند و بیراه نیست اگر بگوییم عامدانه چنین رفتار می کنند. توافق احتمالی که دولت ترامپ با ایران امضا کند، به راحتی می تواند از سوی دولت آتی این کشور یا حتی کنگره آمریکا مورد بیاعتنایی قرار گیرد و به بنبست بخورد. دولت آمریکا توقع دارد ایران این نکته را مد نظر نداشته باشد این در حالی است که این موضوع توقع بیجایی است، زیرا ایران با کلِ واحد که همان حاکمیت آمریکاست مذاکره می کند و موضوعات داخلی این کشور به تهران ربطی ندارد.
به همین دلیل است گفته می شود اخذ تضامین معتبر ایران از آمریکا یکی از مهم ترین دغدغه های دیپلمات های کشورمان و این در حالی است که دولت آمریکا این حوزه را قابل توجه برای فرار از تعهداتش در قبال ایران در نظر می گیرد.