ویدئوی خاتمی با هدف احیای اصلاح طلبی منتشر نشده است

به گزارش راهبرد معاصر؛ زهرا شجاعی معاون امور زنان در دولت اصلاحات درباره انتشار ویدئویی از  سمت محمد خاتمی رییس جمهور دولت اصلاحات گفت: آقای خاتمی در قامت یک مصلح اجتماعی که کوله بار عظیمی از تجربه سیاسی را بر دوش خود دارد بعلاوه خصلت و خصوصیتی که ذره ای به قدرت نیز چشم داشت ندارد همواره منافع ملی و عمومی و حفظ نظام مدنظر ایشان است، صحبت کردند. ایشان همواره بر این موضع بودند و نگاه ایشان همیشه به همین صورت بود.

* با توجه به عملکرد دولت آقای روحانی و مجلس دهم بسیاری بر این باورند که جایگاه اصلاح طلبان در جامعه رو به افول گذاشته و انتشار ویدئو آقای خاتمی تلاشی برای احیا این جایگاه بود.ارزیابی شما از این موضوع چیست؟

قبل از اینکه پاسخ این سوال بدهم این موضوع را اشاره کنم که بنیاد باران در طی سال سلسله نشست هایی را به طور ماهانه برگزار می کند. همواره سخنران ثابت اولین نشست در سال جدید آقای خاتمی بودند. بنابراین سخنرانی ایشان تابع شرایط و زمان نیست بلکه طبق برنامه روتینی بود که همه ساله در بنیاد باران انجام می شود و امسال به برکت کرونا به شکل مجازی انجام شد و انتشار عمومی پیدا کرد. بنابراین مخاطبینی وسیع تر پیدا کرد. نکته دیگر، در جامعه به لحاظ اجتماعی و فرهنگی شرایطی بوجود آمده است که کل جامعه ما را درگیر کرده است. تحقیقات و مطالعاتی که مراکز علمی و پژوهشی نظیر موسسه رهبان و دانشگاهایی چون دانشکده علوم اجتماعی انجام دادند حاکی از این است که جامعه ما دچار گرفتاری هایی فرهنگی و اجتماعی است از جمله پایین بودن میزان اعتماد عمومی مردم و کاهش همبستگی اجتماعی در جامعه و پایین بودن میزان امید و به طور کلی حال مردم خوب نیست. این مساله دلایل مختلفی دارد و در حال کلی جامعه ما در حالت نرمالی به سر نمی برد.

ویروس کرونا تا اندازه ای همبستگی را به جامعه ما بازگرداند. مردم با توجه به خطر ویروس کرونا به کمک دولت آمدند و دولت کمی ادبیات خود را تغییر داد و سرمایه اجتماعی به نوعی در حال ترمیم شدن است. در این مسیر جریانهای سیاسی نیز نقش و جایگاه خود را تا حدودی از دست داده بودند و در مجموع کاهش اعتماد عمومی مردم نسبت به تاثیرگذار بودن گروههای سیاسی کاملا مشهود است. نظرسنجی ها کاملا تایید کنده این نکته بود. گروه اولی که مردم نسبت به آنها بی اعتماد بودند بنگاههای معاملات ملکی بودند و گروه دوم احزاب و گروههای سیاسی بودند. اصلاح طلبان نیز از این مصیبت بی بهره نیستند.

* آقای خاتمی در صحبت‌ های خود به آشتی ملی اشاره کردند منظور ایشان از این عبارت چه بود؟

آقای خاتمی در قامت یک مصلح اجتماعی که کوله بار عظیمی از تجربه سیاسی را بر دوش خود دارد بعلاوه خصلت و خصوصیتی که ذره ای به قدرت نیز چشم داشت ندارد همواره منافع ملی و عمومی و حفظ نظام مدنظر ایشان است، صحبت کردند. ایشان همواره بر این موضع بودند و نگاه ایشان همیشه به همین صورت بود. من به عنوان کسی که سالها توفیق همکاری با ایشان را داشتم این اعتراف را دارم که آقای خاتمی یک سرمایه اجتماعی است که متاسفانه جامعه از وجود ایشان بهره نمی برد. ایشان براساس شناختی که نسبت به وضعیت جامعه دارد و براساس احساس مسئولیت خود و نگاه بلندی که برای حفظ نظام و کشور دارد مجددا مساله آشتی ملی را طرح کردند.

در شرایط بحرانی جامعه دچار خشونت می شود گاهی حاکمیت و مدیرانی که وظیفه کنترل جامعه را بر عهده دارند دچار اضطراب می شوند و شاید به خشونت دست بزنند این خشونت شاید از طرف مردم نیز ادامه پیدا کند و چرخه خشونت همچنان در جامعه تقویت می شود. بنابراین بهتر است همه به اشتباهات خود اعتراف کنند و خطاهای خود را بپذیرند. اختلافات در جامعه ما بنیادی و اساسی نیست. اگر یکبار دیگر به منشور روحانیت که سخنان امام در سال ۶۸ بود توجه کنیم متوجه خواهیم شد که گروههای سیاسی در بسیاری از موارد مشترک هستند ما در دینمان و قبله مان و پیامبرمان و امام و قانون اساسی و نسبت به حفظ نظام و تمامیت ارضی و استقلال و شعارهای انقلاب مشترک هستیم و اختلافات ما جزئی است و به دلیل کم ظرفیتی برخی از ما به اختلافات سیاسی انجامیده است. لازمه کار سیاسی رعایت موازین اخلاق سیاسی است و به دلیل عدم رعایت این موازین ریختن آبروی یکدیگر و اتهام زنی به تکلیف سیاسی مبدل می شود و خارج کردن رقیب از گردونه قدرت به تکلیف شرعی تبدیل می شود و کار به اینجا می رسد.

* آیا آقای خاتمی با انتشار این ویدیو توانستند در جریان اصلاح طلبی انسجامی ایجاد کنند؟

من قبول ندارم که این ویدئو با هدف احیای اصلاح طلبی منتشر شده باشد. عرض کردم این ویدئو یک برنامه روتین بود که امسال به صورت ویدئو منتشر شد.

* به عقیده شما مهمترین اشکال اصلاح طلبی چیست؟

باید بین اصلاح طلبی و اصلاح طلبان تفاوتی قائل بود نباید اصلاح طلبی را در رفتار اصلاح طلبان تعریف و خلاصه کرد. جریان اصلاح طلبی جریانی است که می خواهد با حفظ چهارچوبهای اصلی نظام در جهت اصلاح روش ها و ساختارها گام بردارد. چهارچوب های اصلاح طلبی در نامه ای از آقای خاتمی و منشور اصلاح طلبی آمده است؛ قانون رعایت اخلاق سعه صدر، مدارا و چندین اصل دیگر که توضیحاتی ذیل آن آمده است. در کنار این مکتب اصلاح طلبی عده ای وجود دارند که ادعای اصلاح طلبی دارند ولی به این مبانی پایبند نیستند و اصلاح طلبی را مسیری برای رسیدن به قدرت می دانند. اگر اصلاح طلبان قدرت را هدف قرار بدهند دچار اشتباه شده اند. قدرت یک وسیله و یک ابزار برای خدمت به جامعه و ایفای وظیفه و تکلیف فردی و سیاسی و اجتماعی و انسانی و اگر قدرت خود هدف باشد دچار اشتباه می شویم. جامعه همانطور که رفتار غلط یک روحانی را به رفتار تمام اعضای جامعه روحانیت تعمیم می دهد رفتار غلط یک اصلاح طلب را نیز به تمام افراد این جبهه تعمیم خواهد داد.

* آیا آقای خاتمی می توانند همچنان مثل سابق لیدر جریان اصلاح طلبی باشند؟

آقای خاتمی به لحاظ فکری و اندیشه و تئوری رهبری اصلاح طلبان را بر عهده دارد ولی خود او نمی خواهد این نقش را قبول کند و در این قامت ظاهر شود. ایشان همواره از این موضوع پرهیز می کند چون عقیده دارد محور اصلاح طلبی نباید حول یک فرد بچرخد و عقیده دارد قهرمان مردم هستند و ما نباید قهرمان پروری کنیم. ولی واقعیت این است که ایشان لیدر هستند چون جریان اصلاح طلبی بعد از دوم خرداد شکل گرفت و با برنامه هایی که ایشان در دوره ریاست جمهوری خود اعلام کرد و مشی و مرام ایشان این واژه از آن زمان وارد ادبیات سیاسی ما شد. ولی با بررسی تاریخی می توان گفت اصلاح طلبی از دوران مشروطه آغاز شده است. بنابراین ایشان چه بخواهند و چه نخواهند در جامعه چنین جایگاهی دارند همانطور که دیدیم با یک تکرار می کنم ایشان در انتخابات چه اتفاقی رخ داد. ایشان تا جایی که ممکن است نمی خواهد وارد جزییات شود و به عنوان رهبر حزبی و سیاسی عمل کند. در حقیقت به نظر من ایشان رهبر فکری جریان اصلاحات هستند.