کرونا در ایران؛ از شایعات تا کاسبان سلامت

به گزارش راهبرد معاصر؛ این روزها کسی نیست که نام ویروس مهلک کرونا را نشنیده باشد؛ شاید پیش ازاین و حتی بعد از اعلام رسمی چین در دسامبر 2019 مبنی بر شیوع همه گیری آن در این کشور و هشدار وضعیت قرمز بهداشت جهانی برای گسترش و شیوع آن در دنیا نام کرونا خیلی کم در گوگل سرچ می شد اما امروز و بعد از آنکه این ویروس با وجود قرنطینه شهرهای شیوع یافته در چین بیش از50 کشور را درگیر کرده است، به رتبه اول سرچ اخبار پیرامون آن مبدل شده‌است. ویروسی که علی رغم آنکه به شدت کشنده است اما شایعات بسیاری پیرامون آن چرخ می‌خورد و به اذعان کارشناسان و محققان دلیل اصلی آن هم ناشناخته بودن و مرموز بودن این ویروس است.

با این حال اولین مورد از ابتلا به ویروس جدید کرونا با نام رسمی "کووید-۱۹" برای نخستین بار در ۱۲ دسامبر و در شهر ووهان چین دیده شد. پس از آن کمیسیون بهداشت و درمان شهرداری ووهان اعلام کرد که ۲۷ نفر از افرادی که با بازار غذاهای دریایی این شهر در ارتباط بودند، به این بیماری مبتلا شده‌اند؛ این بازار بسته شد اما پس از آن گسترش و شیوع آن از طریق عامل‌های انسانی که هر کدام به نحوی با این بازار مرتبط بودند رو افزایش گذاشت و کرونا در بیشتر شهرهای چین دیده شد.

هر چند دولت چین دست به اقدامات گسترده‌ای به منظور جلوگیری از انتشار بیشتر آن زد از جمله آنکه  حمل و نقل عمومی در ۱۳ شهر را متوقف کرد، از مردم این کشور درخواست کرد تا به شهر ووهان که محل اصلی انتشار این ویروس است سفر نکنند و آنهایی که در این شهر هستند از خانه‌های خود خارج نشوند چرا که هنوز راه‌های انتقال آن تا حدود بسیاری ناشناخته بود اما کرونا به سرعت به کشورهای دیگر دنیا راه یافت و کشورهای آمریکا، فرانسه ایتالیا، کره جنوبی، تایوان، تایلند و ژاپن از اولین کشورهای مبتلا بعد از چین به شمار می‌روند.

کووید 19 و قربانیانش

کرونا ویروس با سرعت بالایی قربانی می‌گیرد و امروز آمار قربانیان آن در دنیا از مرز 2هزار و 900 تن گذشته است چین هم اعلام کرده است تعداد افراد مبتلا به ویروس کرونا در این کشور 77 هزار و 150 نفر است که وضعیت ۱۱ هزار و ۹۷۷ نفر از آن‌ها وخیم است هر چند این آمار در سایت بهداشت جهانی ثانیه به ثانیه در حال تغییر است و هر روز تعداد بیشتری از مبتلایان شناسایی می‌شوند چرا که کرونا بیش از 14 روز در حالت نهفتگی در بدن باقی می‌ماند و بعد مسیر خود را از ریه آغاز و افراد دارای نقص سیستم ایمنی، سالمندان، افراد دارای بیماری‌های خاص مانند دیابت، قلبی و کلیوی را به سرعت از پا در می‌آورد.

ویروس کرونا اکنون وارد ایران شده است؛ اولین مورد ابتلا به آن در شهر قم دیده شد و چون این ویروس مانند دشمنی در بدن افراد کمین می‌کند تا بعد ازآنکه ناقلان بیشتری پیدا کرد به یکباره خود را نشان داده و فرد را از پا در بیاورد؛ ظرف چند روز آمار مبتلایان در قم را افزایش داد و پس از آن در دیگر شهرهای ایران خودنمایی کرد تاجایی که براساس آخرین آمار اعلام شده از سوی وزارت بهداشت و درمان پزشکی ایران شمار مبتلایان به مرز 593 تن رسیده که 43 تن از این بیماران جان خود را از دست داده اند که اکثرا هم افراد بالای 60 سال یا بیماران قلبی، دیابتی و افراد دارای نقص سیستم ایمنی بوده‌اند هر چند 123 تن هم بهبود یافته و ترخیص شده‌اند.

شایعه پراکنی با هدف ضربه به امنیت روانی جامعه

نکته قابل تامل آنکه سرعت ابتلا به این بیماری در ایران مانند دیگر کشورها رو به افزایش است و همانطور که کره، ژاپن، انگلیس و آمریکا و ایتالیا و حتی عربستان امروز بااین ویروس دست به گریبانند ایران هم در این همه گیری جهانی مستثنی نیست؛ اما آنچه بیش از خود بیماری این روزها مردم جامعه ایرانی را درگیر کرده است شایعات پیرامون این بیماری از جهش یافتگی تا اخبار کذب راه‌های درمان و شیوع همه گیری و گاها آمارهای دور از ذهن از مبتلایان و قربانیان و کمبود تجهیزات پیشگیرانه و دارو  و درمان در کشور است؛ امری که توسط شبکه‌های خبری بی بی سی، ایران اینترناشنال، کانال‌های ضد انقلاب و دیگر عاملان دشمن برای ایجاد جنگ روانی، التهاب، وحشت و اضطراب در جامعه ایرانی راهبری می‌شود. تا جایی که برخی اخبار کذب اینگونه خبرپراکنی‌ها و کانال‌های معاند، ایران را کانون اصلی انتشار این بیماری عنوان کرده یا تعداد مبتلایان و قربانیان را چندین برابر آمار واقعی اعلام می‌کنند یا شبکه من وتو اینگونه القاء می‌کند که «در ایران کار از کار گذشته و دیگر نمی‌توان جلوی شیوع ویروس کرونا را گرفت!»امری که اضطراب و استرس را بیش از خود بیماری به جامعه تزریق می‌کند و به تبع آن به گفته پزشکان و متخصصان سیستم ایمنی را تضعیف کرده و بدن را مستعد آلودگی با این ویروس می‌کند.

 در این میان ابتلای برخی مسئولان به این بیماری و تست مثبت برخی نمایندگان مجلس هم این شائبه را قوت بخشیده که شاید آمارها بیش از این حرفهاست و مسئولان آمار واقعی ارائه نمی‌کنند! اما واقعیت این است که آمار رسمی ارائه شده از سوی وزارت بهداشت مورد تایید سازمان جهانی بهداشت است و مغایرتی با آمار این سازمان ندارد اما سابقه بنگاه‌هایی مانند بی بی سی خود حکایت‌های بسیاری دارد و به صراحت عنوان می‌کند که این شبکه‌ها جز خبرپراکنی‌ها و شایعه پردازی برای دامن زدن به جو روانی منفی در داخل کشور به منظور ضربه پذیری بیشتر جامعه ایرانی هدف دیگری ندارند.

اما  خبرها حاکی از این است که کانال‌های شایعه پراکن و عاملان انتشار اخبار کذب توسط پلیس فتا در حال رصد است و ادمین برخی از این کانال‌ها احضار شده‌اند؛ یک مورد هم شب گذشته که با سازمان سیا و گروه‌های تجزیه طلب همکاری داشته در غرب کشور دستگیر شده است.

کاسبان کرونا نان را به نرخ روز می‌خورند

 امر مورد توجه بعدی افرادی است که این روزها از جو و التهاب و ترس مردم از بیماری سوءاستفاده می‌کنند و خود شایعه می‌سازند تا نان را به نرخ روز بخورند؛ از خبرهای مبنی بر اتمام ماسک‌های بهداشتی تا نبود ژل ضدعفونی کننده و الکل و مواد شوینده تا داروهایی که هنوز هم در قفسه هر داروخانه ای پیدا می‌شود و البته خود دست به کار می‌شوند و ماسک‌ها را احتکار می‌کنند تا در فرصت مناسب با چندین برابر قیمت واقعی و با نرخ‌های نجومی مثلا یک ماسک 5 هزار تومانی را تا 65 هزار تومان بفروشند؛ یا مایع ضدعفونی کننده‌ای که پیش از این 15 هزار تومان هم قیمت نداشته و محل اصلی عرضه آن داروخانه ها و لوازم پزشکی بوده امروز به مرز 60 هزار و بیشتر برسد و هر دکان و دستگاهی هم فروشنده آن شود!

اما باید عنوان کرد این شرایط مختص کشور ما نیست و امروز تمام دنیا با این موارد درگیر است چنانچه نیویورک تایمز می‌نویسد:«چین به عنوان بزرگترین تولید کننده ماسک در دنیا با ظرفیت تولید روزانه 20 میلیون ماسک در روز این روزها با درخواستی روزانه 50 تا 60 میلیون ماسک تنها در داخل مواجه است!»و ادامه می‌دهد که آمریکا، آلمان، کانادا، ژاپن و کره جنوبی و ایتالیا کشورهایی هستند که کمبود ماسک در آنها گزارش شده است. راشاتودی روسیه هم با انتشار ویدئویی از درگیری خیابانی چند نفر مدعی شده این ویدئو مربوط به دعوا برسرماسک در ژاپن است ! خبرنگاری هم در لندن از خرید یک ماسک به قیمت 3.25 پوند معادل 65 هزار تومان در مرکز لندن خبر می‌دهد و صف‌های طولانی برای دریافت ماسک در کره جنوبی  و افزایش قیمت ماسک از 9 دلار به 84 دلار در سایت آمازون هم دیگر خبرهایی است که از بحران کمبود ماسک در دنیا حکایت دارد.

 این همه در شرایطی است که در چند روز اخیر چند دلال و کاسب بحران که تعدادد بالایی ماسک در کشور احتکار کرده بودند دستگیر شده‌اند امری که به کاهش این کالای بهداشتی در کشور دامن زده است چنانچه فردی که تعداد بالایی ماسک احتکار کرده بود به راحتی عنوان می‌کند می تواند 24 ساعته 200 میلیون ماسک را با قیمتی گزاف عرضه کند!

خبرهای خوب آنکه براساس برخی اخبار از منابع موثق نیروهای مسلح برای تولید تجهیزاتی مانند ماسک و مواد ضدعفونی کننده پزشکی و ساخت بیمارستان‌های سیار و صحرایی اعلام آماده باش کرده‌اند و وزارت بهداشت هم صادرات ماسک، ژل و مایع ضدعفونی کننده و دیگر اقلام مورد نیاز در این شرایط را از کشور ممنوع اعلام کرده است.

ضریب مرگ و میر کرونا

باید اذعان داشت که درست است ویروس کرونا ویروسی مرموز، ناشناخته و با ضریب بالای انتشار و شیوع اکنون جامعه ایرانی را نیز مانند دیگر جوامع در دنیا درگیر خود ساخته اما باید توجه داشت که این ویروس آنقدرها هم که شایعه پردازان و جاعلان سلامت روانی مردم و کاسبان و دلالان نرخ روز بخور آن را بزرگ کرده اند اغراق آمیز نیست و با رعایت موازین بهداشتی که دیگر جایی برای ارائه آن در این گزارش نیست و به قدر کفایت توسط وزارت بهداشت به عنوان خط مقدم مبارزه با بیماری کرونا در ایران در مورد آن اطلاع رسانی می‌کند، می‌توان جلوی ابتلای به آن را گرفت و نرخ قربانیان را کاهش داد.

چنانچه درصد مرگ و میر کرونا به نسبت دیگر آنفولانزاهایی که تاکنون قربانی داشته احتمال فوت کمتری دارد هر چند انتشارش به نسبت بسیاری دیگر بالا است. چنانچه بیماری «سارس» که در 2002 جهان را درگیر خود کرد 36 درصد احتمال مرگ فرد مبتلا را دارد یا «زیکا» 20 درصد مبتلایان خود را به کام مرگ می‌کشاند، «ابولا» احتمال 90 درصدی مرگ فرد مبتلایش را دارد، «تب ماربورگ» 88 درصد،«تب کریمه کونگو» 40 درصد، «آنفولانزا» 13 درصد و «کرونا» تنها 3 درصد از مبتلایانش را به کام مرگ می‌کشاند.

بهره سخن

کرونا هم مانند بسیاری دیگر از بیماری‌ها امروز کره خاکی را درگیر کرده است اما مسئله مهم آن است که شایعه و سوءاستفاده برخی کاسبان و دلالان سلامت تنها روند مبارزه ملت‌ها را با این ویروس مرموز به تعویق خواهد انداخت آن هم برای ویروسی که ضریب مرگ و میر ناشی از ابتلای به آن تنها 3 درصد است که در برابر بسیاری دیگر از بیماری‌ها درصد بسیار پایینی است!