مرحله پنجم کالابرگ آغاز شد + جزئیات مدل ترکیبی
به گزارش راهبرد معاصر؛ طرح کالابرگ الکترونیکی یکی از مهم‌ترین اقدامات دولت برای حمایت از خانوارها و تأمین یارانه کالاهای اساسی است که در سال‌های اخیر مورد توجه ویژه قرار گرفته است. با توجه به نوسانات قیمت کالاها و افزایش هزینه‌های زندگی، اجرای این طرح نقش مؤثری در تثبیت قدرت خرید مردم دارد. هم‌اکنون دولت در حال آماده‌سازی مرحله پنجم کالابرگ است تا با ارتقاء کارایی و رفع نواقص دوره‌های گذشته، رضایت خانوارها را بیش از پیش جلب کند. در این مرحله، علاوه بر روش اعطای اعتبار برای خرید ۱۱ قلم کالای اساسی، کالابرگ الکترونیکی جدید با مدل ترکیبی کالابرگ نیز مورد بررسی و اجرا قرار خواهد گرفت. این مدل ترکیبی، علاوه بر حفظ شیوه اعتباری، امکان ارائه تخفیف ۲۰ تا ۳۰ درصدی بر کالاهای دارای نرخ مصوب در فروشگاه‌های زنجیره‌ای را فراهم می‌کند و در نتیجه دسترسی خانوارها به کالاهای اساسی با قیمت مناسب‌تر و تنوع بیشتر تضمین می‌شود. کارشناسان معتقدند که اجرای مرحله پنجم کالابرگ با این رویکرد می‌تواند ضمن کنترل بازار و تثبیت قیمت‌ها، شفافیت توزیع یارانه‌ها و کاهش نارضایتی‌های اجتماعی را نیز به همراه داشته باشد.
کالابرگ الکترونیکی جدید؛ آغاز مرحله پنجم و مدل ترکیبی برای یارانه کالاهای اساسی
لید:
طرح کالابرگ الکترونیکی جدید با هدف تأمین یارانه کالاهای اساسی خانوارها، تا پایان هفته جاری وارد مرحله پنجم می‌شود. مدل ترکیبی کالابرگ برای افزایش رضایت مردم و بهبود کارایی اجرایی در دستور کار دولت قرار گرفته است.
مرحله پنجم کالابرگ؛ ادامه مسیر اجرای کالابرگ الکترونیکی
با توجه به اعلام رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاهی ایرانیان در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، مرحله پنجم کالابرگ تا پیش از ۷ آذر ۱۴۰۴ تعیین تکلیف خواهد شد. وزارت کار تأکید کرده است که پس از تکمیل هماهنگی‌ها، اطلاع‌رسانی رسمی درباره آغاز مرحله پنجم کالابرگ الکترونیکی طی همین هفته انجام خواهد شد.
در این مرحله، روش اصلی اجرا همانند مراحل قبلی است و مبتنی بر اعطای اعتبار برای خرید ۱۱ قلم کالای اساسی است. این شیوه برای بسیاری از خانوارها قابل استفاده بوده و دولت تلاش می‌کند با برطرف کردن نواقص دوره‌های قبل، رضایت خانوارها را افزایش دهد.
با این حال، بخشی از نارضایتی‌ها همچنان به محدود بودن تنوع کالاها و حجم اعتبار اختصاص یافته بازمی‌گردد. به همین دلیل، وزارت تعاون در حال نهایی‌سازی یک مدل ترکیبی کالابرگ برای مراحل آینده است.
مدل ترکیبی کالابرگ؛ ترکیبی از اعتبار و تخفیف
مدل ترکیبی کالابرگ قرار است ترکیبی از دو روش اصلی اجرا باشد:
-
ارائه تخفیف ۲۰ تا ۳۰ درصدی بر کالاهای دارای نرخ مصوب در فروشگاه‌های زنجیره‌ای.
-
حفظ روش اعطای اعتبار برای خرید ۱۱ قلم کالای اساسی در سایر فروشگاه‌ها.
به عنوان مثال، در این مدل کالایی مانند برنج ۷۰ هزار تومانی می‌تواند با ۳۰ درصد تخفیف در فروشگاه‌های زنجیره‌ای عرضه شود. این روش جایگزین، علاوه بر افزایش رضایت خانوارها، امکان مدیریت بهتر منابع و کنترل بازار را نیز فراهم می‌کند.
احد رستمی، رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاهی، در این باره تأکید کرده است که بازگشت به روش‌های قدیمی توزیع کالا، با فلسفه ایجاد کالابرگ الکترونیکی جدید و حذف ارز ترجیحی در تضاد است. او معتقد است که اجرای مرحله پنجم کالابرگ باید بر مبنای «پرداخت یارانه در انتهای زنجیره مصرف» باشد تا از ایجاد اخلال در بازار جلوگیری شود.
منابع تأمین اعتبار و جمعیت مشمول
براساس داده‌های وزارت تعاون، از جمعیت ۸۹ میلیونی کشور، حدود ۷۲ میلیون نفر همچنان یارانه دریافت می‌کنند و ۱۷ میلیون نفر از فهرست یارانه‌بگیران حذف شده‌اند. تنها در سال جاری، ۸ میلیون نفر از فهرست یارانه‌بگیران کنار گذاشته شده‌اند.
با توجه به اینکه حذف دهک‌های بالاتر تنها ۲۰ درصد منابع مورد نیاز را تأمین می‌کند، تأمین مالی مرحله پنجم کالابرگ الکترونیکی نیازمند منابع دیگری نیز هست. بخش عمده منابع این طرح در اختیار سازمان برنامه و بودجه قرار دارد، اما جزئیات آن به صورت رسمی اعلام نشده است.
لازم به ذکر است که در چهار دوره گذشته، بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان کالابرگ توزیع شده است و هنوز تبدیل کامل یارانه نقدی به کالایی اجرایی نشده است. بنابراین، تأمین اعتبار مرحله پنجم کالابرگ الکترونیکی با حساسیت بالاتری دنبال می‌شود.
شیوه اجرای مرحله پنجم کالابرگ الکترونیکی
با تکمیل نامه‌نگاری‌ها و هماهنگی‌های لازم، وزارت تعاون اعلام کرده است که به محض تجمیع منابع، مرحله پنجم کالابرگ آغاز می‌شود و اطلاع‌رسانی رسمی آن طی همین هفته انجام خواهد شد.
در فاز اول این مرحله، سه دهک از هفت دهک مشمول دریافت کالابرگ هستند و با گذشت زمان، سایر دهک‌ها نیز تحت پوشش قرار می‌گیرند. هدف این مرحله، ارتقاء کارایی و مدیریت بهتر یارانه کالاهای اساسی با استفاده از کالابرگ الکترونیکی جدید و اجرای مدل ترکیبی کالابرگ است.
اهداف دولت و نگاه کلان
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، با قدردانی از دولت، گفته است که قانون اعطای کالابرگ الکترونیکی با شیوه جدید عملیاتی خواهد شد و قیمت کالاها برای مصرف‌کنندگان در طول سال ثابت نگه داشته می‌شود.
وی تأکید کرده است که اجرای مرحله پنجم کالابرگ، علاوه بر کنترل قیمت کالاهای اساسی، مسیر شفاف‌سازی یارانه‌ها و جلوگیری از سوءاستفاده‌ها را نیز هموار می‌کند.
تأثیر مرحله پنجم کالابرگ بر خانوارها
اجرای مرحله پنجم کالابرگ با مدل ترکیبی، می‌تواند مشکلات دوره‌های گذشته را کاهش دهد:
-
افزایش قدرت خرید خانوارها
-
کاهش نارضایتی از محدودیت تنوع کالاها
-
بهبود دسترسی به کالاهای اساسی با قیمت ثابت
همچنین، این مدل امکان مدیریت بهتر منابع و توزیع یارانه کالاهای اساسی را فراهم می‌کند و باعث شفافیت بیشتر در مسیر اجرای سیاست‌های رفاهی دولت می‌شود.
در نهایت، اجرای کالابرگ الکترونیکی جدید با شیوه مرحله پنجم کالابرگ و بهره‌گیری از مدل ترکیبی کالابرگ، یکی از مهم‌ترین اقدامات دولت برای مدیریت یارانه کالاهای اساسی در سال جاری به شمار می‌رود. این طرح علاوه بر تثبیت قیمت کالاها، تلاش دارد تا رضایت خانوارها را افزایش دهد و مسیر شفاف‌سازی یارانه‌ها را تقویت کند.
به گفته مسئولان، مرحله پنجم کالابرگ الکترونیکی، با توجه به جمع‌بندی منابع و هماهنگی‌های لازم، در هفته جاری اعلام خواهد شد و فاز اول آن سه دهک از خانوارها را تحت پوشش قرار می‌دهد. ادامه اجرای مدل ترکیبی کالابرگ در مراحل بعدی، زمینه افزایش کارایی، کاهش نارضایتی و مدیریت بهتر منابع یارانه‌ای را فراهم خواهد کرد.