دلیل تفاوت سن تکلیف دختران و پسران چیست؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ ‌ می‌دانیم که طبق آموزه‌های قرآن و اسلام، سن تکلیف دختر‌ها با پسر‌ها فرق دارد. دختر‌ها در پایان ۹ سال قمری به سن تکلیف می‌رسند و پسر‌ها در پایان ۱۵ سال قمری. اما دلیل این تفاوت سن تکلیف چیست؟

در پاسخ به این سؤال باید توجه داشته باشیم که بلوغ شرعی و دینی بر اساس بلوغ طبیعی و جسمی تعیین شده است. یعنی از یک طرف دختر‌ها زودتر از پسر‌ها به بلوغ جسمی و طبیعی می‌رسند و بالغ می‌شوند. از طرف دیگر معمولاً عقل و اندیشه دختر‌ها زودتر از پسر‌ها بروز پیدا می‌کند.

به عنوان مثال کودک دختر معمولاً زودتر از کودک پسر زبان باز می‌کند و حرف می‌زند که با توجه به رابطه عقل و سخن گفتن مشخص می‌شود که دستگاه فکری دختر زودتر از پسر به کار می‌افتد. همه این عوامل موجب شده تا بلوغ شرعی و سن تکلیف دختر‌ها حدود شش سال زودتر از پسر‌ها باشد.

پاسخ به یک ابهام

در مورد بلوغ سؤال دیگری هم مطرح می‌شود: اگر بلوغ شرعی بر اساس بلوغ طبیعی تعیین می‌شود، پس نباید همه دختر‌ها در ۹ سالگی و همه پسر‌ها در ۱۵ سالگی به سن تکلیف برسند. چراکه همه افراد از یک جنسیت هم‌زمان بالغ نمی‌شوند. بعضی زودتر و بعضی دیرتر به بلوغ می‌رسند!

در پاسخ به این ابهام هم باید بدانیم که امور مختلفی در بلوغ اثر می‌گذارد مثل نژاد، محیط زندگی، عوامل فیزیکی، میزان ترشحات هورمونی و حتی آب و هوا. با این وجود سن تکلیف تعیین شده برای دختر و پسر فقط مخصوص کشور‌های مناطق عربی نیست و هر دختر و پسری در هر نقطه‌ای از کره زمین و در هر دوره زمانی که زندگی کند دقیقاً در همین سن مکلف می‌شود. چون قانون الهی برای تمام زمان‌ها و مکان‌ها تعیین شده است.

نحوه محاسبه سن تکلیف

سن تکلیف سنی است که انسان به طور رسمی برای انجام دستورات دینی مسئولیت پیدا می‌کند. این سن بر اساس سال قمری تعیین می‌شود، نه سال شمسی؛ و از آنجایی که در شناسنامه‌ها زمان تولد بر اساس سال شمسی نوشته شده، پس باید این زمان را به سال قمری تبدیل کنیم. نحوه محاسبه سن تکلیف برای دختر‌ها و پسر‌ها را می‌توانید بخوانید:

دخترها: ۹ سال قمری

دختر‌ها در پایان نه سالگی قمری به سن تکلیف می‌رسند. یعنی بزرگتر‌ها باید سن دختر را بر اساس سال قمری تعیین کنند و آن را ملاک بلوغ شرعی او قرار بدهند. با توجه به اینکه سال قمری ۱۱ روز از سال شمسی کوتاه‌تر است، نه سال قمری برابر می‌شود با هشت سال و هشت ماه و ۲۸ روز سال شمسی. از طرف دیگر، چون دو روز از سال کبیسه هم در شمسی وجود دارد، پس نه سال قمری به طور دقیق برابر است با هشت سال و نه ماه تمام از سال شمسی؛ بنابراین وقتی دختر شما به سن هشت سال و نه ماهگی رسید، می‌توانید برایش جشن تکلیف بگیرید و از آن زمان است که به سنت تکلیف رسیده و باید احکام دینی را مثل بقیه افراد بالغ انجام بدهد.

پسرها: ۱۵ سال قمری

پسر‌ها در پایان ۱۵ سالگی قمری به سن تکلیف می‌رسند و در برابر وظایف دینی مسئولیت پیدا می‌کنند. به همین دلیل پدر و مادر باید سن پسرشان را بر اساس سال قمری تعیین کنند. در مورد پسر‌ها هم نحوه تعیین سن تکلیف مانند دخترهاست، یعنی از آنجایی که سال قمری ۱۱ روز از سال شمسی کوتاه‌تر است پس ۱۵ سال قمری برابر می‌شود با ۱۴ سال و ۶ ماه و ۲۰ روز از سال شمسی.

در عین حال، چون ۴ روز از سال کبیسه شمسی هم در این ۱۵ سال وجود دارد، پس هر پسری که به سن ۱۴ سال و ۶ ماه و ۲۴ روز از سال شمسی برسد، درواقع به سن تکلیف رسیده و در انجام دستورات دینی هیچ تفاوتی با بقیه افراد بالغ ندارد./ تسنیم