به گزارش راهبرد معاصر، بر اساس بررسی‌های اپیدمیولوژی صورت گرفته بر روند ابتلا و گسترش ویروس کرونا در ایران و جهان که از سوی وزارت بهداشت منتشر شده، تا روز ۲۴ خرداد، ایران رتبه دهم ابتلا به کروناویروس را به خود اختصاص می‌دهد و بر اساس آمار اعلام شده از سوی وزارت بهداشت تا ۲۴ خرداد ماه، ۱۸۴هزار و ۹۵۵ نفر در کشور به کرونا مبتلا شده‌اند که از این تعداد ۸ هزار و ۷۳۰ نفر جان خود را از دست داده و ۱۴۶ هزار و ۷۴۸ نفر نیز بهبود یافته‌اند. بر اساس بررسی‌های صورت گرفته بیشترین شناسایی موارد قطعی ابتلا به این بیماری در روز ۱۵ خرداد ماه بوده است.
استان‌ها بر اساس میزان بروز تجمعی موارد بیماری به سه دسته پر گزارش، با گزارش متوسط و با گزارش پایین تقسیم شدند و روند بیماری در آنها در جدول و نمودارهای مرتبط مورد بررسی قرار گرفت. در مورد استان‌های با بروز کم، تغییرات کم در داده‌ها می‌تواند تغییرات سریع در شاخص‌ها ایجاد کند و از این رو تفسیر داده‌های این استان‌ها سخت‌تر بوده و با عدم اطمینان بیشتری همراه است. تحلیل بر اساس این شاخص‌ها، احتمالی بوده و انتظار است تیم کمیته اپیدمیولوژی استان‌ها همراه با سایر شاخص‌ها و تحلیل‌های دقیق‌تر، شواهد بهتری از روند اپیدمی در استان‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ارائه دهند.
*روند صعودی یا شروع پیک در ۱۴ استان
بر اساس گزارش اعلام شده از سوی وزارت بهداشت، در روند کشوری بیماری، تغییرات مختصر صعودی مشاهده می‌شود. روند ثبات با تغییرات مختصر صعودی در دو استان کرمانشاه و خراسان رضوی دیده شد. روند ثبات با تغییرات مختصر در پنج استان خوزستان، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، چهارمحال و بختیاری و گیلان مشاهده شد. روند صعودی یا شروع پیک در ۱۴ استان هرمزگان، لرستان، کردستان، آذربایجان شرقی، اردبیل، خراسان شمالی، قزوین، مرکزی، یزد، البرز، همدان، مازندران، گلستان و کرمان مشاهده شده و به نظر می‌رسد دو استان آذربایجان غربی و سمنان اخیرا پیک اپیدمی را تجربه کرده‌اند.
در هشت استان زنجان، اصفهان، ایلام، بوشهر، فارس، قم، کهگیلویه و بویر احمد و تهران ناسازگاری داده‌ها اجازه تحلیل درستی از وضعیت اپیدمی را نمی‌دهد. باید مدنظر داشت که یک استان می‌تواند چندین پیک منحنی را تجربه کند.
*سه رقمی شدن آمار فوتی‌ها
روز گذشته سیماسادات لاری سخنگوی وزارت بهداشت از شناسایی ۲۴۷۲ بیمار جدید کووید۱۹ در کشور خبر داد و همچنین فوت ۱۰۷ بیمار طی ۲۴ ساعت گذشته را تایید کرد، تا مجموع جان باختگان این بیماری در کشورمان به ۸ هزار و ۸۳۷ نفر برسد. به گفته سخنگوی وزارت بهداشت، ۲۷۸۱ نفر از بیماران مبتلا به کووید۱۹ در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند.
بر اساس اظهارات لاری، این ویروس پیش بینی ناپذیر و چموش است و هر لحظه ممکن است غافل‌گیرمان کرده و و از گوشه‌های زمین گل بخوریم. بنابراین مقابله با آن عزمی همگانی می‌طلبد و در این شرایط رعایت پروتکل‌های بهداشتی، فاصله‌گذاری اجتماعی و پرهیز از سفرهای غیرضروری بسیار جدی است و امیدواریم به دنبال این اقدامات، در روزهای آینده شاهد کاهش آمار ابتلا و فوت ناشی از این بیماری در کشور باشیم.
*چرا آمار فوتی‌های در ایران سه رقمی شد؟
اکنون حدود چهار ماه روز از شیوع بیماری کرونا در کشورمان می‌گذرد، هرچند بلافاصله پس از شیوع این بیماری دولت با تشکیل ستاد ملی مقابله با این بیماری توانست به طور چشمگیری این بیماری را مدیریت و مهار کند و منحنی ابتلا به کرونا در کشور سیر نزولی به خود گرفت اما به عقیده کارشناسان بازگشایی‌های هیجانی و ناگهانی یکی از دلایلی است که توانست منحنی ابتلا به کرونا را با جهش مواجه کند، برای بررسی بیشتر این موضوع با یکی از کارشناسان این حوزه گفت‌وگو کردیم تا دلایل این افزایش آمار را از دیدگاه اپیدمیولوژی بررسی کنیم.
احمد مهری، پژوهشگر حوزه بیماری ها و اپیدمیولوژیست در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری فارس در این خصوص گفت: در اپیدمی ناشی از بیماری های تنفسی از جمله کرونا شاهد نوع پیشرونده هستیم که نمودار آن تغییرات متوالی می‌تواند داشته باشد.
وی ادامه داد: در اولین روزهای شیوع کرونا نتایج تست‌ها نشان می‌داد منحنی کرونا رشد صعودی دارد و در قله اول اپیدمی اغلب بیماران بدحال و بستری بودند و به دلیل محدود بودن تست‌ها فقط بیماران بستری را تست می‌گرفتیم اما در قله دوم ما ظرفیت تست‌ها را افزایش دادیم به همین دلیل شاهد رشد موارد ابتلا هستیم.
*نمی‌توان آمار مرگ و میر را طی یک الی دو روز قضاوت کرد
به گفته مهری، مسئله مهم و نگران کننده این است که موارد مثبت کشف شده تبدیل به بستری و فوت شود و یکی دو هفته بود که آمار مرگ و میر ما دو رقمی بود اما روز گذشته سه رقمی شد، آمارها بر اساس معیارهای تشخیصی و تست‌های پی سی آر است اما همیشه وقتی موارد مثبت اپیدمی بیشتر می‌شود خود را حدودا ده روز بعد در موارد بستری و فوت نشان می‌دهد، اگر از کسی تست بگیریم و علائم خفیف داشته باشد احتمالا بدحال، فوت یا وضعیت وی بهتر می‌شود و مرگ و میرها یک الی دو هفته بعد خود را نشان می‌دهد. اولین نکته این است که نمی‌توان آمار مرگ و میر را طی یک الی دو روز قضاوت کرد، اما پیش‌بینی ما این است وضعیت بیماری به سمت شدید شدن پیش برود، این موضوع به دلیل فشار آزادسازی مشاغل است، مردم حس کردند که کرونا تمام شده و ارتباطات بدون رعایت فاصله گذاری اجتماعی انجام می‌شود.
*اکثر بیماران اطلاعی از ابتلا نداشتند
این کارشناس خاطرنشان کرد: اکثر بیماران اطلاعی از ابتلا نداشتند و وقتی به مرحله آی سی یو و یا بستری رسیدند نیز باور نداشتند که به کرونا مبتلا شده‌اند، رعایت نشدن نکات بهداشتی و فاصله اجتماعی تاثیر زیادی در مثبت شدن تست‌ها داشته است که این موضوع عامل خطر است، مراقبین سلامت و نیروهای بهداشتی ما نمی‌توانند همه موارد مثبت را الزام به قرنطینه خانگی کنند.
این کارشناس ادامه داد: نمی‌توان در یک الی دو روز موارد را بررسی کرد، وضعیت ابتلا در کشور در همه استان‌ها مشابه نیست. کاملا محسوس است که آمار ابتلا بر اساس گزارش‌های وزارت بهداشت در استان‌های دیگر درحال صعودی شدن است و اکنون در 14 استان روند صعودی است. ممکن است در برخی استان‌ها شاهد وخیم شدن اوضاع باشیم اما صرفا نمی‌توان گفت همه استان‌ها در وضعیت هشدار قرار خواهند گرفت.
*قله دوم اپیدمی کرونا در کشورهای دیگر
مهری افزود: دلیل شکل نگرفتن قله دوم اپیدمی کرونا در کشورهای دیگر این می‌توان باشد که اپیدمی در کشور ما زودتر مشاهده و کشف شد و احتمالا موارد ابتلا در کشورهایی مثل آمریکا که از نظر فاصله زمانی از ما عقب تر هستند با تاخیر قله دوم را تجربه خواهند کرد، به طور مثال عربستان روزانه 4هزار مورد ابتلا را گزارش می‌دهد درحالی که در روزهای اول شیوع کرونا در ایران آمار مبتلایان در عربستان کمتر بود.
این اپیدمیولوژیست تصریح کرد: با بازگشایی تالارها و افزایش ترددها طی روزهای آتی شاهد افزایش تعداد مبتلایان خواهیم بود، بازگشایی در تمام دنیا در حال انجام است اما مشکل ما عدم رعایت پرتکل‌های بهداشتی است به دلیل اینکه بازرسان ما پتانسیل این حجم از بازرسی‌ها را ندارند و از سوی دیگر هماهنگی بین دستگاه‌ها برای بازگشایی‌ها وجود ندارد، از سوی دیگر با اوج گرفتن ویروس کرونا لازم است محدودیت‌ها در مکان‌های پر رفت و آمد صورت گیرد و نتایج این محدودیت‌ها به مرور زمان مشخص می‌شود، بازگشایی مکان‌های پر رفت و آمد مانند تالارها بدون شک رسیک انتقال بیماری را بالا خواهد برد.
*تغییر رفتار مردم و برگزاری جشن‌ها عامل افزایش میزان ابتلا
ایرج حریرچی سخنگوی وزارت بهداشت معتقد است، در روزهای کرونایی وضعیت قرمز به استان‌هایی گفته می‌شود که از نظر میزان موارد جدید ابتلا و بستری نسبت به سایر مناطق، آمار بالاتری داشته باشند.
وی با اشاره به اینکه در برخی از استان‌های کشور شیوع بیماری کرونا به طور قابل توجهی بیشتر از سایر مناطق است، ادامه داد: در حال حاضر استان‌های کردستان، خوزستان، هرمزگان، کرمانشاه و بوشهر جزء مناطق قرمز هستند. این استان‌ها در گذشته جزء استان‌هایی بودند که شدت شیوع بیماری کرونا در آنها متوسط بود اما امروزه شاهد افزایش موارد ابتلا به بیماری در این استان‌ها هستیم.
حریرچی گفت: تغییر رفتار مردم و برگزاری جشن‌ها و تجمعات باعث افزایش میزان موارد ابتلا به بیماری کرونا در برخی از استان‌ها شده است.
میزان افزایش شیوع کرونا درحالی رخ داده است که طی روزهای اخیر اکثر محدودیت‌ها برداشته شد و طرح ترافیک نیز مانند ماه‌های قبل اجرایی شد، هرچند در این برخی مسوولان وزارت بهداشت معتقدند که با افزایش میزان ابتلا ممکن است محدودیت‌ها بازگردد اما رعایت نکردن نکات بهداشتی و فراموش کردن بیماری توسط مردم اصلی‌ترین عامل شیوع بیشتری بیماری و افزایش تعداد فوتی‌ها طی روهای گذشته بوده است.