به گزارش راهبرد معاصر؛ قرارداد تشکیل اولیه اتحادیه اقتصادی اوراسیا در ۲۹ مه ۲۰۱۴ میان کشورهای روسیه، بلاروس و قزاقستان منعقد و جایگزین اتحادیه گمرکی اوراسیا شد و سپس کشورهای ارمنستان و قرقیزستان نیز به عضویت آن در آمدند.
این اتحادیه کار خود را به طور رسمی از اول ژانویه ۲۰۱۵ آغاز کرد. کشورهای عضو اورآسیا هم اکنون ۲۰ میلیون کیلومترمربع مساحت و بیش از ۱۸۳ میلیون نفر جمعیت دارند که ۵.۲ درصد جمعیت جهان است. در روز اجرای این توافقنامه ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه اعلام کرد: امروز ما یک مرکز رشد اقتصادی قدرتمند و جذاب ایجاد کرده‌ایم، یک بازار منطقه‌ای که بیش از ۱۸۰ میلیون نفر را به هم مرتبط می‌کند.
درباره اهداف این اتحادیه اقتصادی می‌توان به تسهیل تجارت، ایجاد بازار مشترک در حوزه کشورهای مستقل هم سود عضو، حذف تدریجی قوانین گمرکی در داخل اتحادیه، برقراری تعرفه خارجی مشترک در میان کشورهای عضو و هماهنگ سازی تشریفات گمرکی اشاره کرد.
حسن روحانی پس از پایان اجلاس اخیر سران اتحادیه اوراسیا، اعلام کرد که موافقتنامه ترتیبات تجارت ترجیحی بین ایران و اتحادیه اوراسیا از 5 آبان امسال اجرایی می‌شود؛ بر این اساس ایران باید ظرف سه سال عضو اتحادیه اوراسیا شود.
تجارت ترجیحی ایران با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا از 5 آبان کلید خورده و رسما از 25 آبان فرایند عملیاتی برای پیوستن ایران به این اتحادیه آغاز شده است.
رضا اردکانیان وزیر نیرو کشورمان روز یکشنبه در همایش تجارت با اوراسیا گفت: ایران و اوراسیا بعد از چندین سال مذاکره در اردیبهشت ۹۷ موفق به امضای قرارداد موقت آزاد تجاری شدند و در صدد هستیم بعد از سه سال اجرای آزمایشی به قراداد تجارت آزاد تبدیل شود.
وی ادامه داد: دوره سه ساله پیش رو از بعد اجرا و نتایج، اهمیت فراوان دارد. متولیان اجرای این موافقتنامه از سوی طرفین باید در تعامل نزدیک با یکدیگر، تلاش در حسن اجرای موافقت نامه داشته باشند و از هم اکنون مقدمات لازم برای گسترش مذاکرات برای تجارت آزاد را که از سال آینده آغاز می شود، فراهم کنند.
وزیر نیرو با تاکید بر لزوم رفع موانع اجرای موافقتنامه اوراسیا خاطرنشان کرد: این موافقتنامه در صورت اجرای جدی و صحیح، زمینه را برای بسط مناسبات اقتصادی و توسعه مبادلات تجاری ایران و کشورهای عضو اتحادیه فراهم کرده و به توسعه اقتصادی این کشورهای منجر خواهد شد.
وی همگرایی اقتصادی به خصوص با کشورهای همسایه را جزو اولویت‌های سیاست خارجی ایران برشمرد و گفت: می‌توان شکل‌گیری بلوک جدید اقتصادی در قالب اتحادیه اقتصادی اوراسیا را به فال نیک گرفت، چرا که شکل‌گیری این اتحادیه نمونه خوبی از همکاری منطقه‌ای و سیاست منطقه‌گرایی در دهه اخیر بوده و امید است صلح و آرامش بیشتری در منطقه به ارمغان آورد.
اردکانیان معتقد است اتحادیه اقتصادی اورسیا، آسیب‌پذیری کشورهای منطقه در قبال تحولات مختلف اقتصادی جهان و شوک‌های آن را کاهش می‌دهد و با توسعه کمی و کیفی و گسترش جغرافیای آن، می‌توان بازار بزرگی در منطقه ایجاد کرد.
وی با بیان اینکه منطقه‌گرایی اقتصادی جایگزین مناسب و مکمل اقتصادی کشورهای منطقه به خصوص کشورهای همسایه است، افزود: سیاست اصولی ایران نیز بر توسعه روابط و همکاری با کشورهای همسایه استوار بوده است. در همین چارچوب، از امضای موافقتنامه موقت تجارت آزاد با اتحادیه اوراسیا و بسط مناسبات اقتصادی با پنج کشور اتحادیه استقبال کرده و آن را زمینه مناسبی برای افزایش حجم مبادلات تجاری طرفین می‌داند.
وزیر نیرو خاطرنشان کرد: ایران به عنوان یکی از کشورهای مهم خاورمیانه و دارای مزیت همسایگی با کشورهای آسیای میانه و قفقاز، تواند منافع این دسته از کشورهای را پیوند داده و خود نیز از منافع آن بهره‌مند شود.
افزایش مبادلات ایران و اوراسیا به ۳۰ میلیارد دلار
حسین مدرس خیابانی قائم مقام وزیر صمت در امور بازرگانی در همایش اوراسیا با بیان اینکه اهمیت اوراسیا و جایگاه آن در منطقه به گونه‌ای است که در سال ۲۰۱۱ جلسه پیوستن به این توافقنامه آغاز شد، اظهار کرد: جمعیت ۱۸۰میلیونی این اتحادیه و سهم اوراسیا در تولید نفت و انرژی از شکل گیری قطب بزرگ اقتصادی نوید می‌دهد.
وی گفت: اراده دو طرف بر اجرای کامل توافق است تا طی سه سال به اجرای کامل توافق برسیم.
مدرس خیابانی با بیان اینکه سطح مبادلات ایران و اوراسیا می‌تواند به ۳۰میلیارد دلار برسد، افزود: هم اکنون از تجارت ۹۰۰ میلیارد دلاری اوراسیا سهم ایران ۲.۶ میلیارد دلار یا به عبارتی ۳.۲ درصد است.