مواضعی که آیت الله سیستانی تا به امروز در رابطه با انتخابات اتخاذ کرده اند
همانگونه که در تحلیل "هدف آیت الله سیستانی از راهبرد بی طرفی مثبت در قبال ایران چیست؟" بیان شد، مرجعیت عراق اصولا برای کسب اجماع در جامعه چندپاره و متشتت این کشور، می کوشد تا بیش از حد به هیچ گروهی نزدیک نشود. البته آیت الله سیستانی با پیروی از این سیاست، تا حد زیادی به هدف خود رسیده و از همین رو، تصمیم های وی، در بسیاری از پرونده ها، برای کردها، سنی ها و شیعیان، فصل الخطاب بوده است.
در مورد انتخابات پیش رو هم آیت الله سیستانی، مشی مشابهی
را دنبال کرده با این تفاوت که، به نحوی تقریبا نامحسوس، تلاش داشته از طیف نوری
مالکی فاصله بگیرد. سیگنال های نامحسوس آیت الله سیستانی در پیام های معدودش
پیرامون انتخابات، با استقبال گسترده محور ریاض مواجه شد زیرا، اکنون این محور،
متوجه محبوبیت بالای ائتلاف فتح، جبهه سیاسی نزدیک به ایران، شده و در صدد است از
تمامی ابزارها برای کاستن از شمار کرسی
هایی که به این ائتلاف یا ائتلاف های نزدیک به آن می رسد، پیشگیری کند.
یکی از مواضعی که آیت الله سیستانی در رابطه با انتخابات عراق اخیرا اعلام کرد و شدیدا مورد سوء استفاده رسانه های ضد ایرانی منطقه قرار گرفت، اعلام شعار "آزموده را آزمودن خطاست" بود. رسانه های نزدیک به سعودی، از الشرق الاوسط گرفته تا العربیه، پوشش گسترده ای از این شعار دادند و تحلیل های بسیاری بر روی آن نوشتند. محور ریاض و جبهه های داخلی ضد ایرانی عراق، منظور مرجعیت عراق از واژه "آزموده" را مستقیما، نوری مالکی و هادی عامری دانستند. زمانی که در بیانیه دیگری از آیت الله، این شعار دوباره تکرار شد، باز هم مخالفان متحدان ایران در عراق، ائتلاف فتح و دولت قانون را منظور مرجعیت دانستند. حال آن که دقت در این شعار، می تواند بسیاری از جوانب عمدا مبهم آیت الله سیستانی را روشن سازد.
در میان بازیگران مطرح انتخابات عراق، طیف نزدیک به العامری، کمتر از دیگران آزموده شده است. نوری مالکی نزدیک به 7 سال نخست وزیری را در پرونده دارد و حیدرالعبادی 4 سال؛ در حالیکه هادی العامری در کسوت نخست وزیری هرگز آزموده نشده و همچنین، در بالاترین سمت خود که همان وزارت عمران عراق بوده، تنها نزدیک به 3 سال فعالیت داشته است. بنابراین، هنگام مطرح شدن "آزموده را آزمودن خطاست"، انگشت سوء ظن پیش از هادی عامری باید به سوی نوری مالکی و بعد العبادی برود.
نکات مهم آخرین بیانیه آیت الله سیستانی در خصوص انتخابات
جمعه گذشته اما، مهدی کربلائی، نماینده آیت الله سیستانی در کربلا، در خطبه های نماز، بیانیه ای جدید از ایشان قرائت کرد که حاوی نکات ظریفی بود. البته رسانه های ضد ایرانی عراق و منطقه، باز هم با تفسیر به رای عبارات این بیانیه، کوشیدند، مرجعیت عراق را ضد ائتلاف فتح نشان دهند. اما برای فهم پیام های نهفته در این بیانیه نیاز است تا مداقه بیشتری در آن بنماییم چراکه این آخرین بیانیه برای انتخابات است و در واقع، تیر آخر مرجعیت برای پیشبرد عراق به سویی است که صلاح می داند. در ادامه به برخی از مهم ترین این نکات اشاره می کنیم.
نکته اول لزوم پرهیز از قوم و مذهب گرایی و توجه به بازسازی عراق بوده است. این مسئله که از سوی رسانه های ضد ایرانی با این قصد پوشش داده می شد که نشان دهد، روی سخن آیت الله به ایران و متحدان عراقی اش است زیرا آن ها، "مدافعان شیعه" هستند و تعلقی به همه قشرهای عراق ندارند. موشکافی تشکیلات تحت نظر هادی عامری، سپاه بدر، و حشدالشعبی، نشان می دهد که چنین اتهامی قابل انتساب به ائتلاف فتح نیست. در این ائتلاف، گروه های سنی و کرد حضور دارند همانطور که در سپاه بدر و حشدالشعبی هم گروه های غیر شیعی حضور داشته و دارند.
نکته دوم، موضع مرجعیت عراق در رابطه با کاندیداهای حاضر در صحنه بوده است. در این مورد، رسانه های نزدیک به ریاض، قسمت مهمی از بیانیه آیت الله سیستانی را پوشش ندادند. این رسانه ها بند "از هیچ کاندیدایی حمایت نمی کنم" را به صورت گسترده ای پوشش دادند حال آن که ایشان، پیش از این عبارت، آورده اند "با همه کاندیدا ها هستم". این در واقع نوعی موضع سیاسی کاملا دو پهلوست تا گرایش مرجعیت به هیچ سویی آشکار نشود. در این موضع گیری، سخنانی سلبی و ایجابی رانده شده و به هیچ عنوان نمی شود، آن را دلالت بر ضدیت مرجعیت علیه طیف خاصی دانست.
نکته سوم در پرهیز از رای دادن به "بی کفایت ها" و "فاسدان"، چه« آنان که از قدیم در راس امور بوده اند» و چه «آن ها که جدید هستند» نهفته است. در مورد عبارت بی کفایت ها، نمی توان گفت که چه ائتلافی در این مورد می تواند بیش از سایرین مورد نظر بوده باشد چراکه پرونده تمام ائتلاف ها، شامل نصر و فتح و قانون، همگی دارای اتهام "بی کفایتی" است. اما صحبت از فساد، تا حد زیادی افکار عمومی را متوجه ائتلاف قانون می کند زیرا، این ائتلاف، بیش از سایر ائتلاف ها متهم به فساد است.
نکته چهارم، در عبارت "سرسپردگی به خارج" است. در محافل عمومی عراق، اکنون تقریبا هیچ طیفی نیست که وابسته به یک قدرت خارجی دانسته نشود. فتح و قانون را به ایران، نصر را به امریکا و عربستان نسبت می دهند. البته، در این میان، تمامی این طیف ها، سابقه اقداماتی که نشان از استقلال عمل آن ها از دولت های حامی در بیرون داشته باشد، داشته اند ولی نکته مهم در این است که، حتی اگر این عبارت در مذمت دخالت ایران در عراق باشد، به همان اندازه، دخالت های عربستان وامریکا را هم نفی می کند.البته، نگاه به پیشینه رفتاری آیت الله سیستانی در برخورد با دولتمردان خارجی روشنگر نزدیکی ایشان به ایران است. مرجعیت عراق هرگز مقام های امریکایی را به حضور نپذیرفته؛ درخواست دیدار ولیعهد سعودی را هم چنان قویا رد کرده که سفر بن سلمان به کلی لغو شده ولی ملاقات های متعددی با مسئولین ایرانی شامل رئیس مجلس و وزیر خارجه این کشور داشته است. برآیند چنین گام هایی، ما را به این نتیجه رهنمون می سازد که حساسیت در عبارت "سرسپردگی به خارج" بیشتر متوجه عربستان و امریکا بوده تا ایران.
نکته پنجم معرفی انبیا به عنوان "رهبران واقعی اصلاح" است. امروزه، دولت العبادی و ائتلاف نصر سردمدار شعار "اصلاح" هستند و شاید این عبارت های آیت الله سیستانی، کنایه ای به دولت فعلی عراق باشد تا خود را قهرمان اصلاحات معرفی نکند.
نکته ششم که شاید بتوان آن را مهم ترین نکته دانست، در این عبارت خفته است:« نباید در دام کسانی افتاد که پیش از این تجربه حضور آنان در رأس امور را داریم». این عبارت همراستا با شعار "آزموده را آزمودن خطاست" قرار گرفته با این تفاوت که صراحت بیشتری دارد. در واقع آیت الله سیستانی با چنین سخنی که در بندهای پایانی بیانیه آمده، نشان داد که از طیف هایی که تا به امروز روی کار آمده اند راضی نیست. نه طیف مالکی و نه طیف العبادی. هرچند نمی شود به قطعیت نتیجه گرفت ولی با توجه به این که تنها گزینه جدی پس از مالکی و العبادی، عامری است، شاید بتوان گفت که در این جا، آیت الله سیستانی، تلویحا ائتلاف فتح را تائید کرده اند.