دولت چه برنامه‌ای برای کاهش تحریم‌ها دارد؟

به گزارش راهبرد معاصر،  «از امروز سال آخر دولت شروع می‌شود؛ سال آخر از جهات مختلفی مهم است. یک اهمیت سال آخر دولت این است که آخرین فرصت شما برای کار کردن برای ملت، کشور، خدا و اسلام است. این‌جور نباید تصور کرد که یکسال چیزی نیست، نه یکسال خیلی زمان است. یکسال سه‌تا صد روز به اضافه‌ی یک شصت و پنج روز است، یعنی بنابراین زمان کمی برای کار نیست». این بخشی از بیانات رهبر انقلاب در دیدار با اعضای هیئت دولت در دوم مرداد امسال بود.

صحبت‌های رهبر انقلاب آنقدر گیرا بود که گویا دولت تصمیم گرفت تا بیشتر از قبل برای انجام اقدامات نیمه‌تمام خود تلاش کند.

صبح روز سه‌شنبه ۴ مرداد امسال مصاحبه‌ای از محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور در یکی از روزنامه‌هایی سراسری کشور چاپ و سپس در خبرگزاری‌ها منتشر شد؛ واعظی در این گفت‌وگوی خود بیان کرده بود که «تلاش می‌کنیم تحریم برای دولت بعد نماند».

او در این مصاحبه صراحتا بیان کرده بود که «ما برای تحریم برنامه داریم و آقای رئیس‌جمهوری این برنامه را اعلام خواهند کرد. البته برای پس از تحریم هم برنامه داریم، اما تا آن زمان تلاش خواهیم کرد تا با استفاده از همه ابزار‌های بین‌المللی و همه نفوذ و روابطمان با دوستان‌مان استفاده کنیم و فشار بیاوریم تا تحریم‌ها رفع شود.».

اما ماجرا به همین جا ختم نشد، چند ساعتی از انتشار خبر آقای واعظی نگذشته بود که علی ربیعی سخنگوی دولت در نشست خبری خود از اعلام خبری از سوی رئیس جمهور پرداخت؛ او با بیان اینکه رئیس‌جمهور به زودی برنامه‌ای را اعلام خواهند کرد، گفت که این برنامه‌ریزی‌های متعهدانه برای آینده ایران طراحی شده است و ما به دنبال ورود نیرومند به قرن جدید هستیم.

نهم شهریور امسال، عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی با انتشار یادداشتی بیان کرد که تلاش مداوم برای ایجاد بی ثباتی در بازار‌های پولی و ارزی کشور از سوی آمریکا و همدستان او تازگی ندارد، هدف همه این اقدامات به‌‎ویژه در یک سال اخیر، ایجاد انتظارات منفی درمردم برای به زانو درآوردن اقتصاد کشور بوده است.

او همچنین گفت که بانک مرکزی، برنامه‌های خود را بر اساس ادامه تحریم‌های آمریکا تنظیم کرده است و این اطمینان را داریم که نفس‌های پایانی تحریم‌ها و دولت فعلی واشنگتن نیز نمی‌تواند به برنامه‌های ما درحفظ پایداری بازار‌ها آسیبی وارد کند.

بانک مرکزی ایران اولویت خود را بر تقویت ثبات و جلوگیری از نوسانات ناشی از سفته بازی و کمک به پایداری و شکوفایی اقتصاد و تولید قرار داده است و با رصد مستمر متغیر‌های کلان اقدامات ضروری در بازار‌های پول و ارز، انجام خواهد داد.

دولت می‌تواند در مدت باقی مانده تحریم‌ها را بردارد؟
این سوال پیش می‌آید که راهکار و برنامه دولت در این روز‌های باقی مانده برای رفع یا حتی بی اثر کردن تحریم‌ها چیست؟ و آیا می‌توان با تکیه بر این برنامه‌ها از مشکلات کنونی کشور عبور کرد یا خیر؟ پاسخ این سوال را حجت الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان دوشنبه ۱۰ شهریور در دومین نشست «توسعه همکاری با همسایگان» داد و تقویت و گسترش هرچه بیشتر همکاری‌های اقتصادی با کشور‌های همسایه را عامل مهمی در عبور از مشکلات تلقی کرد.

رئیس جمهور کشورمان در این جلسه دوباره بر این موضوع که روابط خارجی معنای گسترده و بسیار وسیع‌تری از سیاست خارجی دارد، تاکید کرد؛ همچنین روحانی با بیان اینکه ملت و دولت ایران همواره در کنار ملت و دولت‌های دوست و برادر همسایه بوده و از گسترش روابط دوجانبه و منطقه‌ای با همسایگان استقبال می‌کند، گفت که ما باید با همه برادرانمان در منطقه و همسایگان ایران با صمیمیت برای توسعه کل منطقه تلاش کنیم. اقتصاد هماهنگ و اشتراکی در منطقه به تأمین صلح و امنیت کمک خواهد کرد.

رئیس جمهور تقویت رفت و آمد میان ملت‌های منطقه و توسعه گردشگری، سرمایه گذاری‌های مشترک و گسترش همکاری‌های بانکی و مالی میان همسایگان را گامی مهم و ارزنده در مسیر تقویت بیش از پیش روابط خواند.

تحریم‌ها چه هزینه‌ای برای غرب دارد؟
تحریم علاوه بر هزینه‌هایی که برای کشور‌های تحریم شده در پی دارد، برای کشورهای تحریم کننده و کشورهای تبعیت کننده از نظام تحریمی هم خالی از هزینه نیست، این موضوع را می‌توان در واشنگتن که ید طولایی در اعمال تحریم دارد به خوبی بینیم. واشنگتن که مدت‌هاست از ابزار تحریم علیه ایران استفاده می‌کند، از این موضوع آگاهی دارد و تمام تلاش خود به کار گرفته تا نظام تحریمی خود را علیه کشورمان کارآمدتر کند.

حجت‌الله عبدالملکی کارشناس مسائل سیاسی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با اعتقاد بر اینکه تحریم‌های اعمالی آمریکا برای خودشان هم هزینه دارد بیان کرد که اقتصاد مقاومتی ما با رفع موانع داخلی منجر به کم اثر، یا بی اثر شدن تحریم‌های خارجی می‌شود و با توجه به هزینه‌هایی که تحریم‌های خارجی برای غربی‌ها دارد آنها خودشان به صورت یکجا تحریم‌ها را لغو می‌کنند.

در همین راستا کارشناسان، فشار‌های بین‌المللی در زمینه نقض حقوق بشر را یکی از هزینه هایی اعمال تحریم‌های مالی آمریکا علیه ایران می‌دانند و در ادامه بر این باورند که هزینه‌های ایجاد زیرساخت‌های لازم برای کنترل کشور تحریم‌ شده هم دیگر هزینه‌ای است که تحریم کننده‌ها باید پرداخت کنند.

در حقیقت اطمینان از اجرای تحریم‌های مؤثر و جلوگیری از دور زدن تحریم‌ها نیازمند ایجاد زیرساخت‌هایی برای رصد کشور تحریم شده است؛ در صورتی که امکان رصد فعالیت چنین کشورهایی وجود نداشته باشد، عملاً تحریم‌های مالی را به راحتی می‌توان دور زد.

علاوه بر این هزینه‌ها، همراه کردن کشور‌های مختلف با نظام تحریمی هم از دیگر عواملی است که موجب هزینه سازی برای غرب می‌شود، چرا که اگر کشور‌های دیگر از تحریم‌های واشنگتن پیروی نکنند، این تحریم‌ها اثرگذاری لازم را نخواهد داشت. با این حال کشور‌های دیگر که بر اساس منافع خود تصمیم می‌گیرند نیز در قبال تحریم‌های آمریکا متضرر می‌شوند و همراه کردن آنان، برای آمریکا هزینه خواهد داشت.

ابوالفضل ظهره‌وند کارشناس مسائل سیاسی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، تحریم‌ها را به نوع نگاه دولت به مسئله سیاست خارجی و انتخاب‌های آن نسبت داد و می‌گوید که سر دیگر این موضوع به نوع نگاه به اهداف و آرمان‌های انقلاب مربوط می‌شود، لذا اگر دولت بتواند بین مواضع، رویکرد‌های ایدئولوژیک و روابط بین الملل پیوند منطقی و قابل اجرا برقرار کند، می‌تواند در عبور از مشکلات کشور موفق باشد.

او معتقد است که اگر ایران بتواند بر پایه اهداف و آرمان‌های انقلاب رشد و توسعه پیدا کند، می‌تواند وجه الهام بخشی کشورمان را هم تقویت کند، چراکه در همین راستا دیگر کشور‌ها هم سعی می‌کنند از راهکار‌های ما به عنوان الگویی در مناسبات داخلی و خارجی استفاده و مسیر استقلال خواهی را طی کنند و الگو قرار گرفتن ایران، کشور‌های قدرتمند را نگران کرده و حوزه نفوذ آن‌ها را محدود می‌کند، در نتیجه آن‌ها به سمت ایران می‌آیند.

این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به راهکار عبور از تحریم گفت که کشور‌های منطقه برای رشد و توسعه خود و عبور از مشکلات باید بتوانند همکاری‌های نزدیک با یکدیگر داشته باشند و ظرفیت‌های خود را به مشارکت بگذارند، علاوه بر این آنچه می‌تواند غربی‌ها و کشور‌های تحریم کننده را از مسیر تحریم متوقف کند، بازدارندگی اقتصادی است و آنچه می‌تواند برای تحریم کننده‌ها هزینه ساز باشد، بازدارندگی ما در حوزه‌های مختلف است.

ظهره وند همچنین تاکید دارد که با تکیه بر ظرفیت‌های خودمان در کشور می توانیم بازدارندگی ایجاد کنیم اما تنها با تکیه بر اینکه کشور‌های تحریم کننده خودشان از تحریم ما خسته می‌شوند و در مناسبات خودمات هیچ تغییری ایجاد نکنیم، راهگشا نخواهد بود.

این کارشناس مسائل سیاسی همچنین معتقد است که تجربه ۴۰ سال گذشته به خوبی نشان می‌دهد که استقلال برای جمهوری اسلامی ایران اهمیت بالایی دارد و استقلال به معنای قطع روابط با کشور‌های دیگر نیست، بلکه استقلال یعنی خود اتکایی که آن هم با عدم وابستگی به کشور‌ها و داشتن مناسبات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی میسر می‌شود./ باشگاه خبرنگاران