اخبار رتبه بندی معلمان/ نگرانی فرهنگیان از شکست در اجرای رتبه بندی
رتبه‌بندی معلمان که این روز‌ها بین دولت، مجلس و شورای نگهبان دست به دست می‌شود طرح تازه‌ای نیست و تکرار همان خواسته‌هایی است که از دهه ۷۰ تاکنون فرهنگیان به دنبال آن بوده‌اند.
به گزارش راهبرد معاصر، فرهنگیان و معلمان در همه جوامع احترام و جایگاه ویژه‌ای دارند و آموزش و پرورش را می‌توان موتور محرک توسعه و پیشرفت هر جامعه‌ای دانست چرا که بین توسعه‌یافتگی هر جامعه و اهمیت نظام آموزش و پرورش آن رابطه مستقیمی وجود دارد و هر قدر جامعه‌ای توسعه یافته‌تر باشد نظام آموزش و پرورش، قوی‌تر و جایگاه معلمی نیز در آن از اهمیت بیشتری برخوردار است اما در جامعه ما فرهنگیان از دهه ۷۰ پیگیر مطالباتی بوده‌اند که هیچ گاه به سرانجام نرسیده و همه امیدها برای حل مشکلات شغلی و معیشتی این قشر به بودجه سال آینده دوخته شده که قرار است سرآغازی برای اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان باشد.
دو ساعت اضافه کاری بدون حقوق معلمان از زمان جنگ
محمدحسن مصدقیان، رئیس انجمن صنفی معلمان (ناحیه ۳) سابقه درخواست معلمان برای حل مشکلات معیشتی این قشر را مربوط به دهه ۷۰ دانسته و اظهار می‌کند: در سال ۱۳۷۴ که نخستین تجمع را برگزار کردیم، نمایندگان مجلس بر این باور بودند که هر اداره و دستگاه اجرایی، باید برای خود درآمدزا باشد و آموزش و پرورش هم بر همین اساس مورد انتقاد قرار می‌گرفت که چرا درآمدزا نیست، سال‌ها طول کشید که توانستیم اثبات کنیم که طبق اصول قانونی اساسی، آموزش تا مقطع دیپلم باید برای همه افراد رایگان باشد و آموزش و پرورش اصلاً نباید درآمدزا باشد.
وی با بیان اینکه مبنای شاخصی برای محاسبه و پرداخت حقوق معلمان تا دهه ۷۰ وجود نداشت، ادامه می‌دهد: ۱۰ سال بعد، یعنی در میانه‌های دهه ۸۰ ما به عنوان جامعه و بدنه معلمان به این نتیجه رسیدیم که باید حساب و کتابی برای محاسبه حقوق معلمان وجود داشته باشد به همین دلیل پیشنهاد کردیم چون آموزش از مقطع پیش دبستانی تا دانشگاه ادامه دارد، جایگاه معلمان نیز باید مشابه اساتید دانشگاه تعریف شود البته با توجه به مدارک تحصیلی، معلمان نیز باید نسبت مشخصی از حقوق یک استاد دانشگاه را دریافت کنند.
عضو هیئت رئیسه صنفی ناحیه سه اصفهان با اشاره به تلاش‌های ۱۰ ساله خود برای ساماندهی حقوق و معیشت معلمان، می‌افزاید: یک مقایسه ساده بین دو قشر نشان می‌دهد که اساتید دانشگاه در هفته ۱۹ ساعت و فرهنگیان ۲۴ ساعت کار می‌کنند البته تا پیش از آغاز جنگ تحمیلی این زمان ۲۲ ساعت بود اما در زمان مرحوم پرورش که آن زمان نماینده اصفهان بود، قرار شد تا زمانی که جنگ ادامه دارد فرهنگیان دو ساعت ایثار و بیشتر تدریس کنند اما جنگ تمام شد و دو ساعت اضافه کار کردن معلمان باقی ماند.
حجم کار معلمان تفاوت چندانی با اساتید ندارد
وی اظهار می‌کند: داشتن فرصت مطالعاتی، دفاع از پایان‌نامه و حقوق‌های مناسب از دیگر مزایای استادان دانشگاه است، حجم کاری اساتید به نسبت زحمتی که در کلاس می‌کشند، تفاوت چندانی با معلمان ندارد، من سابقه تدریس در دانشگاه را نیز دارم و روال کار به این شکل است که سرفصل مطالب درسی در اختیار استاد گذاشته می‌شود و استادان تا هرکجا که صلاح دیدند تدریس می‌کنند حتی برخی اساتید نامی ادبیات که سال‌ها سابقه تدریس دارند، در یک ترم تحصیلی به زحمت دو یا سه قصیده در کلاس تدریس می‌کنند.
مصدقیان تصریح می‌کند: خواسته معلمان دریافت ۸۰ درصد حقوق اساتید دانشگاه است و نسبت به کار و زحمتی که به عهده آنها گذاشته شده مانند امتحان‌های نهایی در پایه‌های هشتم و دوازدهم که وابسته به عملکرد معلمان است یا کنکور و …، اساتید دانشگاه هیچ الزامی به پاسخگویی نسبت به کیفیت آموزش دانشجویان برای ورود به رده‌های بالاتر تحصیلی ندارند، همه خواسته معلمان این است که صرف نظر از مزایای دیگر، حقوقشان به اندازه ۸۰ درصد اساتید دانشگاه باشد اما این چانه زنی‌ها تاکنون به جایی نرسیده و اکنون شرمنده برخی همکارانمان هستیم که به دلیل وضعیت بد مادی، اجاره نشین هستند و سالی چند بار خانه عوض می‌کنند.
وی با انتقاد از شیوه محاسبه حقوق پرداختی معلمان در لایحه بودجه سال آینده نیز می‌گوید: در لایحه بودجه سال آینده، برای محاسبه ۸۰ درصد حقوق اساتید دانشگاه، پستی به نام مربی یار تعریف شد که پیش از انقلاب در دانشگاه وجود داشته و سال‌هاست منسوخ شده و مانند این است که بخواهند حقوق یک نظامی را بر اساس مأموران ژاندارمری گذشته تعیین و پرداخت کنند که اکنون وجود خارجی ندارد.
ضربه مالی به معلمان، خسارت نسل‌های آینده است
این نماینده صنفی معلمان در استان اصفهان می‌افزاید: در لایحه بودجه نیز ابتدا اعتبار رتبه‌بندی معلمان ۲۵ هزار میلیارد تومان اعلام شد، سپس این مبلغ به ۱۲ و نیم هزار میلیارد تومان اصلاح شد و به تازگی هم شورای نگهبان ایراداتی به طرح وارد دانسته چون شامل نیروهای اداری نمی‌شود، نگرانی ما این است که اگر این طرح رتبه‌بندی اجرا نشود، جدا از ضربه‌های مالی که به معلمان وارد می‌شود در نهایت دود آن به چشم همه افراد جامعه می‌رود چون معلمی که مشکلات معیشتی داشته باشد، درست نمی‌تواند تدریس کند.
وی هزینه کردن برای بهبود شرایط آموزش و پرورش کشور را به نفع کشور و جامعه می‌داند و می‌گوید: تمام سال‌هایی که در انجمن صنفی معلمان فعالیت کرده‌ام، به دنبال راهکاری برای حل مشکلات معلمان بودیم که آن‌را جمع بندی و پیشنهاد کرده‌ایم، آن‌را زیر سوال برده و اجرا نمی‌کنند.
دخل و خرجی که هیچ گاه برابر نبوده است
رئیس انجمن صنفی معلمان ناحیه سه اصفهان یکی از مشکلات ریشه‌ای در آموزش و پرورش را زیان انباشته معرفی و اظهار می‌کند: از اوایل دهه ۷۰ که آموزش و پرورش دچار مشکلات مالی شد، هر سال بدهی‌هایی برای سال‌های بعد به جا گذاشته تا جایی که حتی اگر بودجه مناسب سال آینده نیز اجرایی شود، بخش زیادی از آن صرف پرداخت بدهی‌های سال گذشته و سال‌های قبل از آن می‌شود به عبارت دیگر مشکلات مالی این نهاد سال‌هاست که روی هم انباشته شده و هنوز هیچ وزیری نتوانسته دخل و خرج این وزارتخانه را به صفر برساند.
وی با اشاره به ایرادات شورای نگهبان به طرح رتبه‌بندی در بودجه ۱۴۰۱، اظهار کرد: حتی اگر نگرانی از بار مالی سنگین اجرای این طرح وجود داشته باشد، خواسته ما این است که افزایش حقوق معلمان را ظرف دو سال اجرا کنند گرچه تحقیقات نشان داده که تعداد معلمان بیشتر از سایر مشاغل نیست.
مصدقیان سرنوشت کشور را در گرو آموزش نسل آینده می‌داند و اظهار می‌کند: آموزش و پرورش کودکان و نوجوانانی که به دست معلمان سپرده شده، وظیفه بسیار حساس و بزرگی است که اگر به دلیل مشکلات معلم به آن خدشه‌ای وارد شود، نتیجه آن در نسل‌های بعدی و آینده کشور نمود می‌یابد بنابراین نباید از این موضوع به سادگی گذشت.
ردپای سیاسیون در تشکل‌ها و تجمع‌های معلمان
عضو هیئت رئیسه صنفی ناحیه سه اصفهان با انتقاد از سیاسی کاری برخی تشکل‌های صنفی معلمان، تصریح می‌کند: با اینکه حدود هفت سازمان و کانون صنفی برای پیگیری مطالبات فرهنگیان فعالیت می‌کنند اما هر یک وابسته به یکی از جریان‌های سیاسی هستند و وقتی پای تجمع و پیگیری مطالبات به میان می‌آید، نخست مسائل دیگر را مطرح می‌کنند و به همین دلیل است که گاهی تجمع‌ها رنگ و بوی سیاسی می‌گیرد و به بیراهه می‌رود وگرنه معلمی که به دنبال دریافت حق و حقوق خود است دلیلی برای برخورد انتظامی با او وجود ندارد.
وی با انتقاد از به نتیجه نرسیدن سه دهه تلاش برای حل مشکلات فرهنگیان می‌افزاید: از همان دهه ۷۰ که پیگیری‌ها برای حل مشکلات آغاز شد، ۸۰ مورد از خواسته‌های معلمان را گردآوری کردیم و با حضور در اردوگاه کشوری آنها را به رئیس جمهور وقت ارائه کردیم و مقرر شد وزیر آموزش و پرورش این مشکلات را پیگیری کنند اما سه ماه بعد نشستی تشکیل شد و مسئولان وزارتخانه اعلام کردند خواسته‌های فرهنگیان به سه دسته کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت دسته بندی شده که کاهش حجم برخی کتاب‌های درسی، کوتاه مدت و ایجاد باشگاه‌ها و امکانات ورزشی میان مدت بود اما افزایش حقوق جزو خواسته‌های بلندمدت قرار گرفت.
یک سوم دانش‌آموزان به دبیرستان نمی‌رسند
این فعال صنفی می‌افزاید: مهم‌ترین خواسته فرهنگیان بهبود وضعیت دستمزد است، اگر نگاهی به کیفیت آموزش کنیم، آمارهای رسمی نشان می‌دهد که حدود یک سوم دانش‌آموزان مقطع دبستان به دبیرستان نمی‌رسند، کیفیت آموزش در برخی مراکز غیرانتفاعی هم مناسب نیست، جداسازی برخی دانش‌آموزان به بهانه تیزهوشان از بقیه نیز پیامدهای نامناسبی به همراه داشته است و همه اینها نشان دهنده وضعیت نامناسب کیفیت آموزش در جامعه است.
وی اظهار می‌کند: محرومیت برخی ادارات و نواحی آموزش و پرورش از دریافت بودجه یکی از مشکلات ریشه‌ای آموزش و پرورش است، برخی از مدارس که وضعیت مالی بهتری دارند، می‌توانند هزینه‌های جاری از جمله آب و برق خود را از محل کمک‌های مردمی تأمین کنند اما اینکه مدرسه با کمک‌های مردمی اداره شود و حتی برای دریافت این کمک‌ها نیز ساز و کار مشخصی وجود نداشته باشد، مشکلی است که نمی‌توان به سادگی از کنار آن گذشت.
مصدقیان خاطرنشان می‌کند: لازم است در نخستین سال آغاز به کار دولت جدید برای مشکلات انباشته معلمان چاره اندیشی شود و تجربه نشان داده که اگر این موضوع به سال دوم برسد، همان وعده‌ها و شرایط دولت‌های قبلی برای حل مشکل تکرار می‌شود به همین دلیل معتقدیم که اگر اکنون و در بودجه امسال برای رتبه‌بندی معلمان گامی برداشته نشود، باید همه چیز را دوباره از صفر شروع کنیم.
حقوق ثابت، ساعت کاری بیشتر
مهدی عتباتی؛ هنرآموز و دبیر هنرستان نیز درباره خواسته‌های معلمان اظهار می‌کند: اگر وضعیت فرهنگیان را با دستگاه‌های دیگر مقایسه کنیم که در کنار حقوق، از امکانات دیگری مانند اضافه کار، سرفصل‌های حمایتی، حق مأموریت و جلسه، تشویقی و کارانه و موضوعاتی از این دست برای پرداخت حقوق کارکنان برخوردارند، قشر فرهنگی یک حقوق خالص دارد که هیچ موردی به آن اضافه نمی‌شود.
وی می‌افزاید: دومین خواسته معلمان ساعت کاری است، ساعت کاری فرهنگیان پس از زمان جنگ که به ۲۲ ساعت افزایش یافت و اکنون از کارکنان همه دستگاه‌های دیگری که فعالیت‌های فرهنگی انجام می‌دهند مانند آموزش عالی و آموزش پزشکی، بیشتر است و موضوع ساعت‌های تعطیلات رسمی و تابستان که برای معلمان مطرح می‌شود در حالی است که فرهنگیان برخلاف دیگر کارکنان، از یک ماه مرخصی در طول سال محرومند و تنها در صورت جبران ساعت کاری، می‌توانند از مرخصی استفاده کنند.
این دبیر هنرستان، تصریح می‌کند: مقایسه خواسته‌های فرهنگیان با اقشار دیگر را کار نادرستی است، اینکه گاهی اقشار مختلف در پیگیری مطالباتشان رو در روی هم قرار می‌گیرند به آن دلیل است که برخی از سیاستمداران برای استفاده‌های تبلیغاتی، طرح‌هایی را رسانه‌ای می‌کنند که هنوز ابلاغ و اجرا نشده مثل افزایش سقف حقوق معلمان بین ۸ تا ۱۶ میلیون تومان.
وی یادآور می‌شود: مشکلات فرهنگیان، تنها مربوط به معیشت آنها نیست بلکه موضوع عدالت در نوع نگاه به مشکلات فرهنگیان و نحوه پرداخت حقوق است، این قشر سال‌های طولانی خواستار برقراری عدالت در نوع نگاه مسئولان برای حل همه مشکلات‌شان از جمله حقوق و مسائل معیشتی بوده‌اند که در برهه‌های خاصی، از نظر قانونی و اجرایی مورد توجه دولتمردان و قانون گذاران قرار گرفت اما با وجود همه این قول‌ها و طرح‌ها هیچ گاه، مشکلات حل نشد.
استفاده تبلیغاتی از حل مشکل فرهنگیان
عتباتی با اظهار تأسف از اینکه مشکلات فرهنگیان در دهه‌های گذشته همواره یک اهرم تبلیغاتی برای برخی مسؤولان بوده است، می‌گوید: در برهه‌های خاص مانند انتخابات، سیاستمداران طرح‌هایی شعارها و لایحه‌هایی را در این باره مطرح کرده‌اند اما در عمل اتفاق مطلوبی رخ نداده است و تکرار این موضوع، باعث شده دیوار بلند بی‌اعتمادی و سوءظن شدیدی بین جامعه فرهنگی و بدنه حاکمیت به وجود آید.
وی می‌افزاید: جامعه فرهنگی بارها این موضوع را تجربه کرده که قوانین و مصوبات خوبی در حمایت از فرهنگیان تصویب و به عنوان قانون یا بخشنامه به جامعه فرهنگی ابلاغ شده اما در عمل به دلیل سوءمدیریت و عدم حمایت مجریان و تأمین بودجه معمولاً این طرح‌ها ابتر مانده و شکست خورده است طرح‌هایی مانند بیمه طلایی فرهنگیان یا استفاده از خدمات و بن‌های رفاهی و همچنین طرح حمایت از ادامه تحصیل ضمن خدمت فرهنگیان که در زمان‌های مختلف و از سوی دست اندرکاران قوه مقننه یا مجریه تصویب شد و به مرحله اجرا هم رسید اما در عمل شکست خورد.
این دبیر هنرستان تصریح می‌کند: دیوار بلند بی‌اعتمادی و تجربه‌های ناموفق دوره‌های قبل باعث کم شدن امید فرهنگیان به حل مشکلات از طریق طرح رتبه‌بندی شده است، در شرایطی که منزلت و معیشت این قشر به شدت مورد تنگنا قرار گرفته، فرهنگیان نیز نگران وضعیت آموزش و پرورش هستند چون جدا از نقش و مسئولیت خود، به عنوان والدین نیز فرزندانی دارند که از مشکلات نظام آموزش و پرورش تأثیر می‌پذیرند.
وی اظهار می‌کند: امیدواریم گفته رئیس جمهور برای حل مشکل فرهنگیان، یکبار برای همیشه، عملی شود، برای این اتفاق، باید دست اندرکاران مجریه و مقننه دست به دست هم بدهند و این کار را به شکل پایه‌ای و یکبار برای همیشه حل کنند تا شاید با رتبه بندی بتوانند اعتماد از دست رفته را به جامعه فرهنگی برگردانند و یک تجربه مفید و مثبت برجای بگذارند./ایمنا