تاثیر سقوط ارزش لیر و بحران اقتصادی ترکیه بر ادلب
مردم ادلب، از تبدیل لیره ترکیه به واحد پولی مرسوم معاملات روزمره خود پشیمان شده‌اند و معتقدند که بخش مهمی از ثروت و سرمایه آنان به خاطر بحران اقتصادی ترکیه از بین رفته است.
به گزارش راهبرد معاصر، این روز‌ها که بحران اقتصادی و مشکلات لاینحلی همچون تورم و گرانی روزافزون بر ترکیه سایه انداخته، مردم این کشور مداوما در مورد آینده خود، نگران‌تر می‌شوند. اما این فقط مردم ترکیه نیستند که در جریان بحران اقتصادی کشورشان، بخشی از ثروت خود را از دست داده‌اند، بلکه مردم ادلب نیز با چنین وضعیتی دست به گریبان هستند.
گروهی از خبرنگاران یورونیوز، روز گذشته در شهر ادلب، با کسبه و مردم عادی ادلب مصاحبه کرده و جویای نظرات آنان در مورد اقتصاد و معیشت روزانه شده است. نکته‌ای که در گزارش یورونیوز برجسته شده، این است که ادلبی ها، فقط در مورد بحران اقتصادی ترکیه صحبت می‌کنند و سخنی از آینده خود ادلب، به میان نمی‌آورند. در خلال مصاحبه، مشخص می‌شود که مردم ادلب، از تبدیل لیره ترکیه به واحد پولی مرسوم معاملات روزمره خود پشیمان شده‌اند و معتقدند که بخش مهمی از ثروت و سرمایه آنان به خاطر بحران اقتصادی ترکیه از بین رفته است.
یک تاجر سوری اهل ادلب به یورونیوز گفته است: «در جریان بحران و جنگ، لیره سوریه ارزش خود را از دست داد و ما با مشکلات بزرگی مواجه شدیم. من نیز همچون دیگر رفقایم و همه کسبه و اصناف ادلب، تصمیم گرفتیم برای در امان ماندن از اثرات کاهش مداوم ارزش پول ملی کشورمان، هست و نیستمان را به لیره ترکیه تبدیل کنیم. اوایل، به ظاهر همه چیز خوب پیش می‌رفت و مشکلی نداشتیم. اما در یک سال اخیر، ما به خاطر تبدیل پول هایمان به لیره ترکیه، عملا ورشکست شدیم.»
این تاجر ادلبی در ادامه گفته است: «حالا ما دو مشکل اقتصادی مهم داریم. اول این که پول هایمان را تبدیل به لیره ترک کرده‌ایم و پولی که الان در اختیار ماست، مداوما کم ارزش‌تر می‌شود و ما دارایی خود را از دست می‌دهیم. دوم این که وقتی ما در بازار، قیمت کالاهایمان را همزمان با اختلاف نرخ دلار و لیره تغییر می‌دهیم، مردم از ما رویگردان می‌شوند و حاضر نیستند کالا‌ها را با نرخ جدید از ما بخرند. در نتیجه دچار رکود شده‌ایم و مردم، خرید‌های خود را نصف کرده‌اند.»
افزایش صادرات ترکیه به سوریه
ترکیه در جریان بحران سوریه، به عنوان یک کشور ضد دولت سوریه وارد میان شد و با حمایت از دویست هزار شبه نظامی و حتی حمایت از گروه‌های افراطی، سرنگون کردن حکومت سوریه را در دستور کار قرار داد. اگرچه این هدف محقق نشد، اما سیاست خصمانه آنکارا علیه دمشق، روابط رسمی و سیاسی را بر باد داد و این دو کشور فاقد رابطه مرسوم دیپلماتیک هستند. با این حال، صادرات کالای ترکیه از منافذ مرزی به داخل سوریه همچنان ادامه دارد. براساس آمار‌های رسمی مقامات اقتصادی ترکیه، این کشور در شش ماه نخست سال جاری میلادی، ۶۹۵ میلیون دلار کالا به سوریه صادر کرده است.
ثروت سوری‌ها در بازار مه آلود ترکیه
شاید تصور رایج بسیاری از ما در مورد سوریه، این باشد که این کشور کوچک عربی، در حوزه اقتصاد، حرف چندانی برای گفتن نداشته و ندارد. اما واقعیت این است که این تصور با تابلوی عینی و واقعی سوریه، منطبق نیست. چرا که تجار و بازرگانانان سوری، علاوه بر آن که در بازار‌های بزرگ حلب و شام و بندر لاذقیه فعال بوده‌اند، در کشور‌های عربی و حوزه مدیترانه هم، روابط اقتصادی گسترده‌ای داشته‌اند. همزمان با افزایش بحران در سوریه، صد‌ها تن از بازرگانان و فعالان اقتصادی سوریه، روی به بازار ترکیه آوردند و در بیش از ۳۵ استان از مجموع ۸۱ استان ترکیه، شرکت‌ها و واحد‌های تجاری کوچک و بزرگ سوری، سر برآورده‌اند و میلیارد‌ها دلار از سرمایه تجار سوری به ترکیه سرازیر شده است.
۱۳ هزار شرکت سوری در ترکیه
بر اساس آمار‌های رسمی دولت ترکیه، تاکنون ۱۲ هزار و ۹۶۰ شرکت، توسط فعالان تجاری و خدماتی سوریه در ترکیه تاسیس شده و مجوز دریافت کرده‌اند. اما این فقط یک بخش از ماجراست و گروه دیگری از ثروتمندان سوری نیز، به جای آن که مستقیما وارد بازار شوند، به صورت شراکتی با ترک‌ها فعالیت می‌کنند و نزدیک به ۵ هزار شرکت کوچک و و بزرگ در ترکیه در حال فعالیت هستند که به شکل شراکتی توسط ترکی ای‌ها و سوری‌ها تاسیس شده‌اند.
ممکن است در برخی میادین و خیابان‌های کلانشهری همچون استانبول، تصویری همچون تکدی گری زنان و کودکان آواره سوری دیده شود. اما واقعیت این است که در مقیاس کلی، این افراد، حتی یک درصد از آوارگان سوری مقیم سوریه را تشکیل نمی‌دهند. علاوه بر هزاران تاجر و فعال اقتصادی سوری در بازار ترکیه و شرکت‌های این کشور، ده‌ها هزار سوری دیگر نیز به عنوان نیروی کار ماهر، استادکار، کارگر فنی و تکنیسین، در ترکیه مشغول فعالیت هستند و اگر چه بیش از هشتصد هزار خانوار سوری در ترکیه در منازل استیجاری زندگی می‌کنند، اما ده‌ها هزار نفر از آنان نیز، خانه و مغازه و املاک کوچک و بزرگ خریده‌اند و سرمایه آنان در چند سال گذشته، نقش مهمی در پویایی اقتصادی ترکیه داشته است. حالا مشخص نیست با توجه به بحران کنونی اقتصاد ترکیه، سرمایه سوری‌ها در این کشور، با چه مشکلات و تهدید‌هایی روبرو شود.
اقتصاد بحرانی ترکیه، زندگی میلیون‌ها خانوار فقیر این کشور را در شرایط سخت و در تنگنای معیشتی قرار داده است. اما علاوه بر خود مردم ترکیه، اقتصاد‌های پیرامونی و شرکت‌هایی که به طور مستقیم با تجار ترکی در ارتباط هستند، تحت تاثیر این تحولات قرار می‌گیرند. می‌توان چنین پیش‌بینی کرد که بخش مهمی از تجار عراق و اقلیم کردستان عراق نیز با توجه به بحران اقتصادی جاری در ترکیه، با مشکلات جدی روبرو شده باشند. همه این‌ها در حالی است که موضوع اقتصاد در ترکیه، ارتباط چندانی با تحولات بازار و تجارت ندارد و به تمامی به یک مساله حزبی و سیاسی تبدیل شده است./تسنیم