هر آنچه باید درباره «سفر قسطی»بدانید

به گزارش راهبرد معاصر ؛ ولی تیموری با بیان این‌که بسته‌های «سفر قسطی» در حال آماده‌سازی است، گفت: سیاست توسعه گردشگری، توزیع سفر در کشور است. آسیب‌شناسی‌ها نیز نشان می‌دهد یکی از عوامل توزیع نادرست سفر، اجرای برنامه‌های شخصی و انفرادی است، برای همین سایر سیاست‌گذاری‌ها در جلوگیری از ازدحام جمعیت در یک مسیر و منطقه مشخص، نمی‌تواند چندان اثرگذار باشد.

او درباره نحوه اجرای این طرح که مسؤلیت آن به آژانس‌های مسافرتی واگذار شده است، توضیح داد: در توافقی که با تشکل صنفی آژانس‌های مسافرتی صورت گرفته قرار است آن‌ها بسته‌های سفر را تهیه کنند و از طرف بانک نیز برای ارائه خدمات سفر به صورت اقساط، حمایت شوند. مردم برای سفر به مقصد دلخواه خود هزینه‌ای را به صورت پیش‌پرداخت بدهند و مابقی هزینه سفر را هم تقسیط کنند.

این مقام مسؤول در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یادآور شد: این بسته‌های سفر که همچنان درحال طراحی است به مناطقی انجام می‌شود که چندان مقصد سفر نیست. علاوه‌بر این سعی شده با کیفیت‌ترین خدمات برای این بسته‌ها در نظر گرفته شود. این میان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هم موظف بود با بانک‌ها رایزنی و توافق کند تا تسهیلاتی را در اختیار آژانس‌ها و دیگر تأسیسات گردشگری قرار دهند. دو بانک برای این طرح انتخاب شد. با صدا و سیما هم مذاکره شده است که به محض آغاز اجرای طرح، تبلیغ سفرهای آن را رایگان پخش کند.

تیموری گفت: در طرح‌های قبلی این تسهیلات مستقیم در اختیار مردم قرار می‌گرفت که هم فرایند سختی داشت و هم اجرای آن را در ادامه با پیچیدگی‌هایی روبرو می‌کرد، اما اکنون آن رویکرد اصلاح شده است.

او گفت: هدف اصلی ما تنوع‌بخشی به بسته‌های سفر، توزیع آن در نقاط مختلف ایران و درگیر کردن تأسیسات گردشگری و حفظ و تداوم اشتغال در این بخش‌ها است. در این طرح ما سراغ مقاصد کمتر شناخته شده رفته‌ایم، نقاطی که حتی در تعطیلات بلندی مثل نوروز کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند. می‌خواهیم بسته‌های متنوعی را برای سفر آماده کنیم تا همه اقشار از آن استفاده کنند.

معاون گردشگری درباره این‌که ارزان‌سازی سفر، شائبه‌ای را در سطح کیفیت خدمات ایجاد می‌کند، گفت: اجازه بدهید اصل طرح آغاز شود بعد درباره کیفیت آن صحبت کنیم. پرداختن به این موضوع در این مرحله مکانیزمی برای انحراف از ادامه و اجرای کار است.

او درباره اینکه از توضیحات برمی‌آید این طرح مشابه سفرهای قسطی است که همین حالا برخی آژانس‌های مسافرتی اجرا می‌کنند و نمونه خاص و متفاوتی در قیاس با سایر طرح‌ها نیست و مشخص نیست اجرای تقسیط آن چقدر به کاهش هزینه منجر خواهد شد، گفت: به هر حال گروهی هستند که در هر صورتی برای سفر برنامه‌ریزی می‌کنند اما در انتخاب مقصد مشکل دارند و عادت کرده‌اند فقط یک مسیر را بروند که جمعیت آن‌ها هم کم نیست. از طرفی با توجه به شرایط ارز، امسال افراد زیادی از سفر خارجی به داخلی روی می‌آورند، در واقع ما این گروها را هدف قرار داده‌ایم، افرادی که سفر می‌روند ولی نمی‌دانند کجا باید بروند. بنابراین سفر را با در نظر گرفتن تسهیلاتی خاص برای این گروه‌ها آسان می‌کنیم.

وی اظهار کرد: سفرهای داخلی اصولاً بی حساب و کتاب انجام می‌شود و آسیب اجتماعی زیادی دارد. در نوروز نیز به عنوان یک بحران با آن برخورد می‌شود، به گونه‌ای که از استاندار تا شهردار همه را درگیر می‌کنند. گاهی هم اعمال برخی محدودیت‌ها در مناطقی خاص، سفر را به کام مسافر تلخ می‌کند. با توجه به چنین وضعیتی قصد داریم با آسان کردن سفر تا حدی از این فضا خارج شویم تا علاوه‌بر این‌که سفر هدفمند و متنوع می‌شود، از ظرفیت خالی تأسیسات گردشگری نیز بهره گرفته شود.

تیموری یادآور شد: شرایط اقتصادی کنونی طوری است که اگر همین سفرها، که بسته آن‌ها در حال آماده سازی است انفرادی انجام شود، هزینه سنگینی را تحمیل خواهد کرد.

«سفر ارزان» از حدود دو هفته پیش بر سر زبان افتاد، وقتی ولی تیموری در یک گفت‌وگوی رادیویی از تهیه آن خبر داد و سربسته درباره آن توضیح داد: «پکیج‌های سفر ارزان آماده شده که پیش‌پرداختی برای سفر در نظر گرفته شده و مابقی هزینه‌ها نیز در قالب اقساط پرداخت می‌شود.» او بعداً در یک مصاحبه مطبوعاتی بیشتر توضیح داد که این سفرها قرار است به صورت اقساطی اجرا شود.

معاون گردشگری در تشریح این طرح گفته بود: «ببینید بحث «سفر ارزان» نیست. بحث ما این است که سفرهای زیادی در داخل کشور انجام می‌شود. یعنی حجم بالایی از هموطنان ۸۵ میلیونی ما در طول سال حتماً یک یا دو بار سفر داخلی می‌روند اما این سفر طوری نیست که تأسیسات گردشگری و همکاران ما در بخش خصوصی را درگیر کند. گاهی اوقات هم احساس می‌کنیم که هزینه تمام شده‌اش برای مردم بالاست! چرا؟ چون سفر این افراد بیشتر به شکل انفرادی و مستقل انجام می‌شود. یعنی هرکس با ماشین خودش به سمت شهری راه می‌افتد این در حالی است که از تمام جاذبه‌های آن شهر خبر ندارد. در نهایت یک یا دو تا جاذبه را می‌بیند اما اگر این سفر در قالب یک برنامه طراحی شود شما در آن زمانی که گذاشتید می‌توانید بیشترین استفاده را ببرید، یعنی به جای دو تا جاذبه، ممکن است ۱۰ جاذبه را ببینید. در اصل آژانس‌های گردشگری _که مشاوران گردشگری شناخته می‌شوند_ می‌توانند با توجه به اطلاعاتی که دارند بسته سفر شما را به لحاظ محتوا و کیفیت متنوع کنند. بنابراین یکی از شاخص‌های این بسته سفر، جذابیت است، از طرفی چون اجزای بسته سفر یکجا تدارک دیده می‌شود، می‌تواند هزینه کلی بسته سفر را هم کاهش دهد. برای اینکه هزینه کلی سفر باز هم پایین‌تر بیاید ما آمدیم با همکاران دیگر مثل هتل‌ها، راهنمایان و مراکز اقامتی و جاذبه‌ای و سایت‌ها صحبت کردیم تا اینها بویژه در زمان‌های‌هایی که فصل کم رونق سفر (لو سیزن) است تخفیف‌هایی هم بدهند. بسته را آماده و فرآیندش را هم تعریف کرده‌ایم. یعنی دفاتر مسافرتی با یکی دو بانک صحبت کرده‌اند تا مسافر مجبور نباشد تمام هزینه را یکجا پرداخت کند. مثلاً یک خانواده سه نفره این بسته سفر را از یک آژانس می‌گیرد، پیش پرداختی را می‌پردازد و برای پرداخت بقیه هزینه، به صورت قسطی به توافق می‌رسند. این ویژگی بسته سفر ما است».

سفر ارزان که بعداً عنوان آن به سفر قسطی اصلاح شد هرچند از سوی تأسیسات گردشگری در روزهای کم رونق سفر با استقبال رو برو شده است، اما با انتقادهایی نیز همراه بوده. اسماعیل قادری، پژوهشگر و استاد دانشگاه علامه طباطبایی، پرداخت وام و قسطی کردن سفر را پروژه‌ای از پیش شکست‌خورده دانسته و گفته بود: نمی‌توان مردم را بدهکار کرد که سفر بروند تا اقتصاد یک عده دیگر بچرخد.

محمود ضیایی، دانشیار گروه مدیریت جهانگردی دانشگاه علامه‌طباطبایی طرح مساله کرده بود که آیا منابع مالی به قدر کافی برای این طرح وجود دارد؟ چرا که در حال حاضر پرداخت حقوق کارمندان دولت با مشکلاتی روبرو شده و در بخش‌هایی چندین ماه است که حقوق کارمندان و کارگران پرداخت نشده است. با تنظیم چنین طرحی حتماً پاسخی برای این سوال‌ها و ابهام‌ها وجود دارد.

امیر پویان رفیعی شاد، رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی استان تهران هم تاکید کرده بود: مادامی که از تسهیلات و حمایت دولت خبری نباشد، درباره ارزان شدن هزینه‌ی سفر فقط حرف‌های تکراری می‌زنیم و اتفاقات تکراری رقم خواهد خورد.

حرمت‌الله رفیعی، رئیس هیات‌مدیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران که یک طرف قضیه این طرح است، نیز نتیجه رسیدن طرح سفر قسطی را به پای کار آمدن شرکت‌های هواپیمایی و هتل‌ها منوط دانسته است.