توصیه واشنگتن به ریاض: انصارالله عقب نشینی نمی‌کند، به فکر راه حل جدید باشید!

به گزارش راهبرد معاصر، در سایه تحولات اخیر در جبهه‌های مختلف یمن و پیروزی‌های مداوم انصارالله، این کشور تبدیل به محل تلاقی منافع و دیدگاه‌های استراتژیک میان ایالات متحده و عربستان سعودی شده است. بعد از گذشت نزدیک به 7 سال از آغاز جنگ یمن، واشنگتن و ریاض در مسیر دستیابی به اهداف اعلام‌شده خود یعنی شکست دادن انصارالله و تثبیت دولت «عبدربه منصور هادی» رئیس جمهور فراری یمن در این کشور با چالش‌های زیادی مواجه شدند و روابط میان این دو طرف نیز در مسیر سراشیبی قرار گرفت.

همان‌طور که گفته شد نزدیک به 7 سال از این جنگ ویرانگر می گذرد اما هیچ‌یک از دو هدف مذکور عربستان و آمریکا محقق نشد؛ بلکه این جنگ یک واقعیت جدید سیاسی ـ نظامی ـ اقتصادی در منطقه به وجود آورد که نتیجه آن بروز و افزایش اختلافات میان عربستان با هم‌پیمانان خودش در این جنگ از جمله آمریکا بود و در نتیجه آن ریاض مجبور شد از جاه‌طلبی‌های خود عقب‌نشینی کند.

با وجود این، در زمانی که اکنون جنگ یمن به جبهه مأرب منتقل شده است و نیروهای انصارالله فاصله چندانی با فتح این منطقه استراتژیک ندارند، سعودی‌ها همچنان روی آمریکا حساب باز کرده و امیدوارند که این کشور بتواند صحنه جنگ را تغییر دهد و عربستان را نجات دهد، در این زمینه «دیوید شنکر» معاون سابق وزیر خارجه آمریکا در امور خاورمیانه در مقاله‌ای که اوایل ماه جاری میلادی نوشت تأکید کرد، این موضوع مطرح نیست که دولت «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا برای جلوگیری از پیروزی کامل «حوثی‌ها» ـ چه از طریق حمایت تسلیحاتی واشنگتن از عربستان و ـ چه مشارکت مستقیم ارتش آمریکا در جنگ یمن، تلاش می‌کند.

روزنامه لبنانی الاخبار در این زمینه به اسنادی اشاره کرد که نشان‌دهنده تلاش‌های ایالات متحده جهت متقاعد کردن عربستان به لزوم توقف جنگ یمن وعدم شرط‌بندی ریاض روی اینکه یک طرف ثالث برای عقب راندن انصارالله وارد عرصه شود، است. در جلسه‌ای که در تاریخ 14 ژوئن 2021 میان «جویی هود» معاون وزیر خارجه آمریکا در امور خاور نزدیک با برخی دیپلمات‌های کشورهای حوزه خلیج فارس در واشنگتن برگزار شد، این مقام آمریکایی اعلام کرد که "در زمان حاضر هیچ چیزی بر موضع «حوثی‌ها» تأثیر نمی‌گذارد و حتی بعد از حذف نام آنها از لیست تروریسم آمریکا، آنها موضع خود را تغییر نمی‌دهند.

وی افزود: بنابراین ما معتقدیم که توقف عملیاتهای عربستان سعودی و خروج این کشور از یمن به پایان جنگ کمک خواهد کرد و با وجود اینکه پذیرش این پیشنهاد دشوار است اما از نظر ما اقدام درستی است.

در سند دیگری که در تاریخ 21 فوریه 2021 توسط وزارت خارجه آمریکا فاش شده است مشخص می‌شود که «تیم لندرکینگ» فرستاده آمریکا در امور یمن در سفر اخیر خود به ریاض با مقامات سعودی درباره راهی برای خروج از جنگ یمن صحبت کرده بودند و همچنین سعودیها گفتند که پیشروی‌های انصارالله در جبهه مأرب راه رسیدن به یک توافق مسالمت‌آمیز جهت پایان دادن به جنگ را مسدود می‌کند.

بر اساس این گزارش سعودیها در نشست مذکور اعلام کرده بودند که عقب‌نشینی ناگهانی عربستان از جنگ یمن احتمالاً هزینه زیادی برای سعودی‌ها خواهد داشت و کشورهای دیگر مانند قطر و ترکیه و امارات برای استفاده از فرصت وارد این صحنه می‌شوند و ممکن است درگیری طولانی گردد.



بر اساس این سند، دولت بایدن از افزایش عملیاتهای انصارالله بعد از حذف نام این جنبش از لیست تروریسم آمریکا بسیار خشمگین است و احتمالاً واشنگتن تحریم‌های جدیدی ضد شخصیت‌های نظامی انصارالله اعمال خواهد کرد، البته این تحریم‌ها شامل مسئولان سیاسی این جنبش نمی‌شود، چرا که تأثیر منفی بر روند مذاکرات برای پایان جنگ خواهد داشت. با وجود تناقض‌هایی که در اظهارات مسئولان آمریکایی دیده می‌شود اما همه این اظهارات حاکی از آن است که عربستان در تکاپو برای یافتن راهی جهت خروج از باتلاق یمن است.

در همین راستا لیندرکینگ بعد از سفر اخیر خود به عربستان اعلام کرد که از نظر او عربستان به‌دنبال پایان دادن به جنگ یمن است و نیز ممکن است انصارالله نیز آماده پایان دادن به این جنگ بر اساس شروط موردنظر خود از جمله بازگشایی فرودگاه صنعا، بازگشایی بندر الحدیده و تقسیم غنایم مالی میان دولت مستعفی و دولت صنعا در شمال یمن باشد.

«کنث ایفانز» مدیر بخش مربوط به امور خلیج فارس در شورای امنیت ملی وابسته به کاخ سفید در دیدار با برخی دیپلمات‌های کشورهای حوزه خلیج فارس در 26 فوریه 2021 تأکید کرد، حوثی‌ها معتقدند که می‌توانند در جبهه مأرب پیروز شوند و بنابراین در این مرحله هیچ امتیازی به طرف مقابل نخواهند داد.

وی درباره شاخص‌هایی که ممکن است بسیاری از جنبه‌های واگرایی میان عربستان و آمریکا در یمن را نشان دهد تأکید کرد که لندرکینگ مأموریت حمایت از تلاش‌های «مارتین گریفیتس» فرستاده سابق سازمان ملل متحد به یمن، در خصوص پایان دادن به این جنگ با گفتگوهای سیاسی را به‌عهده دارد.

از طرف دیگر منابع آگاه به اختلافات جدید میان عربستان و امارات در جنگ یمن و مزدوران دو طرف در این کشور اشاره و اعلام کردند که این موضوع هیچ‌گونه جای تعجبی ندارد؛ چرا که ائتلاف متجاوز عربی به‌خلاف تصورات خود نه توانست انصارالله را در یمن شکست دهد و نه دولت مستعفی را به این کشور بازگرداند، در مقابل اختلافات در سطح داخلی ائتلاف متجاوز عربی به‌سرعت شروع شد و اتحاد قدیمی عربستان و امارات را در مسیر فروپاشی قرار داد.

روزنامه الاخبار در این زمینه به اسنادی اشاره کرد که مربوط به نشست «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی با مقامات کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در 15 سپتامبر 2019 است. این دیدار با هدف بررسی تنش‌های به‌وجودآمده میان مزدوران سعودی و اماراتی در یمن برگزار شد. طبق این اسناد افشاشده، محمد بن سلمان در نشست مذکور از سفرای عربستان در کشورهای مختلف خواست موضع امارات در جنگ یمن را محکوم کنند و اتفاقاتی را که در جنوب این کشور می‌افتد به گردن ابوظبی بیندازند.

بر اساس این گزارش، ولیعهد سعودی همچنین از سفرای عربستان در کشورهای مختلف خواسته بود برای برگزاری جلسه‌ای در شورای امنیت سازمان ملل جهت بحث درباره حمله امارات به جنوب یمن و حمایت ابوظبی از شورش در عدن تلاش کنند و یا مسئله جنایت‌های نیروهای اماراتی را در شورای حقوق بشر سازمان ملل مطرح کنند.

عربستان سعودی در اکتبر 2021 با حمایت آمریکا موفق شد پیش‌نویس قطعنامه ارسال شده توسط هلند به شورای امنیت در خصوص تمدید ماموریت تیم کارشناسان سازمان ملل جهت تحقیق در جنایت‌های جنگی یمن را لغو کند. هرچند که صحبتهای محمد بن سلمان درباره تقسیم قدرت در جنوب یمن منجر به امضای توافق ریاض در نوامبر 2019 شد اما توافق مذکور از آن زمان تا کنون تنها روی کاغذ باقی مانده و تنش‌ها میان مزدوران سعودی و امارات نه تنها کم نشده بلکه به مرز جنگ نظامی رسیده است.

یک سند دیگر فاش می‌کند که «خالد بن سلمان»، معاون وزیر دفاع عربستان که به دور از چشم رسانه‌ها در تلاش برای توقف جنگ یمن در راستای دیدگاه آمریکا است در 23 مارس 2021 دستور توقف عملیات‌ها در جبهه‌های اصلی جنگ به ویژه مأرب و تعز وحجة را صادر و خواسته دولت آمریکا را به دولت مستعفی یمن منتقل کرد. اما مسئولان دولت مستعفی به مقامات سعودی اعلام کردند که نیروهای ارتش از توقف عملیات‌ها خودداری می‌کنند و توقف این عملیاتها در واقع خیانت به نیروهای ارتش دولت مستعفی است.

مقامات سعودی نیز در واکنش به این موضع مسئولان دولت مستعفی یمن از مارس سال جاری کمک‌های نظامی و حمایت هوایی از نیروهای منصور هادی را به ویژه در تعز متوقف کرده‌اند. بر این اساس مسئولان دولت مستعفی از غیبت منصور هادی در تماس‌های جاری میان این دولت با عربستان جهت توقف جنگ خشمگین هستند.

منابع آگاه در گفتگو با روزنامه الاخبار اظهار داشتند که مقامات سعودی مسئولیت مدیریت امور یمن را به «هانس گراندبرگ» نماینده جدید سازمان ملل در یمن سپرده‌اند و تلاش کردند پیشنهاد «راه حل جزئی» جهت پایان دادن به جنگ را احیا کنند اما این امر توسط جنبش انصارالله حتی قبل از پیشروی‌های قابل توجه این جنبش در مأرب رد شد.

این منابع تاکید کردند که نیروهای انصارالله جنگ را در جبهه‌های مختلف به صورت جدا اما هماهنگ رهبری می کنند و در آمادگی کامل هستند. همچنین انصارالله پیشتر به هانس گراندبرگ توصیه کرده بود که باید به فکر مرحله بعد از آزادسازی مأرب باشد./تسنیم