به گزارش راهبرد معاصر؛ اصلاحات ساختاری بودجه علی‌رغم گذشت حدود ۲ سال از دستور رهبری که بنا بود نقشه راه و برنامه کلی اصلاح ساختار بودجه با افق دوساله ۹۹ ــ۹۸ توسط دولت تنظیم و توسط مجلس به تصویب برسد، محقق نشد. در شرایط فعلی به‌دلیل تحریم ها، رقابت‌ناپذیری اقتصاد، عدم شفافیت بودجه شرکت‌های دولتی و... با مشکلات بسیاری روبه رو هستیم و لازم است که هرچه سریعتر اصلاح ساختار بودجه در کشور صورت پذیرد.
به نظر می‌رسد که مجلس قبل با وجود تمام الزامات و رهنمود‌ها گویی دقیقا نمی‌دانست که برای اصلاحات ساختاری در دخل و خرج کشور از کجا باید شروع کند.
مجلس یازدهم و دیوان محاسبات در دوره جدید، با برداشتن گام‌هایی منسجم و قاطع در صدد هستند دخل و خرج کشور را مطابق با فرمایش رهبر معظم انقلاب اصلاح کنند. اکنون نیز زمان زیادی تا تقدیم بودجه سال ۱۴۰۰ از سوی دولت به مجلس باقی نمانده و دو قوه مقننه و مجریه باید در کنار هم تکلیف هزینه کرد و درآمد‌های کشور را با متناسب با شرایط روز مشخص کرده و بودجه کشور را به شیوه‌ای صحیح ریل گذاری کنند.
اما همانطور که مشخص است اصلاح ساختار بودجه فرآیندی پیچیده و تخصصی بوده که کار یک روز و دو روز نیست، بلکه باید با درایت و دانش کافی به صورت تخصصی دخل و خرج را مورد واکاوی و اصلاح قرار داد با این حال نمایندگان مجلس از کار ننشسته اند و با برگزاری جلسات فشرده و مداوم سعی دارند تا حداقل قدری از اصلاحات ضروری دخل و خرج کشور را برای سال ۱۴۰۰به سرانجام برسانند.
حمیدرضا حاجی‌بابایی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس درباره اصلاح ساختار بودجه از سوی نمایندگان اظهار کرد: مجلس به دنبال اصلاح ساختاری است که شبکه‌ها را اصلاح کند، به عنوان مثال در جلسه اخیر مصوب کردیم که اگر یک شرکتی با دولت پیمان می‌بندد مستقیم از طریق خزانه‌داری کل کشور و بانک‌های عامل به آن شرکت اعتبار داده شود و پیمانکار می‌تواند آن اعتبار را که پول هم نیست خرج کند، البته باید در این روش شناسه وجود داشته باشد و بدون این شناسه هیچ اعتباری داده نمی‌شود.
نماینده مردم همدان در مجلس با تأکید بر اینکه مجلس با اصلاح ساختار بودجه به دنبال شفافیت در درآمد‌ها و مصارف است، بیان کرد: در آمد‌های مالیاتی و معافیت‌های آن باید شفاف شود و تعادلی در نظام مالیاتی کشور ایجاد شود.
رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با بیان اینکه فروش نفت در بودجه باید شفاف شود اضافه کرد: مجلس به دنبال شفاف کردن رابطه دولت با نفت است، باید درآمد‌های نفتی در بودجه به عدد و رقم تبدیل شود و از حالت تهاتر بیرون آید.
حاجی‌بابایی با اعلام اینکه با اصلاح ساختار بودجه مجلس کار بزرگی را آغاز کرده است، اظهار کرد: اصلاح ساختار بودجه برای بهبود شرایط اقتصادی کشور و مردم است، البته دولت در این راه کمک‌هایی به مجلس داشته است، اگرچه با کلان کار مخالف است.
وی با بیان اینکه دولت باید نهایت همکاری را با مجلس برای اصلاح ساختار بودجه داشته باشد، گفت: اصلاح ساختار بودجه در سال‌های گذشته همواره مورد توجه رهبر معظم انقلاب قرار داشته و توصیه‌هایی در این زمینه داشته اند که برای عمل به این فرمایشات، مجلس اصلاح ساختار بودجه را کلید زده است.
وی درباره وضعیت فروش نفت در بودجه سال ۱۴۰۰ بیان کرد: منتظر هستیم که دولت لایحه بودجه را تا ۱۵ آذر به مجلس ارائه کند تا مشخص شود که چه عدد و ارقامی را در نظر گرفته است.
رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با تأکید بر اینکه رابطه فروش نفت باید در بودجه مشخص شود، افزود: آنچه مجلس در قالب اصلاح ساختار بودجه شروع کرده است، این است که مشخص شود فروش نفت به پالایشگاه‌های دولتی چه میزان است؟ و درآمد‌ها و هزینه‌های مربوط به بخش نفت چگونه انجام میشود؟.
به نظر می‌رسد که مجلس و دولت برای انجام اصلاحات ساختاری بودجه کمی اختلاف نظر دارند و این امر در سخنان کنایه آمیز پورمحمدی معاون رئیس سازمان برنامه و بودجه در مجلس نمایان بود، اما با این حال محسن زنگنه رئیس کمیته اصلاح ساختار بودجه در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: میان ما و دولت اختلافی وجود ندارد و در کنار هم مشغول اصلاح ساختار بودجه هستیم و کاملا با هم تفاهم کرده ایم، آقای نوبخت نیز به بنده گفته اند که در راه اصلاح ساختار بودجه دولت مشتاق همراهی با مجلس است.
وی افزود: البته دولت و سازمان برنامه به چند دلیل نمی‌توانند با اصلاحات ساختاری بودجه مخالفت کنند، چرا که اصلاحات ما ربطی به منابع و هزینه‌ها ندارد که دولت بگوید وقت ندارد، بلکه دولت ۶ ماه زمان داشت، بنابراین اگر تمام دوازده بند اصلاحات ساختاری بودجه انجام شود گام اول را در این راه برداشته ایم.
رئیس کمیته اصلاح ساختار بودجه با اشاره به میزان کاهش اتکای کشورمان به درآمد‌های نفتی در سال ۱۴۰۰ تأکید کرد: درآمد‌های نفتی اصلا شفاف نبوده و در روز دو و نیم میلیون بشکه تولید نفت داریم که بودجه آن مشخص نیست و رهبر انقلاب نیز تاکید دارند که باید اتکای کشور به نفت کم شود که متاسفانه در چند سال اخیر چنین اتفاقی نیفتاده است، اما در تلاش هستیم تا به سمت قطع فروش نفت خام حرکت کنیم.
یک بودجه خوب باید در وهله اول از شفافیت برخوردار بوده و تمام مسائل به‌صورت جزئی و کلی در آن آمده و برای همه ذی‌نفعان، یعنی همه افراد، قابل‌فهم باشد. متأسفانه در بودجه فعلی درآمد‌ها و هزینه‌های بسیاری از نهاد‌ها مشخص نیست. حالا باید دید که مجلس و دولت در نهایت چگونه بودجه کشور را اصلاح خواهند کرد. آیا فرمایشات رهبر انقلاب نهایتا در ساختار بودجه سال آینده کشور پدیدار خواهد شد؟ و نهایتا دخل و خرج کشور شفاف و وابستگی آن به نفت قطع خواهد شد؟ تا پاسخ به این سوالات زمان زیادی باقی نمانده و احتمالا تا چندی دیگر و در زمان بررسی بودجه سال ۱۴۰۰تا حدودی جواب آن را خواهیم گرفت./ باشگاه خبرنگاران