به گزارش راهبرد معاصر؛ استان راهبردی ادلب که در شمال غرب سوریه واقع شده و در سال های جنگ داخلی سوریه همواره جزء مهمترین مناطق مورد توجه تروریست ها بوده است، به دلیل درگیری های موجود بین ارتش سوریه و تروریست های وابسته به ترکیه برای در اختیار گرفتن آن همچنان در صدر اخبار بین المللی قرار دارد. از جمله ویژگی های این استان که موجب ورود مستقیم ارتش ترکیه به نبردهای آن و حمایت تمام عیار از تروریست های سوری شده می توان به دارا بودن 130 کیلومتر مرز مشترک با استان «حتای» ترکیه یاد کرد. علاوه بر این، استان تاریخی ادلب از شرق با شهر حلب، در شمال شرق با شهر عفرین، در جنوب با استان حما و در شمال غرب با استان لاذقیه همسایه است.
از دیگر موارد اهمیت استان ادلب می توان عبور بزرگراه «ام5» اشاره کرد که ترکیه، سوریه و اردن را به یک دیگر وصل می کند. همچنین همسایگی با «لاذفیه» که «پایگاه هوایی الحمیمیم» روسیه در آن قرار دارد، بر اهمین استراتژیکی این شهر می افزاید.
پس از آغاز جنگ داخلی در سوریه از سال 1389 (2011)، شهر ادلب فرار و نشیب های زیادی را به خود دیده است. مدتی پس از شروع جنگ داخلی سوریه، مخالفان بشار اسد، ادلب را به کنترل خود در آورند. اما ارتش سوریه نهایتا توانست در 24 اسفند 1390، ادلب را از کنترل مخالفان خارج کرد. در تاریخ نهم فروردین ماه سال 1394 این شهر مجدد به تصرف تروریست های وابسته به «جیش الفتح» در آمد و نیروهای ارتش به سمت پادگان مسطومه و جسر الشغور و اریحا عقب‌نشینی کردند.پس از درگیری های فراوان در طول سال های پس از آن درگیری ها زیادی بر سر تصاحب این منطقه وجود داشت تا اینکه نهایتا گروه تروریستی تحریر الشام در اول مرداد 1396، نیروهای احرار الشام را از ادلب بیرون راند و کل شهر را به تصرف خود درآورد.
بر اساس توافقنامه آستانه که در آبان سال 1396 انجام شد، ترکیه برای ایجاد نقاط نظارتی آتش‌بس در محدوده «مناطق کاهش تنش ادلب» شروع به اعزام نیرو به ادلب نمود. در ادامه ترکیه ۱۲ پست دیده‌بانی خود در ادلب مستقر کرد. این کشور در سال جاری نیز در شرق و غرب فرات عملیات هایی انجام داد و همچنین حدود صد کیلومتر از خاک سوریه در رأس العین و تل ابیض را تصرف کرد که در ادامه مناطق امنی نیز در آنجا تشکیل شد.
البته نقطه عطف دخالت ترکیه در سوریه به مهر ماه سال جاری باز می گردد؛ در پی اعلام تصمیم واشنگتن مبنی بر خارج کردن نیروهای آمریکایی مستقر در سوریه، رجب طیب اردوغان -رئیس جمهوری ترکیه- در ۱۷ مهر از آغاز حمله ارتش کشورش به خاک سوریه تحت نام «عملیات چشمه صلح» خبر داد. اردوغان در پیامی مدعی شد: «نیروهای مسلح ترکیه به همراه ارتش آزاد، عملیات چشمه صلح را علیه تروریست‌های پ.ک.ک / ی.پ.گ (حزب کارگران کردستان و یگان‌های مدافع خلق) و داعش در شمال سوریه آغاز کردند. ماموریت ما ممانعت از ایجاد گذرگاه تروریستی در طول مرزهای جنوبی خود است. یکی از اهداف این عملیات بازگرداندن صلح به مناطق شرقی فرات و شمال سوریه است. عملیات چشمه صلح تهدیدات ترورسیتی علیه ترکیه را خنثی کرده و یک منطقه امن را در منطقه ایجاد می‌کند و روند بازگشت پناهندگان سوری را به خانه خود تسهیل می‌کند. ما تمامیت ارضی سوریه را حفظ کرده و تنها جوامع محلی را از چنگ تروریست‌ها رها می‌کنیم».
بر اساس توافق های صورت گرفت در طی نشست‌های متعدد موسوم به «آستانه»، ترکیه متعهد شده بود که میانجی گروه‌های تروریستی و دولت سوریه باشد؛ این توافقات از ترکیه خواسته بود تا ضمن مذاکره با تروریست ها آنها را متقاعد کند تا سلاح خود را بر زمین بگذارند. درمقابل، وعده داده شده بود که آن گروه ها نیز مشمول عفو عمومی شده و در آینده سیاسی این کشور سهم داشته باشند. هرچند که ترکیه ضمن نقض عهدهای خود در توافق آستانه، در همکاری آشکار با تروریست ها و تجهیز آنان اقدام به تداوم اشغالگری خاک سوریه نموده و در مقابل حملات سوریه از تروریست ها حمایت کرد؛ اقدامی که ضمن بی نتیجه کردن مذاکرات و تلاش ها صورت گرفته، درگیری ها را تشدید نمود.
در واقع تلاش های مغرضانه ترکیه در حالی صورت پذیرفت که ارتش سوریه آمادگی داشت در عملیاتی گسترده، ضمن پاکسازی ادلب از وجود تروریست ها، تکلیف این منطقه را یک بار برای همیشه روشن نماید. اما رئیس‌جمهور ترکیه درخواست کرد تا مهلتی به این کشور داده شود تا از طریق مذاکره با گروه های معارض حاضر در ادلب، آنها را برای تحویل دادن سلاح های خود آماده کند و از یک درگیری تمام عیار جلوگیری نماید؛ استدلال ترکیه این بود که با این روش می تواند مانع کشته مردم عادی و افزایش ویرانی‌های شهر گردد.
هر چند که گذشت زمان نشان داد که ترکیه یا این اقدام قصد زمان خریدن برای تروریست ها و تجهیز آنان را داشت. هر چند که با آغاز مجدد عملیات ارتش سوریه در آزادسازی استان ادلب، تنش‌ها میان ترکیه و روسیه از یک طرف و دولت آنکارا و دمشق از سوی دیگر شدت گرفت. بدیهی است که ترکیه به راحتی دست از حمایت شبه نظامیان همپیمان خود در شمال غرب سوریه بر نمی دارد و از همین رو از هیچ اقدامی در راستای کارشکنی برای ایجاد آرامش در منطقه مضایقه نمی کند.
پس از موفقیت دولت سوریه در آزاد سازی حلب و اعلام آمادگی برای آزاد سازی استان ادلب در هفته های اخیر، درگیری های شدید بین نیروهای ارتش این کشور با تروریست های مورد حمایت ترکیه به وقوع پیوست. تروریست ها نیز که در هفته های اخیر شکست های سنگینی متحمل شدند، تمام تمرکز خود را بر کشاندن جبهه نبرد به استان های «ادلب»، «حمص» و «الرقه» قرار دادند. عملیات آزادسازی ادلب برای ارتش سوریه از آن جهت بود که بدون تسلط کامل بر این استان استراتژیک و خارج کردن استان «الرقه» از کنترل تکفیری ها، حفظ حلب با دشواری هایی مواجه خواهد بود. در واقع، تسلط کامل بر استان های ادلب و الرقه و همچنین شهر باستانی تدمر به نوعی مکمل دستاورد بسیار ارزشمند محور مقاومت در شهر حلب محسوب می شود.
رجب طیب اردوغان نیز به منظور حمایت از تروریست های تحت امر این کشور، گفت که ترکیه مصمم است تا آخر ماه جاری میلادی، فوریه، ارتش سوریه را به پشت پاسگاه های دیدبانی ترکیه در استان ادلب سوریه برگراند. او همچنین به گروه های مسلح متحد با دولت سوریه هشدار داد که بهانه ای برای درگیری بیشتر بین سوریه و ترکیه ایجاد نکنند. عملیات نظامی ارتش سوریه در ادلب که از دی ماه سال جاری و با حمایت روسیه آغاز شده از جمله منجر به کشته شدن پنج سرباز ترک شده است. ترکیه در واکنش به کشته شدن نیروهای خود، اعلام کرد که حداقل ۱۰۱ سرباز سوری توسط نیروهای ترکیه کشته شده اند.
نیروهای سوری چندی پیش موفق شدند بر حومه شمالی استان لاذقیه تسلط یافته و کنترل کامل تمامی نقاط واقع در این مناطق را به دست بگیرند. از همین روی، در حال حاضر نظامیان ارتش سوریه ابتکار عمل در حومه شمالی لاذقیه را که هم‌مرز با ادلب است، به دست گرفته اند. طبق آخرین اخبار، صفوف تروریست های تکفیری «جبهه النصره» در حومه شمالی استان لاذقیه به شدت درهم شکسته است.
از طرف دیگر، ارتش سوریه تاکنون موفق به قطع تمامی خطوط امدادرسانی به تروریست های تکفیری از ترکیه به حومه غربی استان ادلب شده است. در همین حال، بسیاری از روستاها و مناطق مشرف بر «جسر الشغور» در حومه غربی ادلب به تسلط کامل ارتش سوریه درآمده اند. به نظر می رسد ارتش سوریه قصد دارد از همان شیوه باز پس گیری حلب در ادلب هم استفاده نماید.
طبق آخرین اخبار، ارتش سوریه روز دوشنبه هفته جاری موفق شد کنترل تعدادی از روستاهای حومه جنوبی ادلب را در دست بگیرد. بر اساس این اخبار، نیروهای ارتش سوریه موفق شدند روستاهای «معره حرمه»، «معرزیتا» و «جبالا» در حومه ادلب را تحت کنترل خود دربیاورند. ارتش سوریه همچنین توانسته پنج روستای «الشیخ مصطفی»، «النقیر»، «کفر سجنه»، «ارینبه» و «سطوح الدیر» را تحت کنترل خود درآورد. علاوه بر این، روز یکشنبه نیز دو روستای «الشیخ دامس» و «حنتوتین» در جنوب غرب و شمال غرب معره النعمان در جنوب ادلب توسط نیروهای ارتش سوریه از تروریست ها باز پس گرفته شد.
موفقیت های ارتش سوریه در این مناطق در شرایطی افزایش یافته که طبق توافق صورت گرفته در تاریخ ۱۹ دی ماه میان «ولادیمیر پوتین» و «رجب طیب اردوغان»، قرار بود در منطقه ادلب آتش بس اعلام شود؛ اما این آتش بس دو روز بعد با حملات تروریست‌ها نقض شد.
لازم به ذکر است که دیدار مقامات ترکیه و روسیه و تماس های تلفنی رجب طیب اردوغان و ولادیمیر پوتین در خصوص منطقه ادلب ادامه دارد. استان ادلب ۱۱ درصد از خاک سوریه را تشکیل می دهد و نیروهای سوری در ماه های اخیر بخش های زیادی از آن را آزاد کرده اند.