بقایی: تاریخ تحریم‌ها علیه ایران به دهه ۳۰ بازمی‌گردد/ ما در مذاکرات جدی بودیم
به گزارش راهبرد معاصر، «اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با اشاره به ریشه‌ها و اهداف تحریم‌های غربی علیه ایران گفت که تحریم‌ها نه‌تنها برای تغییر رفتار دولت‌ها نیست، بلکه ابزاری برای تابع‌سازی و فشار بر کشور‌ها هستند.
بقائی در یک برنامه اینترنتی تأکید کرد: «به تجربه ثابت شده است که تحریم، ابزار اعمال فشار شمال جهانی علیه جنوب جهانی است. کشور‌های توسعه‌یافته، عمدتاً غربی، از توان اقتصادی خود به‌ویژه سلطه دلار برای نفوذ بر کشور‌های هدف استفاده می‌کنند.»
سخنگوی وزارت خارجه ایران در ادامه با اشاره به تاریخچه تحریم‌ها علیه ایران افزود: «تاریخ تحریم‌ها علیه کشور ما به دهه ۱۳۳۰ شمسی بازمی‌گردد؛ از زمان ملی شدن صنعت نفت و نخست‌وزیری دکتر مصدق. در همان سال‌ها انگلیس خرید نفت ایران را تحریم کرد و این مسیر تا امروز ادامه یافته است. این تحریم‌ها علیه مصدق نبود بلکه علیه مردم ایران بود»
او با تأکید بر اینکه «تحریم‌ها در عمل نه‌تنها ابزاری برای تغییر رفتار نیستند، بلکه به‌صورت هدفمند زیست عادی مردم را هدف قرار می‌دهند»، گفت: «تحریم‌های به‌اصطلاح هدفمند، در واقع ضعیف‌ترین اقشار جامعه را هدف قرار می‌دهند. اینکه می‌گویند تحریم‌ها استثنای بشردوستانه دارند دروغ است؛ در دوره کرونا ما حتی نتوانستیم مبلغی را برای خرید واکسن منتقل کنیم.»
دیپلمات ارشد ایران با بیان اینکه «دروغ بزرگ کشور‌های تحریم‌کننده این است که فشار‌ها متوجه حکومت‌هاست، در حالی که در واقعیت، مردم قربانی اصلی هستند»، تصریح کرد: «درباره بیماران پروانه‌ای دیدیم که دارو‌های ضروری به ایران نرسید؛ بنابراین تحریم‌ها هم غیرهدفمند و هم غیربشردوستانه‌اند.»
سخنگوی وزارت خارجه ایران با اشاره مجدد به سابقه تاریخی تحریم‌ها گفت: «مردم ایران در دهه ۱۹۵۰ میلادی به خاطر ملی کردن نفت تنبیه شدند. در دوران جنگ تحمیلی نیز تحریم‌ها برای تضعیف توان دفاعی ایران بود. این روند تا امروز ادامه دارد و نشان می‌دهد که هدف تحریم‌ها نه مجازات، بلکه انتقام از ملت ایران است.»
بقائی با تأکید بر این نکته که «تحریم‌ها لطمه‌ای مستقیم به حقوق بشر وارد می‌کنند و با اصول اخلاقی بین‌المللی در تضاد هستند»، گفت: «حقوق بشر از اخلاقیات سرچشمه گرفته است. اما کشور‌هایی که خود را مدعی حقوق بشر می‌دانند، بدیهی‌ترین اصول آن را نقض می‌کنند.»
او با اشاره به سازوکار‌های سازمان ملل افزود: «بیش از ۱۰ سال است که گزارشگری ویژه برای بررسی آثار حقوق بشری اقدامات قهرآمیز یک‌جانبه تعیین شده است. این گزارشگر حتی به ایران سفر کرد و در گزارش خود، نقض حقوق بشری ناشی از تحریم‌های آمریکا و غرب را مستند کرد.»
در بخش دیگری از گفت‌و‌گو، سخنگوی وزارت خارجه درباره مرز مشروعیت و قانونی بودن تحریم‌ها گفت: «در حقوق بین‌الملل، اصولی مانند منع مداخله و منع توسل به زور وجود دارد. اما غرب با تفسیر دلخواه از این اصول، تحریم‌ها را توجیه می‌کند. این در حالی است که تحریم‌ها خود مصداق توسل به زور هستند.»
دیپلمات ارشد ایرانی با اشاره به قطعنامه مهم مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۱۳۸۸ افزود: «بر اساس ضوابط همان قطعنامه، تحریم‌های شورای امنیت باید اهداف مشروع داشته باشند. اقداماتی که امروز برای نفی حاکمیت ملی دولت‌ها و اجبار ملت‌ها انجام می‌شود، هم نامشروع است و هم غیرقانونی.»
سخنگوی وزارت خارجه ایران تصریح کرد: «در نظام بین‌الملل بر خلاف نظام‌های داخلی، اصل بر بی‌گناهی نیست؛ قدرت اتهام‌زنی در دست کشور‌های غربی است و دفاع از خود در برابر آن تقریباً ناممکن است.»
او گفت: «شورای امنیت فهرست‌های تحریمی دارد که افراد بدون امکان دفاع در آن قرار می‌گیرند. البته در سال‌های اخیر برخی کشور‌ها تلاش کرده‌اند با سازوکار‌های حقوق بشری، نوعی پاسخگویی حداقلی برای شورای امنیت ایجاد کنند.»
بقائی یکی از تحولات مهم سال‌های اخیر را مخالفت اعضای شورای امنیت با تلاش اروپا برای بازگرداندن قطعنامه‌های لغوشده علیه ایران دانست و گفت: «۲ عضو دائم شورای امنیت با اقدام اروپایی‌ها مخالفت کردند. این نشان داد که کشور‌ها دیگر حاضر نیستند تفسیر نامحدود از قدرت شورای امنیت را بپذیرند.»
سخنگوی وزارت خارجه ایران در پاسخ به پرسشی درباره انتقاد‌ها به عملکرد وزارت امور خارجه گفت: «می‌توان گفت وزارت خارجه همواره می‌توانست بهتر عمل کند، اما باید شرایط زمان تصمیم‌گیری را سنجید. نمی‌توان از فضای آرام امروز درباره تصمیماتی که در شرایط بحرانی گرفته شده قضاوت کرد.»
او با مرور تاریخ مذاکرات هسته‌ای افزود: «در دهه ۱۳۸۰ و پس از گفت‌وگوی تمدن‌ها، فضای مثبتی در سطح بین‌المللی ایجاد شد، اما بلافاصله ایران در فهرست محور شرارت قرار گرفت. با وجود همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تحریم‌ها تشدید شد. ما در سال ۲۰۱۵ به توافق رسیدیم و پس از خروج آمریکا در ۲۰۱۸، علی‌رغم اینکه می‌توانستیم بلافاصله خارج شویم، تا یک سال صبر کردیم. این تصمیم منطقی بود تا حجت بر جامعه بین‌المللی تمام شود.»
بقائی با بیان اینکه «عدم جدیت ایران در مذاکرات بهانه جویی کشور‌های غربی است»، گفت: «در جدیت ایران در مذاکرات تردیدی وجود نداشت، وزیر خارجه چندین بار در طول مذاکرات اعلام کرد که هر روزی که بتوانیم مردم و کشور را از شر تحریم‌ها نجات دهیم بُرد کردیم. از هر جهت به نفع ما بود که مذاکرات به نتیجه برسد چرا که تحریم ها، مردم و کشور را آزار می‌دهد. عدم جدیت ایران در مذاکرات بهانه جویی کشور‌های غربی است و البته ریشه این ادعا به پمپاژ رسانه‌های رژیم صهیونیستی برمی‌گردد.»
سخنگوی وزارت خارجه ایران در پایان تأکید کرد: «از ملی شدن صنعت نفت تا امروز، فشار‌های اقتصادی علیه ایران ادامه داشته است. اما تجربه نشان داده که تحریم نه‌تنها موجب تغییر رفتار ایران نشده، بلکه اراده ملت را برای ایستادگی در برابر سلطه بیشتر کرده است.»/ ایسنا