زالی: علائم بالینی جدید ابتلا به کرونا / محدودیت‌ها باید تا دو هفته تمدید شود
رئیس ستاد مبارزه با کرونا استان تهران گفت: باید محدودیت‌های جدی‌تری با زمان طولانی‌تری اِعمال شود، بنابراین پیشنهاد ما دو هفته اِعمال محدودیت است، با توجه به میزان نهفتگی ویروس زیر دو هفته محدودیت تأثیرگذاری ندارد.
به گزارش راهبرد معاصر؛ علیرضا زالی فوق تخصص مغز و اعصاب در برنامه «طبیب» با اشاره به اینکه از ابتدای شیوع، کرونا تاکنون از نظر تنوع علائم بالینی و درگیری بافت‌های بدن بافت‌ها و ارگان‌های متکثرتری را تحت این بیماری قرار داده است، گفت: طبیعتا برای اینکه این ویروس بتواند بیماری‌زایی خودش را در بدن اعمال کند باید بتواند قبل از ورود به سلول یک اتصالی به سطح سلول میزبان پیدا کند، برای اینکه این اتصال فراهم شود باید یک گیرنده‌ای روی سلول میزبان باشد که گیرندگی را انجام دهد، این گیرنده تحت عنوان گیرنده «ای سی‌ای دو» نام دارد، بنابراین تمام بافت‌های بدن انسان که در جدار سولی‌شان این گیرنده را دارند می‌توانند هدف سلولی ویروس باشند.
وی ادامه داد: بنابراین ریه به دلیل وجود این گیرنده‌ها یکی از مهمترین اندام‌هاست که مورد حمله قرار می‌گیرد و در سایر اندام‌ها همچون گوارش، کبد، مغز، اعصاب کلیه که این گیرنده وجود دارد به طور قوه به دلیل وجود این میزبانی امکان سرایت این ویروس به سیستم مغز و اعصاب فراهم می‌شود. کرونا از سه طریق می‌تواند مغز و اعصاب را گرفتار کند، اولین آن تهاجم مستقیم خود ویروس است.
وی گفت: شایع‌ترین علامت که اختلال بویایی و چشایی است، به این دلیل است که ویروس به پایانه‌های عصبی موجود در دهان و بینی حمل کرده و با تخریب آن‌ها اختلال ایجاد می‌کند، به دلیل اینکه این پایانه‌ها می‌توانند از طریق قاعده و کف جمجمه به سیستم مغز و اعصاب راه پیدا کنند و این راه می‌تواند دالان مناسبی باشد که ویروس بعد از تخریب این پایانه‌ها وارد مغز شود پس این حمله مستقیمی ویروس است که عمدتا نادر است.
این پزشک متخصص همچنین تصریح کرد: اما نکته دوم این است که وقتی ویروس به بدن حمله می‌کند می‌خواهد به بدن هشدار دهد که برای این هشدار و اطلاع‌رسانی از مواد التهابی به عنوان سیتوکین‌ها استفاده می‌کند که بخش زیادی از مرگ‌ومیر و عوارض بیماری کرونا به خاطر اینهاست، یعنی بدن بعد از اینکه ویروس حمله می‌کند با یک طوفان التهابی روبر می‌شود و همین مواد التهابی با حجم زیادی تولید می‌شوند و خودشان شروع به تخریب بافت‌ها می‌کنند.
زالی افزود: شایع‌ترین نوع آن را هم در ریه می‌بینیم، اما این اتفاق در مغز هم می‌تواند بیفتد و ممکن است چیزی شبیه بیماری ام اس را در بیماران کرونایی ببینیم که ما اصطلاحا می‌گوئیم بیماری «ادم» که علل مختلفی دارد از جمله ویروس کرونا، در واقع ما در دور مغزمان سد قوی خونی، مغزی داریم که معمولا عوامل خارجی به دلیل وجود آن نمی‌توانند وارد مغز شوند، اما ویروس کرونا می‌تواند از این سد رد شده و دست به تخریب بزند.
رئیس ستاد مبارزه با کرونا در استان تهران در ادامه یادآور شد: ما در بیماری کووید ۱۹ با مشکلی روبرو هستیم با عنوان مشکل عروقی در این بیماران شانس لخته شدن عروق به دلیل التهاب عروق زیاد است، ممکن است این لخته در ریه شکل بگیرد، ممکن است در دستگاه گوارش یا کلیه شکل بگیرد از جمله می‌تواند ایجاد سکته مغزی کند. مطالعه نشان داده سکته مغزی در برخی افراد دارای فشار خون، دیابت و عوامل زمینه‌ای رخ داده، اما تعداد زیادی از افراد را هم دیدیم که بیماری زمینه‌ای نداشتند، این نشان می‌دهد که عوارض مغزی ناشی از بیماری کرونا که خیلی هم شایع نیست، می‌تواند در افراد جوان و بدون بیماری زمینه‌ای هم دیده شده و فرد را دچار آمبولی ریه، سکته مغزی، سکته قلبی و یا مشکل گوارشی کند.
زالی با اشاره به اینکه شایع‌ترین علائم مغز و اعصاب در کرونا که خیلی هم شایع است، سردرد است، اظهار کرد: در دوران اپیدمی کرونا هر سردرد شدیدی که مریض تاکنون تجربه نکرده و با کوفتگی، تنگی تنفس و سرفه همراه باشد به احتمال زیاد به کرونا برمی‌گردد، ۳۲ درصد بیمارانی که با سردرد به بیمارستان مراجعه کردند به ویروس مبتلا شده بودند، در واقع سردرد علت زمینه‌ای بوده، ۱۵ درصد دچار سرگیجه بودند و پنج درصد موارد مراجعین دچار سکته مغزی شده بودند، میگرن هم در جریان کرونا تشدید می‌شود. نکته دیگر هم سردرد ناشی از سندروم استفاده از ماسک است که به دلیل تنفس ناصحیح، فشار فیزیکی ماسک است، البته این سردرد چند مشخصه دارد، یعنی در جایی که بند ماسک فشار می‌آورد دیده شده که با برداشتن ماسک از بین می‌رود، بنابراین در محیط‌های بی‌خطر اتفاده از ماسک ضرورت ندارد.
استاد جراحی مغز و اعصاب دانشگاه شهید بهشتی همچنین در خصوص تئوری کاهش اکسیژن خون در زمان استفاده از ماسک نیز گفت: به طور بالقوه می‌شود این تئوری را مطرح کرد، اما مطالعات قطعی در این خصوص وجود ندارد. لازم به ذکر است اگر در دوران اپیدمی کرونا افراد مسنی که عامل زمینه‌ای و فاکتور خطر دارند، دچار اختلالات ذهنی، تمرکز و مشکلات ناگهانی شوند نباید به آن بی‌توجهی کرد، و باید هرگونه اختلال ذهنی، هوشیاری و خلقی ناگهانی را به حساب ابتلای سیستم مغز و اعصاب به کرونا گذاشت و ما این موارد را داشتیم.
وی همچنین در خصوص وضعیت بحرانی استان تهران نیز یادآور شد: ما در کمتر از ۱۰ روز میزان فوتی و ابتلا و بستری‌مان به اندازه سه تاچهار هفته در پیک دوم بوده، بنابراین رابطه مستقیمی به میزان رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی و ابتلا وجود داشته، در بهترین شرایط تهران حدود ۵۵ درصد امان فاصله‌گذاری در مراکز پر تراکم مثل مترو وجود دارد، لذا معتقدیم باید محدودیت‌های جدی‌تری با زمان طولانی‌تری اِعمال شود، بنابراین پیشنهاد ما دو هفته اِعمال محدودیت است، با توجه به میزان نهفتگی ویروس زیر دو هفته محدودیت تأثیرگذاری ندارد، بنابراین پیشنهاد می‌کنیم این دو هفته استمرار یابد، باتوجه به شرایط هم مسؤلان باید همراهی کنند، دورکاری همچنان جزء پیشنهادات اصلی ماست، چون سفر را کم می‌کنیم، فشار بر حمل‌ونقل عمومی کم می‌شود و ظرفیت کارکنان و تجمع کاهش می‌یابد.
زالی همچنین در پایان در خصوص اِعمال جریمه افراد در تهران تصریح کرد: جریمه در تهران قرار است به عنوان پایلوت انجام شود، کار اولیه میزان و نحوه تخصیص و اعمال جرائم در وزارت کشور و وزرات بهداشت شکل گرفته و تقریبا نهایی شده و قرار است بعد از تصویب ستاد ملی برای اجرا به ستاد تهران ابلاغ شود، مبانی اِعمال جرائم و بازدارندگی هم انجام شده و تا آخر هفته اعلام خواهد شد.