اولین ماه سال ۱۴۰۱ بدون استقراض طی شد
رییس سازمان برنامه‌وبودجه گفت: بر خلاف سال گذشته که در پنج ماه ابتدای سال بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان از تنخواه بانک مرکزی استفاده شد؛ دولت کشور را در اولین ماه سال ۱۴۰۱ بدون استقراض اداره کرد.
به گزارش راهبرد معاصر «سید مسعود میرکاظمی» در گردهمایی روسای سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان‌ها با اشاره به وضعیت کشور در زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم گفت: در سال ۱۴۰۰ زمانی که دولت تحویل گرفته شد شاخص‌های کلان اقتصادی در وضعیت بسیار بدی قرار داشت؛ رشد اقتصادی نزدیک به صفر، نرخ جذب سرمایه منفی ۴,۶، تورم ۵۰ درصدی؛ نرخ بالای بیکاری بخشی از وضعیت اقتصاد کشور بود.
وی ادامه داد: علاوه بر کاهش درآمدهای دولت هزینه‌های جاری طی هشت سال بیش از ۱۰ برابر شده بود، زمان تحویل دولت تنها ۶۰ هزار میلیارد تومان تخصیص بدون اعتبار در خزانه مانده بود؛ علاوه بر اینکه باید ماهانه ۱۰ تا ۱۲ هزار میلیارد تومان اصل و سود اوراق تسویه می‌شد.
رییس سازمان برنامه افزود: از مشکلات دیگر معضل خشک‌سالی بود که نه‌تنها در ایران بلکه در کشورهای دیگر اتفاق افتاده و به همراه افزایش قیمت انرژی و افزایش هزینه حمل باعث افزایش قیمت مواد غذایی شده بود. ذخایر راهبردی مواد غذایی هم بین ۳۰ تا ۷۰ درصد پایین‌تر از حد مجاز بود.
معاون رئیس‌جمهور مشکلات ناشی از کرونا را از دیگر معضلات پیش روی دولت سیزدهم دانست و گفت: درگذشتگان انسانی ناشی از کرونا بالا رفته و اجرای واکسیناسیون عقب‌افتاده بود.
وی اضافه کرد: دولت از آغاز کار با این تصویر روبه‌رو بود، اما درنهایت بدون استقراض و چاپ پول مشکلات یکی پس از دیگری حل شد؛ نه‌تنها مطالبات معوق اقشار پرداخت شد بلکه تخصیص اعتبارات عمرانی و اشتغال در پایان سال به بیش ۲۰۰ هزار میلیارد تومان رسید.
میرکاظمی بابیان اینکه برخی راه‌حل مشکلات را به مذاکرات و برجام گره‌زده بودند تصریح کرد: بعضی‌ها می‌گویند دلیل مشکلات اقتصادی تحریم است، اما این گزاره صحیح نیست، سهم تحریم مشخص است و نباید همه مشکلات را متوجه آن کرد.
معاون رئیس‌جمهور افزود: ۸ سال فعالیت اقتصادی معطل بوده که مذاکرات چه می‌شود؟ و نتیجه این رویکرد این شده که نرخ جذب سرمایه منفی شود. مذاکره در جای خودش ولی نباید ثبات اقتصادی کشور به مذاکره گره‌زده شود و بر همین اساس بودجه ۱۴۰۱ با شرایط تحریم تدوین شد.
وی افزود: در شش ماه دوم سال ۱۴۰۰ دولت محکم ایستاده بود تا پایه پولی بالا نرود و سازمان برنامه‌وبودجه برعکس سنوات قبل مأموریت داشت تا مانع بالا رفتن پایه پولی در کشور شود.
رئیس سازمان برنامه‌وبودجه با اشاره به اینکه در دولت سیزدهم تمرکز بر این است تا قدرت خرید مردم بالا رود ادامه داد: تمرکز دولت بر کاهش تورم است تا ثبات اقتصادی شکل‌گرفته و به بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری اطمینان داده شود.
میرکاظمی با اشاره به اهمیت ثبات اقتصادی برای پیشبرد اهداف اقتصادی گفت: باید فضایی ایجاد شود تا بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری اعتماد کند و یکی از مهم‌ترین بی‌ثباتی‌ها و نابسامانی‌ها در بخش اقتصاد تورم است.
وی ادامه داد: برای مقابله با تورم باید رشد مصارف دولت و خلق پول توسط بانک‌ها کنترل شود و دولت برای هر دو برنامه مشخصی دارد.
رئیس سازمان برنامه‌وبودجه بابیان اینکه در فروردین امسال پرداخت‌ها بدون استقراض انجام‌شده است تصریح کرد: باوجوداینکه در ماه فروردین درآمدها پایین است اما پرداخت‌های این ماه بدون استقراض و از محل درآمد دولت واریز شده است.
معاون رئیس‌جمهور به موضوع ارز ترجیحی و دلایل تغییر شیوه پرداخت آن اشاره کرد و گفت: قاچاق کالاهایی که ارز ترجیحی می‌گرفتند بسیار بالا بوده به‌طوری‌که گاهی کشورهای همسایه تا شعاع ۳۰۰ کیلومتری از دارو، روغن و آرد شامل ارز ترجیحی ارتزاق می‌کردند و از زمانی که شیوه پرداخت عوض‌شده قیمت این‌ها در کشورهای همسایه افزایش پیداکرده است.
میرکاظمی بابیان اینکه اثربخشی ارز ترجیحی بسیار پایین بوده است ادامه داد: ارز ترجیحی بزرگ‌ترین ضربه را به تولید کشور زد چون هیچ فعال اقتصادی نمی‌توانست با دریافت‌کنندگان ارز ترجیحی رقابت کند.
به گفته رئیس سازمان برنامه بودجه ظرفیت‌های قانونی بودجه ۱۴۰۱ اجازه ادامه پرداخت ارز ترجیحی تا چند ماه را می‌داد و از منظر قانونی هم دولت ناگزیر به اجرای این جراحی اقتصادی بوده است.
وی به مزایای حذف ارز ترجیحی برای اقتصاد کشور اشاره کرد و گفت: از ظرفیت حذف ارز ترجیحی می‌توان اشتغال پایدار ایجاد کرد و مهم‌تر اینکه دولت از کف بازار بیرون می‌آید. تولیدکنندگان و بخش خصوصی به‌تدریج در تنظیم بازار نقش اصلی را به عهده می‌گیرند.
رئیس سازمان برنامه‌وبودجه با اشاره به افزایش ضریب جینی و شکاف طبقاتی در سال گذشته افزود: توزیع کمک‌معیشت جدید قطعاً باعث بهبود ضریب جینی خواهد شد؛ تدابیری هم توسط سامان هدفمندی اندیشیده شده که کسانی که متقاضی جدید دریافت یارانه هستند بتوانند به‌زودی ثبت‌نام کنند.
میرکاظمی بابیان اینکه به دلیل ضرورت تأمین امنیت غذایی کشور و جهش قیمت‌های جهانی طرح حذف ارز ترجیحی زودتر از موعد اجرا شد گفت: به‌طور مثال قیمت گندم با ۱۶۶ درصد افزایش از ۲۱۰ دلار در سال ۹۹ به ۳۷۰ دلار در شهریور ۱۴۰۰ و ۵۶۰ دلار در فروردین ۱۴۰۱ رسید.
وی در مورد یارانه نان و دارو گفت: پرداخت یارانه نان و دارو برای عموم مردم خواهد بود و به‌صورت دهک بندی نیست هم نان و هم دارو برای کل جمعیت کشور پرداخت خواهد شد.
معاون رئیس‌جمهور در بخش دیگر سخنان خود خطاب به روسای سازمان مدیریت برنامه‌ریزی استان‌ها گفت: در سال ۱۴۰۱ از رشد اقتصادی کوتاه نیایید و برای تک‌تک شهرستان‌ها و بخش‌ها برنامه توسعه‌ای جداگانه داشته باشید تا با کمترین منابع بیشترین بهره‌وری ایجاد شود.
معاون رئیس‌جمهور با برشمردن اهمیت جایگاه شورای برنامه‌ریزی استان‌ها گفت: سال ۱۴۰۱ باید به سمتی حرکت شود تا شورای برنامه‌ریزی استان‌ها اختیار بیشتری داشته و مغز متفکر استانی شود. همچنین، سازمان برنامه بودجه به‌عنوان دبیر مجموعه بایستی تصمیم سازی‌های خوبی در این زمینه انجام دهد.
میرکاظمی ادامه داد: اگر برای هر زیرمجموعه‌ای از کشور برنامه مدون و مشخصی وجود داشته باشد به این معضلات گرفتار نمی‌شویم.
وی با اشاره به تغییرات ساختاری صورت گرفته در بودجه سال ۱۴۰۱ گفت: تعداد ردیف‌های بودجه‌ای کم شده و اختیار استان‌ها و دستگاه‌ها بیشتر شده و در مقابل اختیار داده‌شده انتظار پاسخگویی بیشتر شده است.
میر کاظمی افزود: بحث صادرات به‌صورت جدی دنبال شود و سهم صادرات استان‌ها و شهرستان‌ها و موانع صادرات رفع شود و هیچ‌چیزی مانع صادرات نشود.
وی با تأکید بر لزوم راه‌اندازی زنجیره‌های صادراتی گفت: باید از جوان‌ها و بخش خصوصی مستعدی که می‌تواند زنجیره‌های صادراتی ایجاد کند، حمایت شود.
رئیس سازمان برنامه‌وبودجه گفت: از امسال ارزیابی عملکرد استان‌ها بر اساس وضعیت شاخص‌های کلان است، مسئولان استانی باید در قبال وضع شاخص‌هایی مانند درآمد خانوار، اشتغال، رشد اقتصادی و بهره‌وری پاسخگو باشند و البته اختیارات لازم هم به آن‌ها داده‌شده است.