چین، بزرگترین معضل ترامپ

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ کارشناسان مالی می‌گویند، مزیت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در این است، می‌داند چه می‌خواهد. این موضوع امکان دارد درباره اشتیاق وی به تجارت، انزجارش از مهاجران و کسری تجاری صدق کند، اما وقتی صحبت از ترامپ و چین می‌شود، اقتصاددانان باید هشدار «همه چیز در شرایط برابر» را کنار بگذارند.

اگر رئیس جمهور چین سرانجام با تماس تلفنی با ترامپ موافقت کند، تقابل‌های واشنگتن و پکن جالب خواهد بود

هیچ چیز درباره سیاست ترامپ در قبال چین قابل پیش‌بینی نیست. آیا وی به تایوان اهمیت می‌دهد؟ آیا می‌خواهد روابط ایالات متحده و چین سرد شود؟ بعید است تماس تلفنی ادعایی ترامپ با شی جین پینگ، رئیس جمهور چین این ابهام را برطرف کند. چین بزرگترین معضل ترامپ است و به سختی می‌توان چینی‌ها را به دلیل اکراهشان برای صحبت با وی سرزنش کرد. اواخر آوریل، ترامپ به مجله تایم گفت، «رئیس جمهور شی با من تماس گرفت، فکر نمی‌کنم این نشان دهنده ضعف وی باشد»، اما پینگ هرگز این تماس ادعایی را برقرار نکرده بود.

بنابراین، هرگونه خوانش ترامپ از روحیه رئیس جمهور چین صرفاً توهم هوش مصنوعی است. وزارت امور خارجه چین، ترامپ را به «انحراف افکار عمومی» متهم کرد، که با معیارهای امروزی مؤدبانه تلقی می شود، اما خودداری پینگ نباید به معنای تسلیم شدن در برابر ترامپ در جنگ تعرفه‌ ها اشتباه گرفته شود. چین، بریتانیا نیست و چینی‌ها به اندازه هر کس دیگری درباره طرح نهایی ترامپ احتیاط می کنند.

اگر رئیس جمهور چین سرانجام با تماس تلفنی با ترامپ - نخستین تماس تلفنی وی از زمان تصدی مقام ریاست جمهوری - موافقت کند، تقابل‌های واشنگتن و پکن جالب خواهد بود. تصور اینکه پینگ موافقت کند در یکی از نمایش‌های تلویزیونی ترامپ در دفتر بیضی شکل حاضر شود، محال است. چنین ماجراجویی ای تأثیر منفی قابل توجهی بر ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین و سیریل رامافوسا، رئیس جمهور آفریقای جنوبی داشت و برای مارک کارنی، نخست وزیر کانادا و شاید کی‌یر استارمر، نخست وزیر بریتانیا مفید بود. اما رئیس جمهور چین هرگز چنین چالشی را نخواهد پذیرفت و نباید هم بپذیرد. 

بخش چینی-آمریکایی جنگ تجاری متناوب ترامپ مقوله جداگانه‌ای است. بقیه موارد مبتنی بر شکایت های اغراق‌آمیز یا ظاهری هستند. بعید است اتحادیه اروپا بپذیرد مالیات بر ارزش افزوده‌اش مانع تجاری است، همانطور که کانادا قبول نمی‌کند فنتانیل به ایالات متحده صادر ‌کند.

در مقابل، جاه‌طلبی‌های چین در حوزه فناوری‌های دوگانه، معضل ژئوپلیتیکی قابل توجهی برای ایالات متحده ایجاد می‌کند. بنابراین، نحوه برخورد ترامپ با این موضوعات - مانند لغو محدودیت‌های جو بایدن، رئیس جمهور سابق آمریکا در تجارت نیمه‌هادی‌ها با چین، که شامل فناوری‌های حساس نیز می‌شود - برای همه مهم است.

با وجود این، هیچ ایده‌ای وجود ندارد که نشان دهد ترامپ چقدر نگران موضوع است، زیرا فشارها دوجانبه هستند. ایالات متحده امکان دارد همچنان به محدود کردن دسترسی چین به فناوری‌های هوش مصنوعی و تراشه ادامه دهد، حتی با اینکه ترامپ برخی از محدودیت‌ها را کاهش داده است.

در مقابل، چین عرضه جهانی مواد معدنی کمیاب را که برای طیف وسیعی از تولیدات آمریکایی ضروری هستند، کنترل می‌کند. ترامپ می‌گوید، چین ماه گذشته از توافقی برای ازسرگیری صادرات مواد معدنی کمیاب به ایالات متحده خودداری کرد. در آن زمان، ترامپ تعرفه‌های خود بر چین را از ۱۴۵ درصد به ۳۰ درصد کاهش داد.

جاه‌طلبی‌های چین در حوزه فناوری‌های دوگانه، معضل ژئوپلیتیکی قابل توجهی برای ایالات متحده ایجاد می‌کند

آیا اگر چین ممنوعیت خود را لغو نکند، ترامپ دوباره تعرفه‌ها را افزایش خواهد داد؟ هیچ راهی برای دانستن این موضوع وجود ندارد. در گذشته، ترامپ معتقد بود تیک‌تاک متعلق به چین، تهدیدی برای امنیت ملی آمریکاست. امروز، وی همچنان این برنامه شبکه های اجتماعی را فعال نگه داشته و احتمالاً آن را برخلاف میل کنگره به زور به شریکی تجاری می‌فروشد. همانند تیک‌تاک، سیاست ترامپ در قبال چین احتمالاً از همین الگو پیروی خواهد کرد.

همین احتیاط درباره تایوان نیز وجود دارد و بسیاری از افراد در دولت ترامپ خواستار موضع‌گیری قاطع در قبال تایوان هستند. پیت هگست، وزیر دفاع ایالات متحده هفته گذشته گفت: تهدید چین علیه تایوان واقعی است و امکان دارد قریب‌الوقوع باشد.

با وجود این، تعداد کمی در ایالات متحده یا سراسر جهان هگست را جدی می‌گیرند، زیرا ترامپ وی را فقط به عنوان وزیر دفاع ایالات متحده در ویترین سیاست آمریکا منصوب کرده است. اعتقاد بر این است، چین تا سال 2027 برای جنگ با تایوان آماده می‌شود. بنابراین، گرچه امکان دارد هگست کاملاً درست بگوید، اما اعتبارش نامشخص است. ترامپ با انتصاب وزیر دفاع نمادین، خطری واقعی برای امنیت ملی ایجاد کرده است.

علاوه بر این، قطعی نبودن نحوه برخورد ترامپ با چین بر اقتصاد جهانی سنگینی می‌کند. امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه هفته گذشته با بیان اینکه «نمی‌خواهیم به دلیل تصمیم یک نفر، دستورالعمل‌های روزانه درباره اینکه چه چیزی مجاز و چه چیزی غیرمجاز است و چگونه زندگی ما تغییر خواهد کرد، داده شود»، نظر کلی خود را بیان کرد.

در تنگنای ناشی از اقدامات غیرقابل پیش‌بینی ترامپ، چین و بقیه جهان در کنار هم ایستاده‌اند.