به گزارش راهبرد معاصر؛ سه روز از اعلام رسمی کلید خوردن گام چهارم کاهش تعهداتی برجامی ایران می گذرد، اقدامی که ایران پیشتربارها و بارها به اروپایی هشدار داده بود که در صورت عدم پایبندی به تعهدات‌شان، تهران این گام را محکم خواهد برداشت.
مهمترین اقدام ایران در گام چهارم شامل گازدهی به سانترفیوژها در فردو می باشد. امری که بلافاصله با واکنش شدید اروپایی ها و آمریکا مواجه گردید. بهروز کمالوندی امروز شنبه و پس از بازدید خبرنگاران از مجتمع غنی‌سازی شهید علیمحمدی (فردو) در نشست خبری گفت: در گام چهارم بنا به دستور رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی امنیت دستور داده شد به ۱۰۴۴ سانتریفیوژ مستقر در فردو گازدهی شود.این ماشین‌ها فعالند و محصول داده‌اند و محصولات نمونه‌گیری شده و از آژانس خواسته شده بیاید و اندازه‌گیری کند. پیش بینی ما این است که بازرسان فردا اینجا باشند، نمونه‌ها را تایید و راستی آزمایی کنند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: از ۱۸ اردیبهشت چهار گام در کاهش تعهدات برداشته است و این علیرغم فرصت یکساله ایران به طرف مقابل برای انجام اقدامات‌شان بوده است.
وی با اشاره به عدم اجرایی شدن اینسکتس و spv اظهارداشت: گام اول کاهش تعهدات ایران درباره ذخایر اورانیوم غنی‌سازی و آب سنگین بود که ما از آن، عبور کردیم. در گام دوم از سقف غنی سازی ۳.۶۷ درصد عبور کردیم و اعلام کردیم میزان غنی‌سازی افزایش دادیم.
کمالوندی با بیان اینکه این اقدامات بنا به تصمیمات شورای عالی امنیت ملی است، اضافه کرد: در مورد غنی‌سازی اراک اعلام کردیم اگر طرف مقابل اقدامات فوری انجام دهد، به راکتور قبلی برمی‌گردیم. طرف مقابل هرچند تلاش‌هایی کردند اما هر از چندگاهی تحت فشار آمریکا قرار می‌گیرند. سخنگوی سازمان انرژی اتمی یادآورشد: در گام سوم بندهای ۳۲ تا ۴۳ در مورد تحقیق و توسعه کنار گذاشته شد. وقتی طرف مقابل وظایف خود را انجام نداد تلاش کردیم توسعه ماشین‌های پیشرفته را در دستورکار قرار دهیم و گفتیم از پسماند هسته‌ای هم استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه در حال حاضر بر روی ۱۵ ماشین (سانتریفیوژ) کار می‌کنیم، اظهارداشت: گام چهارم از ۱۵ آبان بنا به دستور رئیس‌جمهور به سازمان انرژی اتمی اجرایی شد و با وجود متخصصان و دانشمندان ورزیده‌ای که در سایت‌های ما فعالند، این اقدامات در کمتر از یک روز انجام شد.
کمالوندی افزود: در فردو مواد هسته‌ای وجود نداشت و قرار بود براساس برجام مواد هسته‌ای در فردو نباشد. ۱۱ سال از اتمام این تاخیر مانده بود اما از چند روز قبل دو تن uf۶ به فردو منتقل شد که این دو تن از پسماندها بود که خود دارای پیام است. سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: غنی‌سازی از اینها از مواد طبیعی سخت‌تر و بهتر است. ما اکنون ۲۵ تن پسماند داریم که دو تن از آن از نطنز به فردو آورده شد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در بخش دیگری از این نشست با بیان این که پایدارسازی و آنالیز مواد تولید شده مراحل بعدی هستند،گفت: ما در گام چهارم، از بند ۴۴ عبور کردیم. در این فردو به یک مرکز پیشرفته باید تبدیل می‌شد. در این چارچوب مرکز ملی خلاء در این مرکز ایجاد و ایزوتوپ‌های پایدار را در اینجا دنبال کردیم.
وی خاطرنشان کرد: فردو دو بال دارد که در یک بال آن، ماشین‌ها جمع‌آوری شدند که در صورت استقرار ماشین‌های جدید از سانتریفیوژهای نسل جدید استفا ه می‌کنیم.
به گفته کمالوندی دو آبشار از ۱۰۴۴ ماشین که ۱۴۴ تایی هستند قرار نیست گازدهی شوند این ها مختص به ایزوتوپ‌های پایدار هستند که در آن از تکنولوژی پیشرفته غیرسانتریفیوژی استفاده می‌شود. خوشبختانه در جداسازی مواد سبک در جایگاهی خوبی در جهان برخودار هستیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی اظهارداشت: اکنون ظرفیت غنی‌سازی ما با نسل‌های جدید ۸۶۰۰ سو است که با اضافه شدن فردو این ظرفیت به ۹۵۰۰ سو می‌رسد زمان از این به بعد به سود ماست و هم ماشین‌های ما پیشرفته‌تر می‌شود و هم میزان ذخایر ما افزایش می‌یابد.
کمالوندی گفت: ما قصد عبور از تعهدات‌مان را نداشتیم و آنها را رعایت می‌کردیم اما به دلیل عدم تعادل میان تکالیف و حقوق و داده‌ها و گرفته‌ها که تصمیم گرفتیم از تعهدات‌مان کم کنیم تا این توازن برخودار شود. امیدواریم به کاهش دیگری نیاز نباشد و طرف مقابل اقدامات و تعهداتش را انجام دهد.
وی اضافه کرد: آنچه مربوط به سازمان انرژی این بوده که تعهدات ما مشکل‌زا نباشد و خدشه‌ای به صنعت هسته‌ای وارد نشود. با این نگاه وارد مذاکرات شدیم و تصمیم عدم خدشه به آن بود و امروز هم مشاهده می‌کنید به سرعت برگشتیم و صنعت هسته‌ای شاداب است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: فردا بتن‌ریزی را برای نیروگاه دوم بوشهر داریم که حداقل دو سال وقت می‌برد. این پیام خوبی به دنیل منعکس می‌کند و آن، این است که علیرغم فشار آمریکا و تحریم‌هایی که شد - حتی نظام ایمنی را هم تحریم کردند - کار می‌کنیم که تا ۱۴۰۴ به مدار وارد می‌شود و بعد از آن، نیروگاه سوم شروع می‌شود.
کمالوندی در بخش دیگری از این نشست گفت: در چند روز اخیر اتفاقاتی در مورد یک بازرس رخ داد که مجبور شدیم او را به نطنز راه ندهیم و اعتبارنامه وی را لغو کنیم. در هنگام ورود، آلارم هشدار داد که نشان از آغشته بودن به مواد یا همراه بودن مواد با وی بود. گزارش آن از طریق غریب آبادی ارایه شد و فکر می‌کنیم همه به غیر از آمریکا و رژیم صهیونیستی و چتد کشور دیگر قانع شدند. گفته ایم اگر لازم شد مدارک لازم و حتی فیلم آن را ارائه خواهیم کرد.