خنثی سازی تحریم ها با بهره‌گیری از ظرفیت ژئوپلتیک ایران در منطقه-راهبرد معاصر
خبر خوش برای نکونام در آستانه شروع دوباره لیگ برتر واریز سود جاماندگان و متوفیان در مرحله سوم بولتون: ترامپ مصمم به خروج از ناتو است جزئیات جدید از فوت دکتر پرستو بخشی در نورآباد شب‌های قدر هیئت کجا برویم؟ + آدرس و جزئیات آغاز افت تولید گاز پارس جنوبی از 1404 دستگیری عاملان جنایت هولناک در بوستان نهج البلاغه کوثری: دشمن اگر با ساخت مساجد مخالفت نکند باید تعجب کنیم توضیحات سختگوی وزارت بهداشت درباره علت مرگ دکتر بخشی ماجرای فرار دختر ۲۰ ساله در تهران توضیحات سخنگوی شهرداری تهران درباره ساخت مسجد قیطریه اعلام موضع پوتین درباره ارسال جنگنده‌های اف-16 از سوی غرب به اوکراین شمار شهدای غزه به 32 هزار و 623 نفر رسید چرا بعضی‌ها در خواب می‌میرند؟ قیمت نفت بیش از یک دلار بالا رفت اردوغان با بایدن دیدار می‌کند واکنش ایران به ماجراجویی خطرناک اسرائیل در استان حلب سوریه آیت‌الله خاتمی: مسئولان باید موانع تولید را از سر راه بردارند بنیانگذار صرافی ارز دیجیتال به ۲۵ سال زندان محکوم شد رژه دریایی ۳ هزار شناور مردمی جبهه مقاومت در روز قدس تمدید ۵ساله قرارداد صادرات گاز ایران به عراق مصرف کدام ویتامین‌ها برای مردان ضروری است؟ بایدن: عربستان برای اولین بار آماده است اسرائیل را کاملاً به رسمیت بشناسد تاکید چین بر اهمیت رزمایش‌ها با ایران و روسیه برای امنیت منطقه لاوروف: آمریکا برای جلوگیری از آبروریزی بیشتر قطعنامه آتش بس غزه را وتو نکرد خبرگزاری رسمی سوریه از حمله اسرائیل به مناطقی در حلب خبر داد واکنش ایران به اقدام انسان‌دوستانه نیروی دریایی پاکستان در نجات ۸ ماهیگیر ایرانی تحویل کارت سوخت در ۱ هفته تا آخر اردیبهشت هواشناسی امروز 10 فروردین 1403/پیش‌بینی آسمان صاف تهران طی ۲ روز آینده آیت الله رئیسی: ایستادگی غزه تفوق گفتمان مقاومت را اثبات کرد اسماعیل هنیه با سرلشکر باقری دیدار کرد علت گرفتگی و سفتی دست‌ها در هنگام صبح‌ چیست؟ انصارالله: تا کنون به ۸۶ کشتی مرتبط با اسرائیل حمله کرده‌ایم جزئیات روند سرمایه گذاری خارجی در یک دهه اخیر آمریکا: به روسیه در رابطه با احتمال وقوع حمله تروریستی هشدار داده بودیم مادرانی که در بارداری استامینوفن مصرف کنند کودکانشان دچار این مشکل می شوند مدعی تجاوز جنسی به صهیونیست‌ها در هفت اکتبر کلاهبردار از آب درآمد اقدام عجیب سفیر ایران در باکو/ برای عزت ایران استعفا دهید قیمت خودرو‌های ایران خودرو و سایپا امروز ۱۰ فروردین ۱۴۰۳+ جدول قیمت سکه و طلا امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳+ جدول قیمت دلار و یورو و نرخ ارز امروز ۱۰ فروردین ۱۴۰۳+ جدول ضعف و بیحالی در ماه رمضان را با خوردن این مواد غذایی در سحری برطرف کنید نفخ معده را جدی بگیرید نشانه این بیماری هاست! عصاره این میوه ترش و شیرین را بخورید سریعتر می دوید با خوردن روزانه این نوع سرکه به راحتی ٨ کیلو وزن کم کنید شارژ نه میلیونی حساب حقوق این بازنشستگان+ جزئیات افزایش حقوق بازنشستگان منطق ساخت مساجد در پارک‌های بزرگ چیست؟ دیدار نوروزی امیر آشتیانی و قالیباف آیت الله رئیسی: انفعال برخی کشورهای اسلامی در قبال ملت فلسطین موجب تأسف است آنچه که باید از کنکور ۱۴۰۳ بدانیم/ مهمترین تغییر آزمون امسال کدام استان‌ها بیشترین و شدیدترین تصادفات نوروزی را داشتند؟ صدور 230 هزار فقره چک الکترونیکی در شبکه بانکی قالیباف: نتیجه عملیات طوفان الاقصی تحت هیچ شرایطی قابل تغییر نیست واعظ آشتیانی: نمایندگان جدید توصیه‌های رهبر انقلاب را نصب‌العین قرار دهند رهبر انقلاب : غزه، تا این لحظه پیروز اصلی میدان است آخرین وضعیت توافقات و قراردادهای بین‌المللی دولت بررسی شد وزیر دفاع: امسال هم تولید تجهیزات و تسلیحات جدید را با قدرت ادامه می‌دهیم لایحه عفاف و حجاب به دلیل برخی از ایرادات دوباره به مجلس برگشت داده شد اعلام تمهیدات ترافیکی شب‌های قدر در تهران برنامه آموزش و پرورش برای استخدام ۷۲ هزار معلم جدید جریمه تخلفات حادثه‌ساز ۵برابر شد/ اعمال از هفته آینده تغییرات کابینه در سال ۱۴۰۲/ چه کسانی از دولت جدا شدند؟ اسماعیل هنیه با قالیباف دیدار کرد دوندگی‌های وزارت علوم در تأمین خوابگاه متأهلی به کجا رسید آیا حمام کردن و یا شنا در استخر، روزه را باطل می‌کند؟ واکنش وزیر آموزش و پرورش به لو رفتن سوالات امتحانات نهایی تعداد کشته‌های تصادفات نوروزی به ۵۱۰ نفر رسید حکم قطعی پرونده فوت ۶ کارگر معدن طزره دامغان صادر شد اسنپ گزینه "عجله دارم" را حذف کرد! وزیر آموزش و پرورش: دشمن بداند راهبرد شهید سلیمانی شکست ناپذیر است نحوه فعالیت هتل‌ها و رستوران‌ها در ماه رمضان عباس ایروانی عظام‌خودرو به ۶۵ سال حبس محکوم شد آغاز پخش ویژه برنامه‌های جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ از تلویزیون سومین سالگرد آیت‌الله مصباح یزدی با حضور رئیس‌جمهور اولویت فیش عمره و حج چگونه استعلام شود؟ لوح| شکست خوردگان در باتلاق نسل کشی اطلاع نگاشت| کودکان غزه زیر آوار جنگ کاریکاتور| آمریکا؛ شریک جرم قطعی پیکر آتیلا پسیانی بعد از چند روز به ایران رسید + عکس مرتضی پورصمدی درگذشت سروده‌هایی در رثای عباس‌بن علی(ع)/ از مشک پاره اشک فرات است می‌چکد؛ غیر از لب تو نیست مگر آرزوی آب برای درخواست گذرنامه زیارتی به این 2 هیأت مراجعه کنید اینفوگرافیک|کریدور شمال به جنوب، رقیب جدی برای کانال سوئز عباسعلی براتی‌پور درگذشت امشب مهمانی برویم، فطریه‌مان با چه کسی است؟ نظر 10 مرجع تقلید درباره میزان زکات فطره که فردا باید پرداخت کنیم دعای روز اول ماه رمضان مجری برنامه سوره درگذشت عبدالله انوار درگذشت اینفوگرافیک| الزامات و لوازم تحقیق رشد اقتصادی اینفوگرافیک|هدیه ۱۱ میلیارد دلاری ایرانی‌ها به اقتصاد ترکیه اینفوگرافیک| هراس پدرخوانده‌های داعش از سپاه پاسداران اینفوگرافیک|ایران؛ یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های گاز دنیا اینفوگرافیک| اما و اگر‌های مالیات بر عایدی سرمایه اینفوگرافیک| شهید حاج قاسم سلیمانی از نگاه رهبر معظم انقلاب طرح | رهبرانقلاب: با ایران قوی مخالفند اینفوگرافیک| بزرگترین تولید کنندگان اورانیوم جهان اینفوگرافیک/ نقشه کامل مسیرهای پیاده‌روی اربعین + هزینه‌ها اینفوگرافیک | ایران چهاردهمین اقتصاد جهان، در سال ۲۰۲۲ ویدیو | از کرملین تا پاستور؛ قطار ایران و روسیه روی ریل همکاری‌های دوجانبه ماجرای لغو مجوز صوت و تصویر «روبیکا»+ علت جزئیات تکمیلی نتایج شمارش آرای ریاست جمهوری 1400+ آمار دقیق نتیجه نهایی انتخابات مجلس خبرگان رهبری تهران 1400 نتایج انتخابات شورا‌ی شهر استان تهران ۱۴۰۰+ اسامی آرای آیت الله رئیسی در تهران چقدر بود؟ نتایج انتخابات شورای شهر اراک 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قزوین 1400 نتایج انتخابات شورای شهر کرمانشاه 1400 آمار دقیق انتخابات ریاست جمهوری 1400 به تفکیک استان‌ها+ جدول نتایج انتخابات شورای شهر ایلام 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قم 1400 نتایج انتخابات شورای شهر ساری 1400 نتایج انتخابات شورای شهر تبریز ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر سنندج ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر همدان 1400 نتایج نهایی انتخابات ریاست جمهوری 1400/ آیت الله رییسی برنده انتخابات سیزدهم جدی‌ترین تهدید سایبری فعلی علیه ایران چیست؟ حکمرانی داده‌ها در دنیای دیجیتال مصادیق مجرمانه محیط زیستی جدید در فضای مجازی اعلام شد جریمه سنگین اپل از سوی سازمان ضد انحصار روسیه آپدیت جدید «تلگرام» به جنگ با «کلاب هاوس» رفت کلاب هاوس هک شد/ افشای اطلاعات شخصی ۱.۳ میلیون کاربر سارا بهرامی مهمان این هفته برنامه همرفیق+عکس تأیید هک اطلاعات ۱۵ هزار کاربر آمریکایی ۱۴.۵ میلیون آمریکایی به اینترنت ثابت دسترسی ندارند درخواست ترامپ از ایالت‌های آمریکا درباره غول‌های فناوری افزایش ظرفیت لایو اینستاگرام وقتی عربستان ثروتمند و نفت‌خیز هم از اینفلوئنسرها مالیات می‌گیرد همسریابی در فضای مجازی و کلاهبرداری از مردم اقوام ایرانی «اقلیت» نیستند تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیشه کریستال تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت آرد و گندم تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دامپروری و دام گوشتی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دانه های روغنی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیرینی و شکلات تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت فرش تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت نساجی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت چوب و مبلمان شکست استثناگرایی آمریکایی در عصر ترامپ به سمت دنیای پس از دلار پیش می رویم؟ خروج ترامپ از برجام؛ فشار حداکثری و نتایج حداقلی آیا عراق می تواند از نیروهای امریکایی خالی شود؟ مرگ ابوبکر البغدادی؛ کشته شدن سرکرده داعش چه پیامدی دارد؟ بازوهای نیابتی ایران در منطقه قدرتمندتر از همیشه درس‌های جنگ یمن برای اسرائیل وحدت میان جریان های سیاسی ایران در سایه سیاست فشار حداکثری آمریکا دولت پنهان در لبنان شکست سیاست فشار حداکثری ترامپ در قبال ایران/درهای مذاکره با ایران باز است طرح صهیونیست ها برای اشغال دره اردن رویای چین در هفتاد سالگی؛ خیلی دور، خیلی نزدیک سبک مبارزه تشکیلات خودگردان و اتحادیه اروپا برای حفظ کرانه باختری طرحی برای ایجاد یک سازه امنیتی در خاورمیانه تاریخ سری فشار اسرائیل برای حمله به ایران بررسی صنعت انیمیشن در منهای نفت/ ژاپن چگونه صنعت انیمیشن جهان را قبضه کرد؟ + فیلم منهای نفت: درآمد 16 هزار بشکه نفت تنها در یک سوله پرورش ماهی بررسی صنعت پرورش ماهی در مستند منهای نفت + تیزر بررسی صنعت لبنیات در مستند منهای نفت/ اشتغال یک میلیون نفری شیر و لبنیات منهای نفت: درآمد یک میلیارد دلاری پسته ایران/ هیچ کشوری توان تولید پسته مرغوب ایران را ندارد همه ابعاد تحریم؛ فرصت‌ها و تهدیدها تحریم‌ها به مبادلات ما با شرکت‌های کوچک اروپایی آسیبی نمی‌زند/ نرخ کنونی دلار بالاتر از نرخ واقعی آن است
راهبرد معاصر بررسی می‌کند؛

خنثی سازی تحریم ها با بهره‌گیری از ظرفیت ژئوپلتیک ایران در منطقه

ایران با وجود جایگاه بی‌بدیل خود در ژئوپلتیک و ژئواکونومیک منطقه، هنوز نتوانسته از سهم خود از این ظرفیت فوق العاده در ترانزیت کالایی امتیازی را به دست آورد. برقراری کریدور تجاری جدید ترکیه-امارات متحده عربی از مسیر ایران، تلاش برای راه‌اندازی مجدد قطار اکو یا همان ITI( استانبول-تهران-اسلام آباد) و ایجاد کریدور 7200 کیلومتری شمال-جنوب متشکل از هند، ایران، آذربایجان و روسیه از طریق کشتی از جمله موارد هستند که می‌توانند به بهره‌وری ایران از امتیاز ژئوپلتیک خویش منتهی شوند.
توحید ورستان؛ کارشناس اقتصاد بین‌الملل
تاریخ انتشار: ۱۲:۴۷ - ۱۱ دی ۱۴۰۰ - 2022 January 01
کد خبر: ۱۱۵۹۷۶

حلقه‌‌ی مفقوده‌ بهره‌گیری از ظرفیت ژئوپلتیک و ژئواکونومیک ایران در منطقه

 

به گزارش راهبرد معاصر؛ به باور بسیاری از کارشناسان اقتصاد بین الملل در دو دهه پیش رو حجم تجارت جهانی با جهش فوق العاده روبه رو می‌شود بطوریکه که برخی‌ها براورد دو برابری آن را دارند. از سویی دیگر دو منطقه شرق آسیا و دریای سیاه نقش کلیدی را در ترانزیت کالاها خواهند داشت، بنابراین قدرت‌های بزرگ منطقه مانند چین، روسیه، ترکیه و هند به دنبال ایجاد کریدورهای متنوع و افزایش نقش خود در راه‌های بین المللی موجود هستند.


برای نمونه ترکیه نقش فعالی در راه‌های ترانزیتی منطقه دارد، در همین راستا رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، در روزهای اخیر راه ارتباطی بزرگ تونلی بین ترکیه و کل منطقه قفقاز از طریق گرجستان را افتتاح و تاکید کرد که این تونل به طول بیش از دو کیلومتر، کشورها و اقتصادهای منطقه را بیشتر به هم متصل می‌کند. این تونل بیش از 2 هزار کیلومتری علاوه بر اینکه موجب توسعه ارزروم و آرتوین به عنوان دو مقصد مهم گردشگری خواهد شد، انتظار می‌رود این سرمایه گذاری باعث افزایش فعالیت‌های تجاری و اقتصادی بین کشورهای منطقه نیز شود. البته این تلاش ها برای کشور چین چندین برابر است چون پکن با راهبرد صادرات محور خود، برای دستیابی به قدرت نخست اقتصادی جهان نیاز به ترانزیت و دسترسی به بازارهای متنوع است.


در این میان ایران با وجود جایگاه بی‌بدیل خود در ژئوپلتیک و ژئواکونومیک منطقه، هنوز نتوانسته از سهم خود از این ظرفیت فوق العاده در ترانزیت کالایی را به دست آورد که شاید تحریم‌ها و نبود رویکرد اقتصادی در سیاست بین المللی کشور دو عامل مهم تاثیرگذار باشد. با این وجود در ماه‌های اخیر و به ویژه پس از جنگ دوم قره باغ و تلاش جمهوری آذریجان و ترکیه و البته حمایت نامحسوس روسیه برای اتصال نخجوان به سرزمین اصلی جمهوری آذربایجان، حالا کشور ما نیز به دنبال سیاست گذاری برای افزایش جایگاه‌ها خود در حمل و نقل بین المللی است. موضوعی که اگر دهه‌ها پیش اجرایی می‌شد امروزه علاوه بر کسب درآمد بیشتر نسبت به صنعت نفت و خودروسازی خود، ظریب تحریم پذیری کشور نیز کاهش می‌یافت.


به هر روی، هرچند ایران برخی فرصت‌ها را از دست داد اما هنوز جا برای افزایش نقش و تقویت اهمیت خود در اقتصاد و تجارت جهانی وجود دارد. همانطور که اشاره شد ایران در بحث ژئوپلتیک موقعیت بی نظیری دارد بطوریکه به نمونه‌ای از پروژه‌های اخیر با محوریت ایران را اشاره می‌کنیم.


همه گیری ویروس کرونا زنجیره تامین را تحت تاثیر قرار داد و باعث افزایش سرسام آور نرخ‌های کانتینر حمل و نقل دریایی شد اما کریدور تجاری جدید ترکیه-امارات متحده عربی از طریق ایران احتمالاً هم از نظر زمان و هم اقتصادی مقرون به صرفه بوده خواهد داد بود. از همین روی اولین محموله از امارات متحده عربی به ترکیه از طریق ایران، در کمتر از یک هفته با موفقیت به بندر اسکندرون در دریای مدیترانه رسید. مسیر تجاری جدید بین ترکیه و امارات، زمان حمل و نقل دو کشور را از ۲۱ روز به ۷ روز کاهش می‌دهد. البته ایران نیز در این میان میتواند از درآمدهای ترانزیتی بهره مند شود. البته لازم به یادآوری است که کریدور مشابه مذکور بین ترکیه-ایران و قطر در زمان تحریم دوحه از سوی کشورهای همسایه عرب خود نیز به طور موقت ایجاد شد.


مورد دوم راه اندازی قطار اکو یا همان ITI( استانبول-تهران-اسلام آباد) بود. این راه آهن برای اولین بار در سال 2009 به صورت آزمایشی راه‌اندازی شد، اما تحریم‌ها علیه ایران و همچنین عدم سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و نبود بار کافی تداوم آن را دشوار کرده بود. این مسیر به طول 6500 کیلومتر یکی از طولانی‌ترین خطوط منطقه است و زمان سفر از غرب ترکیه به مرکز پاکستان تنها 11 روز طول می‌کشد و آن را به یک جایگزین مطمئن و سریع برای حمل و نقل دریایی تبدیل می‌کند. هرچند این پروژه به نفع همه کشورهای منطقه حتی چین است اما با آن ایران جایگاه پررنگ منطقه‌‍ای پیدا می‌کند و می‌تواند بار دیگر به هاب ترانزیتی بین اروپا، خاورمیانه، آسیای مرکزی و آسیای جنوبی تبدیل شود.


مثال دیگر از تلاش ایران برای گرفتن سهم خود از اقتصاد بین الملل، کاربردی کردن کریدور شمال-جنوب است. این کریدور 7200 کیلومتری هند، ایران، آذربایجان و روسیه را از طریق کشتی، راه آهن و جاده به یکدیگر متصل می‌کند و زمان سفر بین بمبئی و مسکو را از چهل روز به چهارده روز کاهش خواهد داد. البته این پروژه در مرحله آزمایشی است و اولین حرکت در پاسخ به تقاضای یک شرکت بزرگ بین المللی راه اندازی شد. این به این معنی است که برای تکمیل آن باید تمام استانداردها رعایت و همه بنادر و شرکا در یک راستا فعالیت کنند. برای موفقیت بیشتر این مسیر باید اقدامات زیرساختی در ایران و مسیر راه آهن به سمت چابهار انجام شود که بسیار نزدیکتر از بندرعباس به هند است. علاوه بر این، تحریم‌های آمریکا در این بندر اعمال نمی‌شود و هند مشتاق است در این بندر به عنوان یک مرکز ترانشیپ سرمایه‌گذاری کند. البته دولت ایران مطمئناً مشتاق ارتقای حمل و نقل ریلی است چون بارها اعلام کرده است که هدفش گردش 100 میلیون تنی سالانه بار از طریق راه آهن است.


همانطور که اشاره شد در تجارت آینده کشور چین سهم بسیار بالایی خواهد داشت از همین روی تقویت راه‌های ارتباطی با این کشور موجب افزایش توان ایران نیز خواهد شد. در حال حاضر دو مسیر ممکن برای تردد بین چین و ایران وجود دارد. مسیری که از قزاقستان، ازبکستان و ترکمنستان می‌گذرد و مسیری مشابه، اما ازبکستان را دور می‌زند. مسیر اول بخشی از کریدور آلماتی - بندرعباس است که از طریق نقطه مرزی سرخس وارد ایران می‌شود. این کریدور در سال 2011 افتتاح شد و پتانسیل حمل سالانه 2 میلیون تن بار را دارد.


مسیر اخیر بخشی از شرق مسیر خزر است و از گذرگاه مرزی اینچه برون می‌گذرد. این مسیر شاخه‌ای از کریدور شمال به جنوب است که از روسیه شروع شده و تا خلیج فارس ادامه دارد. با این حال، این خط از شرق دریای خزر منحرف می‌‍شود تا از قزاقستان و ترکمنستان عبور کند. این خط راه آهن در پایان سال 2014 راه اندازی شد و پیش بینی می‌کند سالانه حدود 15 میلیون تن بار تا سال 2022 حمل و نقل شود. البته پیشتر قطار باری منطقه خودمختار مغولستان داخلی شمال چین را به شهر بم ایران متصل کرده بود. قطاری که از یک پارک لجستیک در مغولستان داخلی حرکت و 15 روز بعد، به بم رسیده بود. این مسیر حدود 9000 کیلومتر را طی می‌کند، اما زمان سفر بین دو شهر در مقایسه با حمل و نقل دریایی بیست روز کاهش می‌یابد.


بنابراین با در نظر گرفتن نمونه‌های اخیر که تنها نمونه‌ای از ظرفیت خدادادی ایران در موضوع حمل و نقل است، تهران می‌تواند حداکثر بهره برداری را از آن ببرد و در راستای افزایش درآمدهای غیرنفتی گام بردارد. و همچنین با افزایش درهم تنیدگی خود در اقتصادهای بین المللی تهدیدها و تحریم ها را خنثی کند.

 

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
تحلیل های برگزیده