جزییات جدید از توافق ایران و کره جنوبی

به گزارش راهبرد معاصر؛ کره جنوبی نخستین کشوری بود که بعد از عملیاتی شدن برجام نمایندگی بانکی در ایران راه‌اندازی کرد و معاون ارزی بانک مرکزی ۱۳ اردیبهشت ماه ۹۵ در مراسمی به آنها خیر مقدم گفت.

روابط بانکی ایران و کره در سال ۹۶ هم ادامه داشت و حتی این کشور جزء ۴ کشوری بود که به تاکید بانک مرکزی و معاون اول رئیس‌جمهوری واردات از آنها صرفا باید از مسیر بانکی انجام می‌شد. البته روی زمین و در واقعیت ایران هیچگاه در دوران برجام نتوانست روابط وسیع بانکی داشته باشد و سطح روابط و تعداد روابط کارگزاری بسیار محدود و کمتر از انگشتان یک دست بود.

پس از بازگشت رسمی تحریم‌ها، پول صادرات نفت و میعانات گازی ایران که پیش از خروج امریکا از برجام به این کشور صادر شده بود، در کره باقی ماند و به دلیل ترس کره‌ای‌ها از اقدامات یک جانبه امریکا امکان انتقال آن فراهم نشد. رایزنی‌های اولیه نیز برای استفاده از این منابع یا اصطلاحا بازگشت این منابع نتیجه مطلوبی در بر نداشت.

هفتم خرداد ۹۸ بود که عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی در دیدار با سفیر کره در ایران گفت: «منبع اصلی و اولیه این دارایی‌ها کاملا مشخص و شفاف است و دلیلی ندارد که بانک‌های کره به بهانه تحریم‌های امریکا مانع از استفاده ایران از منابع خود شوند.»

۶ روز بعد همتی به کره جنوبی سفر و با رئیس کل بانک مرکزی آن کشور دیدار می‌کند. در جلسه باز هم همتی خواستار حل مشکل بانکی و آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران شد. این سفر هم علیرغم تلاش همتی موفقیت‌آمیز نبود. خرداد ماه ۹۸ شرایط بازار ارز نسبتا مناسب و بهای ارز حدود ۱۰ تا ۱۱ هزار تومان بود.

بازگشت امید به آزادسازی منابع پس از توقیف کشتی کره‌ای
آنچنان که همتی می‌گوید، مقامات کره‌ای در این دیدارها قول‌هایی می‌دادند اما به آنها عمل نمی‌کردند.در نهایت مذاکرات باز هم نتیجه‌ نداد تا اینکه در ۱۵ دی ماه ۹۹ ایران به دلیل رعایت نکردن مقررات دریانوردی و آلوده کردن محیط‌زیست از سوی یک کشتی کره‌ای حامل ۲ هزار و ۷۰۰ تن مواد شیمیایی نفتی، این کشتی را توقیف کرد. بعد این اتفاق، دیدارهای دیپلماتیک از سر گرفته شد و ۲۲ دی ماه قائم مقام وزیر امور خارجه کره جنوبی به دیدار همتی در ساختمان بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران رفت.

این بار همتی بال لحنی صریح‌تر و تندتر با طرف کره‌ای صحبت کرد. همتی گفت: «مسدود شدن پول مان در کره جنوبی چالش اصلی ما با این کشور است. ما در سایر کشورها نیز منابعی داشتیم و علی‌رغم تحریم‌های امریکا از آنها استفاده کردیم و به آنها دسترسی داشتیم؛ اما در مورد کره جنوبی که یکی از شرکای تجاری مهم و اصلی ایران بوده است، هنوز نتوانستیم به منابع‌مان در این کشور دسترسی داشته باشیم. یک سال و نیم پیش با مقامات کره جنوبی و از جمله معاون نخست وزیر و وزیر اقتصاد آن کشور درباره این موضوع مذاکراتی داشتم و آنها قول مساعدت و همکاری دادند که متأسفانه عملیاتی نشد. حتی نامه‌نگاری هایی نیز با مقامات کره‌ای انجام شد که علی‌رغم قول و قرارها نتیجه‌ای در پی نداشت و ما نتوانستیم از منابع‌مان حتی برای خرید کالا و دارو استفاده کنیم.»

توضیحات طرف مقابل هیچگاه در رسانه‌های داخلی منتشر نشد اما اطلاعات به‌دست آمده و محتوای صحبت‌های همتی نشان می‌دهد تنها پاسخ تکراری مقامات کره‌ای مشکل تحریم‌های امریکاست. نکته دیگری که کره‌ای‌ها در این دیدارها مطرح می‌کردند خرید کالای کره‌ای در سطح چند میلیون دلار بوده است.

اعلام توافق ایران و کره و روایت همتی از جزییات توافق
آخرین دیدار همتی با مقامات کره‌ای چهارم اسفند ماه بود که خبر رسمی منتشر شده می‌گفت ایران و کره جنوبی در خصوص نحوه جابه‌جایی و مصرف بخشی از منابع بانکی ایران در کره جنوبی توافق کردند.

دو روز بعد همتی در حاشیه جلسه هیات دولت گفت: پولی که بانک مرکزی در کره جنوبی دارد ۷ میلیارد دلار است و قرار شد پرداخت شود اجازه بدهیم طبق توافق با کره جنوبی جلو برویم. وی در پاسخ به این سؤال که آیا قرار است پول در اختیار ایران قرار بگیرد یا کالا داده خواهد شد، گفت: فقط پول به حساب بانک‌های ما می‌آید.

جزییات جدید از توافق ایران و کره
اطلاعات به‌دست آمده از منابع آگاه جزییات تازه‌ای از توافق ایران و کره جنوبی را روشن می‌کند. براساس اطلاعات این منابع، در مذاکرات انجام شده، طرف کره‌ای معمولا پیشنهاد تحویل کالا و تجهیزاتی مانند آمبولانس می‌داد و حدود و سقف پیشنهادات کره‌ای‌ها در حدود ۵۰ میلیون دلار بوده است. اما طرف ایرانی ضمن مخالفت با این پیشنهاد تاکید کرده که حداقل منابع آزاد شده در گام اول باید یک میلیارد دلار باشد که در نهایت این پیشنهاد مورد موافقت قرار می‌گیرد.

همچنین طبق توافق انجام شده، قرار است منابع بلوکه شد ایران به صورت حواله‌ای و برای خرید کالا آزاد شده و مورد استفاده قرار بگیرد.

در مذاکرات اخیر ایران و کره روی این روش توافق شده است. اما باوجود این قول و توافق، هنوز طرف کره‌ای اقدامی عملی برای رفع مسدودی پول‌های بلوکه شده ایران انجام نداده است.

این بخش از اطلاعات، امروز توسط وزیر امور خارجه ایران تایید شد. ظریف امروز گفته است: «مکانیزم استرداد پول‌های ایران از کره‌جنوبی مورد توافق طرفین قرار گرفته است اما ظاهرا کره‌ای‌ها هنوز مجوزهای لازم را دریافت نکرده‌اند از این رو اعلام می‌کنند که پیگیر موضوع هستند. از نظر ایران دریافت مجوز از امریکایی‌ها غیر ضروری است اما با این حال طرف کره‌ای تلاش دارد که مجوزها را از امریکا برای آزاد کردن پول‌های بلوکه شده ایران در کره دریافت کند.»

ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه امریکا چند روز پیش در یک کنفرانس خبری درباره اموال بلوکه شده ایران در کره‌جنوبی و اظهارات مقامات سئول درباره رایزنی با واشنگتن درباره تحویل اموال ایران، گفت: « اظهار نظری درباره تحویل اموال از کره جنوبی به ایران نداریم.»

این در حالی‌ست که وزارت خارجه کره جنوبی در بیانیه‌ای گفته بود: «دارایی‌های مسدود شده ایران بعد از رایزنی با امریکا آزاد خواهند شد.»/ فارس