تحلیل جامعه شناختی از نحوه برخورد مردم با ویروس کرونا

به گزارش راهبرد معاصر؛ یک روز به برگزاری حماسه سیاسی 2 اسفند باقی مانده بود که انتشار خبر ابتلای چند نفر در شهر قم به ویروس «کرونا» توسط وزارت بهداشت موجی از ترس و‌‌ وحشت را بین هم‌وطنان ایجاد کرد. همزمان با موج شیوع ویروس کرونا در کشور بسیاری از رسانه‌های اپوزیسیون با سیاه نمایی و با طرح ادعای پنهان کاری زمان ورود ویروس «کرونا» به کشور درصدد بهره برداری سیاسی از این موصوع بر آمدند و موجی از ترس و واهمه را در کشور ایجاد کردندسوال اصلی این است که چرا واکنش مردم در برابر  نحوه برخورد با ویروس «کرونا» اینچنین وحشت زده و هیجانی است.

با مطالعه رفتار شناسی جامعه شناسانه می‌توان به این سوال باسخ داد. فقط کافی هست که در خیابانها نوع نگاه مردم را واکاوی کرد.چهره مردم را متعجب و وحشت زده می بینیم.ماسکهای به صورت زده به همراه دستکش یک بار مصرف و حساسیت دور شدن از بقیه افراد چهره خیابانها را شبیه وضعیت زمان جنگ کرده است.با دیدن این وضعیت این سوال ّپیش می‌آید که چرا مردم در برابر بیماری های قبلی مثل آنفولانزاکه به مراتب تلفات و گستردگی اش بیشتر بود این چنین واکنش نشان نمی دادند.در این یادداشت سعی شده با نگاهی جامعه شناسی به بررسی ابعاد این پدیده پرداخته شود.

با بررسی جامعه شناسی این موضوع، علل و عواملی که باعث ایجاد حساسیت زیاد مردم در برابر ویروس «کرونا »شده است بررسی شده است و یکی از مهمترین عوامل، شایعاتی می باشد که در فضای مجازی در خصوص ویروس «کرونا »منتشر می شود. . شايعه بعنوان پديده اي اجتماعي با توجه به داشتن كاربردهاي مؤثر هميشه مورد توجه متخصصين جنگ رواني بوده و هست معمولاٌ طرح شايعات از دو حال خارج نيست ، يا بر مبناي تخيل ، دروغ و تهمت شكل مي گيرد يادر پي وقوع يـك اتفاق و رويداد منتشر مي شود، كه پذيرش آن بستگي به وضعيت افكار عمومي جامعه مخاطب و زمان انتشارآن دارد. با توجه به فضای سیاسی و اجتماعی کشور و نزدیکی به روزهای پایان سال و همچنین نزدیکی به برگزاری انتخابات مجلس برخی از اتاق های فکرهای خارج نشین از آنکه توطئه های قبلی شان در خصوص آشوبهای 98 به دلیل حمایت مردم از نطام، نقش برآب شده بود با بزرگنمایی میزان تلفات جانی ویروس «کرونا» و انتشار اخباری کذب در خصوص این ویروس، با هدف القای ناکارآمدی حاکمیت و زمنیه سازی برای ایجاد فته ای جدید در کشور، سعی در تهییج افکار عمومی نمودند و متاسفانه بدلیل  فقدان سیستم اطلاع رسانی دقیق و شفاف در مورد آموزش و اطلاع رسانی دقیق در مورد این ویروس، باعث موج سواری این رسانه‌ها شدوبا پمپاژ خبری و انتشار لحظه ای و آنی اخبار و با اغراق در میزان تلفات جانی ویروس «کرونا» در خصوص بزرگنمایی میزان تلفات جانی ویروس «کرونا» در رسانه‌های خارجی و شبکه‌های مجازی باعث شده است ذهن مردم نسبت به این حادثه حساس شود.

به نظر می رسد یکی از علل  دیگرترس مردم  از ویروس کرونا، ناآگاهی مردم و عدم اطلاع رسانی دقیق مسئولان ذی ربط در این خصوص می باشد.با واکاوی خبرهایی که در خصوص «کرونا »منتشر شده است می توان فهمید که یکی از علل مهمی که باعث ایجاد ترس و وحشت بین مردم شده است،عدم نظارت بر فضای مجازی است.اگر بر اخبار منتشر شده در کانالهای تلگرامی و شبکه اینستاگرام نظارت و کنترل دقیقی بود شاهد این امر نبودیم که در مورد تعداد جانبخاتگان،یا تعداد مبتلایان اخبار متناقضی منتشر شود و از طریق مردم را وحشت زده کنند.متاسفانه در فضای مجازی هر فردی بدون تخصص پزشکی برای مداوای ویروس کرونا»نسخه تجویز می کند.در مورد منشا این ویروس هم اخبار کذب و متناقضی منتشر می شود و بر نگرانی مردم بیشتر دامن می زند برخی این ویروس را ساخته دست بشر می دانند برخی منشا آن را عدم رعایت دستورات بهداشتی و انتقال از حیوان می دانند.

در این فضای پرتلاطم مجازی که با قرنطینه شدن مردم استفاده از آن فزونی گرفته است اخباری در مورد فوت شخصیت های مطرح بر اثر ابتلا به «کرونا» منتشر می شود که  برای نمونه در روزهای اخیر خبر فوت یکی از ورزشکاران بنام استان قم خانم «الهام شیخی» براثر ابتلا به «کرونا» منتشر شد و تمام رسانه‌ها بدون بررسی خبر این موضوع را سریع پوشش رسانه ای دادند در حالی که خود شخص با مصاحبه ای بر رد این خبر بر این شایعات مهر بطانی زد. یکی دیگر از عواملی که باعث ایجاد ترس و وحشت از «کرونا» شده است، ناآگاهی مردم از نحوه برخورد با این ویروس و اطلاعات نادرست در مورد چگونگی محافظت از خود در برابر آلوده شدن به ویروس «کرونا» می باشد.ابتدا لازم هست درجریان باشیم که ویروس «کرونا» فقط مختص کشور ما نیست بلکه این ویروس  در شمار  زیادی از کشورهای جهان هم وارد شده ولی بدلیل جو بین المللی که ایجاد شده است تمام کشورها سعی بر این دارند که ورود این ویروس به کشورشان را منبعث از ایران بدانند تا بتوانند از این طریق فشاربین المللی بر سازمان بهداشت جهانی طرحی برای  منزوی کردن ایران در نطام بین المللی را دنبال کنند.

تحریم هوایی ایران،عدم اجازه به اتباع ایرانی جهت ورود به کشورشان،منع ورود کالای ایرانی به کشورهای منطقه تنها بهانه هایی هستند که در ظاهر با طرح ادعای عدم شیوع کرونا اعلام شده ولی در پس این دستورات  اهداف سیاسی و با اتخاذ سیاست منزوی کردن ایران دنبال می شود. یکی دیگر از عواملی که باعث ایجاد بحران «کرونا» در کشور شده است، بی اعتمادی هست که بین مردم و برخی از مسئولان بوجودآمده است.موج سواری رسانه‌های ضد انقلاب همزمان با شیوع «کرونا »در ایران در خصوص پخش  مصاحبه های مسئولانی که در مودرآمار مبتلایان به «کرونا »و تعداد جانباختگان باهمدیگر تناقض  داشتند باعث ایجاد یک شکاف اجتماعی بین مردم و برخی از مسئولان شده است.ارائه آمارهای متفاوت توسط مسئولان وزارت بهداشت و نمایندگان مجلس موجی از سو تفاهم را بین مردم بوجود آورده وبر نگرانی و اضطراب اجتماعی مردم دامن زده است . از این رو برخی از مسئولان خواسته یا ناخواسته با انتشار اخبار متضاد و در برخی موارد با بزرگ‌نمایی رخدادها، بستر‌ساز یک «وحشت عمومی» در جامعه شده‌اند. جو اضطراب جمعی ناشی از نشر اخبار ضد و نقیض در مورد بیماری کرونا در جامعه، زمانی فروکش می شود که پزشکان متخصص در این زمینه را تنها مرجع مورد اعتماد برای اطلاع‌رسانی به مردم معرفی شوند.

به گفته متخصصان علوم پزشکی از هر ۱۰۰ بیمار مبتلا به ویروس کرونا، دو نفر (به طور تقریبی) در معرض خطر مرگ قرار می گیرند آموزش و اطلاع رسانی در باره ابتلا به ویروس کرونا، آمار صحیح مبتلایان در کشور و مرگ و میر ناشی از این ویروس در کاهش و رفع این اضطراب و تنش در جامعه موثر است.آنچه باعث می شود حقایق بریا مردم مشخص شده است و زمینه نطارت اجتماعی کردن را فراهم کند شفافیت است.

به یاد داشته باشیم که ملت بزرگ ایران در ادوار گذشته و پس از پیروزی انقلاب اسلامی بحران های زیادی از جمله جنگ هشت  ساله،تحریم های ظالمانه آمریکا، فشارهای  اقتصادی و سیاسی بین المللی،بحران سیل و زلزله، را با موفقیت پشت سرگذرانده است و بدون شک با اتحاد و همبستگی و رعایت نکات بهداشتی و رعایت نکات و دستورالعملهای وزارت بهداشت از این مرحله هم به خوبی عبور می کند و روسیاهی آن برای کسانی باقی می ماند که در خبرگزاریهایشان با انشار اخبار کذب سعی در تهییج افکار عمومی و بزرگنمایی این حادثه دارند.