دیدگاه پراگماتیک نسبت به انصارالله یمن

به گزارش راهبرد معاصر؛ شش سال پیش به لطف تصمیم بی پروا عربستان سعودی برای مداخله در یمن، ایران به دلیل ارتباط با انصارالله توانسته جایگاه مهمی را در تنگه باب المندب به دست آورد. باب المندب آبراه استراتژیکی است که اروپا را به اقیانوس هند متصل می کند. تهران با صرف هزینه بسیار اندک از منابع مالی و انسانی به یک مزیت استراتژیک بی سابقه ای دست یافته است. دولت بایدن-هریس باید خاتمه بخشی به جنگ را در اولویت فوری قرار دهد.

انصارالله به عنوان شیعیان زیدیه یکی از متحدان اصلی ایران می باشد. زیدی ها نام خود را از زید بن علی، نوه بزرگ علی – پسرعمو و داماد حضرت محمد گرفته اند که همه شیعیان به او احترام می گذارند. در سال 740 زید بن علی علیه امپراتوری اموی نخستین امپراتوری اسلامی که بر دمشق حکومت می کرد قیام نمود. زیدی ها بر این عقیده هستند که زید بن علی الگویی از خلیفه پاک و درستکار می باشد که باید به جای بنی امیه حکومت می کرد. زیدی ها نسل های متمادی بر یمن حکومت می کنند؛ اما جنبش سیاسی مدرن انصارالله در مخالفت با حکومت علی عبدالله صالح دیکتاتور دهه 1990 ظاهر شد.

حمله بی پروای آمریکا به عراق در سال 2003 جنبش انصارلله را مانند بسیاری از اعراب دیگر کاملا رادیکال نمود. در پی حمله، انصارالله این شعار « الله اکبر، مرگ بر آمریکا، مرگ بر اسرائیل، لعنت بر یهودیان و پیروزی برای اسلام» را پذیرفتند. حزب الله لبنان جنبش تشیع در لبنان که ارتش اسرائیل را با موفقیت از این کشور اخراج کرد به الگویی برای مبارزان انصارالله تبدیل شد. انصارالله در بین سال های 2004 تا 2010 علیه دولت صالح جنگ های پی در پی انجام دادند. بعد از بهار عربی در سال 2011م، انصارالله مسیر خود را تغییر و با صالح همسو شدند.

از اوایل سال 2015م عربستان سعودی ائتلافی از کشورها را برای مداخله در جنگ داخلی یمن رهبری کرد. هنگامی که مبارزان انصارالله پایتخت صنعا را تصرف کردند ضمن مجوز پروازهای مستقیم بین صنعا و تهران، زمینه دسترسی ایران به بندر حدیده را فراهم کردند. در سال 2015م ایران و حزب الله ده ها مشاور و متخصص در یمن داشتند و تعداد محدودی از آن ها در ایران و لبنان آموزش دیده اند. اکنون حضور ایران بسیار بیشتر شده و آن ها تخصص و تجهیزات مهمی را برای کمک به برنامه موشکی و پهبادی فراهم می کنند. هزینه حمایت ایران از مبارزان انصارالله در مقایسه با ده ها میلیارد دلار هزینه سعودی ها برای جنگ قابل مقایسه نیست و در واقع بحران یمن یک باتلاق بسیار گران قیمت برای ریاض است.

ایران تنها کشوری است که دولت انصارالله را به رسمیت می شناسد و بنابراین در اعمال نفوذ در صنعا رقیبی ندارد. انصارالله همچنین به نوبه خود سفیرانی در تهران و دمشق دارند. در مقابل ولیعهد محمد بن سلمان معمار جنگ عربستان علیه یمن هیچ آموزش نظامی و تجربه نداشت و از همان ابتدا او هیچ موفقیتی به دست نیاورده است. ولیعهد بر واشنگتن فشار آورد تا انصارالله را به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی (FTO) تعیین کند. از زمان شروع جنگ؛ ایالات متحده آمریکا به حمایت دیپلماتیک و تسلیحاتی از عربستان سعودی اقدام کرده است. رئیس جمهور منتخب جو بایدن بخشی از تیمی بود که تصمیم گرفت از ریاض در سال 2015 حمایت کند. او اکنون باید تلاش کند تا جنگ را خاتمه دهد.

انصارالله بازیگران غیر دولتی هستند و آرزو دارند که به عنوان حاکمان قانونی یمن شناخته شوند.قبل از سال 2015م ، ایالات متحده آمریکا با انصارالله گفتگویی برقرار کردند. مایکل ویکرز مامور سابق سیا و معاون پیشین اطلاعاتی وزیر دفاع آمریکا گفت که انصارالله در سال 2015م اطلاعات مفیدی را در مورد القاعده در اختیار آمریکا قرار داد؛ اطلاعاتی که به ماموریت های ضدتروریسم آمریکا کمک می کرد. در آن زمان، ژنرال لوید آستین فرمانده فرماندهی مرکزی آمریکا ( سنتکام) از تصمیم عربستان سعودی برای حمله به انصارالله ناارضی بود زیرا آن ها متحد آمریکا علیه القاعده بودند. بنابراین انصارالله بر خلاف شعارهای خود، می تواند با آمریکا شریک باشد.

عرصه ای که ایالات متحده آمریکا می تواند برای تغییر سیاست های خود شروع کند شورای امنیت سازمان ملل است. شورای امنیت در شروع جنگ قطعنامه یک طرفه ای را تصویب کرد که فقط انصارالله را مقصر جنگ می دانست و تحریم تسلیحاتی را علیه این گروه اعمال نمود. ایالات متحده برای رای دادن به این قطعنامه به 13 عضو شورا پیوست و تنها روسیه رای ممتنع داد و این قطعنامه به دلیل اختلاف طرفین برای دستیابی به صلح کمک نکرد. بایدن باید به آنتونی بلینکن برای اطمینان از تصویب قطعنامه ای متناسب و جدید که خواستار پایان مداخله عربستان در یمن و رفع بی قید و شرط محاصره است دستور دهد. به دست آوردن یک مبنای حقوقی جدید دیپلماسی برای پایان دادن به جنگ نیز این مزیت را خواهد داشت که حمایت جامعه جهانی را به همراه دارد.اندونزی یکی از اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد است که می تواند به عنوان بزرگترین کشور مسلمان جهان با پیوند تاریخی به شبه جزیره عربستان نقش مهمی در این زمینه داشته باشد. هدف ما در سال 2021 ایجاد یک اجماع بین المللی برای پایان دادن به جنگ و پیگیری دیپلماسی است.