سفر محرمانه مقام‌های آمریکایی به عربستان درباره نفت

به گزارش راهبرد معاصر دو مقام ارشد دولت «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا برای گفت‌وگو در خصوص رسیدن به ساز و کاری جدید میان عربستان سعودی، رژیم صهیونیستی و مصر جهت افزایش تولید نفت عازم ریاض شده‌اند. 

سه مقام فعلی و سابق آمریکا در گفت‌وگو با پایگاه خبری آکسیوس این خبر را اعلام کرده‌اند. این سفر در حالی انجام می‌شود که جو بایدن در حال انجام بررسی‌هایی برای سفر به عربستان در پایان ماه ژوئیه است.

منابع مورد استناد آکسیوس گفته‌اند انجام این سفر به حصول توافق میان آمریکا و عربستان بر سر برخی مسائل دوجانبه و همچنین نفت است.

بایدن قبل از آنکه رئیس‌جمهور شود گفته بود که عربستان سعودی را به یک «دولت مطرود» تبدیل خواهد کرد. بعد از حضور او در کاخ سفید روابط دو کشور بر سر چند موضوع دچار تنش شده است. 

یکی از موضوعاتی که ادعا می‌شود باعث اختلاف دولت بایدن با عربستان سعودی شده قتل «جمال خاشقچی»، روزنامه‌نگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول در سال ۲۰۱۸ است. دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا به این ارزیابی رسیده‌اند که «محمد بن سلمان»، ولیعهد عربستان سعودی دستور انجام این قتل را صادر کرده است. 

پایگاه آکسیوس نوشته «برت مک‌گورک»، هماهنگ‌کننده کاخ سفید در امور خاورمیانه و «آموس هاچشتاین»، نماینده امور انرژی در وزارت خارجه آمریکا روز سه‌شنبه وارد ریاض شدند.

پیش از این پایگاه آکسیوس گزارش داده بود که دولت بایدن در حال انجام برخی تلاش‌های مخفیانه برای میانجی‌گری میان عربستان سعودی، اسرائیل و مصر در مذاکراتی ست که چنانچه موفق شود می‌تواند در نهایت به عادی‌سازی روابط میان ریاض و تل‌آویو منجر شود.

فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی در اجلاس داووس درباره این گزارش آکسیوس مورد سوال قرار گرفت. او این گزارش را رد نکرد اما گفت لازم است گام‌های بیشتری برای حل و فصل مسئله اسرائیل و فلسطین انجام شود.

وزیر خارجه عربستان سعودی گفت: «ما همیشه عادی‌سازی را نتیجه نهایی یک مسیر می‌بینیم. عادی‌سازی بین منطقه و اسرائیل مزایایی به همراه می‌آورد اما ما نمی‌توانیم از این مزایا برخوردار شویم مگر آنکه به مسئله فلسطین رسیدگی شود.»

وی اضافه کرد: «اینکه آن مسئله حل‌نشده باقی مانده کماکان باعث ایجاد بی‌ثباتی در منطقه می‌شود. لازم است اولویت پیش بردن روند صلح اسرائیل-فلسطین باشد. اگر این اتفاق رخ بدهد به نفع کل منطقه خواهد بود.»

هفته پیش شبکه خبری سی‌ان‌ان به نقل از منابع آگاه گزارش داده بود «جو بایدن» ممکن است برای اولین بار طی هفته‌های آینده با «محمد بن‌سلمان»، ولیعهد عربستان سعودی و حاکم غیررسمی این کشور دیدار کند.

وبگاه شبکه خبری سی‌ان‌‌ان در آن گزارش که ۳۰ اردیبهشت منتشر شد نوشته بود تلاش برای برگزاری این دیدار به منزله چرخش در سیاست رئیس‌جمهوری است که چندی پیش عربستان سعودی را «دولت مطرود» توصیف کرده بود.

مقام‌های فعلی و سابق آمریکایی به سی‌ان‌ان گفته‌اند مقام‌های دولت بایدن در حال گفت‌وگو با سعودی‌ها برای ترتیب دادن یک دیدار شخصی میان او و ولیعهد عربستان سعودی در ماه آینده میلادی حین یکی از سفرهای برون‌مرزی رئیس‌جمهور آمریکا هستند.

تحلیلگران خاطرنشان می‌کنند عربستان سعودی در حال حاضر ریاست «شورای همکاری خلیج فارس» را به عهده دارد؛ بنابراین هر گونه تعامل میان بایدن و بن‌سلمان ممکن است با نشست این شورا در ریاض مصادف شود.

یک مقام سابق آمریکایی که از بحث‌های انجام‌شده در خصوص برگزاری این دیدار مطلع است به سی‌ان‌ان گفت: «باید انتظار اتفاق افتادن چنین رویدادی را داشت. مسئله فقط این است که این اتفاق چه زمانی اتفاق می‌افتد نه اینکه اتفاق می‌افتد یا خیر.»

دیدار با بن‌سلمان از آن جهت حائز اهمیت است که جو بایدن بعد از ترور «جمال خاشقچی»، روزنامه‌نگار منتقد سعودی توسط عربستان سعودی، با گرفتن ژست‌های حقوق بشری انتقادهای تندی را علیه ریاض مطرح کرده بود و سعی داشت اینطور وانمود کند که آمریکا به عنوان پلیس حقوق بشر دنیا حاضر نیست برای پیشبرد تجارت و منافع اقتصادی، رفتارهای ناقض حقوق بشری دیگر کشورها و حتی متحدانش را نادیده بگیرد.

تلاش‌های آمریکا برای آشتی‌جویی با سعودی‌ها در شرایطی مطرح شده که قیمت سوخت هنوز در آمریکا رو به افزایش است و بایدن راهی جز حساب کردن روی کمک عربستان سعودی به عنوان بزرگترین صادرکننده نفت خام ندارد. با وجود این، عربستان سعودی تا کنون چند بار درخواست دولت بایدن در این خصوص را رد کرده است. ریاض، از بایدن به دلیل خارج کردن نام گروه انصارالله از فهرست سازمان‌های اصطلاحاً ترویستی ناخرسند است.

«برت مک‌گورک» و «آموس هاچستاین» دو نفر از اصلی‌ترین مقام‌های آمریکایی هستند که تلاش‌های پشت‌پرده دولت بایدن برای ترمیم رابط عربستان سعودی و آمریکا را هدایت می‌کنند.

 سی‌ان‌ان در گزارش هفته پیش نوشته بود این دو مقام از ماه دسامبر تا آن زمان (۳۰ اردیبهشت) چهار بار به عربستان سفر کرده‌اند. جدیدترین سفر آنها قبل از سفر کنونی که آکسیوس آن را گزارش داده در ماه فوریه انجام گرفت که در جریان آن به صورت مستقیم با محمد بن‌سلمان دیدار کردند.

بایدن در دوران ریاست‌جمهوری «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور سابق آمریکا از او به دلیل داشتن رابطه با دیکتاتورهایی نظیر محمد بن سلمان انتقاد کرده است.

مقام‌های آمریکایی مدعی شده‌اند بایدن به دلیل نقشی که بن‌سلمان در قتل خاشقچی داشته مایل به دیدار با او نبود. تنها سه ماه بعد از روی کار آمدن بایدن، دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا در گزارشی فاش کردند که محمد بن‌سلمان مسئول قتل خاشقچی بوده است.

البته عربستان سعودی تنها گزینه‌ای نیست که بایدن برای کاستن از مشکلات  خود در حوزه انرژی روی آن حساب باز کرده است. رسانه‌ها چندی پیش گزارش داده بودند کاخ سفید برای پاسخ دادن به نیازهای انرژی در دنیا در بحبوحه جنگ اوکراین غیر از عربستان دست به دامان ایران و ونزوئلا هم شده است.

رایزنی آمریکا با عربستان سعودی در دو ماه گذشته ضرورت بیشتری پیدا کرده، زیرا آمریکا در تلاش است روسیه را بابت حمله به اوکراین در جهان منزوی کند. اما محمد بن‌سلمان نه تنها اقدام روسیه را محکوم نکرده بلکه درخواست بایدن برای افزایش تولید نفت را هم رد کرده است.

امارات هم در کنار عربستان سعودی است که آمریکا در صدد آشتی‌جویی با آن برآمده است. ماه پیش پایگاه آکسیوس گزارش داده بود آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا از ولیعهد وقت ابوظبی بابت واکنش دیرهنگام واشنگتن به حملات انصارالله یمن عذرخواهی کرده است.

چند هفته پیش «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهور ترکیه که او هم از منتقدان جدی محمد بن سلمان بابت قتل خاشچقی بود با او در ریاض دیدار کرد و بن سلمان را در آغوش کشید.

با این تفاصیل، بعد از اردوغان که بالاخره متوجه شد قبای حقوق بشر به تنش زار می‌زده ظاهراً بایدن هم تصمیم گرفته به گشاد بودن این قبا بر تن آمریکا اعتراف کرده و همان مسیر ترامپ را ادامه دهد.  /فارس