به گزارش راهبرد معاصر دانشمندان "دانشگاه کوئینزلند"(University of Queensland) استرالیا، نوعی تلویزیون ماوراءبنفش ابداع کردهاند که میتواند به پژوهشگران در درک بهتر این موضوع که حیوانات چگونه جهان را میبینند، کمک کند.
تاکنون نمایشگرهای استانداردی که روی وسایلی مانند تلویزیونها یا رایانهها نصب میشوند، برای نمایش محرکهای بینایی در پژوهشهای مربوط به بینایی حیوانات مورد استفاده قرار گرفتهاند اما هیچ کدام نتوانستهاند بینایی ماوراءبنفش را که توانایی دیدن طول موجهای نور کوتاهتر از ۴۰۰ نانومتر است، آزمایش کنند.
دکتر "ساموئل پاول"(Samuel Powell)، از پژوهشگران این پروژه گفت: این فناوری جدید، اسرار مربوط به بینایی همه انواع حیوانات از جمله ماهیها، پرندگان و حشرات را آشکار خواهد ساخت.
وی افزود: تلویزیونهای مخصوص انسان به طور کلی از سه رنگ قرمز، سبز و آبی برای ایجاد تصاویر استفاده میکنند اما نمایشگرهای تازه توسعه یافته ما دارای پنج رنگ از جمله بنفش و ماوراءبنفش هستند. اکنون با استفاده از این نمایشگر میتوانیم شکلهای ساده را به حیوانات نشان دهیم تا توانایی آنها در تشخیص رنگها از یکدیگر یا درک آنها از حرکت را با حرکت الگوهای نقطهای محک بزنیم. ما نام این فناوری را "تلویزیون ماوراءبنفش"(UV-TV) گذاشتهایم اما شک دارم که کسی بخواهد آن را در خانه خود داشته باشد.
پاول ادامه داد: اگر بخواهید که تلویزیون ماوراءبنفش را تماشا کنید، باید عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب داشته باشید و وضوح تصویر این تلویزیون نیز نسبتا پایین است؛ بنابراین نباید انتظار داشته باشید که به زودی، شبکههای مورد علاقه خود را در آن تماشا کنید. این وضوح کم، برای نشان دادن الگوهای نقطهای به ماهی و بررسی درک آن در آزمایش موسوم به "آزمون ایشیهارا"(Ishihara test) کافی است. آزمون ایشیهارا، برای افرادی که آزمایش بینایی رنگ را پشت سر گذاشتهاند، آشنا است.
انسانها در این آزمایش، یک شماره را که در پس شمار زیادی از نقاط رنگی پنهان شده است، میخوانند اما از آنجا که حیوانات نمیتوانند شمارهها را مانند انسانها بخوانند، آموزش میبینند که نقطه عجیبی را در میان زمینهای از نقاطی با رنگهای متفاوت پیدا کنند.
دکتر "کارن چنی"(Karen Cheney)، از پژوهشگران این پروژه گفت: این فناوری به پژوهشگران امکان خواهد داد تا درک خود را در مورد زیستشناسی حیوانات گسترش دهند. الگوهای رنگ بسیاری در طبیعت وجود دارند که برای ما قابل دیدن نیستند زیرا ما نمیتوانیم پرتو ماوراءبنفش را تشخیص دهیم. زنبورهای عسل از الگوهای ماوراءبنفش استفاده میکنند تا جای شهد گل را بیابند و ماهی میتواند افراد را با استفاده از الگوهای ماوراءبنفش تشخیص دهد. ما اخیرا بررسی بینایی دلقکماهی را که برخلاف انسان، بینایی حساس به پرتو ماوراءبنفش دارد، مورد بررسی قرار دادهایم.
وی افزود: پژوهش ما نشان میدهد که راهراههای سفید روی بدن دلقکماهی نیز پرتو ماوراءبنفش را منعکس میکنند؛ بنابراین ما باور داریم که ممکن است ماهیها از سیگنالهای رنگ ماوراءبنفش برای تشخیص یکدیگر و تسلط بر گروه اجتماعی استفاده کنند. این فناوری به ما امکان میدهد تا بفهمیم که حیوانات چگونه جهان را میبینند و به سوالات قابل توجه در مورد رفتار حیوانات پاسخ دهیم.
این پژوهش، در مجله "Methods in Ecology and Evolution" به چاپ رسید.
ایسنا