بی‌کفایتی ۱ساله ۱ دولت در تأمین ۱ کالا/ سود واردات روغن و نابودی تولید به جیب چه‌کسانی می‌رود؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ کمبود روغن جامد و مایع در بازار از ماه‌ها پیش شروع شده و متأسفانه بی‌تدبیری و بی‌کفایتی مسئولان دولت یازدهم کار را به جایی رسانده است که در اقصا نقاط کشور مردم باید با کارت ملی برای گرفتن یک عدد روغن در صف بایستند، و تأسفبارتر اینکه علی‌رغم مشاهدات میدانی رسانه‌ها و همه مردم که کمبود روغن برایشان مثل روز روشن است، ولی مسئولان همواره تأکید می‌کنند که "کمبودی در روغن نداریم"، که البته طبیعی است، روغن برای مسئولان همیشه فراهم بوده است، بنابراین کمبودی را نمی‌بینند.

شب گذشته گفتگوی ویژه خبری با موضوع کمبود روغن برگزار شد که بار دیگر معاون بازرگانی داخلی وزارت صمت گفت: با وجودی که تأثیر فضای روانی بازار روغن سبب شد بحث احتکار خانگی شکل گیرد، اما در زمان حاضر مشکلی در حوزه روغن نداریم.

عباس قبادی در خصوص وضعیت روغن در کشور افزود: با توجه به ایجاد فضای روانی در دوماهه اخیر و پیش آمدن انتظارات تورمی در کشور، تفکراتی ایجاد شد که شاید در ماه‌های پایانی سال، ارز وارداتی روغن از 4200تومانی به ارز نیمایی تبدیل شود این تفکر سبب شد که مراجعه مردم به فروشگاه‌ها بیشتر شود.

او با بیان این که در ماه‌های آبان و آذر رفته رفته مشکلات موجود در خصوص روغن رو به کاهش گذاشت مدعی شد: در ماه‌های دی و بهمن به‌سبب ذخیره‌سازی و اندوختن روغن جامد توسط صنعتی‌کاران، کمی با هجمه این صنف به فروشگاه‌ها و مراکز فروش مواجه شدیم که البته این مشکل هم رفته رفته حل گردید و در زمان حاضر با افزایش نرخ روغن در سراسر جهان، کمی فشار روی ما ایجاد شد، اما این فشار‌ها باز هم نتوانست مشکلی در تأمین روغن مورد نیاز و واردات آن به کشور ایجاد نماید.

قبادی تصریح کرد: با وجودی که در زمان حاضر میانگین مصرف ماهیانه روغن خام در کشور حدود 150 هزار تن است، ما حدود 170 تا 180 هزار تن روغن به کارخانه‌جات تزریق می‌کنیم، اما متأسفانه جو روانی ایجادشده در ماه‌های گذشته هنوز هم در بازار احساس می‌شود، زیرا این جو روانی سبب شد که مقداری از خرید‌ها و احتکار‌ها خانگی شود با این حال وضعیت ذخایر روغن در کشور قابل قبول و مکفی است.

* تولید دانه‌های روغنی، ظرفیتی که مغفول مانده است

رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در این باره گفت: بخش عظیمی از ظرفیت روغن‌کشی کشورمان تعطیل است.

سید جواد ساداتی‌نژاد افزود: در زمان حاضر توان روغن‌کشی در کارخانه‌جات کشور حدود شش میلیون تن و ظرفیت کارخانه‌جات تصفیه روغن در کشور حدود چهار میلیون تن است، اما با نگاهی به اعداد و ارقام آماری می‌بینیم که در کشورمان سال‌هایی بوده که فقط 200 هزار تن روغن تولید کردیم، تعطیلی چنین ظرفیت عظیمی در کشور، جای تعجب دارد.

او خاطرنشان کرد: به‌جای آن که دانه‌های روغنی تولید کنیم و آن‌ها را به کارخانه‌جات روغن‌کشی تزریق کنیم و کنجاله حاصله را هم به دام بدهیم روغن خام را جدا وارد می‌کنیم، کنجاله را هم جدا به کشور می‌آوریم، این روند نشان می‌دهد که سودی عظیم در واردات کنجاله و روغن نهفته است که واردات را شیرین‌تر می‌کند.

ساداتی‌نژاد با ابراز این که نیاز به روغن خام کشور سالانه یک و نیم میلیون تن است، افزود: این در حالی است که با نگاهی اجمالی و سرجمع به وضعیت کشور می‌بینیم که مشکلی در تولید روغن خام در کشور نداشته‌ایم. به‌نظر می‌رسد بخشی از التهابات به‌وجودآمده در حوزه روغن کشور تصنعی است آن هم از سوی کسانی که علاقه‌مند ماندن ارز 4200تومانی در بازار کشور هستند.

او قیمت روغن در کشور را غیرواقعی خواند و اضافه کرد: در زمان حاضر میزان 70 درصد توانایی مدیریت موضوع تولید روغن در کشور وجود دارد.

رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: ارز 4200تومانی آفتی است که سبب شکست خوردن طرح تولید دانه‌های روغنی در کشور شد. ارز 4200تومانی هم ایجاد فساد می‌کند و هم رانت را به‌همراه خود می‌آورد، از آن مهمتر سبب تخریب تولید داخلی می‌شود.

ساداتی‌نژاد گفت: با مدیریت و کاهش مصرف روغن در کشور می‌توانیم طی مدت پنج سال بحث روغن در داخل کشور را به شرایط مساعد برسانیم.

او دلیل ناکام ماندن تولید دانه‌های روغنی در 40 سال اخیر را غلط بودن سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی‌های مدیریتی عنوان کرد و افزود: در زمان حاضر نرخ دانه‌های روغنی در کشور کیلویی 4600 تومان است، با این حال این محصول برای کشاورز حدود کیلویی 12000 تومان تمام می‌شود؛ با این شرایط معلوم است که برای کشاورز توجیه و صرفه اقتصادی وجود نخواهد داشت؛ جالب این‌جاست که این قیمت‌گذاری توسط دولت صورت می‌پذیرد.

ساداتی‌نژاد گفت: قیمت دانه‌های روغنی وارداتی حدود 15 هزار تومان است؛ این یعنی آنچه در داخل کشور ظرفیت تولید و اشتغال‌زایی دارد باید سه برابر قیمت وارد شود.

او تصریح کرد: قانون خرید تضمینی دانه‌های روغنی در مجلس توسط کمیسیون کشاورزی اصلاح شد و طی آن کشاورزان برای تعیین قیمت بر سر میز مذاکره آمده‌اند، اگر این اتفاق و تعیین قیمت صورت پذیرد؛ باید منتظر جهش تولید باشیم.

رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس در خصوص وضعیت مرغ و تخم‌مرغ در بازار هم گفت: با احترامی که برای مسئولان در وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و صمت قائل هستم باید بگویم این دو وزارتخانه در این حوزه مدیریتی ندارند، جدا از این که اختیارات مدیریتی در این خصوص پراکنده است، نگاه این دو وزارتخانه به بازار؛ نگاهی سنتی است.

ساداتی‌نژاد همچنین گفت: در بازار مرغ و تخم‌مرغ، حجم مصرف و تقاضای مردم کاملاً مشخص است و این موضوع به امروز و دیروز ربطی ندارد بلکه سالهاست که میزان مصرف گوشت مرغ در بازار قابل اندازه‌گیری می‌باشد.

او ادامه داد: خوراک طیور تولیدی کشور، با واردات تأمین می‌شود و مشکل اینجاست که در روند واردات این کالا تخصیص ارز با موانعی همراه است، علی‌رغم این که کمبود ارز داریم آیا کمبود عقل مدیریتی هم داریم؟ گویا مدیریت در این زمینه هم دچار آشفتگی‌هایی است.

ساداتی‌نژاد به مشکلات موجود در بخش توزیع اشاره و اضافه کرد: وقتی به بسیاری از کالا‌ها همچون کنجاله سویا و ذرت؛ ارز 4200تومانی تخصیص می‌یابد، وجود بازار آزاد در کشور دیگر معنایی ندارد.

عباس قبادی معاون بازرگانی داخلی وزارت صمت در سوی دیگر تخصیص ارز 4200تومانی به واردات دانه‌های روغنی را ازجمله موارد اولویت‌مند نام برد و افزود: اما واردات دانه‌های روغنی با مشکلاتی هم روبه‌روست، زیرا اگر واردکننده دانه‌های روغنی بازاری برای کالایش نداشته باشد؛ نگهداری دانه‌های روغنی در مخازن و انبار‌ها با فساد و خرابی همراه می‌شوند.

او در تأیید گفته‌های رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: ما هم موافق اعمال ارز 4200تومانی نیستیم، اما حذف آن تبعاتی دارد که توضیح آن در برنامه گفتگوی ویژه خبری نمی‌گنجد.

قبادی با اشاره به کاهش واردات گوشت قرمز متأثر از تبدیل ارز 4200 به ارز نیمایی افزود: سال گذشته با تبدیل ارز 4200تومانی به ارز نیمایی؛ میزان واردات گوشت قرمز از 800 هزار تن به 170 تا 180 هزار تن کاهش یافت.

او تصریح کرد: در خصوص روغن باید بدانیم با تبدیل ارز 4200تومانی به ارز نیمایی برای واردات روغن، باید منتظر افزایش قیمت خیلی چیز‌ها مانند تن ماهی و... باشیم، زیرا روغن در تولید بسیاری اقلام کاربرد دارد.

معاون بازرگانی داخلی وزارت صمت از اختصاص 300 هزار تن روغن خام به کارخانه‌ها با هدف تأمین شب عید مردم خبر داد و افزود: در طرف دیگر 50 هزار تن روغن خام هم به واحد صنف و صنعت تخصیص یافته که البته هنوز توزیع نگردیده است، البته با توزیع 80 درصد از این میزان به واحد‌های صنفی؛ تزریق دوباره روغن انجام خواهد شد.

محمدحسن سرابیان معاون سازمان تعزیرات حکومتی گفت: از ابتدای سال جاری تا کنون حدود 9673 فقره پرونده به سازمان تعزیرات حکومتی ارسال شده که بیش از 8652 فقره از این تعداد مورد رسیدگی قرار گرفته و با محکومیت 34 میلیارد تومان جریمه همراه شده‌اند.

او تصریح کرد: با تفکیک پرونده‌های گران‌فروشی روغن از کل این تعداد؛ حدود 3007 فقره می‌باشد که محکومیت این پرونده‌ها بیش از پنج میلیارد و 500 میلیون تومان بوده است.

سرابیان پرونده‌های ارسالی مربوط به احتکار روغن را 6576 فقره عنوان کرد و افزود: محکومیت این تعداد پرونده بیش از 28 میلیارد تومان در نظر گرفته شده است.

او حضور فعال گشتی‌های بازرسان دستگاه‌های نظارتی را حرکتی مثبت نام برد و اضافه کرد: بسیاری از پرونده‌های متخلفان گرانفروشی و احتکار توسط بازرسان در حال گشت؛ کشف و ثبت شده است.

محمدباقر مجتبایی دبیرکل اتاق اصناف ایران هم گفت: وابستگی شدید مواد اولیه تولید روغن به واردات با مشکلاتی همچون تحریم‌ها روبه‌رو بود که رفته رفته کاهش یافت و رفع شد به‌طور مثال روغن 16کیلویی که می‌باید 165 هزار تومان باشد به‌دلیل کمبود‌های حاصل از تحریم‌ها به 500 تا 550 هزار تومان هم رسید، ولی با مدیریت خوبی که کارگروه تنظیم بازار اعمال کرد این رقم به کمتر از 400 هزار تومان رسید.

او ادامه داد: با روند رو به کاهش روغن در بازار باز هم دیده می‌شود که بنکداران ما برای تهیه روغن مجبور می‌شوند کنار روغن؛ محصولاتی مانند رب، چای و... هم خریداری کنند، در غیر این صورت نمی‌توانند به‌تنهایی روغن خریداری کنند، البته این روند رو به کاهش است./ تسنیم