رابطه مستقیم چاقی با ابتلا به سرطان
برنامه‌های هفته سلامت مردان ایران امسال تحت عنوان «مردم فعال‌تر، برای جهانی سالم‌تر» دنبال می‌شود.
به گزارش راهبرد معاصر، به نقل از نیلکوه؛ شبکه بهداشت و درمان گالیکش به مناسبت هفته سلامت مردان در مطلبی به مشکلات این حوزه پرداخته است که در ذیل می خوانیم :
همان‌گونه که مستحضرید، همه‌ساله در هفته آغازین اسفندماه باهدف اطلاع‌رسانی و حساس سازی گروه‌های مختلف جامعه در خصوص اولویت‌های سلامت مردان به‌عنوان نیمی از جمعیت کشور، هفته ملی "سلامت مردان ایران"، برگزار می‌گردد.
در استمرار برنامه ترویج فعالیت جسمانی در مناسبت‌های ملی سلامت در دو سال اخیر و با توجه به برنامه عمل WHO برای کاهش کم‌تحرکی به میزان 15 درصد تا سال 2030 با شعار «مردم فعال‌تر، برای جهانی سالم‌تر»، در سال جاری نیز موضوع ترویج تحرک و فعالیت جسمانی به‌عنوان محور اقدامات هفته مذکور انتخاب‌شده است تا سه گروه اصلی شامل:
1. جامعه مردان کشور و خانواده‌های آنان
2. مدیران حوزه‌های مختلف
3. مدیران سلامت و ارائه‌دهندگان خدمات سلامت (اعم از پزشکان، پرستاران و کارکنان بهداشتی)
را مخاطب قرار داده و ضمن تأکید بر نقش تحرک و فعالیت بدنی در سلامت جامعه و وظیفه ارائه‌دهندگان خدمات سلامت در آموزش و مشاوره برای بهبود فعالیت جسمانی گروه‌های هدف، اقدامات برنامه‌ریزی‌شده همه‌جانبه توسط مدیران حوزه‌های مختلف برای دستیابی به محیط زندگی، کار و تحصیل حامی فعالیت جسمانی را در راستای شعار " مردان فعال‌تر، مردان سالم‌تر " طلب نماید.
پیشگیری از سرطان با کاهش وزن
خطر بسیاری از بیماری‌ها ازجمله سرطان، در افرادی که اضافه‌وزن دارند و یا چاق هستند افزایش می‌یابد. برآورد شده درصدی از کل موارد مرگ‌ومیر سالیانه مرتبط با سرطان ناشی از اضافه‌وزن یا چاقی است و برخی از انواع سرطان رابطه تنگاتنگی با افزایش وزن بدن دارند مانند سرطان‌های پستان (در زنان یائسه )، روده بزرگ، رحم، کلیه، مری، پروستات و ریه همچنین اضافه‌وزن و چاقی با ابتلا به بسیاری از بیماری‌های دیگر مانند بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، فشارخون بالا، کلسترول بالا، دیابت نوع دو، آرتروز، آسم، قطع تنفس (آپنه ) در هنگام خواب، بیماری‌های کیسه صفرا، اختلالات قاعدگی، اختلالات روانی مثل افسردگی در ارتباط است. متأسفانه جامعه ما نیز به سمت کم‌تحرکی، پرخوری و درنتیجه افزایش وزن در حال حرکت است به‌طوری‌که نیمی از مردان وزنان ایرانی اضافه‌وزن دارند.
نقش کاهش وزن در پیشگیری و بهبودی پس از ابتلا به سرطان
شواهد موجود حاکی از آن است که حفظ وزن مناسب بدن در پیشگیری از سرطان مهم بوده و حتی درروند بهبود بیماران مبتلابه سرطان نیز تأثیرگذار است. علاوه برافزایش وزن در دوران بزرگ‌سالی که با افزایش خطر سرطان مرتبط است.
بالا بودن وزن به هنگام تولد نیز احتمالاً رابطه مختصری با افزایش خطر سرطان دارد. ممکن است تغییرات مکرر وزن) کاهش و افزایش وزن مکرر ( رابطه‌ای با افزایش خطر بروز سرطان داشته باشد.
افزایش وزن پس از درمان سرطان نیز مهم است. در بیماران مبتلابه سرطان بهبودیافته، امکان دارد افزایش وزن باعث ایجاد بیماری‌های دیگر شود و میزان بقای مرتبط با سرطان و میزان بقای کل را کاهش دهد. علاوه بر آن، در بیماران مبتلابه سرطان که درمان شده‌اند، خطر ایجاد سرطان‌های ثانویه و بیماری‌های دیگر، مانند بیماری قلبی و دیابت بیش تراست، که این بیماری‌ها رابطه نزدیکی با اضافه‌وزن دارند.
مفهوم اضافه‌وزن:
چاقی یا اضافه‌وزن بدان معنی است که مقدار چربی بدن نسبت به بافت کم‌چرب بدن، مانند عضلات، بسیار زیاد است. تعاریف متعددی در این زمینه وجود دارد، ولی یک تعریف علمی که موردقبول اکثر صاحب‌نظران است. استفاده از شاخص توده بدنی ) BMI ( است. BMI به این صورت محاسبه می‌شود: ) قد ×قد (/وزن که وزن به کیلوگرم و قد به متر در فرمول قرار داده می‌شود. برای مثال شاخص توده بدنی در یک فرد با قد 75 / 1 متر و وزن 68 کیلوگرم عبارت است از BMI =وزن/ (قد ×قد= ( 68/(75/1 *75/1 ) =22/2 معمولاً BMI بین 5/18 تا9/24 طبیعی در نظر گرفته می‌شود.
میزان کمتر 5/18 به‌عنوان کمبود وزن و میزان بیش از 25 به‌عنوان اضافه‌وزن در نظر گرفته می‌شود مقادیر بیش از 30 به‌عنوان چاقی و موارد بیش از 40 به‌عنوان چاقی بسیار شدید در نظر گرفته می‌شود.یک شاخص دیگر برای تعریف چاقی، اندازۀ دور کمر است. یک اصل کلی وجود دارد که دور کمر بزرگ‌تر از 80 سانتی‌متر برای زنان یا 94 سانتی‌متر برای مردان، ممکن است باعث افزایش خطر بیماری گردد. افرادی که اندازه دور کمرشان بیشتر باشد، در معرض خطر زیادتر ابتلا به بیماری‌های مختلف، ازجمله بیماری‌های قلبی عروقی و احتمال سرطان قرار دارند.
شیوه‌های کاهش وزن
تغییر در شیوه زندگی
اهداف دست‌یافتنی را برای خود تعریف کنید که منجر به محدودیت دریافت کالری و افزایش فعالیت بدنی شود.
بهتر است به‌جای برنامه‌ریزی‌های دست‌نیافتنی، تغییرات کوچک و ادامه‌داری را در رژیم غذایی خود در نظر بگیرید. مثلاً در قدم اول، کاهش وزن به میزان 5 تا 10 درصد از وزن فعلی مناسب است و دیده‌شده که کاهش معنی‌داری را در عوامل خطر بیماری‌های مختلف به همراه داشته است بعد از دستیابی به کاهش وزن اولیه، در صورت لزوم می‌توان به کاهش وزن بیشتری مبادرت کرد.
اگر کالری دریافتی خود را حدود 500 تا 1000 کیلوکالری در روز کاهش دهید می‌توانید هفته‌ای نیم تا یک کیلوگرم وزن خود را کم کنید. برای اینکه به این هدف برسید تلاش کنید دریافت روزانه خود را 350 کالری کم کنید و با سی دقیقه ورزش نیز، 150 کالری دیگر بسوزانید.
ورزش نه‌تنها به کاهش وزن کمک می‌کند بلکه کاهش وزن را به مدت بیشتری نگه می‌دارد لازم نیست ورزش‌های سنگین انجام دهید. حتی ورزش سبک کالری‌ها را می‌سوزاند و موجب کاهش خطر بیماری می‌گردد.
رفتاردرمانی
تغییرات رفتاری شامل اقداماتی ازجمله مدیریت استرس، شیوه‌های حل مسئله و حمایت اجتماعی است.
رفتاردرمانی وقتی با دیگر تلاش‌های کاهش وزن ترکیب شود، می‌تواند در کاهش وزن مفید باشد به‌ویژه در سال اول بعضی از افراد رفتارهای غذایی ناسالم و افراطی دارند مانند بی‌اشتهایی عصبی و پراشتهایی روانی. برخی نیز در مورد افزایش زیاد در اندازه اندام و وزن خودنگران‌اند. در این افراد، رفتاردرمانی مؤثر است.
دارودرمانی
درمان‌های دارویی فقط در برخی از موارد و آن‌هم اگر همراه با اصلاح شیوه زندگی مانند رژیم غذایی، افزایش فعالیت بدنی و رفتاردرمانی باشد مؤثر است. اما فقط در شرایط زیر توصیه می‌شود.
BMI ≥ 27 به همراه عوامل خطر مرتبط با چاقی مانند پرفشاری خون، چربی بالا، بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت نوع دو و آپنه هنگام خواب.
BMI ≥ 30 حتی بدون وجود عوامل خطر دیگر؛ چون این داروها می‌توانند سبب عوارض جانبی خطرناکی شوند، بیماران باید فقط با تجویز پزشک یا متخصص تغذیه آن‌ها را مصرف کنند.
جراحی
جراحی یک انتخاب برای بیمارانی است که چاقی شدیدی دارند و به‌عنوان بخشی از یک برنامه جامع زمانی استفاده می‌شود که همراه با رژیم غذایی، ورزش و حمایت اجتماعی باشد. جراحی همچنین می‌تواند در بیمارانی که درمان دارویی موفقیت‌آمیزی نداشته‌اند و شدیداً چاق هستند، موردتوجه قرار گیرد.
BMI ≥ 35 باوجود نشانه‌های بیماری چاقی
BMI ≥ 40 با یا بدون وجود نشانه‌های بیماری چاقی