به گزارش راهبرد معاصر گزارش نظارتی مجلس از نوسانات بورس به زودی به صحن علنی می آید. طی چند هفته اخیر شاخص کل بازار سرمایه شاهد افت شدیدی بوده است که بسیاری از سهامداران این افت شدید را به تصمیمات خلق الساعه و نسنجیده مسئولان بورس و دولت نسبت می دهند. شاخص کل بورس در دو هفته اخیر یعنی از 20 مرداد تا 11 شهریور نزدیک 400 هزار واحد و معادل 23 درصد افت کرده است.
موضوع تحقیق و تحفص از بورس در دوره‌های قبلی مجلس شورای اسلامی مطرح شد اما به قانون تبدیل نشد. حالا مهدی طغیانی سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس گفته طی یکی دو هفته آینده گزارش نظارتی مفصلی از نوسانات بورس به صحن می‌آید، در این گزارش فرصت‌ها و تهدید‌های چند ماه اخیر یعنی از ابتدای سال 99 بررسی شده است.
وی عنوان کرد: فقط ریزش‌ها نیست که غیرطبیعی است، بلکه زمانی که شاخص بورس بالا می‌رفت هم از نظر ما غیرطبیعی بود و ما نگران بودیم، این روزها هم نگران بورس هستیم.
با احتساب ریزش‌های اخیر، از ابتدای سال جاری شاخص کل بازار سرمایه یک میلیون و 172 هزار واحد رشد کرده که اگر افت چند هفته گذشته رخ نمی‌داد میزان رشد این بازار به بیش از 1.5 میلیون واحد می‌رسید.
در این بین کارشناسان مختلف دلایلی مثل اظهار نظر مسئولان و به خصوص حواشی طرح گشایش اقتصادی را از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار روی عملکرد سهامداران بورسی عنوان شده است.
به عبارت دیگر بورس در 5.5 پنج ماه حدود 288 درصد رشد کرده و از سوی دیگر افت آن نیز پرسرعت بوده یعنی در سه هفته 23 درصد افت کرده است، یکی از نهادهای نظارتی بر عملکرد سازمان‌های اقتصادی مجلس شورای اسلامی است. آیا مجلس یازدهم برای نظارت بر عملکرد بورس برنامه‌ای دارد؟
موضوع تحقیق و تحفص از بورس در دوره‌های قبلی مجلس شورای اسلامی مطرح شد اما به قانون تبدیل نشد.
همایون دارابی درباره علت ریزش شاخص بورس در دو هفته اخیر گفت: همواره شاخص کل بورس بعد از رسیدن به رقم‌های با مقاومت روانی، دچار اصلاح می‌شد که این بار در شاخص دو میلیون واحد اصلاح و استراحت بازار رخ داد. هرچند که در ریزش دو هفته اخیر شاخص کل، میزان اصلاح قیمت‌ها بیش از زمان پیش بینی شده بود.
وی درباره علل این اتفاق گفت: یکی از اصلی‌ترین دلایل اصلاح قیمت‌ها، آزادسازی ۳۰ درصد دوم سهام عدالت بود.
کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: علت دیگر ریزش‌های اخیر در بازار سهام، اختلاف دو وزارت نفت و اقتصاد بر سر عرضه دارا دوم بود که به بازار شوک ایجاد کرد.
دارابی از دیگر دلایل تداوم اصلاح قیمت‌ها در بازار سهام طی روزهای گذشته را مصوبه هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار مبنی بر کاهش سطح اعتبار کارگزاری‌ها برای اعطای اعتبار به مشتریان بزرگ خود و همچنین مصوبه دیگر این سازمان مبنی بر کاهش سهم سهام در پرتفوی صندوق‌های با درآمد ثابت از ۱۰ به ۵ درصد دانست. این کاهش حجم سهام صندوق‌های مذکور می‌بایست تا شهریور اعمال می‌شد که در نتیجه این صندوق‌ها یا باید از ادامه خرید منصرف می‌شدند و یا اگر سهام مازاد بر ۵ درصد داشتند را عرضه می‌کردند. این دو اتفاق نیز فشار عرضه و اصلاح قیمت‌ها را تشدید کرد.
وی در خصوص پیش بینی ادامه روند بازار در روزهای پیش رو گفت: انتظار عمومی این است که اصلاح قیمت‌ها و استراحت بازار ادامه یافته و بازار وارد فاز سینوسی رشد و اصلاح شود.
وی تأکید کرد: این نوسان بازار طبیعی است و سهامداران باید از بروز رفتارهای هیجانی خودداری کنند.
کارشناس بازار سرمایه درباره علت عدم حمایت حقوقی‌ها از سهامداران حقیقی در زمان اصلاح قیمت سهام، اظهار داشت: این اتفاق می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد اولاً اینکه حقوقی‌ها نیز مانند حقیقی‌ها به دنبال شناسایی سود و نوسان گیری بازار هستند. همچنین بخشی از حقوقی‌های فعال در بازار، صندوق‌های با درآمد ثابت بودند که آنها نیز ملزم به کاهش سطح سهام موجود در سبد صندوق‌های خود به ۵ درصد شدند و نمی‌توانستند از حقیقی‌ها حمایت کنند. دلیل دیگر می‌توان به عدم همراهی حقوقی‌های وابسته به دولت اشاره کرد که علیرغم آنکه می‌بایست نقش حمایتی داشته باشند آنها نیز پی کسب سود از بازار بوده و از حمایت حقیقی‌ها خودداری کردند.
دارابی درباره نقش ناظر بازار و سیاست گذار بورس در جلوگیری از ریزش‌های سنگین در اصلاح قیمت‌ها، گفت: اگرچه باید منتظر بمانیم تا بازار جریان طبیعی خود را پیدا کند اما ناظر بازار و مدیر فعالیت‌های بازار نیز باید نقش رگولاتوری خود را در شرایط مختلف رشد و صعود و سقوط شاخص ایفا کند.
به گفته این کارشناس سرمایه اگرچه بازار سرمایه یک بازار دینامیک است و نمی‌توان با قوانین ثابت آن را اداره کرد و در نتیجه تغییر تصمیم‌های ناظر بازار و تعدد قوانین فی نفسه اقدام بدی نیست، اما تعدد تصمیم گیری های روزهای اخیر و غیرکارشناسی و بدون مطالعه بودن آنها از دیگر عوامل طولانی شدن اصلاح قیمت سهام در بازار سرمایه بود.
وی ادامه داد: به عنوان نمونه تغییر ۲۴ ساعته تصمیم سازمان بورس در خصوص دو زمانه شدن معاملات نشان می‌دهد که این تصمیم بدون کارشناسی بوده و تداوم روند کاهشی بازار سرمایه در حالی که روز قبل از آن بازار توانسته بود دوره اصلاح را پشت سر بگذارد، از نتایج این تصمیم گیری بوده است. هرچند که اختلال در هسته معاملات از دلایل دو زمانه شدن معاملات بورس عنوان شد.