به گزارش راهبرد معاصر؛ گرانی ارز، طلا، سکه، خودرو، مسکن و سایر کالاها و مواد غذایی براساس یک بستر علمی باید مورد تحلیل و ارزیابی قرار بگیرد تا به سرنخ مشکلاتی که در اقتصاد وجود دارد، اما خود را نشان نمی دهد، برسیم. با نگاه علمی به اقتصاد در می یابیم که موضوعات و عوامل مختلفی در تورم و گرانی ها به شدت تاثیرگذارند که یکی از ویژه ترین آنها وجود نقدینگی بالا در اقتصاد است. نقدینگی که از بازار مسکن به بازار ارز، طلا و ...منتقل شد، ضمن اینکه بازار سرمایه و مسائلی که در آن با افزایش های غیرطبیعی شاخص قیمت سهام به افزایش تورم در اقتصاد دامن زد.
در حالی که با وجود نقدینگی و بازار سرمایه شاهد به وجود آمدن پدیده پولی تورم هستیم، رکود تورمی هم به این مسائل شدت عمل بیشتری می دهد و تورم را بیش از پیش به اقتصاد تحمیل می کند. وقتی تورم و رکود اتفاق می‌افتد، یعنی اقتصاد در شرایط رکود تورمی قرار می گیرد ظرفیت خط تولید کاهش می یابد، لذا با توجه به نقدینگی و فزونی تقاضا بر عرضه در شرایطی که تولید بسیار ناچیز است تمام این مسائل خود به خود به تورم موجود می افزاید.
از طرف دیگر وقتی نوسان در بازار ارز وجود دارد یا بازار دارایی دچار نوسان می شود و تقاضا برای ارز افزایش می یابد، در حالی که عرضه ارز بسیار کم است، طبیعتا منجر به افزایش و نوسان قیمت و بالا رفتن تورم می شود، به این معنا که افزایش نرخ ارز به قیمت سایر کالاها و خدمات منتقل می شود.
از سوی دیگر بحران کرونا نیز بار مشکلات اقتصاد تحریمی ایران را افزایش داده و شرایط تورمی را به دلیل عدم اخذ مالیات از واحدهای اقتصادی و غیر فعال شدن صادرات غیر نفتی به شکل دلخواه بیشتر کرده است. قطعا هنگامی که اقتصاد با بحرانی شبیه کرونا روبه رو می شود، این بحران نتیجه خود را روی افزایش قیمت ها تخلیه می کند و منجر به شرایط تورمی می شود.
به دلیل بسته بودن کانال های مالی و روابط و تعامل اقتصادی با دنیا بر اثر تحریم ها، بعضی از تولیدکنندگان متضرر شدند، لذا عوامل مختلفی دست به دست هم دادند تا تورم را افزایش دهند. قطعا نمی توان از عامل موثر تحریم ها هم عبور کرد چرا که تحریم ها چه در شرایط کرونا و شرایط غیر کرونا مثل زمانی که نقدینگی در اقتصاد زیاد است و زمینه های هدایت نقدینگی به سمت تولید فراهم نشده، نمی توان نگران افزایش تورم نبود. همه آنچه به عنوان دلایل تورم معرفی شد هر کدام به جای خود می تواند بار روانی و انتظارات تورمی بیشتری را بر جامعه تحمیل کند.
به هر حال بانک مرکزی مدعی است برای بهبود وضعیت تلاش می کند تا هدف گذاری کاهش نرخ تورم مورد نظر خود را محقق کند، اما مشکلات زیادی در کنار بار روانی که به جامعه تحمیل شده، اقتصاد را به شدت درگیر کرده است، لذا در این شرایط سخت فقط می توانیم امیدوار باشیم که بانک مرکزی بتواند تورم را مدیریت کند.
مسلما تزریق ارز در شرایطی که کشور با کمبود جدی ارز مواجه است راهکاری برای کنترل نرخ ارز که یک متغیر تاثیر گذار بر نرخ تورم است، نیست، لذا رویکرد بانک مرکزی برای کاهش نرخ تورم باید جدای از تزریق ارز باشد چرا که تزریق ارز منجر به ایجاد پایه پول جدیدی در اقتصاد می شود که بار تورمی بیشتری را ایجاد می کند. اتخاذ روش ها و سیاست گذاری های دیگری مثل سیاست انضباط پولی و مالی از سوی بانک مرکزی تا حدودی می تواند منجر به کاهش التهابات تورمی ناشی از افزایش نرخ ارز در بازارها و کالاهای مختلف شود.