آیا نتانیاهو در سراشیبی سقوط قرار گرفته است؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ "بنیامین نتانیاهو" که طولانی ترین دوره حضور در قدرت به عنوان نخست وزیر اسرائیل را به ثبت رسانده، اکنون و پس از موضع گیری "نفتالی بنت"(رهبر حزب یامینا)، سیاستمدارِ فوق ملی گرایِ اسرائیلی (که نقش مهمی در ادامه حضور نتانیاهو در قدرت از طریق ائتلاف با وی داشته) مبنی بر اینکه سعی دارد با احزاب مخالف با نتانیاهو جهت حذف او از قدرت همکاری کند، با چالشی اساسی در حیات سیاسی خود رو به رو شده است.

این ائتلاف که در شرایط فعلی محقق نیز شده، تا حد زیادی نمودی عینی از اتحاد میانِ هشت حزب نسبتا کوچک، با طیف های متنوعی از آرا و ایدئولوژی ها خواهد بود. در این چهارچوب، پست نخست وزیری اسرائیل احتمالا میان دو شریک و متحد سیاسی(که تفاوت های زیادی با یکدیگر دارند)، یعنی نفتالی بنت که شدیدا با هرگونه حاکمیت و دولت فلسطینی مخالف بوده و نماینده راستِ مذهبی است و همچنین "یائیر‌لاپید"(رهبر حزب "آینده ای هستِ" اسرائیل) یک مجری سابق تلویزیونی که به نوعی تریبونِ مرکزگرایان سکولار است، در چرخش حواهد بود.

در این راستا، نفتالی بنت در جریان یک سخنرانی در یکشنبه شب گذشته اعلام کرد: "من با تمام قدرت با دوست نزدیکم یائیر لاپید جهت تشگیل دولت وحدت ملی کار خواهم کرد". وی افزود: "اگر ما موفق شویم، سعی می کنیم تا جای ممکن سیاست ها و رویه های معیوبِ نتانیاهو را تصحیح کنیم".

این موضع گیریِ بِنِت و تلاش های وی جهت ائتلاف سازی با مخالفان نتانیاهو، تنها مدت زمان کمی پس از جنگ اخیر اسرائیل علیه نوار غزه انجام گرفته است. امری که حامیان نتانیاهو مدام با اشاره به آن مدعی بودند که موجب خواهد شد تا موضعِ سیاسی نتانیاهو و شانس تداوم حضور وی در قدرت، بیش از پیش تقویت شود.

با توجه به اختلافات ایدئولوژیک عمیق در ائتلافِ در حال ظهور(علیه نتانیاهو)، که هم چپی ها و هم اعضای راست افراطی را در بر می گیرد، رهبران آن به این نکته اشاره کرده اند که دولتشان در وهله نخست، از پیگیری ابتکاراتی که اختلافات آن ها را تشدید کند، خودداری خواهند کرد. آن ها در این زمینه به طور خاص به مسائل مرتبط با ملت فلسطین(و نزاع با فلسطینی ها) اشاره کرده اند و متعهد شده اند که بیشتر بر مسائل اقتصادی و زیرساخت ها متمرکز خواهند شد.

در جبهه مقابل، نتانیاهو در صورت حذف شدن از قدرت، بعید است که حوزه سیاست را ترک کند. با این حال، او با چالش هایی اساسی نیز رو به رو است. نتانیاهو مدت هاست که دستگاه قضایی اسرائیل را متهم به پرونده سازی قضایی علیه خود می کند. نتانیاهو با پرونده ای گسترده مبنی بر انجام فساد از سوی خود رو به رو است. جدای از این ها، او متهم است که اصولِ ابتدایی و بنیادین لیبرال دموکراسی را نیز زیر پا گذاشته است.

به نظر می رسد که نتانیاهو هیچ قصدی ندارد تا بدون جنگ با مخالفانش، قدرت را ترک کند. در این راستا، اندک زمانی پس از موضع گیری نفتالی بنت مبنی بر ائتلاف با مخالفان نتانیاهو، وی(نتانیاهو) در یک سخنرانی از اعضای راست گرایِ اتحاد مخالف با خود خواست تا نفتالی بنت را تنها گذاشته و او را کنار بگذارند. نتانیاهو در رابطه با اقدامات بِنِت علیه خود گفت: "این وحدت، التیام بخشی به شرایط کنونی اسرائیل و یا دموکراسی نیست. دولتِ ناکارآمدی، تقلب، و سیاسی کاری، نباید هیچ شانسی برای تشکیل‌شدن داشته باشد".

نفتالی بنت گفته است: "دلیل اصلی طولانی شدن تلاش ها جهت ائتلاف با احزاب مخالف نتانیاهو، وجود اختلافات ایدئولوژیک با آن ها و میان آن ها و همچنین فشارهای داخلی در داخلِ حزب متبوع وی(حزب نفتالی بنت) جهت حفظ ائتلاف با بنیامین نتانیاهو بوده است". با این حال، بِنِت تاکید کرد که اکنون از ائتلاف با احزاب مخالف با نتانیاهو، کاملا راضی و خوشحال است.

هرگونه توافق میان احزاب مخالف با نتانیاهو، باید به طور رسمی به رئیس جمهور اسرائیل "رووین ریولین"، تا چهارشنبه شب ارائه شود. این مساله همچنین باید در پارلمان اسرائیل موسوم به "کنست" نیز به رای گذاشته شود.

بر اساس آنچه تاکنون از مذاکرات احزاب مخالف با نتانیاهو به بیرون درز کرده، نفتالی بنت احتمالا تا پاییز سال 2013، نخست وزیر اسرائیل خواهد بود و در این مدت، یائر لاپید نیز به عنوان وزیر خارجه اسرائیل خدمت می کند. این دو نفر سپس تا سال 2025 که انتخابات در اسرائیل برگزار شود، پست های خود را جابجا خواهند کرد. در انتخابات ماه مارس گذشته، حزبِ نفتالی بنت در مقایسه با یائیر لاپید، توانست کرسی های کمتری را در کنست کسب کند با این حال نفتالی بنت و حزبش، نقشی اساسی در روند گفتگوهای مرتبط با تشکیل دولت ایفا کردند زیرا بدون موافقت آن ها، امکان تشکیل دولتِ جدید به هیچ عنوان وجود نداشته است.

با این همه، در برهه کنونی بسیاری بر این باورند که به احتمال فراوان کار نتانیاهو به دلیل توافق احزاب مخالف با وی جهت حذفش از قدرت، تمام است. امری که برخی خوشبینی ها مبنی بر پایان یافتنِ بن بست سیاسی دوساله ایجاد شده در اسرائیل و بی ثباتی های گسترده سیاسی در آن را تقویت کرده است.

نتانیاهو در دوره حضور خود در قدرت، چالش های گسترده ای را ایجاد کرد. او عملا حقوق مردم فلسطین را در ابعاد مختلف زیر پا گذاشت و کار را به جایی رساند که فلسطینی ها در دوره وی، تا حد زیادی علیه اسرائیل متحد شدند(نمود این مساله را در اتحادِ فلسطینی های ساکن در بیت المقدس، نوار غزه و اراضی‌اشغالی، در مقابله با رویه های اسرائیل در محله "شیخ جراح" بیت المقدس و اخراج فلسطینی ها از خانه و کاشانشان مشاهده کردیم). نتانیاهو در دوره حضور خود در قدرت، تا حد زیادی جریان های راست‌گرای افراطی را تقویت کرده و عملا سیاست در اسرائیل را به سمت خشونت و بی قانونی هدایت کرد.

جدای از همه این ها، او در دوره حضور در قدرت، با اتهامات گسترده مرتبط با فساد رو به رو بوده است. امری که موجب شده تا او قویا حاکمیت قانون و هنجارهای دموکراتیک را زیر پا بگذارد. مجموع این رویه‌های نتانیاهو در دوره حضورش در قدرت موجب شده اند تا اسرائیل به شدت از حیث سیاسی در چهار سال گذشته بی ثبات باشد. به طور خاص، مخالفان نتانیاهو معتقدند که او مسوول به بن بست کشیده شدنِ چهار انتخابات در دو سال اخیر در اسرائیل بوده که نوع خود تا حد زیادی موجب تمسخرِ بین المللی اسرائیل شده است. این مساله به طور خاص مورد اشاره نفتالی بنت نیز بوده است. او در این رابطه می گوید: "ما یا باید به سمت انتخابات پنجم حرکت کنیم و یا دولت وحدت ملی را تشکیل دهیم".

به طور کلی، بسیاری از ناظران و تحلیلگران بر این باورند که حذف نتانیاهو از قدرت و روی کار آمدن یک ائتلاف جدید از قدرت در اسرائیل، به معنای بهبود اوضاع برای تل آویو نیست زیرا ائتلاف تازه تشکیل شده نیز، ائتلافی ناموزون است و چندان به دوام آن امیدی نیست. امری که از چشم اندازی کلی، حاکی از بی‌ثبات بودن شرایط و وضعیت سیاسی اسرائیل است و از نوعی بن بست سیاسی در آن حکایت دارد.