به گزارش راهبرد معاصر؛ شرایط وام مسکن خانه اولی ها در ابتدای تاسیس صندوق مسکن یکم مطلوب بود و این وام بخش قابل توجهی از هزینه های خرید خانه برای زوج های جوان را پوشش می داد اما با جهش ناگهانی قیمت مسکن در سال 97 درصد پوشش وام مسکن یکم به شدت افت کرد و زوج هایی که منتظر سررسید وام برای تهیه خانه بودند از این بازار عقب نشینی کردند و حتی برخی حساب های خود را بستند. در این شرایط بود که تقاضای زیادی برای افزایش مبلغ وام بانک مسکن شکل گرفت اما این بانک منابع کافی برای پوشش افزایش پرداخت را نداشت و همه نگاه ها به وزیر جدید راه و شهرسازی بود. زمستان 97 بود که وزیر راه و شهرسازی آب پاکی را روی دست متقاضیان وام مسکن یکم ریخت و افزایش وام مسکن زوجین به 200 میلیون تومان را رد کرد. اما با توجه به افزایش شدید قیمت مسکن نمایندگان مجلس و برخی کارشناسان بر ضرورت افزایش وام مسکن 98 تاکید کردند.
در نتیجه این شرایط شورای پول و اعتبار در روزهای پایانی سال 98 ضرورت اصلاح وام مسکن 98 را پذیرفتند و افزایش وام مسکن خانه اولی ها را برای وام انفرادی تا 100 میلیون تومان برای تهران افزایش دادند. با این وجود وام زوجین هنوز تغییری نداشته و همان 160 میلیون تومان یعنی نفری 80 میلیون تومان است.
اینکه آیا وام مسکن خانه اولی ها افزایش خواهد داشت یا خیر و وام زوجین خانه اولی ها 200 میلیون تومان می شود یا خیر به تصمیمات وزیر راه و بانک مسکن بستگی دارد و باید صبر کرد تا نتیجه نهایی را ببینیم. با این وجود اظهارات اخیر معاون راه و شهرسازی احتمال افزایش وام مسکن یکم را پایین آورده و طرح های جایگزینی مانند طرح اقدام ملی مسکن معرفی شدند.
حسینی، معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی می گوید: با افزایش وام مسکن مخالف نیستیم، اما باید این افزایش به تورم بیشتر منجر نشود. در پایان سال ۹۷ در شورای عالی پول و اعتبار، افزایش سقف وام مسکن یکم تصویب شد و تسهیلات انفرادی در کلانشهرها به ۱۰۰ میلیون تومان و زوجین به ۱۶۰ میلیون تومان رسید. برنامه های ما به سمت مسکن دار شدن خانه اولی ها است و برای این افراد، مسکن ۵۰ تا ۷۰ متری مناسب است و با دریافت تسهیلات می توانند به تدریج واحدهای خود را بزرگ تر کنند. یکی از اقدامات وزارت راه و شهرسازی، تنوع بخشی سیستم های تامین مالی و وام بانک مسکن است که در این میان، صندوق پس انداز مسکن یکم، یکی از روش ها است که علاوه بر آن درصدد هستیم تا روش‌های دیگری مانند اوراق رهن مسکن، اوراق رهن ثانویه و رفتن از بازار پولی به سمت بازار سرمایه را، دنبال کنیم.
همچنین محمدرضا رضایی کوچی، نماینده کمیسیون عمران معتقد است وضعیت قیمت مسکن با عملکرد وزارت راه و شهرسازی ارتباط مستقیم دارد و اگر برنامه های این وزارتخانه کارآمد باشد، بازار مسکن امسال بهبود پیدا می کند. برای بهبود شرایط بازار مسکن باید علاوه بر افزایش وام خرید مسکن، برای تقویت قدرت خرید متقاضیان خانه متناسب با نرخ تورم، طرف عرضه نیز به شکل موثر تقویت شود و مبلغ وام های بانک مسکن افزایش یابد.
برای دریافت وام مسکن یکم لازم است افراد 40 میلیون تومان را در حسابی با عنوان وام مسکن یکم در شعبه های بانک مسکن واریز کنند و این مبلغ برای مدت یک سال به صورت قرض الحسنه نزد بانک مسکن می ماند. پس از پایان مدت یک ساله افراد می توانند وام مسکن یک به مبلغ 80 میلیون تومان و با دوره بازپرداخت 8، 10 و 12 ساله را دریافت کنند.
همچنین این امکان مهیا شده تا زوج های جوان به صورت همزمان از وام مسکن اولی استفاده کنند. برای این مظور باید هر کدام یک حساب مسکن یکم در بانک مسکن به صورت مجزا افتتاح و 40 میلیون تومان سپرده در آن واریز کنند. پس از زمان یک ساله در مجموع می توانند 160 میلیون تومان وام خانه اولی دریافت کنند.
سود وام مسکن یکم 9 درصدی است و قسط آن به ازای هر وام 887 هزار تومان است. با این حساب اقساط وام مسکن یکم زوجین ماهانه یک میلیون و 774 هزار تومان خواهد بود.
متقاضیان وام مسکن یکم امکان دریافت وام جعاله 20 میلیون تومانی را دارند که با درخواست آن برای وام مسکن یکم انفرادی مجموع پرداختی 100 میلون تومان و برای وام زوجین 180 میلیون تومان (برای هر خانه فقط امکان دریافت یک وام جعاله وجود دارد و این وام به یکی از زوجین تعلق می گیرد) می شود.برای دریافت وام جعاله متقاضی باید 40 برگ سهم اوراق مسکن خریداری کند که هزینه آن در حدود 2/5 میلیون تومان است و وام پرداختی با نرخ 18 درصد و اقساط 500 هزار تومانی محاسبه می شود.
محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی از زمان روی کار آمدن اعلام کرد ساماندهی بازار مسکن یکی از اولویت های اصلی او است. در همین راستا او طرح مسکن ملی را معرفی کرد و وعده ساخت 400 هزار واحد مسکونی ارزان قیمت تا سال 1400 یعنی پایان دولت دوازدهم را داد. طبق طرح اقدام ملی مسکن این 400 هزار واحد مسکونی در زمین های دولتی ساخته خواهند شد تا هزینه زمین حذف شود اما با توجه به محدودیت زمین های دولتی اگر متقاضیان خودشان زمین داشته باشند در اولویت ساخت مسکن در این طرح قرار خواهند گرفت. به این شکل که ابتدا نسبت به دریافت جواز ساخت از شهرداری اقدام می کنند و سپس سند زمین و جواز ساخت خود را در رهن بانک قرار می دهند.
واحد های مسکونی احداث شده در طرح اقدام ملی مسکن حدود 70 تا 100 متری خواهند بود و قیمت تمام شده آنها در حدود متری دو و نیم الی سه میلیون تومان تمام می شود. با این اوصاف هر چند هنوز از قیمت نهایی این واحد ها حرفی زده نشده اما اگر دولت قیمت زمین را به طور کامل حذف کند احتمالا خانه های طرح اقدام ملی مسکن در حدود متری 4 میلیون تومان عرضه شوند که در مقایسه با قیمت مسکن در شهرها بسیار رقم مناسبی برای متقاضیان خواهد بود.
طبق این طرح افراد هم امکان پیش خرید کردن واحدهای طرح اقدام ملی مسکن را دارند و هم می توانند پس از تکمیل واحدها نسبت به خریداری آنها اقدام کنند. بر این اساس وام 75 تا 100 میلیون تومانی ساخت مسکن که به این طرح اعطا می شود به صورت غیر مستقیم به دارندگان وام مسکن یکم تعلق می گیرد و به همین میزان به قدرت خرید آنها افزوده خواهد شد.
خبر خوش وزیر راه و شهرسازی برای متقاضیان وام مسکن یکم این است که مسکن اولی ها در اولویت طرح اقدام ملی مسکن قرار دارند و در بین این افراد نیز اگر کسی زمین داشته باشد ابتدا برای ساخت مسکن در آن اقدام می شود.
با این وجود از آنجایی با انتقال وام ساخت به خانه اولی ها ماهیانه یک و نیم میلیون تومان به اقساط آنها اضافه می شود احتمالا افراد زیادی امکان پرداخت آن را نخواهند داشت. به عنوان مثال اگر یک زوج بخواهند از وام مسکن اولی 160 میلیونی استفاده کنند ماهانه باید یک میلیون 800 هزار تومان اقساط بپردازند که در کنار اقساط طرح مسکن ملی به ماهی سه میلیون و سیصد هزار تومان افزایش می یابد. با این اوصاف اگر آنها هیچ اقساط دیگری نداشته باشند و از وام جعاله 20 میلیون تومانی هم استفاده نکنند برای گذران زندگی حداقل به 5 میلیون درآمد ماهیانه نیاز دارند.