به گزارش راهبرد معاصر؛ ابتدای امسال بود که افزایش قیمت ارز، مسکن و همچنین خودرو را داشتیم . نزدیک به سه سالی است که هر دو ماهی بازار خودرو دچار التهاب و تنش می شود که ریشه آن به دلالانی برمی گردد که هنوز مشخص نیست از کجا شارژ می شوند و با این اقدام می خواهند چه اتفاقی در بازار خودرو بیفتد. خیلی ها براین باور هستند که صنعت خودروسازی باید خصوصی باشد و دولت نباید دخالتی در این باره داشته باشد ولی شاهد هستیم دولت با ورودش در این عرضه تحولاتی نامنظمی را بوجود اورده است. باتوجه به افزایش نجومی دلار، قیمت خودرو نیز افزایش پیدا کرده است که در این باره ابوالفضل خلخالی عضو هیات علمی گروه مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت می گوید: دلیل اصلی گرانی این است که عرضه و تقاضا باید در نقطه ای تعادلی قرار بگیرند تا قیمت ترمیم شود. اگر عرضه از تقاضا پایین تر باشد همین چالش ها را بوجود می آورد. مساله اصلی سرگردان بودن نقدینگی در بازار پولی و مالی کشور است که به دنبال سرمایه گذاری می گردد. این نقدینگی به تقاضایی کاذب در بازار خودرو تبدیل می شود و در نتیجه تقاضای کاذب بزرگ و عرضه ای کم داریم. راهکار، افزایش عرضه و حذف تقاضای کاذب از بازار است.
ابوالفضل خلخالی کارشناس بازار خودرو و عضو هیات علمی گروه مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت درباره پیش فروش در بازار خودرو گفت: این مساله می تواند به عنوان راهکاری کوتاه مدت و موثر باشد. در چند روز گذشته نیز تاثیر ان دیده شد و توانست قیمت خودرو را کنترل کند. اما ما باید برای راهکاری بلند مدت به فکر عرضه باشیم و موانع تولید را رفع کنیم تا بتوانیم عرضه را در بازار افزایش بدهیم. طرح فعلی می تواند برای مدتی کوتاه اجرایی شود ولی چندان اصولی نیست ولی برای ایفای نقشی کنترلی و کوتاه مدت مناسب بود.
وی در پاسخ به این سوال دلیل اصلی تنش های اخیر در بازار خودرو چیست و این وضعیت به چه صورتی مدیریت خواهد شد؟ تصریح کرد: دلیل اصلی این است که عرضه و تقاضا باید در نقطه ای تعادلی قرار بگیرند تا قیمت ترمیم شود. اگر عرضه از تقاضا پایین تر باشد همین چالش ها را بوجود می آورد. مساله اصلی سرگردان بودن نقدینگی در بازار پولی و مالی کشور است که به دنبال سرمایه گذاری می گردد. این نقدینگی به تقاضایی کاذب در بازار خودرو تبدیل می شود و در نتیجه تقاضای کاذب بزرگ و عرضه ای کم داریم. راهکار افزایش عرضه و حذف تقاضای کاذب از بازار است.
خلخالی ادامه داد: برای افزایش عرضه باید موانع تولید را بر طرف کنیم و امکان واردات مواد اولیه و قطعات را برای زنجیره تامین خودرو ساز فراهم کنیم به این منظور در ثبت سفارش برای واردات باید گزینه های انتقال ارز را فعال کنیم چون بانک مرکزی به قطعه سازان ارز نمی دهد و همین باعث می شود آنها موفق به واردات مواد اولیه مورد نیاز خود نشوند. در بحث تقاضا باید با تقاضاهای کاذبی که برای سرمایه گذاری وارد بازار شده اند با اعمال قوانین و اخذ مالیات بر درآمد مقابله کنیم.
این کارشناس تصریح کرد: کشور ما در خصوص ارز مشکلاتی دارد و این مساله بر کار صنعت خودروسازی تاثیر گذاشته است. قطعاتی قبلا وارد می شد و برای تولید آنها در داخل کشور برنامه ای وجود نداشت می باید از شرکت های دانش بنیان استفاده کرد و میزان وابستگی خودروسازی به خارج از کشور کم شود. متاسفانه در این راستا برنامه ای وجود نداشت و به کاهش عرضه انجامید. قبلا در صنعت خودرو بحثی وجود داشت به طور مثال سایت ثبت نام خودروساز در دوره ای هنگ می کرد و مردم موفق به ثبت نام نمی شدند بعدها مشخص شد این اتفاق بی دلیل رخ نداده بود و افرادی که دست اندر کار بودند برای سایت مشکل ایجاد می کردند و از این قبیل سودجویی اتفاق می افتاد.
عضو هیات علمی گروه مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت تاکید کرد: این مسائل همیشه در صنعت خودرو ما وجود دارد در حالیکه صنعت خودرو ایران صنعتی بی صاحب است و نه به بخش خصوصی تعلق دارد و نه دولتی است. در نتیجه هر کسی هر کاری خواسته کرده و همین منجر به ایجاد رانت و فساد شده است. همچنان امکان ایجاد چنین وضعیتی وجود دارد و افرادی می توانند با رانت و سودجویی و فساد درآمد بالایی از این بخش کسب کنند اما اخیرا با ورود قوه قضاییه امکان آن کم شد ولی تا وضعیت مالکیت خودروسازی کشور ما به شکل فعلی باشد همچنان امکان سودجویی وجود دارد.
وی در پاسخ به این پرسش، ایا دولت می تواند با سیاست گذاری های مشخصی قیمت بازار خودرو را برای مدتی طولانی ثابت نگه دارد؟ گفت: ما امروز امکان تولید بر اساس تقاضا را نداریم چون تقاضا حول و هوش 1500000 دستگاه خودرو است ولی ما سال گذشته تولیدی به میزان 850000 خودرو داشتیم. ما سال گذشته نیز از تقاضا عقب بودیم و این عدم توازن در عرضه و تقاضا امسال نیز وجود دارد.
خلخالی ادامه داد: باتوجه به وضعیت تورمی کشور نرخ ارز تحریم‌ها و مسائل انتقال ارزی که وجود دارد، متاسفانه شاهد ان خواهیم بود که ۴۰ درصد هم به قیمت‌ها اضافه می‌شد که می توان گفت واقعا فاجعه است که باز هم نمی توانیم مسائل را به خوبی مدیریت کنیم و این نقض بزرگ در دولت و مدیریت است. البته افزایش قیمت هم راه حل منطقی و درستی نیست بلکه در حقیقت باید ساختار مشکل دار خودروسازی ما به دلیل دولتی بودن و سایر مسائل اصلاح شود. که امیدواریم حل شود. در اکثر کشورهای بزرگ که تولید خودرو دارند با اصول و استراتژیک مشخص در بازار خودرو جلو می روند ولی در ایران اصلا این اصل رعایت نمی شود.