واکاوی انگیزههای اسرائیل از به رسمیت شناختن منطقه جدایی طلب «سومالیلند»
به گزارش راهبرد معاصر، روز گذشته گدئون ساعر، وزیر خارجه رژیم صهیونیستی اعلام کرد که این رژیم و کشور خودخوانده «سومالی لند» توافقی را برای روابط دوجانبه و مناسبات دیپلماتیک کامل امضا کردند که شامل تعیین سفیران و افتتاح سفارتخانهها میشود و این توافق بعد از یک سال گفتگو حاصل شد.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اشغالگر در تماس با عبدالرحمان محمد عبداللهی، رئیس جدایی طلبان سومالی لند، از او خواست که به اراضی اشغالی سفر کند و گفت: توافق امضا شده با سومالی لند فرصتی عالی برای گسترش همکاریهاست.
دفتر نخست وزیری رژیم اشغالگر هم در بیانیهای اعلام کرد که توافق دیپلماتیک با سومالی لند در چارچوب توافقهای ابراهیم (توافقهای عادیسازی میان اعراب و رژیم صهیونیستی) منعقد شده است.
لازم به ذکر است که پیش از این صهیونیستها اعلام کرده بودند سومالی لند یکی از گزینههای مورد نظر اسرائیل برای اسکان مردم غزه بعد از آوارگی اجباری آنهاست.
از منطقه جدایی طلب سومالی لند چه می دانیم؟
سومالیلند با نام رسمی جمهوری سومالیلند، نامی است که قبایل پنج استان شمالی سومالی از 1991 به خود داده و از کشور سومالی جدا شده است. پایتخت سومالیلند، هرگیسا است. قابل توجه است که تاکنون هیچ طرف و کشوری در جهان سومالی لند را به رسمیت نشناخته بود و سومالی لند در سطح بین المللی تنها به عنوان یک منطقه خودمختار شناخته میشود.
سومالی لند از دهههای گذشته همواره تلاش زیادی برای به رسمیت شناساندن خود در سطح بینالمللی انجام داده و مهمترین چالش آن در حال حاضر عدم پذیرش جامعه بین المللی به عنوان یک کشور مستقل و خودمختار از دولت سومالیلند است تا با داشتن این مشروعیت بتواند برای دریافت کمکهای بین المللی و یا شرکت در سازمانهای فراملی مانند اتحادیه آفریقا (AU) یا سازمان ملل متحد (UN) واجد شرایط باشد.
منطقه خودمختار سومالی لند در شاخ آفریقا مشرف به خلیج عدن واقع شده و مساحت آن حدود 176 هزار کیلومتر مربع است و بیش از 6 میلیون نفر جمعیت دارد.
اقتصاد سومالی لند به دامداری و حوالههای ارزی متکی بوده و واحد پول ارتش و نیروی پلیس ویژه خود را دارد. منطقه سومالیلند دارای 740 کیلومتر خط ساحلی در خلیج عدن است.
زبان ساکنان این منطقه، سومالیایی، عربی و انگلیسی بوده و بندر اصلی آن هم بربرا است.
اما بسیاری از ناظران و تحلیلگران معتقدند که این اقدام رژیم صهیونیستی در به رسمیت شناختن سومالی لند، تحولی خطرناک است که منطقه شاخ آفریقا را که قبل هم بیثبات بود، تهدید میکند؛ به ویژه اینکه سومالی لند موقعیت بسیار استراتژیکی در ورودی دریای سرخ و خلیج عدن دارد.
بر همین اساس، تحلیلگران معتقدند که این اقدام در سایه جاهطلبیهای نظامی اسرائیل در جنوب دریای سرخ که قاهره قبلاً آن را خط قرمز خود اعلام کرده بود، تهدیدی جدی برای امنیت ملی مصر و به طور کلی همه کشورهای دریای سرخ است.
در این زمینه وزارت خارجه مصر روز جمعه خیلی سریع به اقدام رژیم صهیونیستی در به رسمیت شناختن سومالی لند واکنش نشان داده و آن را اقدامی خطرناک توصیف کرد.
بدر عبدالعاطی، وزیر خارجه مصر طی تماسی تلفنی با همتایان خود در ترکیه، سومالی و جیبوتی این اقدام اسرائیل را بسیار خطرناک توصیف کرد و آنها هم بر رد و محکومیت کامل این اقدام تاکید و اعلام کردند که به رسمیت شناختن استقلال بخشهایی از قلمرو یک کشور، سابقهای خطرناک و تهدیدی برای صلح و امنیت بینالمللی است.
مونا عمر، معاون سابق وزیر امور خارجه مصر در امور آفریقا، درباره علت اقدام اسرائیل در به رسمیت شناختن سومالی لند، گفت که موقعیت راهبردی بسیار قابل توجه منطقه سومالی لند انگیزه اسرائیل برای استفاده از فرصت ایجاد شده در شاخ آفریقا در سایه تنشهای این منطقه و نقض حاکمیت سومالی است.
وی افزود: اسرائیل به دنبال ایجاد جای پایی در این منطقه استراتژیک مشرف به خلیج عدن و کنترل ورودی دریای سرخ است که به کانال سوئز در مصر ختم میشود. حضور رژیم صهیونیستی در این منطقه، علاوه بر کنترل ترافیک دریایی به سمت کانال سوئز در مصر، آن را به حوثیها (جنبش انصارالله) در یمن نزدیکتر میکند.
این دیپلمات مصری تاکید کرد که همچنین با توجه به منابع فراوان این منطقه، اسرائیل جاه طلبیهای امنیتی و اقتصادی زیادی در سومالی لند در نظر دارد. در وهله نخست، این اقدام اسرائیل خطری بزرگ برای امنیت ملی مصر ایجاد میکند و احتمال اینکه سومالی لند اجازه ایجاد یک پایگاه نظامی توسط اسرائیل در این منطقه جدایی طلب را بدهد بسیار بالاست.
وی اظهار داشت: این امر همچنین میتواند شامل تسهیل دسترسی اتیوپی توسط اسرائیل به سومالی لند باشد و اتیوپی نیز برای خودش پایگاههای نظامی ایجاد کند.
قاهره، ایجاد پایگاههای نظامی در دریای سرخ توسط هر طرفی غیر از مصر را خط قرمز خود میداند و طی دو سال گذشته با کشورهای شاخ آفریقا برای مقابله با هرگونه تلاش جهت حضور نظامی در این منطقه به ویژه پس از تحرکات اتیوپی، همکاری کرده است.
صلاح حلیمه، سفیر و عضو شورای امور خارجه مصر، هم به نوبه خود گفت که اسرائیل مطمئناً از طریق این اقدام قصد حضور نظامی در سومالی لند دارد و موقعیت استراتژیک این منطقه برای طرفهای مختلف از جمله اسرائیل، اتیوپی، امارات متحده عربی و ایالات متحد بسیار جذاب است.
وی تاکید کرد که این اقدام رژیم صهیونیستی خطر جدی برای امنیت ملی مصر به طور ویژه و امنیت اعراب به طور کلی و نیز امنیت منطقهای دریای سرخ دارد و به همین دلیل بود که چهار کشور مصر، ترکیه ، سومالی و جیبوتی خیلی سریع اقدام اسرائیل در به رسمیت شناختن سومالی لند را محکوم کردند.
جاه طلبیهای نظامی صهیونیستها در شاخ آفریقا
دیپلمات مذکور مصری گفت: حضور اسرائیل در جنوب دریای سرخ از طریق سومالی لند، تهدیدی جدی برای امنیت ملی مصر به شمار میرود. اسرائیل به عنوان یک طرف متخاصم زمانی که در جنوب و شمال دریای سرخ حضور داشته باشد، بدین معناست که دریا را با نیروها و پایگاههای نظامی خود کنترل میکند و این یعنی تهدیدی بزرگ برای امنیت ملی مصر.
این مسئول مصری تصریح کرد: این اقدام اسرائیل همچنین با توجه به ارتباط میان ترافیک دریایی در دریای سرخ و ثبات منطقه، تاثیر اقتصادی قابل توجهی بر مصر خواهد داشت. به رسمیت شناختن سومالی لند توسط تل آویو منعکسکننده جاهطلبیهای یک گروه چهارجانبه متشکل از اسرائیل، اتیوپی، ایالات متحده و امارات است.
ارتباط به رسمیت شناختن سومالی لند توسط اسرائیل با پروژه تجزیه کشورهای عربی
وی اظهار داشت: همین گروه چهار جانبه پشت پرده پروژه بزرگی که برای تجزیه کشورهای عربی طراحی شده قرار دارند؛ همانند اتفاقی که امروز در یمن، سودان و سومالی رخ میدهد. تمرکز فعلی گروه مذکور بر سومالی هم ناشی از تنشها در دریای سرخ است.
این عضو شورای امور خارجه مصر گفت: تلاشهای این گروه چهار جانبه برای نفوذ به سومالی چیز جدیدی نیست و با وجود اینکه دولت آمریکا هنوز علناً سومالی لند را به رسمیت نشناخته، اما در کنگره رایزنیهایی برای به رسمیت شناختن این منطقه جدایی طلب انجام شده است.
این دیپلمات مصری در ادامه به ائتلاف چهارگانه مخالف گروه مذکور پرداخته و تاکید کرد که ائتلاف متشکل از مصر، ترکیه، جیبوتی و سومالی، نقطه مقابل ائتلاف آمریکا، اسرائیل، اتیوپی و امارات است؛ به ویژه اینکه آنکارا منافع سیاسی و قابل توجهی در سومالی دارد. ترکیه در سومالی یک پایگاه نظامی دارد و از روابط سیاسی نزدیکی با آن برخوردار است و سرمایهگذاریهای قابل توجهی در آنجا انجام میدهد.
امید واهی سومالی لند در ارتباط با تل آویو
اما با این وجود، ناظران متفق القولند که اقدام رژیم صهیونیستی در به رسمیت شناختن سومالی لند منجر به انزوای بینالمللی بیشتر این منطقه جداییطلب خواهد شد و برخلاف امیدی که مقامات محلی آن دارند، موجب آغاز موج به رسمیت شناختن آن در عرصه جهان نمیشود؛ زیرا در حال حاضر بعد از افشای جنایات نسل کشی رژیم صهیونیستی علیه نوار غزه، خود این رژیم در سطح جهان طرد و منزوی شده است.
علاوه بر آن، جانبداری سومالی لند از نتانیاهو به عنوان یک جنایتکار جنگی تحت تعقیب بین المللی و نیز تلاش برای پذیرش آوارگان فلسطینی از نوار غزه در چارچوب نقشههای رژیم صهیونیستی برای آوارگی اجباری این مردم ، مقامات محلی سومالی لند را برابر مسئولیت حقوقی بینالمللی قرار میدهد.
صلاح حلیمه، سفیر و عضو شورای امور خارجه مصر تاکید کرد که به رسمیت شناختن سومالی لند توسط اسرائیل با رد گسترده بینالمللی روبرو خواهد شد و اتحادیه عرب و اتحادیه آفریقا برای مقابله با این تلاشهای جداییطلبانه در سومالی اقدام خواهند کرد.
وی در مورد احتمال سوء استفاده رژیم صهیونیستی از توافق با سومالی لند جهت آوارگی اجباری فلسطینیها به این منطقه گفت: احتمال انجام این توطئه وجود دارد؛ به ویژه اینکه رئیس منطقه سومالی لند به شکل قابل توجهی از نتانیاهو حمایت میکند و حتی به نخست وزیر جنایتکار اسرائیل به خاطر آنچه که «پیروزی بر تروریسم» خواند، تبریک گفت.
اما از دیدگاه حقوقی ، دکتر محمد محمود مهران، استاد حقوق بینالملل عمومی و عضو انجمنهای آمریکایی و اروپایی حقوق بینالملل، اظهار داشت که به رسمیت شناختن سومالیلند به عنوان یک کشور مستقل توسط اسرائیل، نقض آشکار حقوق بینالملل است و برنامه خطرناکی را آشکار میکند که با هدف تجزیه کشورهای منطقه و تهدید امنیت ملی اعراب و آفریقا انجام میشود.
وی اظهار داشت: حقوق بینالملل معاصر، به رسمیت شناختن سرزمینهای جداییطلب را قاطعانه رد میکند و تأکید میکند که اصل تمامیت ارضی و حاکمیت، یک اصل اساسی و غیرقابل نقض حقوق بینالملل است.
این استاد حقوق بینالملل تاکید کرد که بند 4 ماده 2 منشور سازمان ملل متحد به صراحت احترام به تمامیت ارضی و استقلال سیاسی کشورها را تصریح میکند و هرگونه به رسمیت شناختن یک موجودیت جداییطلب، نقض این اصل اساسی است./تسنیم