به گزارش «راهبرد معاصر»؛ با توجه به توقف تولید مسکن در دولت های یازدهم و دوازدهم، با روی کار آمدن دولت سیزدهم ساخت سالانه 1 میلیون مسکن از محوری ترین وعده های اقتصادی مطرح شده بود و طبق قانون جهش تولید و تأمین مسکن، وزارت راه و شهرسازی ساخت 4 میلیون واحد مسکونی در مدت چهار سال را در برنامه خود گنجاند. حال با گذشت یک سال از وعده مذکور، مسکنی به مردم تحویل داده نشده و مسیر طی شده و روند موجود، تحقق چنین انتظاری را با ابهام مواجه کرده است.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم و مطرح شدن شعار ساخت سالی 1 میلیون مسکن، عزم جزمی برای ایجاد تعادل در بازار مسکن به وجود آمد
سیدمحمد مرتضوی، رئیس کانون سراسری انبوه سازان با انتقاد از بی توجهی دولت گذشته به ساخت مسکن به خبرنگار «راهبرد معاصر» گفت: طبق برآوردهایی که در سال 1392 انجام شد، نیاز مسکن در کشور سالانه 800 هزار واحد است. در دولت های یازدهم و دوازدهم ساخت مسکن از شتاب خوبی برخوردار نبود و تعادل عرضه و تقاضا کاملاً به هم ریخته شد.
وی افزود: اوج تولید مسکن در دولت نهم و دهم بود که سالیانه 800 هزار واحد مسکن ساخته می شد و «مسکن مهر» به عنوان طرحی کارآمد در عمل امکان خانه دار شدن را برای مردم فراهم کرده بود. با وجود نقاط ضعفی نظیر جانمایی و فضاهای مناسب در بُعد شهری، طرح موفقی بود که بازار را به سمت تعادل برد.
رئیس کانون سراسری انبوه سازان عنوان کرد: بعد از پروژه مسکن مهر دولت های یازدهم و دوازدهم خود را از ساخت مسکن کنار کشید. در سال های پایانی دولت دوازدهم بار دیگر الگوی مسکن مهر با عنوان «اقدام ملی» اجرا شد، ولی با تسهیلات اعطایی نظیر سود 18 درصد کارامدی لازم را نداشت. با روی کار آمدن دولت سیزدهم و مطرح شدن شعار ساخت سالی 1 میلیون مسکن، عزم جزمی برای ایجاد تعادل در بازار مسکن به وجود آمد. با وجود این، آمارها در سه سال گذشته نشان می دهند 6 میلیون کسری مسکن در کشور وجود دارد.
مرتضوی با بیان اینکه وزارت راه و شهرسازی به پیش زمینه های ساخت مسکن در طرح نهضت ملی توجه نکرده است، گفت: نتیجه طرح ملی مسکن بعد از گذشت یک سال قابل قبول نیست. برای تولید 4 میلیون مسکن در چهار سال با توجه به اینکه پروژه های بزرگی هستند، باید دو تا سه سال زمان برای اجرا در نظر گرفت.
وی افزود: باید اکنون در نقطه ای باشیم که برای 4 میلیون مسکن زمین انتخاب شده باشد تا در باقی مانده عمر دولت بتوان مسکن را تحویل مردم داد. طبق گفته های وزیر راه و شهرسازی، امروز حدود 1 میلیون و 600 هزار واحد تعیین زمین شده است که بخشی از آنها قابلیت عقد قرارداد و سکونت ندارد و در واقع زمین خام است.
رئیس کانون سراسری انبوه سازان تصریح کرد: در حال حاضر وزارت راه و شهرسازی نباید با چنین شتابی به موضوع تولید مسکن ورود کند. در سال 1399 تولید مسکن 400 هزار واحد بود که نمی توان انتظار داشت این رقم را به 1 میلیون واحد تبدیل کرد، بدون اینکه از طرح های جامع بالادستی بهره برده و طرح جامع مسکن و آمایش سرزمینی رصد شود. هنوز محل جانمایی مسکن ها و منابع مالی دقیق طرح مشخص نشده است و نمی شود انتظار تحقق این حجم از ساخت را داشت.
در شرایط فعلی جز بانک مسکن هیچ بانک دیگری به تعهدات قانونی در نهضت ملی مسکن و قانون جهش تولید عمل نکرده است. بانک ها موظفند ۲۰ درصد منابع مالی خود را وارد بخش ساخت و ساز مسکن کنند
مرتضوی با انتقاد از الگوی تأمین مالی نهضت ملی مسکن عنوان کرد: این طرح فقط از دو ظرفیت مالی استفاده می کند؛ نخست، تسهیلات بانکی که اعداد و ارقام قابل توجهی ندارد و سود پرداخت اقساط به گونه ای است که پرداخت آن برای غالب اقشار هدف سخت است و دوم، آورده متقاضی است که در چنین شرایطی متقاضیان مسکن کسانی هستند که در سال های اخیر از شرایط تورمی آسیب دیده اند، خانه ندارند و نمی توان امیدوار بود 350 میلیون آورده داشته باشند.
وی با ابراز نگرانی از تأمین نشدن منابع مالی طرح گفت: نگرانی این است منابع قابل توجهی از بانک ها در این طرح ها آورده شود و پروژه ها با 20 تا 30 درصد پیشرفت به دلیل ناتوانی متقاضیان از تأمین آورده مالی برای ادامه ساخت نیمه تمام رها شوند و شرایط نامطلوب تری را نسبت به گذشته به وجود بیاورند.
رئیس کانون سراسری انبوه سازان با انتقاد از پایبند نبودن بانک ها به آوردن منابع مالی برای طرح نهضت ملی مسکن عنوان کرد: در شرایط فعلی جز بانک مسکن هیچ بانک دیگری به تعهدات قانونی در نهضت ملی مسکن و قانون جهش تولید عمل نکرده است. بانک ها موظفند ۲۰ درصد منابع مالی خود را وارد بخش ساخت و ساز مسکن کنند، اما در عمل این اتفاق رخ نداده است.
مرتضوی ادامه داد: به وزارت راه و شهرسازی پیشنهاد کرده ایم انبوه سازان حاضرند در طرح مشارکت مالی داشته باشند و بخشی از هزینه طرح را پرداخت کنند، در مقابل با دولت بر سر پروژه ها تهاتر کند. حتی حاضریم در تأمین زیر ساخت ها به وزارت راه و شهرسازی کمک کنیم و ساخت و ساز را انجام و واحدهای مسکونی را به مردم تحویل دهیم.