چین چگونه جای آمریکا را در اقتصاد هند گرفت؟

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ ناهماهنگی در سیاست‌گذاری، اتحاد اقتصادی هند و آمریکا را متزلزل کرد و هند چاره‌ای جز تجدیدنظر در راهبرد خود ندارد. تعرفه‌ های ۵۰ درصدی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا اعلام جنگ اقتصادی علیه هند بود و سرمایه‌گذاری‌های عظیم شرکت‌های آمریکایی را برای کاهش وابستگی به چین تضعیف کرد. اینک تلاش‌های خستگی‌ناپذیر هند برای معرفی خود به جهان به عنوان بهترین جایگزین برای کارخانه‌های چینی، راهبردی که به وسیله مدیران تجاری و سرمایه‌داران به عنوان بخشی از راهبرد «چین + یک» پذیرفته شده بود، خنثی شده است.

تعرفه‌های ترامپ همین حالا هم زنجیره‌های تأمین را مختل و هند را برای واردکنندگان آمریکایی کمتر جذاب کرده است

کمتر از یک هفته پس از اجرایی شدن کامل تعرفه‌ها، مقام ها و مسئولان تجاری دهلی نو به همراه شرکای آمریکایی خود هنوز در تلاشند تا چشم‌انداز ناگهانی را درک کنند و راهکاری برای تغییر  مسیر بیابند. میزان این تغییر در سفر آخر هفته نارندرا مودی، نخست وزیر هند به چین برای دیدار با شی جین پینگ، رئیس جمهور چین مشهود است. روابط تجاری و سیاسی هند و چین بارها دچار تنش شده بود و این نخستین سفر مودی به آنجا در هفت سال گذشته است.

رویکرد «چین + یک» برای جاه‌طلبی‌های نوظهور هند برای تبدیل شدن به قدرت صنعتی بزرگ بسیار مهم بود. هند رشد تولید، به ویژه در بخش‌های پیشرفته مانند فناوری را به عنوان راه حلی برای مشکلات مزمنی مانند بیکاری جوانان می‌دید. اکنون دنبال کردن این مسیر بدون حمایت واشنگتن و شاید با هماهنگی نزدیک‌تر با چین با خطر مواجه است.

تعرفه‌های ترامپ همین حالا هم زنجیره‌های تأمین را مختل و هند را برای واردکنندگان آمریکایی کمتر جذاب کرده است. شرکت‌ها می‌توانند برای تعرفه‌های پایین‌تر به کشورهای دیگری مانند ویتنام یا مکزیک مراجعه کنند. با وجود این، حکم دادگاه آمریکا در روز جمعه که تعرفه‌ها را باطل کرد، اما آن را تا زمان تجدیدنظرخواهی ترامپ معلق نگه داشت، کمکی به بهبود شکاف میان دو کشور نکرده است.

چهار اقتصاددان هندی هفته گذشته در مصاحبه ای گفتند: شوک ترامپ، رشد صادرات تولیدی را کاهش خواهد داد و حتی اندک جوانه‌های سرمایه‌گذاری خصوصی مرتبط با راهبرد «چین + یک» را از بین خواهد برد.

هند هنوز در آرزوی تبدیل شدن به یکی از سه اقتصاد برتر جهان است. در حال حاضر رتبه پنجم دارد و به زودی در مسیر پیشی گرفتن از ژاپن است. اگر ایالات متحده کمک نکند، یا بدتر از آن، مانع‌تراشی کند؛ هند چاره‌ای جز نزدیک‌تر شدن به پکن نخواهد داشت، حتی اگر هدفش را برای تبدیل شدن به رقیب صنعتی قوی‌تر برای همسایه غول‌پیکرش حفظ کند.

مدیر یکی از شرکت های حقوقی دهلی نو گفت: «چین + یک» بدون حضور چین بسیار دشوار است. می توان پیشنهاد تأسیس شرکتی که به شرکت‌های سه کشور مشاوره دهد را به مرکز ثقل نزدیک به منافع طرف ها مطرح کرد.

حتی پیش از سفر دیپلماتیک مودی، هند و چین در حال مذاکره در زمینه ازسرگیری پروازهای مستقیم میان دو کشور و افتتاح مراکز تجاری در امتداد مرز بودند

با وجود این، روابط هند و چین بسیار پیچیده است و ارتش‌های دو کشور در امتداد مرز مورد مناقشه هیمالیا مقابل یکدیگر صف‌آرایی کرده‌اند. تهاجم‌های مرزی یک دهه‌ای در ژوئن ۲۰۲۰ به نبرد تن به تن منجر شد که دست کم ۲۴ کشته برجای گذاشت. اما نزاع اقتصادی از قبل زیر خاکستر در جریان بود.

اوایل شیوع کووید-۱۹، در حالی که بازار سهام هند با افت شدید مواجه بود، هند با کشف اینکه بانک مرکزی چین بی‌سروصدا یک درصد از سهام یکی از بزرگترین بانک‌های خصوصی هند را خریداری کرده است، نگران شد. هند با مسدود کردن بسیاری از اشکال سرمایه‌گذاری از چین، خروج بیشتر سرمایه‌های خطرپذیر چینی از شرکت های نوپای فناوری و ممنوعیت بیش از ۲۰۰ برنامه چینی از جمله تیک‌تاک، به این اقدام واکنش نشان داد.

چین زرادخانه بزرگتری از سلاح‌های اقتصادی دارد و دسترسی هند به عناصر خاکی کمیاب و ده‌ها فناوری دیگر که برای تأمین انرژی کارخانه‌هایش به آنها نیاز دارد، محدود ولی استفاده ابزاری ترامپ از سیاست اقتصادی، ضربه شدیدتری به شرکت‌های هندی وارد کرده است. بازرگانان در مرادآباد، قطب صنایع دستی و صنایع سبک در کمتر از ۱۶۰ کیلومتری دهلی نو، احساس خیانت کرده اند.

حتی پیش از سفر دیپلماتیک مودی، هند و چین در حال مذاکره در زمینه ازسرگیری پروازهای مستقیم میان دو کشور و افتتاح مراکز تجاری در امتداد مرز بودند. جلسه تیانجین چین به هیچ توافق مشترکی منجر نشد، اما وزارت امور خارجه هند اعلام کرد، مودی و پینگ برنامه‌هایی برای گسترش روابط تجاری و سرمایه‌گذاری دوجانبه ترسیم کردند.